Các triệu chứng cholesterol cao thường không rõ ràng, khiến nhiều người không nhận ra bản thân đang có mức cholesterol vượt ngưỡng an toàn cho đến khi xuất hiện biến chứng. Cholesterol cao thường được phát hiện thông qua xét nghiệm máu. Vì vậy, kiểm tra định kỳ là rất quan trọng, giúp người bệnh biết được mức cholesterol trong cơ thể và có biện pháp khắc phục, đưa cholesterol về mức bình thường.
Cholesterol cao là tình trạng nồng độ cholesterol trong máu vượt quá mức cho phép, gây nguy cơ ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe. Cholesterol bao gồm hai loại chính: cholesterol LDL và cholesterol HDL.
Cholesterol di chuyển trong máu một cách âm thầm, khi mức cholesterol cao sẽ kết hợp với một số chất khác trong máu, tích tụ trong thành động mạch, hình thành các mảng bám, làm hẹp và cứng động mạch, dẫn đến xơ vữa động mạch. Tình trạng này làm tăng nguy cơ mắc các bệnh lý tim mạch như nhồi máu cơ tim, đột quỵ hoặc bệnh động mạch ngoại biên.
Cholesterol cao ở người trưởng thành là:
Điều đáng lo ngại nhất là cholesterol cao thường không có triệu chứng rõ ràng, do đó nhiều người không biết mình bị tình trạng này cho đến khi xuất hiện các biến chứng nghiêm trọng. Vì vậy, xét nghiệm máu định kỳ là rất quan trọng, giúp người bệnh biết được có đang bị cholesterol cao hay không, từ đó có cách kiểm soát cholesterol thích hợp.
Cholesterol cao thường không có dấu hiệu nhận biết và chỉ được phát hiện thông qua xét nghiệm máu. Khi xuất hiện triệu chứng, đó thường là dấu hiệu của biến chứng tim mạch nguy hiểm. Vì vậy, kiểm tra sức khỏe định kỳ là cách tốt nhất để phát hiện sớm và kiểm soát cholesterol hiệu quả. (1)
Cảm giác mệt mỏi kéo dài không có nguyên nhân rõ ràng có thể liên quan đến cholesterol cao. Tình trạng này xảy ra do lưu thông máu bị cản trở, làm giảm lượng oxy và dưỡng chất đến các cơ quan trong cơ thể. Người bệnh có thể cảm thấy thiếu năng lượng, khó tập trung hoặc uể oải, ngay cả sau khi nghỉ ngơi.
Người có cholesterol cao đôi khi gặp tình trạng chóng mặt hoặc cảm giác quay cuồng, đặc biệt khi đứng lên đột ngột. Triệu chứng này xuất hiện do mảng bám làm hẹp động mạch khiến dòng máu lên não bị gián đoạn. Chóng mặt thường kèm theo cảm giác buồn nôn, mất cân bằng hoặc khó tập trung. Nếu xuất hiện thường xuyên, người bệnh cần đến bệnh viện thăm khám để xác định nguyên nhân và được điều trị sớm.
Các nốt mỡ dưới da (u vàng – Xanthoma) là những mảng hoặc nốt vàng nhỏ, thường thấy ở mí mắt, khuỷu tay, đầu gối hoặc gót chân. Xanthoma là kết quả của sự tích tụ cholesterol trong mô dưới da, do mức cholesterol trong máu quá cao. Mặc dù không gây đau nhưng những nốt u vàng có thể là dấu hiệu quan trọng để chẩn đoán tình trạng tăng cholesterol trong máu.
Triệu chứng đau hoặc khó chịu ở vùng ngực thường do mảng xơ vữa làm hẹp mạch vành, làm giảm lưu lượng máu đến tim. Cơn đau ngực có thể xuất hiện khi gắng sức, căng thẳng hoặc ngay cả khi nghỉ ngơi, và có thể lan ra cánh tay, cổ hoặc hàm. Mức độ đau từ nhẹ đến nặng, thậm chí gây cảm giác bóp nghẹt ở ngực. Triệu chứng này thường là dấu hiệu của các vấn đề tim mạch liên quan đến cholesterol cao.
Xét nghiệm cholesterol rất quan trọng và nên được thực hiện trong các trường hợp: (2)
Viện Tim, Phổi và Máu Quốc gia Mỹ (NHLBI) khuyến cáo nên kiểm tra cholesterol thường xuyên hơn đối với những trường hợp:
Để kiểm soát và cải thiện mức cholesterol tăng cao trong máu, người bệnh có thể áp dụng một số biện pháp sau đây:
Chế độ ăn uống lành mạnh đóng vai trò quan trọng trong việc kiểm soát và duy trì cholesterol ở mức phù hợp:
>>> Xem thêm: Bị cholesterol cao nên ăn gì và kiêng gì? 15 thực phẩm cần nhớ
Tập thể dục đều đặn không chỉ cải thiện sức khỏe tim mạch mà còn giúp kiểm soát mức cholesterol. Các hoạt động thể chất như đi bộ nhanh, chạy bộ, bơi lội hoặc đạp xe có thể làm tăng mức cholesterol HDL và giảm mức cholesterol LDL. Mỗi tuần nên tập ít nhất 5 buổi, mỗi buổi tập khoảng 30 phút. Ngoài lợi ích giúp kiểm soát mức cholesterol, tập luyện thường xuyên còn hỗ trợ kiểm soát cân nặng, giảm huyết áp và cải thiện sức khỏe tổng thể.
Trong một số trường hợp, người bệnh thay đổi lối sống nhưng chưa đủ để kiểm soát mức cholesterol, bác sĩ có thể chỉ định sử dụng thuốc hạ cholesterol. Một số loại thuốc có thể được chỉ định như:
Người bệnh cần tuân thủ dùng thuốc đúng hướng dẫn của bác sĩ để đảm bảo hiệu quả điều trị và tránh tác dụng phụ. Kết hợp thuốc với chế độ ăn uống khoa học và tập luyện đều đặn để kiểm soát cholesterol tốt hơn, đồng thời giảm nguy cơ biến chứng tim mạch.
Cholesterol cao có thể do yếu tố di truyền, được gọi là tăng cholesterol máu gia đình (Familial Hypercholesterolemia – FH). Đây là rối loạn di truyền khiến cơ thể không thể chuyển hóa hiệu quả cholesterol LDL, dẫn đến mức cholesterol cao ngay từ khi còn trẻ. Người có tiền sử gia đình mắc cholesterol cao cần được kiểm tra và theo dõi thường xuyên để phòng ngừa các biến chứng tim mạch.
Cholesterol cao thường không có triệu chứng rõ ràng, vì vậy không thể tự phát hiện tại nhà. Cách duy nhất để phát hiện cholesterol cao là làm xét nghiệm máu tại BVĐK Tâm Anh hoặc các cơ sở y tế.
Cholesterol cao không trực tiếp gây béo phì, nhưng hai tình trạng này thường liên quan đến nhau. Béo phì có thể làm tăng mức cholesterol LDL và triglyceride, đồng thời giảm mức cholesterol HDL, nên dẫn đến nguy cơ cao mắc các bệnh tim mạch. Do đó, kiểm soát cân nặng và duy trì lối sống lành mạnh là rất quan trọng để giảm tình trạng cholesterol cao và cả béo phì.
Để đặt lịch khám, tư vấn và điều trị trực tiếp với các bác sĩ tại Trung tâm Tim mạch, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, Quý khách hàng có thể liên hệ theo thông tin sau:
HỆ THỐNG BỆNH VIỆN ĐA KHOA TÂM ANH
Hầu hết người bệnh đều không có triệu chứng cholesterol cao trong thời gian đầu. Một số biểu hiện như đau đầu, chóng mặt, u vàng, tức ngực… thường là do biến chứng tim mạch có liên quan đến mức cholesterol cao. Vì vậy, mỗi người nên chủ động thăm khám, xét nghiệm máu định kỳ để theo dõi mức cholesterol trong cơ thể.
