Mức tăng cân ở trẻ em Việt Nam (BMI trên 30kg/m2) đã đến mức báo động, 9,8% mỗi năm. Cứ 2 trẻ có 1 trẻ thừa cân béo phì, bé trai bị nhiều hơn bé gái.

Thông tin trên được các chuyên gia cho biết trong Hội thảo khoa học “Điều trị đa phương thức về béo phì” diễn ra tại Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM.

Theo Bản đồ Béo phì năm 2023 của Liên đoàn Béo phì Thế giới (World Obesity Atlas), tỷ lệ béo phì trẻ em ở Việt Nam tăng 9,8%/năm, bé trai béo phì vượt trội hẳn so với bé gái.

TS.BS Lâm Văn Hoàng, Trưởng khoa Nội tiết – Đái tháo đường, Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM cho biết, trẻ béo phì ở độ tuổi thanh thiếu niên có tỷ lệ tiền đái tháo đường cao gấp 2,6 lần; 60% mắc hội chứng ngưng thở khi ngủ. Số trẻ từ 15-17 tuổi bị thừa cân mắc ít nhất một yếu tố nguy cơ tim mạch chiếm khoảng 70%. Bên cạnh đó là khả năng bị mắc các bệnh về gan như gan nhiễm mỡ, tâm lý do bị kỳ thị…

Điển hình như trường hợp bé Khang (14 tuổi, Vĩnh Long) đến khám giảm cân tại Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh với chiều cao 1m64, nặng 104kg, chỉ số BMI 32kg/m2. Khang bị gan nhiễm mỡ độ 3, ngáy to, ngưng thở khi ngủ và huyết áp cao.

Thừa cân nhiều, cơ thể nặng nề, đi lại khó khăn khiến Khang gần như bị cô lập vì không thể tham gia các hoạt động tập thể, hội thao, các cuộc thi đấu trong nhà trường. Khang còn bị gai đen vòng quanh cổ, dấu hiệu điển hình của béo phì.

Sau khi được khám kỹ, làm các xét nghiệm lâm sàng như siêu âm, xét nghiệm máu, bác sĩ Hoàng đã xây dựng liệu trình điều trị riêng biệt cho Khang, trong đó chủ yếu là điều chỉnh chế độ ăn uống, tăng cường vận động và có sự hỗ trợ của những loại thuốc đã được Bộ Y tế Việt Nam cấp phép cho sử dụng. Sau 1 tháng điều trị, Khang đã giảm được gần 4kg.

Theo bác sĩ Hoàng, nguyên nhân gây béo phì ở trẻ em có thể do di truyền, nội tiết, do thuốc, tâm lý, môi trường hoặc những thay đổi của thần kinh và vùng dưới đồi ở não. Các nghiên cứu cũng cho thấy, bố mẹ béo phì thường sinh con béo phì. Ở gia đình có bố mẹ bình thường, trẻ bị béo phì chiếm khoảng 9%; nếu có bố hoặc mẹ béo phì, tỷ lệ này khoảng 41-50% và tăng lên 66-80% nếu cả bố mẹ cùng béo phì.

Theo kết quả điều tra toàn quốc năm 2023 của Bộ Y tế, thừa cân/béo phì ở trẻ dưới 5 tuổi là 7,4% (9,8% ở thành thị; 5,3% ở nông thôn), đặc biệt rất cao ở độ tuổi đi học (19%).

Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) nhận định, béo phì ở trẻ em là một trong những thách thức sức khỏe cộng đồng nghiêm trọng nhất của thế kỷ 21. Trẻ em thừa cân và béo phì có khả năng béo phì ở tuổi trưởng thành, nguy cơ cao mắc các bệnh như tiểu đường, tim mạch khi trẻ. Do đó, điều trị và phòng ngừa béo phì ở trẻ em cần được ưu tiên cao.

“Điều trị béo phì ở trẻ em khó hơn nhiều so với người lớn do trẻ còn đang trong độ tuổi tăng trưởng, cần cá thể hóa và kết hợp nhiều phương pháp bao gồm cả công tác tư vấn về tâm lý cho trẻ”, bác sĩ Hoàng nói và cho biết thêm, điều trị bằng thuốc cho trẻ cần thận trọng và theo dõi chặt chẽ.