Bà Quỳnh, 71 tuổi, thường xuyên chóng mặt, mệt mỏi tưởng rối loạn tiền đình, đi khám bác sĩ chẩn đoán bà bị hội chứng suy nút xoang khiến nhịp tim bất thường.

GS.TS.BS Võ Thành Nhân, Giám đốc Trung tâm Tim mạch Can thiệp, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM cho biết, chức năng tim của bệnh nhân (EF) còn 40% (bình thường > 60%), nhịp tim có lúc rất chậm (40 nhịp/phút), có khi tăng lên trên 90 nhịp mỗi phút. Bà Quỳnh có biểu hiện choáng váng, mệt mỏi từ một tháng trước, thỉnh thoảng khó thở. Tưởng mình bị thiếu máu, rối loạn tiền đình, bà uống thuốc nhưng triệu chứng không cải thiện. Kết quả điện tâm đồ ECG xác định bà bị rối loạn chức năng nút xoang, còn gọi là hội chứng suy nút xoang.

Suy nút xoang là một dạng rối loạn nhịp tim ít gặp, xảy ra khi nút xoang – bộ phận tạo nhịp tim tự nhiên của cơ thể – không duy trì được chức năng như bình thường. Khi chức năng tạo nhịp và dẫn truyền xung động của tim bị rối loạn sẽ tạo ra một loạt các nhịp bất thường gồm nhịp chậm nhĩ, nhịp nhanh nhĩ và đôi khi là nhịp chậm xen kẽ với nhịp nhanh. Ngoài ra, nó có thể gây nên những khoảng thời gian ngưng tim kéo dài giữa những lần tim đập. Nguy hiểm hơn là khiến cho nhịp tim không đều, dẫn tới suy tim.

Giáo sư Nhân đánh giá, nhịp tim của bệnh nhân nhanh chậm thất thường, không thể điều trị nội khoa đơn thuần bằng thuốc. Nếu cho thuốc làm chậm nhịp thì lúc vào cơn nhịp chậm, tim sẽ đập chậm quá mức. Còn nếu cho thuốc tăng nhịp thì khi vào cơn nhịp nhanh, nhịp tim sẽ nhanh quá mức. Cả hai tình trạng đều nguy hiểm, có nguy cơ gây biến chứng tụt huyết áp, rung nhĩ, suy tim, nhồi máu cơ tim, đột quỵ, tim ngừng đập. Giải pháp hiệu quả nhất trong trường hợp này là đặt máy tạo nhịp để đảm bảo nhịp tim bệnh nhân không quá chậm và dùng thuốc điều trị nhịp nhanh.

Trong vòng hơn hai giờ, ê kíp tiến hành đặt máy tạo nhịp cho bà Quỳnh. Bác sĩ tạo một vết mổ nhỏ trên ngực của người bệnh, đưa các dây dẫn vào rồi gắn chúng vào thành ngoài tim. Tiếp đến, kết nối máy trợ tim với các dây dẫn này và đặt máy ở vị trí thích hợp trên vùng ngực bệnh nhân.

Sau khi đặt, máy có khả năng theo dõi, phát hiện hoạt động tạo nhịp của tim, tự động gửi xung điện qua dây dẫn đến tim mỗi khi nhận thấy tim đập quá chậm hoặc ngưng đập quá lâu. Các xung điện này kích thích làm tim đập đúng theo một tần số đã được cài đặt trước, đều đặn theo chu kỳ.

Bà Quỳnh tỉnh táo, hồi phục tốt sau can thiệp, nhịp tim duy trì ở mức 60-70 nhịp/phút. Bác sĩ kê toa thuốc hỗ trợ để khống chế cơn nhịp nhanh cho bà. Vết mổ khô, đường mổ nhỏ thẩm mỹ, không có nguy cơ nhiễm trùng. Bà xuất viện hai ngày sau đó.

Để phát hiện hội chứng suy nút xoang, duy trì nhịp tim ổn định sau can thiệp, người bệnh cần kiểm tra nhịp tim định kỳ để phát hiện sớm bất thường. Có thể sử dụng thiết bị theo dõi nhịp tim cá nhân hoặc khám chuyên khoa tim mạch để quản lý bệnh hiệu quả hơn. Bên cạnh đó nên tránh rượu, thuốc lá, caffeine vì đây là những tác nhân làm rối loạn nhịp tim.

Ngủ đủ giấc, nghỉ ngơi hợp lý để tim hoạt động ổn định. Có chế độ dinh dưỡng khoa học như ăn nhiều rau xanh, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt, bổ sung thực phẩm giàu kali để hỗ trợ chức năng tim; hạn chế muối, đường và chất béo bão hòa nhằm giảm gánh nặng cho tim. Tập luyện vừa sức với các bài tập nhẹ nhàng như đi bộ, yoga, hít thở sâu. Kiểm soát căng thẳng vì căng thẳng kéo dài có thể làm nhịp tim bất ổn. Dùng thuốc đúng liều, đúng chỉ định, tái khám định kỳ để bác sĩ theo dõi và điều chỉnh phác đồ kịp thời.

Theo giáo sư Nhân, suy nút xoang có thể gặp ở mọi lứa tuổi nhưng phổ biến nhất ở độ tuổi trên 70. Khi có các dấu hiệu nghi ngờ mắc bệnh bao gồm nhịp đập bất thường, đánh trống ngực, đau ngực hoặc khó chịu ở ngực, chóng mặt hoặc choáng váng, ngất xỉu…, nên đi khám ngay.

*Tên bệnh nhân đã được thay đổi