Âm thầm chịu đựng són tiểu suốt 5 năm sau sinh, người phụ nữ 51 tuổi tìm lại cuộc sống tự tin nhờ phẫu thuật dùng mô tự thân tạo “võng” nâng đỡ bàng quang.

Chị Hằng (51 tuổi) cho biết đã sinh 2 con. Lần sinh gần nhất chị trải qua thời gian chuyển dạ của quá lâu, gây áp lực lớn lên cơ sàn chậu và dây thần kinh vùng chậu, dẫn đến mất khả năng nâng đỡ bàng quang và niệu đạo. Suốt 5 năm nay, chị âm thầm chịu đựng tình trạng són tiểu mỗi lần ho, hắt hơi hoặc vận động mạnh, phải thay băng vệ sinh, quần lót 3-4 lần mỗi ngày. Tình trạng kéo dài ảnh hưởng lớn đến chất lượng cuộc sống, đặc biệt là e ngại khi quan hệ vợ chồng, gặp gỡ mọi người do bị ám ảnh “mùi nước tiểu”.

TS.BS Lê Phúc Liên, Trưởng đơn vị Niệu nữ, Trung tâm Tiết niệu – Thận học – Nam khoa, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM, cho biết các phương pháp điều trị bảo tồn không còn hiệu quả với chị Hằng nên bác sĩ chỉ định phẫu thuật để trị dứt điểm són tiểu, giúp cải thiện chất lượng cuộc sống.

Khác với các phẫu thuật khác dùng mảnh lưới nhân tạo, lần này, Tiến sĩ Liên cùng ThS.BS.CKI Nguyễn Văn Nghĩa quyết định sử dụng cân cơ thẳng bụng tự thân của người bệnh – được hình thành từ các mạc của cơ ngang bụng, cơ chéo bụng trong và ngoài của chính người bệnh để tạo thành “chiếc võng” nâng đỡ niệu đạo khi áp lực ổ bụng tăng cao. Theo bác sĩ Liên, phương pháp này mang lại rất nhiều ưu điểm, giúp tránh được biến chứng liên quan đến mảnh ghép nhân tạo, tỷ lệ thành công lên đến 95%.

Trong quá trình phẫu thuật, người bệnh được gây mê toàn thân. Bác sĩ rạch một đường nhỏ ở thành âm đạo để tiếp cận vùng chậu, tiến hành bóc tách qua lỗ bịt hai bên. Phần cân cơ thẳng bụng được lấy từ thành bụng, với chiều dài khoảng 10 cm, bề rộng 1 cm, đã được xử lý loại bỏ mô mỡ thừa, sau đó đưa vào treo và cố định vào các mô liên kết lân cận, tạo điểm tựa vững chắc nhằm nâng đỡ niệu đạo.

“Điểm khó nhất của phẫu thuật điều trị són tiểu bằng mô tự thân là lấy được dải mạc có chiều dài phù hợp nhưng vẫn đảm bảo đủ độ bền để thực hiện kỹ thuật treo niệu đạo, đồng thời hạn chế tối đa tổn thương cho người bệnh. Phần mô sau khi lấy ra được bảo quản trong dung dịch nước muối sinh lý, sau đó được xử lý cẩn thận, loại bỏ mô mỡ thừa để giảm nguy cơ viêm hoặc hoại tử trước khi đưa trở lại cơ thể người bệnh”, bác sĩ Liên cho biết.

Ca phẫu thuật hoàn thành trong khoảng 90 phút. Theo bác sĩ Liên, sau một thời gian, mô tự thân sẽ hòa nhập tốt với các mô xung quanh, giúp hạn chế nguy cơ lộ mảnh ghép một biến chứng có thể gặp khi sử dụng vật liệu nhân tạo.

2 ngày sau mổ, chị Hằng hồi phục nhanh, vết mổ không đau nhiều, tự đi lại bình thường nên được bác sĩ cho xuất viện sau đó. Bác sĩ lưu ý người bệnh hạn chế vận động mạnh trong 1 tháng, vệ sinh vùng dưới sạch sẽ tránh viêm nhiễm, tái khám đúng lịch để theo dõi quá trình hồi phục.

Són tiểu (tiểu không tự chủ do gắng sức) là tình trạng rò rỉ nước tiểu khi ho, hắt hơi, cười hoặc vận động mạnh do các cơ sàn chậu bị suy yếu, hoặc tổn thương, không đủ khả năng nâng đỡ bàng quang và niệu đạo.

Bệnh thường gặp ở phụ nữ sau sinh và người cao tuổi, tuy nhiên do tâm lý e ngại, nhiều người bệnh không chia sẻ và chỉ đến bệnh viện khi tình trạng đã trở nên nặng. Các bác sĩ khuyến cáo phụ nữ nên chủ động đến bệnh viện thăm khám để được chẩn đoán sớm và điều trị kịp thời. Ở giai đoạn sớm, người bệnh có thể cải thiện triệu chứng bằng các biện pháp bảo tồn như tập cơ sàn chậu (Kegel), thay đổi lối sống hoặc điều trị nội khoa.

Khi bệnh tiến triển nặng, các phương pháp bảo tồn không còn hiệu quả, người bệnh có thể cần phẫu thuật nâng đỡ niệu đạo bằng vật liệu nhân tạo (TOT, TVT) hoặc bằng mô tự thân. Tuy nhiên, việc sử dụng vật liệu nhân tạo có thể tiềm ẩn một số biến chứng như bào mòn mảnh ghép, nhiễm trùng, đau khi giao hợp hoặc đau vùng đùi. Trong khi đó, phẫu thuật điều trị són tiểu bằng mô tự thân là một lựa chọn an toàn, có tỷ lệ thành công cao và giúp giảm đáng kể nguy cơ biến chứng liên quan đến mảnh ghép nhân tạo.

Để tránh bị són tiểu, bác sĩ Liên lưu ý phụ nữ, đặc biệt phụ nữ sau sinh cần tăng cường tập luyện cơ sàn chậu, tập Kegel, uống đủ nước (khoảng 2 lít nước mỗi ngày), ăn nhiều chất xơ tránh táo bón, hạn chế các đồ uống kích thích bàng quang như cà phê, rượu bia, đồ cay nóng. Không nhịn tiểu, cần tập thói quen đi tiểu khi có nhu cầu và đi theo giờ cố định. Kiểm soát cân nặng để hạn chế áp lực lên bàng quang. Nếu tình trạng són tiểu không cải thiện, cần đến bệnh viện để được khám, tư vấn điều trị chuyên sâu.

*Tên người bệnh đã được thay đổi.