Đạo diễn Nguyễn Quang Dũng được phát hiện nhồi máu cơ tim cuối tháng 3, đã trải qua hai lần đặt stent tái thông mạch máu tim. Đây là căn bệnh cực kỳ nguy hiểm, đang gia tăng và ngày càng trẻ hóa.
Đạo diễn Nguyễn Quang Dũng chia sẻ, anh vừa trở về từ lằn ranh sinh tử khi bất ngờ phát hiện nhồi máu cơ tim. Nhờ đến bệnh viện sớm, được các bác sĩ Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM chẩn đoán và can thiệp đặt stent khẩn cấp, sức khỏe anh đã hồi phục, chuẩn bị trở lại công việc và cuộc sống. (1)
GS.TS.BS Võ Thành Nhân, giám đốc Trung tâm Tim mạch Can thiệp, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM cho biết, nhồi máu cơ tim xảy ra khi một hoặc nhiều nhánh động mạch vành (mạch máu chính nuôi tim) tắc nghẽn đột ngột khiến cơ tim bị thiếu máu nuôi dẫn đến hoại tử.
Đây là căn bệnh hiểm nghèo, cũng là “sát thủ” âm thầm với tỷ lệ tử vong cao. Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), mỗi năm toàn cầu có khoảng 17,5 triệu người tử vong do các bệnh lý liên quan đến tim mạch, trong đó, nhồi máu cơ tim là tình trạng khẩn cấp nhất, nếu không có những xử trí điều trị kịp thời, nguy cơ tử vong lên đến 40%. Tại Việt Nam hàng năm có khoảng 200.000 người tử vong do các bệnh liên quan đến tim mạch, chiếm phần lớn là nhồi máu cơ tim.
“Khoảng 20-30 năm trước, bệnh tim mạch tử vong thường do bệnh lý van tim do thấp (bệnh thấp tim). Hiện nay nhóm bệnh này giảm thì xuất hiện những bệnh lý mới do lối sống hiện đại liên quan đến xơ vữa động mạch lại gia tăng rõ rệt”, PGS.TS.BS Nguyễn Thị Bạch Yến, Trưởng khoa Tim mạch, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội chia sẻ.
Phó giáo sư Yến cho biết, mỗi ngày Trung tâm Tim mạch Hệ thống BVĐK Tâm Anh tiếp nhận khoảng 10 bệnh nhân nhồi máu cơ tim. Trong đó có 1/3 là nam giới ở lứa tuổi rất trẻ – ngoài 40 tuổi, bị thừa cân béo phì, rối loạn lipid máu, tăng huyết áp nhẹ, hút thuốc lá nhiều, thức khuya, ít vận động, cuộc sống có phần căng thẳng.
“Người trẻ với lối sống hiện đại, ít vận động, tiêu thụ thức ăn nhanh, dùng chất kích thích, hút thuốc lá thường xuyên, chế độ ăn uống không lành mạnh là các yếu tố nguy cơ âm thầm thúc đẩy nhồi máu cơ tim”, theo PGS Yến.
Như trường hợp đạo diễn Nguyễn Quang Dũng, do đặc thù công việc, anh thường xuyên di chuyển khắp nơi, quen với việc thức khuya dậy sớm. Khoảng một năm nay, công việc dồn dập nên anh ít tập luyện, ăn uống thất thường, không đi khám kiểm tra sức khỏe. Có lúc làm việc với áp lực cao trong thời gian dài, anh hút đến hai bao thuốc lá một ngày.
“Thói quen hút thuốc lá, sinh hoạt không điều độ và tình trạng rối loạn mỡ máu chưa điều trị triệt để là các yếu tố nguy cơ thúc đẩy quá trình xơ vữa mạch máu diễn tiến nhanh hơn, gây nhồi máu cơ tim cấp”, Giáo sư Võ Thành Nhân nói.
Theo Giáo sư Nhân, tuy là bệnh thường gặp, song việc điều trị nhồi máu cơ tim còn nhiều khó khăn do triệu chứng đột ngột, điều trị phức tạp và để lại biến chứng nguy hiểm. Việc điều trị có thể cản trở bởi các yếu tố như người bệnh ở nơi cách xa bệnh viện, ùn tắc giao thông, hoặc không biết bệnh, nhập viện quá trễ bỏ qua thời gian vàng can thiệp cấp cứu.
“Thời gian vàng điều trị nhồi máu cơ tim là 1-2 giờ sau khi xuất hiện triệu chứng đau ngực, hoặc ít nhất trong 6 giờ đầu cần can thiệp tái thông nhánh động mạch bị tắc nghẽn để tăng tưới máu cho tim, giảm mức độ hoại tử cơ tim, giảm nguy cơ suy tim, loạn nhịp sau đó”, Giáo sư Nhân nhấn mạnh.
Thông thường, người có nguy cơ nhồi máu cơ tim sẽ có một số biểu hiện như đau thắt ngực trái hoặc đau sau xương ức, cơn đau thường kéo dài hơn 20 phút, có thể lan lên cổ, cằm, vai, sau lưng, tay phải hoặc vùng thượng vị; hồi hộp, đánh trống ngực, khó thở, đổ mồ hôi lạnh, mệt mỏi; buồn nôn, rối loạn tri giác…
Tuy nhiên, theo Giáo sư Võ Thành Nhân, có khoảng 1/2 trường hợp nhồi máu cơ tim không có dấu hiệu báo trước, chỉ xảy ra khi người bệnh gắng sức quá mức như tập luyện thể thao cường độ lớn, không kiểm soát được cảm xúc, những tình huống quá đột ngột, bất ngờ hoặc căng thẳng tâm lý. Và cũng có rất nhiều trường hợp đến bệnh viện muộn do nhầm tưởng nhồi máu cơ tim với đau dạ dày. Nếu không can thiệp kịp thời, nguy cơ người bệnh tử vong 40%, trong đó 20% do biến chứng loạn nhịp trong những giờ đầu.
“Như trường hợp đạo diễn Quang Dũng được phát hiện và đặt stent trong giờ vàng nên sức khỏe hồi phục gần như bình thường. Tuy nhiên, không phải ai cũng may mắn đến bệnh viện sớm, được chẩn đoán nhanh và can thiệp kịp thời”, Giáo sư Nhân nói.
Giáo sư Nhân nhấn mạnh, thời gian và việc sơ cứu ban đầu đúng cách tại nhà trước khi đến bệnh viện giúp tăng cơ hội sống còn, giảm di chứng cho người bệnh.
Nếu gặp triệu chứng như trên, người bệnh cần bình tĩnh, ngưng ngay mọi hoạt động, tìm chỗ gần nhất ngồi tựa lưng hoặc nằm ở tư thế nửa ngồi nửa nằm; nới lỏng quần áo để giảm bớt cảm giác khó thở, mệt mỏi. Lưu ý không gắng sức lúc này vì sẽ khiến cho cơ tim tổn thương nặng hơn. Sau đó, người bệnh cần nhanh chóng liên lạc trạm cấp cứu 115 hoặc nhờ người đưa ngay đến bệnh viện gần nhất hoặc nơi có đầy đủ điều kiện cấp cứu, can thiệp nhồi máu cơ tim.
Giáo sư Nhân khuyến cáo, người mắc bệnh mạch vành phải theo dõi điều trị suốt đời. Biện pháp đặt stent chỉ giải quyết được đoạn mạch máu hẹp tại thời điểm đó, người bệnh vẫn có nguy cơ hẹp mạch vành ở đoạn khác.
Do đó sau can thiệp, người bệnh phải dùng thuốc theo chỉ định, có kế hoạch điều trị, kiểm soát bệnh nền cũng như các yếu tố nguy cơ, tái khám theo dõi lâu dài và thay đổi lối sống. Những người rối loạn lipid máu gia đình, có cha hoặc chú, bác bị nhồi máu cơ tim trước 55 tuổi hoặc mẹ bị nhồi máu cơ tim trước 65 tuổi, cần khám tầm soát sức khỏe tim mạch định kỳ để phát hiện bất thường và can thiệp kịp thời.
HỆ THỐNG BỆNH VIỆN ĐA KHOA TÂM ANH
