Sau khi tăng 16 kg trong 2 năm, anh Mạnh (32 tuổi, TP.HCM) đột nhiên đau dữ dội vùng thắt lưng, đi khám phát hiện có sỏi thận khá lớn, nguyên nhân có thể do thừa cân, béo phì.

Anh Mạnh cao 1m73 nên không cảm thấy bất thường dù cân nặng vẫn tăng đều hàng năm. Chỉ trong vài năm, anh tăng từ 70kg lên 96kg, “bụng to ra trông thấy”.

Khoảng 4 tháng trước, anh đột nhiên đau dữ dội vùng thắt lưng, hông trái. Vào viện cấp cứu, bác sĩ chẩn đoán anh có 3 viên sỏi ở thận trái, kích thước 3-9mm, trong đó 1 viên 9mm rơi xuống và mắc kẹt ở niệu quản, gây “cơn đau bão thận” dữ. Anh được chỉ định điều trị nội khoa bằng thuốc đào thải sỏi ra khỏi cơ thể qua đường tự nhiên.

Cùng với đó, bác sĩ tư vấn anh nên giảm cân bởi thừa cân, béo phì là một trong những nguyên nhân gây ra sỏi thận, nếu cân nặng của anh vẫn tăng, nguy cơ tái phát sỏi thận rất cao.

Anh Mạnh đến Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM để kiểm tra toàn diện tình trạng thừa cân của mình. TS.BS Trần Hữu Thanh Tùng, khoa Nội tiết – Đái tháo đường cho biết, anh Mạnh béo phì độ 2, chỉ số khối cơ thể 32.1kg/m2, mỡ nội tạng 161.1cm2, gấp hơn 1,5 lần ngưỡng an toàn. Anh còn bị tăng axit uric, gan nhiễm mỡ độ 2, rối loạn lipid máu, ngưng thở khi ngủ, chỉ số đường huyết cũng ở mức cao (tiền đái tháo đường).

Khi biết anh phải điều trị sỏi thận, bác sĩ Tùng giải thích, béo phì có thể làm thay đổi thành phần nước tiểu, chẳng hạn như tăng nồng độ canxi, axit uric, oxalat, những chất này là thành phần chính của sỏi thận. Tình trạng kháng insulin thường gặp ở người béo phì có thể ảnh hưởng đến quá trình chuyển hóa và làm tăng nguy cơ sỏi thận, đặc biệt là sỏi axit uric.

Ngoài ra, người béo phì thường có xu hướng ăn nhiều thực phẩm chế biến sẵn, đồ ăn nhanh, thực phẩm chứa nhiều muối, đường và các chất phụ gia, tất cả đều có thể góp phần vào sự hình thành sỏi thận. Việc giảm cân, duy trì chế độ ăn uống lành mạnh, kiểm soát các bệnh đi kèm có thể giúp giảm nguy cơ sỏi thận ở người béo phì.

Anh Mạnh được tư vấn kỹ về chế độ ăn, vận động cũng như phối hợp điều trị bằng thuốc để giảm cân hiệu quả, an toàn và bền vững.

Theo hướng dẫn của bác sĩ và chuyên gia dinh dưỡng, anh Mạnh bắt đầu điều chỉnh chế độ ăn uống của mình, cố gắng hạn chế bia rượu, không ăn vặt ở văn phòng như trước đây, thay vào đó anh uống nhiều nước để giảm cảm giác thèm ăn, uống thêm sữa tươi, sữa chua không đường và các loại trái cây ít ngọt, năng lượng thấp.

Do công việc bận rộn không có nhiều thời gian tập thể dục, anh cố gắng duy trì đi bộ vào cuối tuần, tranh thủ nhảy dây 10 – 15 phút mỗi ngày. Chỉ sau 2 tháng, anh bất ngờ khi thấy giảm được 12kg mà không hề mất sức hay mệt mỏi.

“Nếu được, tôi muốn giảm về mức 70kg như trước đây, mặc dù biết là khó nhưng tôi sẽ cố gắng tuân thủ đúng liệu trình của bác sĩ”, anh Mạnh nói.

Theo bác sĩ Tùng, việc giảm 5-10% cân nặng không chỉ giúp người bệnh thừa cân, béo phì cảm thấy nhẹ nhàng về mặt tâm lý, hình thể mà còn giảm được các bệnh đồng mắc như tiểu đường, sỏi thận, bệnh thận, gan nhiễm mỡ, rối loạn chuyển hóa…