Tiểu đường ăn xôi được không là thắc mắc thường gặp của những người bị bệnh tiểu đường (đái tháo đường). Xôi là món ăn quen thuộc, được nhiều người yêu thích nhưng chứa tinh bột nhiều và vị ngọt. Vậy người bệnh tiểu đường có ăn được xôi không?
Trước khi tìm hiểu tiểu đường ăn xôi được không, chúng ta cần biết các thông tin cơ bản về giá trị dinh dưỡng của xôi và tác động của món ăn này đến chỉ số đường huyết.
Nguyên liệu chính của xôi là gạo nếp – một loại thực phẩm giàu tinh bột (chiếm khoảng 75 – 80%), đường, chất béo, protein, axit amin cùng nhiều vi khoáng khác. Xôi thường được ăn kèm với nhiều loại thực phẩm khác nhau như đậu, hạt sen, thịt gà, trứng… Giá trị dinh dưỡng của xôi sẽ thay đổi tùy theo nguyên liệu chế biến, chẳng hạn như loại gạo nếp (gạo nếp cái hoa vàng, gạo nếp ngỗng, gạo nếp cẩm…) và các thực phẩm ăn kèm.
Xôi thường được chia thành hai loại phổ biến, bao gồm xôi ngọt (xôi gấc, xôi đậu, xôi dừa…) và xôi mặn (xôi gà, xôi thịt xá xíu, xôi trứng non lòng gà…). Nhìn chung, các loại xôi đều chứa ít hàm lượng chất xơ, khoáng chất và vitamin – những chất bổ sung có lợi cho người bệnh tiểu đường.
Xôi là thực phẩm có chỉ số đường huyết cao – GI (glycemic index) khoảng 90,0 và tải lượng đường huyết – GL (glycemic load) khoảng 44,2. Dựa trên Hệ thống Phân loại Quốc tế về thông số đường huyết của thực phẩm, có thể thấy cả chỉ số GI và GL của xôi đều nằm ở mức cao. Đây là cơ sở quan trọng để giúp chúng ta giải đáp thắc mắc người bệnh tiểu đường có ăn xôi được không. (1)
Xôi là món ăn có chỉ số GI và GL cao do hàm lượng chất đường bột (carbohydrate) trong thành phần tương đối lớn. Khi đi vào cơ thể, gần như toàn bộ chất đường bột chuyển hóa thành đường glucose làm tăng đường huyết. Trong khi đó, xôi lại có ít hàm lượng chất xơ, vitamin và các khoáng chất thiết yếu. Vậy bị bệnh tiểu đường ăn xôi được không?
Người bệnh tiểu đường cần thăm khám thường xuyên, nhận tư vấn từ bác sĩ để xây dựng chế độ dinh dưỡng phù hợp, bác sĩ có thể tư vấn cho người bệnh liệu có nên ăn xôi không, nếu được thì nên ăn như thế nào đúng cách.
Nhìn chung, người bệnh tiểu đường có thể ăn xôi với lượng hạn chế và cần tránh ăn thường xuyên. Do xôi có chỉ số đường huyết và tải lượng đường huyết cao, nên người bệnh cần hạn chế tần suất ăn, giới hạn khối lượng khẩu phần khi tiêu thụ để tránh khiến đường huyết tăng đột ngột. Bị tiểu đường ăn xôi được không còn phụ thuộc vào thời điểm ăn trong ngày và thể trạng thực tế của người bệnh…
Thời điểm phù hợp để người bệnh tiểu đường ăn xôi là vào buổi trưa. Ăn xôi vào thời điểm này có thể giúp duy trì sự ổn định của nồng độ đường trong máu. Người bệnh không nên ăn xôi vào buổi sáng, do sau một đêm cơ thể không tiếp nhận thức ăn nếu tiêu thụ thực phẩm có chỉ số đường huyết cao như xôi có thể làm cho lượng đường trong máu tăng đột ngột. Người bệnh tiểu đường cũng không nên ăn xôi khi đói hoặc sau khi vận động mạnh để tránh nguy cơ tương tự.
Tiểu đường ăn xôi được không? Người bệnh trong các trường hợp sau đây không nên ăn xôi:
Bên cạnh việc tìm hiểu tiểu đường có được ăn xôi không, người bệnh cần biết cách ăn xôi sao cho đúng, phù hợp để không làm ảnh hưởng đến kế hoạch quản lý nồng độ glucose trong máu. Bác sĩ có thể tư vấn cho người bệnh cách ăn xôi phù hợp với tình trạng sức khỏe, có thể bao gồm:
Người bệnh chỉ nên ăn khoảng 40 – 45 gam xôi trong mỗi lần ăn và một tuần chỉ ăn xôi tối đa 2 lần. Khi ăn, người bệnh nên ăn chậm, nhai kỹ để tối ưu quá trình trao đổi chất, đồng thời làm chậm quá trình tăng đường huyết.
Thay vì ăn xôi gạo nếp trắng, người bệnh tiểu đường nên ưu tiên lựa chọn các loại xôi được làm từ gạo nếp cẩm, nếp nương, nếp lứt, nếp than… Do các loại gạo nếp kể trên có chỉ số đường huyết thấp hơn, tốc độ tiêu hóa chậm hơn, nhờ đó có thể hỗ trợ kiểm soát đường huyết hiệu quả hơn. Mặc dù có thể ăn xôi với lượng vừa phải nhưng người bệnh lưu ý nên tránh ăn xôi đậu có thêm đường.
Tiểu đường ăn xôi được không? Người bệnh có thể ăn xôi với lượng nhỏ và nên kết hợp thực phẩm giàu chất xơ, đạm như cà rốt, bông cải, đậu nành, cá, thịt gà để cân bằng dinh dưỡng. Tránh xôi chiên và các loại xôi có mỡ động vật như mỡ lợn, mỡ gà vì chứa nhiều cholesterol, dễ làm tăng nguy cơ biến chứng tim mạch.
Chúng ta đã biết tiểu đường ăn xôi được không, vậy cần kiểm soát đường huyết sau ăn như thế nào? Người bệnh nên kiểm tra đường huyết sau khi ăn xôi khoảng 2 tiếng để đảm bảo chỉ số đường huyết được duy trì ở mức ổn định. Nếu nồng độ glucose trong máu có dấu hiệu tăng, nên điều chỉnh lượng xôi khi ăn.
Theo các chuyên gia, chỉ số đường huyết an toàn sau khi ăn xôi là:
Chỉ số đường huyết an toàn ở mỗi người bệnh có thể khác nhau, giá trị trên chỉ mang tính chất tham khảo. Người bệnh nên được bác sĩ thăm khám và tư vấn về chỉ số đường huyết an toàn với mình.
Ngoài việc tìm hiểu bị tiểu đường ăn xôi nếp được không, người bệnh nên biết cách cân bằng chế độ dinh dưỡng nói chung để có thể quản lý sức khỏe hiệu quả. Người bệnh tiểu đường cần có chế độ ăn uống khoa học để kiểm soát đường huyết, ổn định huyết áp và mức cholesterol trong máu.
Các chuyên gia đưa ra lời khuyên về chế độ dinh dưỡng nói chung đối với người bệnh tiểu đường như sau:
Để kiểm soát tốt đường huyết và xây dựng chế độ ăn an toàn, hiểu rõ “tiểu đường ăn xôi được không ” là chưa đủ. Hãy gặp chuyên gia Dinh dưỡng tại Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh để được thiết kế thực đơn cá nhân hóa, theo sát chỉ số đường huyết từng ngày. Giải pháp dinh dưỡng khoa học, cập nhật mới nhất giúp bạn ăn ngon mà vẫn kiểm soát bệnh hiệu quả, hạn chế biến chứng nguy hiểm. Đặt lịch ngay để được đồng hành cùng đội ngũ chuyên gia hàng đầu trong hành trình sống khỏe với bệnh tiểu đường.
Để đặt lịch thăm khám, điều trị bệnh tại Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, Quý khách vui lòng liên hệ:
HỆ THỐNG BỆNH VIỆN ĐA KHOA TÂM ANH
Tìm hiểu tiểu đường ăn xôi được không giúp người bệnh quản lý sức khỏe tốt hơn. Người bệnh nên ăn xôi với lượng hợp lý theo hướng dẫn của bác sĩ. Sau khi ăn xôi, người bệnh nên kiểm tra chỉ số đường huyết và điều chỉnh lượng xôi được ăn (nếu cần).
