Tương tự như các loại thuốc, vắc xin và các sinh phẩm y tế khác, vắc xin 6 trong 1 có thể gây ra một số phản ứng phụ sau tiêm. Thông thường, trẻ chỉ gặp các phản ứng nhẹ sẽ thuyên giảm sau 1 – 2 ngày. Tuy nhiên, nhiều bố mẹ vẫn rất lo lắng, không biết trẻ bị sốt sau khi tiêm phòng 6 trong 1 có sao không, cách xử trí và theo dõi khi trẻ bị sốt khi tiêm mũi 6 trong 1 như thế nào để đảm bảo an toàn cho con. Tìm hiểu ngay trong bài viết dưới đây!
Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi BS Phạm Văn Phú – Quản lý Y khoa khu vực 3 Đông Nam Bộ, Hệ thống Trung tâm tiêm chủng VNVC.
Việc tiêm vắc xin 6 trong 1 đã được nghiên cứu kỹ lưỡng và chứng minh là an toàn cho trẻ nhỏ, giúp bảo vệ trẻ khỏi những bệnh nguy hiểm như bạch hầu, ho gà, uốn ván, bại liệt, viêm gan B và các bệnh do Hib. Tuy nhiên, bất kỳ loại vắc xin nào khi được đưa vào cơ thể đều có thể gây ra một số phản ứng, dù nhẹ hay hiếm gặp, bởi đó là cách cơ thể phản ứng để tạo ra miễn dịch. Sốt là một trong những phản ứng thường gặp sau tiêm và thường khiến các bậc phụ huynh lo lắng.
Vậy tại sao trẻ bị sốt sau khi tiêm phòng 6 trong 1? Lý giải vấn đề này, các chuyên gia đã lý giải một số nguyên nhân phổ biến dẫn đến tình trạng này:
Sốt sau tiêm vắc xin 6 trong 1 là phản ứng sau tiêm thông thường xảy ra do hệ miễn dịch của trẻ đang phản ứng với kháng nguyên có trong vắc xin. Vắc xin 6 trong 1 chứa các thành phần kháng nguyên từ vi khuẩn và virus đã bị bất hoạt hoặc giảm độc lực. Sau khi tiêm vào cơ thể, những kháng nguyên này không gây bệnh nhưng kích thích hệ miễn dịch nhận diện và “ghi nhớ” để tạo ra kháng thể, sẵn sàng bảo vệ cơ thể trước các mầm bệnh thực sự trong tương lai.
Quá trình này là một phần tự nhiên trong cơ chế bảo vệ của cơ thể nhưng nó cũng có thể gây ra các phản ứng như sốt, sưng đau tại chỗ tiêm hoặc mệt mỏi nhẹ. Sốt là kết quả của việc cơ thể giải phóng các chất gây viêm, chẳng hạn như cytokine để kích hoạt và điều phối các tế bào miễn dịch. Đây là dấu hiệu cho thấy hệ miễn dịch đang hoạt động tích cực để tạo ra lớp bảo vệ cần thiết trước các tác nhân gây bệnh.
Do đó, sốt là phản ứng sau tiêm thông thường và không đáng lo ngại, thường thuyên giảm trong vòng 1 – 2 ngày mà không cần can thiệp y tế. Tuy nhiên, bố mẹ hoặc người giám hộ trẻ cần theo dõi sát sao để kịp thời xử trí nếu nhiệt độ tăng cao hoặc xuất hiện các dấu hiệu bất thường. Hiểu rõ nguyên nhân khiến trẻ bị sốt sau khi tiêm vắc xin 6 trong 1 sẽ giúp bố mẹ an tâm hơn trong việc chăm sóc và bảo vệ sức khỏe cho con sau tiêm chủng.
Bên cạnh sốt do phản ứng miễn dịch thì một nguyên nhân khác khiến trẻ bị sốt sau khi tiêm phòng 6 trong 1 là do các thành phần trong vắc xin. Vắc xin 6 trong 1 bao gồm các kháng nguyên từ các vi khuẩn và virus đã bị làm bất hoạt hoàn toàn, chẳng hạn như thành phần của vi khuẩn bạch hầu, ho gà, uốn ván, viêm gan B, bại liệt và Hib. Những kháng nguyên này không gây bệnh nhưng được thiết kế để kích thích hệ miễn dịch tạo ra phản ứng bảo vệ.
Ngoài kháng nguyên, vắc xin 6 trong 1 còn chứa các tá dược hoặc chất bổ trợ (adjuvants) nhằm tăng cường hiệu quả của vắc xin. Một số chất bổ trợ như nhôm được sử dụng để khuếch đại phản ứng miễn dịch giúp cơ thể tạo ra kháng thể hiệu quả hơn. Tuy nhiên, chính những chất này có thể gây ra phản ứng sau tiêm tại chỗ tiêm như sưng đỏ hoặc sốt nhẹ do cơ thể nhận diện chúng như một yếu tố kích thích.
Sốt là một biểu hiện phổ biến khi cơ thể phản ứng với các thành phần này, thường không kéo dài và sẽ giảm sau 1 – 2 ngày. Điều này cho thấy cơ thể trẻ đang bắt đầu hình thành hàng rào bảo vệ trước các bệnh nguy hiểm. Do đó, bố mẹ có thể yên tâm về triệu chứng sốt của con sau tiêm vắc xin 6 trong 1, đồng thời cần theo dõi trẻ kỹ lưỡng để kịp thời xử lý nếu có bất kỳ dấu hiệu bất thường nào xảy ra.
Ngoài triệu chứng sốt, trẻ có thể xuất hiện một số dấu hiệu khác sau khi tiêm vắc xin 6 trong 1. Một trong những biểu hiện phổ biến là sưng đỏ hoặc đau nhẹ tại vị trí tiêm do phản ứng viêm cục bộ khi cơ thể tiếp nhận kháng nguyên từ vắc xin. Tương tự như sốt thì những triệu chứng này cũng thường giảm sau 1 – 2 ngày mà không cần can thiệp điều trị y tế.
Bên cạnh đó, trẻ nhỏ có thể trở nên quấy khóc, khó chịu, biếng ăn, bú kém hoặc ngủ ít hơn bình thường. Đây là những phản ứng tạm thời, thường do trẻ cảm thấy không thoải mái khi cơ thể đang tạo phản ứng miễn dịch. Một số trẻ có thể gặp tình trạng mệt mỏi hoặc hơi lờ đờ, nhưng mức độ nhẹ và không kéo dài.
Đôi khi, trẻ có thể bị tiêu chảy nhẹ hoặc nôn mửa do hệ tiêu hóa bị kích thích trong quá trình cơ thể phản ứng với vắc xin. Tuy nhiên, nếu các triệu chứng này kéo dài hoặc diễn biến nghiêm trọng hơn, bố mẹ cần đưa trẻ đến cơ sở y tế để được thăm khám và điều trị kịp thời.
Tóm lại, những triệu chứng như sốt, mệt mỏi, sưng, đau, đỏ tại vết tiêm, khó chịu, biếng ăn, bú kém… là phản ứng phụ sau tiêm vắc xin 6 trong 1 thông thường và không đáng lo ngại cho thấy cơ thể trẻ đang đáp ứng với vắc xin. Bố mẹ hoặc người giám hộ cần theo dõi sát sao và thực hiện các biện pháp chăm sóc phù hợp sẽ giúp trẻ cảm thấy dễ chịu hơn và nhanh chóng hồi phục.
Sau khi tiêm vắc xin, trẻ có thể xuất hiện một số phản ứng phụ như đau tại chỗ tiêm, quấy khóc, đặc biệt là sốt. Đây là một phản ứng sau tiêm thường không và đáng lo ngại, bởi đây là dấu hiệu cho thấy hệ miễn dịch của trẻ đang hoạt động, tạo ra các kháng thể đặc hiệu để bảo vệ cơ thể trước các tác nhân gây bệnh.
Tuy nhiên, cơn sốt có thể khiến trẻ cảm thấy khó chịu, mệt mỏi, quấy khóc, biếng ăn, bỏ bú và đôi khi làm bố mẹ lo lắng. Để giúp trẻ giảm bớt các triệu chứng này, bố mẹ có thể áp dụng những biện pháp đơn giản nhưng hiệu quả, vừa an toàn vừa hỗ trợ quá trình phục hồi sức khỏe dưới đây:
Nếu trẻ sốt cao trên 38,5°C, bố mẹ hoặc người giám hộ có thể cho trẻ uống thuốc hạ sốt chứa paracetamol với liều lượng phù hợp được bác sĩ hoặc dược sĩ chỉ định dựa trên cân nặng của trẻ để đảm bảo an toàn cho trẻ.
Bố mẹ nên ưu tiên cho trẻ mặc quần áo thoáng mát, mềm mỏng, làm từ chất liệu dễ thấm hút mồ hôi như cotton, tránh mặc quá nhiều lớp gây bí bách. Đồng thời, kết hợp lau người cho trẻ bằng khăn ấm, tập trung vào các khu vực như trán, nách, bẹn – những khu vực tập trung nhiều mạch máu giúp làm mát cơ thể hiệu quả.
Bố mẹ cần chuẩn bị một chậu nước ấm có nhiệt độ thấp hơn 2°C so với thân nhiệt của trẻ. Sau đó dùng khăn mềm, sạch nhúng vào nước, vắt khô vừa phải rồi lau nhẹ nhàng lên các vị trí trán, nách, bẹn và lần lượt khắp cơ thể để giúp cải thiện triệu chứng sốt ở trẻ. Trong quá trình lau người, bố mẹ lưu ý thực hiện nhẹ nhàng, tránh chà xát mạnh gây kích ứng da và ngưng lau cho đến khi nhiệt độ cơ thể trẻ xuống dưới 38,5°C hoặc sau khi đã lau 30 phút. (1)
Ngoài ra, bố mẹ nên thường xuyên thay nước lau mát nếu nhiệt độ nước giảm, đảm bảo giữ hiệu quả. Đây không chỉ là cách giúp giảm nhiệt độ cơ thể mà còn làm trẻ cảm thấy thoải mái hơn trong quá trình sốt, tạo điều kiện tốt cho trẻ nghỉ ngơi và phục hồi sức khỏe.
Sốt khiến cơ thể trẻ dễ mất nước, vì vậy cần tăng cường cho trẻ bú mẹ hoặc uống thêm nước, sữa. Đối với trẻ lớn hơn, có thể cho trẻ uống dung dịch bù điện giải như Oresol nếu cần thiết. Việc cung cấp đủ nước giúp cơ thể trẻ duy trì cân bằng nhiệt độ và phục hồi nhanh chóng hơn.
Nếu trẻ tiếp tục sốt lặp lại (sau khi đã uống thuốc hạ sốt) kéo dài hơn 48 giờ hoặc không đáp ứng với thuốc hạ sốt thông thường, đồng thời xuất hiện các dấu hiệu bất thường khác như quấy khóc không dứt, lừ đừ, khó thở hoặc co giật thì cần đưa trẻ đến cơ sở y tế hoặc bệnh viện gần nhất để được thăm khám ngay lập tức. Đây có thể là biểu hiện của phản ứng nghiêm trọng cần được can thiệp kịp thời. Việc phát hiện và xử lý sớm là yếu tố quan trọng giúp đảm bảo an toàn cho trẻ.
Ngoài việc nắm rõ các biện pháp đơn giản nhưng hiệu quả, an toàn để giúp trẻ hạ sốt thì bố mẹ cũng cần nắm thêm một số lưu ý sau tiêm vắc xin 6 trong 1 để đảm bảo sức khỏe và tối ưu hóa hiệu quả tiêm chủng cho trẻ:
Sau khi tiêm, bố mẹ cần cho trẻ ở lại điểm tiêm chủng tối thiểu 30 phút để bác sĩ kịp thời quan sát và xử lý nếu trẻ gặp các phản ứng nghiêm trọng như sốc phản vệ, mẩn đỏ toàn thân hoặc khó thở. Nếu trẻ không có dấu hiệu bất thường và sức khỏe ổn định sau khi tiêm, bố mẹ hoặc người giám hộ có thể đưa trẻ về nhà và tiếp tục theo dõi sát sao trong 24 – 48 giờ tiếp theo, đặc biệt chú ý quan sát vào ban đêm để kịp thời xử lý nếu xuất hiện bất kỳ biểu hiện nào khác thường.
Ngoài ra, trước khi rời trung tâm tiêm chủng, bố mẹ hoặc người giám hộ nên chủ động trao đổi với nhân viên y tế hoặc bác sĩ để làm rõ những thắc mắc liên quan đến các phản ứng sau tiêm. Đồng thời, cần liên hệ, tìm hiểu trước các cơ sở y tế hoặc bệnh viện gần nhất có khả năng xử trí các tình huống khẩn cấp để đảm bảo an toàn tối đa cho trẻ.
Ngoài ra, bố mẹ nên thường xuyên kiểm tra vết tiêm của trẻ trong những ngày đầu sau tiêm. Nếu vết tiêm chỉ sưng nhẹ hoặc đỏ một chút, đó là phản ứng bình thường. Tuy nhiên, nếu vết tiêm sưng to, đỏ nhiều hơn, đau nhức kéo dài hoặc có dấu hiệu bất thường, cần đưa trẻ đến các cơ sở y tế hoặc bệnh viện gần nhất để được kiểm tra và xử lý kịp thời.
Trong vòng 24 – 48 giờ tiếp theo theo dõi tại nhà, bố mẹ cần lưu ý đến việc đo nhiệt độ thường xuyên cho trẻ. Sốt nhẹ dưới 38,5°C thường là phản ứng bình thường, bố mẹ chỉ cần theo dõi. Nếu trẻ sốt cao trên 38,5°C cần sử dụng thêm thuốc hạ sốt đúng liều lượng và theo hướng dẫn của bác sĩ. Điều này sẽ giúp ngăn ngừa nguy cơ co giật do sốt cao ở trẻ nhỏ.
Sau tiêm, hệ miễn dịch của trẻ đang hoạt động mạnh mẽ để tạo kháng thể, do đó bố mẹ nên cho trẻ nghỉ ngơi nhiều hơn, tránh vận động mạnh. Đồng thời, hạn chế đưa trẻ đến nơi đông người trong thời gian này để giảm nguy cơ nhiễm trùng hoặc lây nhiễm các bệnh khác.
Việc cung cấp đủ dinh dưỡng và nước là rất quan trọng để giúp trẻ hồi phục nhanh chóng. Bố mẹ nên tăng cường cho trẻ bú mẹ hoặc uống sữa công thức và nếu trẻ đã ăn dặm, có thể cho ăn các món dễ tiêu hóa, giàu dinh dưỡng như cháo, súp, canh để tăng cường sức đề kháng, giúp trẻ mau chóng phục hồi sức khỏe.
Tình trạng sốt sau tiêm chủng là phản ứng phổ biến và thường không đáng lo ngại. Tuy nhiên, vẫn có một số trường hợp cần sự can thiệp của bác sĩ để đảm bảo an toàn cho trẻ. Nếu trẻ sốt cao trên 39°C, kèm theo các dấu hiệu bất thường như co giật, khó thở, tím tái hoặc quấy khóc không dứt, bố mẹ cần trẻ đến cơ sở y tế hoặc bệnh viện gần nhất để được thăm khám và điều trị kịp thời.
Ngoài ra, nếu trẻ sốt kéo dài hơn 48 giờ, không đáp ứng với thuốc hạ sốt hoặc đi kèm với các triệu chứng khác như phát ban sau tiêm 6in1, nôn mửa, bỏ bú, lừ đừ, đây có thể là dấu hiệu của một phản ứng nghiêm trọng hoặc bệnh lý không liên quan đến tiêm chủng. Việc theo dõi sát sao và tìm kiếm sự hỗ trợ y tế kịp thời sẽ giúp xử lý hiệu quả mọi tình huống, đảm bảo an toàn tuyệt đối cho trẻ.
Nếu còn bất kỳ thắc mắc nào về vấn đề có trẻ bị sốt sau khi tiêm phòng 6 trong 1, quý Khách hàng có thể liên hệ trực tiếp với VNVC thông qua hotline 028.7102.6595 hoặc inbox qua fanpage VNVC – Trung tâm Tiêm chủng Trẻ em & Người lớn hoặc đến ngay các trung tâm tiêm chủng VNVC trên toàn quốc để được nhân viên chăm sóc Khách hàng hướng dẫn chi tiết, được bác sĩ thăm khám sàng lọc, tư vấn sức khỏe và chỉ định tiêm ngừa phù hợp. Tra cứu trung tâm tiêm chủng VNVC gần nhất tại đây.
HỆ THỐNG BỆNH VIỆN ĐA KHOA TÂM ANH
Như vậy, bài viết trên đã giải đáp được thắc mắc về vấn đề trẻ bị sốt sau khi tiêm phòng 6 trong 1 có sao không. Tóm lại, sốt sau khi tiêm vắc xin 6 trong 1 là phản ứng sau tiêm tích cực, cho thấy vắc xin đang phát huy tác dụng bảo vệ trẻ khỏi. Tuy nhiên, bố mẹ cần theo dõi sát sao nhiệt độ cơ thể và biểu hiện của trẻ, kết hợp các biện pháp chăm sóc như lau mát, cho trẻ uống đủ nước, mặc quần áo thoáng mát và nghỉ ngơi hợp lý.
