Các triệu chứng suy tuyến yên rất đa dạng, tùy thuộc vào loại hormone tuyến yên người bệnh bị thiếu hụt. Bệnh ảnh hưởng nghiêm trọng đến quá trình tăng trưởng của trẻ em, khả năng sinh sản ở người trưởng thành và chức năng của nhiều cơ quan trong cơ thể. Dưới đây là các thông tin tư vấn về thuốc điều trị suy tuyến yên hiệu quả, an toàn do bác sĩ Nguyễn Thị Thanh Trúc, Khoa Nội tiết – Đái tháo đường, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM, chia sẻ.
Suy tuyến yên là tình trạng tuyến yên suy giảm hoạt động, không thể sản xuất hoặc giảm sản xuất một hoặc nhiều loại hormone. Lúc này, hoạt động của các tuyến đích do tuyến yên chi phối cũng sẽ ảnh hưởng theo. Các ảnh hưởng này có thể diễn biến chậm hoặc đột ngột tùy theo cơ quan bị ảnh hưởng, mức độ hormone thiếu hụt.
Tuyến yên có vai trò quan trọng trong hệ thống nội tiết của cơ thể. Tuyến này có kích thước nhỏ như hạt đậu, nằm bên trong hố yên tại đáy não. Tuyến yên sản xuất và giải phóng nhiều hormone có vai trò thiết yếu, điều hoà chức năng các tuyến khác trong cơ thể. Triệu chứng lâm sàng suy tuyến yên cũng là dấu hiệu suy giảm chức năng của các tuyến đích mà tuyến yên chi phối như: tuyến thượng thận, tuyến giáp, tuyến sinh dục. Các triệu chứng này rất đa dạng, phụ thuộc vào hormone tuyến yên bị thiếu và mức độ thiếu hụt, như:
Người bệnh suy tuyến yên do khối u ở tuyến yên hoặc khu vực xung quanh, có thể có những triệu chứng khác như: mất khứu giác, tổn thương dây thần kinh… Do đó, để tránh bệnh tiến triển gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe, khi có các dấu hiệu bất thường nghi ngờ liên quan đến rối loạn tuyến yên, người bệnh nên đến các cơ sở y tế, bệnh viện chuyên khoa Nội tiết để khám và điều trị kịp thời.
Để chẩn đoán bệnh suy tuyến yên, bác sĩ cần kết hợp khám lâm sàng để phát hiện các triệu chứng lâm sàng và thực hiện nhiều xét nghiệm cận lâm sàng, cụ thể:
Suy tuyến yên có thể điều trị bằng thuốc. Đây là các loại thuốc thay thế hormone tuyến yên mà người bệnh thiếu hụt. Người bệnh suy tuyến yên có thể phải sử dụng thuốc suốt đời để duy trì sức khỏe ổn định và ngăn các triệu chứng tái phát. (1)
Suy tuyến yên gây giảm tiết ACTH, làm suy thượng thận. Nhóm thuốc thay thế hormone tuyến thượng thận cortisol là hydrocortisone hoặc glucocorticoid khác. Thuốc và liều lượng thay đổi tuỳ mức độ nặng nhẹ, tình trạng stress nếu có. Liều không đủ sẽ làm triệu chứng thiếu hụt cortisol (mệt mỏi, buồn nôn, nôn ói,…) kéo dài hoặc bệnh tái phát. Nếu quá liều có thể gây loãng xương.
Levothyroxine được sử dụng để thay thế hormone tuyến giáp, trong trường hợp người bệnh suy tuyến yên giảm tiết hormone TSH gây suy giáp. Thuốc có thể sử dụng cho phụ nữ mang thai. Mục tiêu điều trị là nồng độ T4 huyết thanh đạt mức trung bình của giới hạn bình thường.
Các loại hormone giới tính thiếu hụt ở người bệnh suy tuyến yên bao gồm: testosterone, estrogen và progesterone. Điều trị thay thế bằng testosterone hoặc estrogen – progesterone là đủ cho người bệnh nam hoặc nữ bị suy sinh dục và chưa có nhu cầu sinh sản. Nếu người bệnh có nhu cầu sinh con sẽ cần điều trị thêm các liệu pháp phối hợp.
Người bệnh thiếu hụt GH thường có rối loạn chuyển hóa lipid, tăng mỡ, giảm khối lượng cơ, giảm tỷ trọng khoáng xương,… Điều trị GH có thể giúp người bệnh tăng khối lượng cơ, giảm mỡ nhưng tác dụng lên tỷ trọng khoáng xương, sức mạnh cơ và cải thiện lipid máu còn chưa rõ ràng. Vì vậy, không nên chỉ định điều trị GH như điều trị thường quy đối với tất cả người bệnh.
Người bệnh suy tuyến yên bị vô sinh do thiếu hormone sinh sản có thể tiêm Gonadotropin. Thuốc có tác dụng kích thích quá trình rụng trứng ở phụ nữ và sản sinh tinh trùng ở nam giới.
Thuốc điều trị suy tuyến yên giúp kiểm soát bệnh hiệu quả, giảm triệu chứng và cân bằng chức năng các tuyến nội tiết trong cơ thể. Trong quá trình sử dụng thuốc, người bệnh nên lưu ý:
Bên cạnh thuốc điều trị suy tuyến yên, bác sĩ cũng có thể lựa chọn các phương pháp khác tùy theo nguyên nhân gây bệnh. Với các trường hợp suy tuyến yên do khối u ở não hoặc tuyến yên, phẫu thuật và xạ trị là 2 phương pháp điều trị phổ biến nhất:
Suy tuyến yên là bệnh phức tạp, ảnh hưởng đến nhiều tuyến nội tiết khác; do đó, người bệnh suy tuyến yên nên được khám và điều trị chuyên khoa Nội tiết. Suy tuyến yên thường diễn biến chậm nhưng cũng có trường hợp các triệu chứng xuất hiện đột ngột. Khi nhận thấy người bệnh có dấu hiệu bất thường như nhức đầu nặng, sốt cao, rối loạn thị giác, buồn nôn, lú lẫn, tụt huyết áp…, cần nhanh chóng đưa đến bệnh viện có chuyên khoa Nội tiết để khám và điều trị kịp thời.
Khoa Nội tiết – Đái tháo đường, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM với đội ngũ y bác sĩ tâm huyết, giàu kinh nghiệm, vững chuyên môn cùng trang thiết bị hiện đại, mang đến hiệu quả chẩn đoán chính xác, điều trị hiệu quả và nhanh chóng cho người bệnh. Khoa chuyên tiếp nhận khám, tư vấn và điều trị các bệnh nội tiết như: đái tháo nhạt, bệnh tuyến yên, tuyến thượng thận, tuyến sinh dục, dậy thì sớm, chậm tăng trưởng chiều cao…; đái tháo đường; béo phì…, với khu nội trú tiêu chuẩn khách sạn, dịch vụ chăm sóc tận tình, chu đáo, giúp người bệnh hài lòng, yên tâm.
HỆ THỐNG BỆNH VIỆN ĐA KHOA TÂM ANH
Khi sử dụng các loại thuốc điều trị suy tuyến yên, người bệnh cần tuân thủ tuyệt đối các chỉ định của bác sĩ, không tự ý thay đổi liều lượng hoặc ngừng dùng thuốc. Bên cạnh đó, nên thường xuyên tái khám định kỳ và theo dõi những dấu hiệu bất thường của cơ thể, kịp thời thông báo với bác sĩ để có những điều chỉnh phù hợp, đảm bảo hiệu quả điều trị.
