Chỉ mới 6 ngày tuổi, bé trai nặng chưa đầy 3 kg phải bước vào ca phẫu thuật sửa dị tật tim bẩm sinh phức tạp tại Bệnh viện Tâm Anh. Đây là một trong những ca mổ tim sơ sinh nhỏ tuổi nhất, thành công với sự phối hợp của nhiều chuyên khoa Sản – Sơ sinh – Tim mạch – Gây mê – Hồi sức trong cùng một bệnh viện.
Ngày thứ 8 sau ca mổ tim phức tạp, bé được cai máy thở và bắt đầu tập ăn sữa. Tình trạng thiểu sản cung động mạch chủ được giải quyết, hiện chỉ còn một lỗ thông liên thất nhỏ 2 mm, khả năng sẽ tự đóng khi trẻ được 3-6 tháng. Gần 2 tuần sau, bé xuất viện, sớm hơn 1 tuần so với dự kiến.
“Khi bác sĩ báo con bị dị tật tim bẩm sinh, tôi rất đau lòng, không biết nên làm thế nào, không thể nghĩ được gì. Nhưng tôi vẫn hy vọng con chỉ bị nhẹ thôi. Sau sinh, nghe nói con phải mổ trong vòng 7 ngày và trải qua 5 tiếng trên bàn phẫu thuật, hai vợ chồng ôm nhau khóc, thương con còn quá nhỏ. Gặp bác sĩ Viên sau ca mổ thành công, chờ con hồi phục, chúng tôi mới thở phào”, chị Nguyễn Thị Ngọc Khanh, mẹ bệnh nhi chia sẻ.
Bốn năm sau khi sinh con đầu lòng, chị Nguyễn Thị Ngọc Khanh vui mừng khi có tin vui 2 vạch. Hành trình ngỡ như suôn sẻ với người mẹ ở tuổi ngoài 30 thì biến cố ập đến khi bác sĩ thông báo vị trí dây rốn bám bất thường qua siêu âm hình thái học ở tam cá nguyệt thứ 2. Đây là tình huống dây rốn bám màng (dây rốn không nằm trong vị trí bình thường, cắm vào bánh nhau). Trường hợp này bắt buộc phải mổ lấy thai từ 39 tuần. Không chỉ vậy, thai nhi còn có bất thường tim, được chẩn đoán dị tật thiểu sản cung động mạch chủ, hẹp eo động mạch chủ nặng. Đây là một bệnh lý tim bẩm sinh nặng, do cung động mạch chủ không phát triển như bình thường mà bị teo nhỏ.
BS.CKII Nguyễn Bá Mỹ Nhi, Giám đốc Trung tâm Sản Phụ khoa BVĐK Tâm Anh TP.HCM cho biết, siêu âm hình thái học của thai đóng vai trò rất quan trọng, đặc biệt là từ 3 tháng giữa của thai kỳ, giúp quan sát tất cả các hình thái bất thường của thai nhi. Khi phát hiện bất thường tim thai, các bác sĩ Sản khoa lập tức hội chẩn cùng bác sĩ Tim mạch, Sơ sinh và cả bác sĩ phẫu thuật tim để lên kế hoạch cụ thể về thời điểm cho em bé chào đời cũng như thời điểm thực hiện cuộc phẫu thuật chữa dị tật tim cho bé.
Ngày 21/4, chị Khanh sinh mổ khi thai được gần 39 tuần. Các bác sĩ Sản khoa đã phối hợp với bác sĩ Sơ sinh hồi sức cho bé tại phòng sinh, hỗ trợ hô hấp, giữ cho chỉ số SpO2 (độ bão hòa oxy) trên 95%… Sau đó, bé được chuyển ngay về Trung tâm Sơ sinh bằng nôi chuyên dụng. Bác sĩ Tim mạch Nhi siêu âm tim chẩn đoán ngay tại giường.
TS.BS Cam Ngọc Phượng – Giám đốc Trung tâm Sơ sinh BVĐK Tâm Anh TP.HCM cho biết, bé được duy trì mở ống động mạch bằng thuốc Prostaglandin E1. Các cuộc kiểm tra, siêu âm tim và hội chẩn liên chuyên khoa được thực hiện ngay sau sinh, đồng thời thiết lập chế độ chăm sóc dinh dưỡng đặc biệt đảm bảo sức khỏe cho bé bước vào ca mổ lúc 6 ngày tuổi.
Theo ThS.BS Nguyễn Minh Trí Viên, Chuyên gia Phẫu thuật tim, Cố vấn chuyên môn, Trung tâm Tim mạch BVĐK Tâm Anh TP.HCM, kết quả chẩn đoán sau sinh bé bị thiểu sản cung động mạch chủ, hẹp eo động mạch chủ nặng. Trong bào thai nhờ có ống động mạch mà thai nhi gần như phát triển bình thường. Sau khi bé ra đời, ống động mạch sẽ đóng lại. Lúc này, nếu có hiện tượng thiểu sản cung động mạch chủ sẽ dẫn đến tình trạng không đủ máu nuôi các phần dưới của cơ thể, bao gồm: tạng (gan, thận, ruột), chi dưới… Nếu không được phát hiện sớm, theo dõi chặt chẽ và xử lý ngay sau sinh, bé có thể bị suy tim cấp, sốc tim và tử vong.
“Chúng tôi chọn thời điểm phẫu thuật trong vòng một tuần sau sinh để các cơ quan của bé có độ trưởng thành nhất định và tình trạng sức khỏe cũng ổn định hơn, tạo tiền đề cho ca mổ diễn ra an toàn”, bác sĩ Viên nói.
Khó khăn lớn nhất là em bé còn quá nhỏ, mới 6 ngày tuổi với cân nặng chưa đầy 3kg. Các mạch máu của trẻ có kích thước rất nhỏ, đòi hỏi các bác sĩ phải có kỹ năng phẫu thuật vi phẫu rất cao. Đặc biệt, trẻ phẫu thuật dưới 2 tuần tuổi phải đối mặt với nguy cơ ảnh hưởng chức năng tim, thận, phổi khi các cơ quan chưa ổn định.
Các khâu gây mê, phẫu thuật, hồi sức sau mổ đều chuẩn bị kỹ lưỡng để ca mổ diễn ra thuận lợi, an toàn. Sau 5 giờ cân não, bác sĩ cắt nối thành công chỗ hẹp, cung động mạch chủ được mở rộng. Bé được chuyển về phòng hồi sức tích cực để chăm sóc hậu phẫu.
ThS.BS Văn Thị Thu Hương, Trung tâm Tim mạch BVĐK Tâm Anh TP.HCM chia sẻ: “Công tác hồi sức sau mổ tim vốn đã phức tạp, nay càng khó khăn hơn khi bệnh nhi là một em bé mới vài ngày tuổi. Vì thế, chúng tôi phải hết sức cẩn thận, kỹ lưỡng. Chỉ một cơ quan của bé bị tổn thương sẽ ảnh hưởng đến toàn cơ thể cũng như chức năng sống của bé. Từ nồng độ thuốc, dinh dưỡng dịch nuôi ăn của bé…, chúng tôi đều phải tính toán rất kỹ, đồng thời theo dõi sát sao vận mạch, nhiệt độ, SpO2…, đảm bảo không xảy ra sơ sót nào”.
Sau mổ, bé được các bác sĩ Hồi sức Sơ sinh BVĐK Tâm Anh theo dõi chặt chẽ từ dinh dưỡng, nhiệt độ cũng như huyết động. 7 ngày sau mổ, bé được rút nội khí quản hoàn toàn. Ngày thứ 8, bé được chuyển từ phòng Hồi sức tích cực về Trung tâm Sơ sinh, bắt đầu tự tập thở và tập ăn sữa.
ThS.BS Nguyễn Minh Trí Viên cho hay, thành công của ca phẫu thuật đến từ nhiều yếu tố. Trước tiên, bệnh viện Tâm Anh có đầy đủ chuyên khoa. Sự hợp tác liên chuyên khoa diễn ra rất ăn ý trên tinh thần tương trợ lẫn nhau nhằm đem lại kết quả tốt nhất cho bệnh nhân.
Thứ hai, bệnh viện được trang bị máy móc hiện đại bậc nhất, từ thiết bị chẩn đoán hình ảnh như MRI, MSCT, siêu âm…, thiết bị phẫu thuật cho đến thiết bị trong gây mê hồi sức như máy thở, máy chạy tuần hoàn cơ thể… Cuối cùng là trình độ chuyên môn cao của đội ngũ y bác sĩ, đã giúp theo dõi sát sao tình trạng của bé từ lúc trong bào thai, sau sinh, trong quá trình phẫu thuật, giai đoạn hậu phẫu và theo dõi chặt chẽ sức khỏe sau này.
Hành trình vượt qua những khó khăn của em bé có bệnh lý tim bẩm sinh phức tạp này cũng chính là minh chứng về năng lực chuyên môn cao, sự cố gắng không ngừng của đội ngũ y bác sĩ trong việc tiếp tục chinh phục những thành tựu y khoa mới, mang lại những cơ hội sống khỏe mạnh quý giá cho người bệnh.
“Đây cũng là động lực cho các bác sĩ tiếp tục phát triển lĩnh vực mổ tim sơ sinh – một lĩnh vực khó khăn và thách thức nhất trong y học”, bác sĩ Viên chia sẻ.
HỆ THỐNG BỆNH VIỆN ĐA KHOA TÂM ANH
