Thận ứ nước hoặc sưng thận do tắc nghẽn, có thể làm giảm khả năng lọc chất thải và chất lỏng dư thừa từ máu, dẫn đến tăng thể tích máu. Điều này khiến nhiều người thắc mắc không biết thận ứ nước có làm tăng huyết áp không? Bài viết này sẽ giúp bạn giải đáp thắc mắc.
Thận ứ nước có thể làm tăng chỉ số huyết áp, nhưng điều này thường chỉ xảy ra ở những trường hợp bị thận ứ nước nghiêm trọng. Các yếu tố góp phần gây tăng chỉ số này ở người bị thận ứ nước gồm: co mạch và quá tải muối – nước, chủ yếu qua cơ chế phản xạ ống thận – cầu thận (tubuloglomerular feedback – TGF) và hoạt hóa hệ renin-angiotensin-aldosterone (RAA). Tăng áp lực đè nén nhu mô thận cũng góp phần gây tăng mức huyết áp thông qua các cơ chế tương tự.
THA thứ phát xảy ra do hậu quả của thận ứ nước đã được mô tả trong một số các báo cáo lâm sàng. Trong hầu hết các trường hợp đã được ghi nhận, thận ứ nước 1 bên hoặc thận ứ nước nhẹ dường như chưa đủ để gây tăng chỉ số này. (1)
>> Xem thêm: Tăng huyết áp trong bệnh thận mạn và mục tiêu điều trị
Tăng huyết áp do thận ứ nước là hậu quả do rối loạn trong cơ chế điều hòa huyết động cầu thận. Khi mức lọc cầu thận (GFR) tăng hoặc trong tình trạng quá tải thể tích, nồng độ natri clorua đến vùng macula densa (các tế bào cạnh cầu thận ở thành tiểu động mạch đến và các tế bào biểu mô đậm đặc) tăng, kích hoạt các đồng vận chuyển Na⁺–K⁺–2Cl⁻ ở nhánh lên của quai Henle.
Điều này thúc đẩy giải phóng adenosine, tác động đến các thụ thể A1 trên các tế bào trung mô cận tiểu cầu, làm tăng nồng độ calci nội bào. Tín hiệu co mạch truyền đến các tế bào cơ trơn tiểu động mạch đến, góp phần làm giảm dòng máu đến cầu thận. Quá trình này còn chịu ảnh hưởng bởi nhiều chất trung gian như angiotensin II, thromboxane A2 và bradykinin, làm tăng sức cản mạch và huyết áp hệ thống.
Thuốc co mạch có thể làm giảm sản xuất nitric oxide (NO) tại thận, từ đó làm giảm khả năng giãn mạch tại chỗ. Trong tình trạng thận ứ nước, việc sử dụng thuốc co mạch có thể làm cải thiện tác dụng xấu của áp suất cao trong khung chậu, nhưng cũng dẫn đến việc giữ muối và nước. Điều này góp phần làm tăng chỉ số huyết áp toàn thân và thúc đẩy sự phát triển của bệnh nhạy cảm với muối.
Nguyên nhân thận ứ nước làm tăng huyết áp được xác định do sự rối loạn cân bằng thể dịch và huyết động tại thận. Cụ thể:
Biểu hiện tăng huyết áp do thận ứ nước được đặc trưng với hàng loạt các triệu chứng của thận ứ nước nghiêm trọng, thường không có triệu chứng đặc hiệu, nhưng có thể biểu hiện khi tình trạng ứ nước trở nên nghiêm trọng:
Tìm hiểu thêm: Thận ứ nước khi mang thai phải làm sao?
Để kiểm soát huyết áp do thận ứ nước cần giải quyết ngay tình trạng ứ nước nghiêm trọng tại thận.
Mục tiêu điều trị ban đầu là giải phóng tắc nghẽn, khôi phục lưu thông nước tiểu, phục hồi chức năng điều hòa huyết áp của thận. Việc can thiệp sớm có thể giúp nhanh chóng ổn định huyết áp và ngăn ngừa tổn thương nhu mô thận kéo dài.
Sau khi ổn định ban đầu, bác sĩ sẽ tiến hành các chiến lược điều trị phù hợp với nguyên nhân gây tắc nghẽn dẫn đến thận ứ nước. Ví dụ như điều trị sỏi bằng phẫu thuật, phẫu thuật tạo hình niệu quản,… Riêng trường hợp xảy ra tình trạng nén nhu mô thận (cũng có thể là do u nang hoặc khối máu tụ dưới bao thận hoặc khối chèn ép từ bên ngoài) cần được đánh giá biểu hiện tăng huyết áp sau đó cân nhắc điều trị phù hợp.
Để phòng ngừa tăng huyết áp do thận ứ nước, người bệnh cần được điều trị kịp thời để ngăn ngừa thận ứ nước tiến triển, gây những biến chứng nghiêm trọng. Kiểm soát các yếu tố cơ bản gây ra thận ứ nước là điều cần thiết để ngăn chặn tình trạng này. Dưới đây là một số điều người bệnh có thể làm để giúp ngăn ngừa thận ứ nước phát triển, bao gồm: (2)
Thận ứ nước do các yếu tố bẩm sinh như bất thường về giải phẫu, hẹp niệu quản bẩm sinh… không thể phòng ngừa được. Tuy nhiên vẫn có thể kiểm soát và giảm nguy cơ phát triển tình trạng này khi khám sữa khỏe tiết niệu định kỳ và phòng ngừa thận ứ nước do các nguyên nhân khác.
Sau khi điều trị thận ứ nước thì huyết áp sẽ trở lại bình thường. Vì huyết áp cao là biến chứng của thận ứ nước do tắc nghẽn làm giảm chức năng thận, quá tải chất lỏng và dẫn đến tăng áp suất máu, giải quyết tắc nghẽn thường giúp huyết áp cải thiện rõ rệt, nhất là khi thận chưa bị tổn thương nghiêm trọng.
Khoa Tiết niệu, Trung tâm Tiết niệu – Thận học – Nam khoa, BVĐK Tâm Anh TP.HCM và Đơn vị Tiết niệu, Trung tâm Khám chữa bệnh Tâm Anh Quận 7 là địa chỉ khám và điều trị thận ứ nước an toàn, hiệu quả và uy tín.
Tại đây có đội ngũ bác sĩ giỏi, là những chuyên gia hàng đầu trong chẩn đoán và điều trị các tắc nghẽn đường tiết niệu – nguyên nhân chính gây thận ứ nước. Can thiệp phẫu thuật xâm lấn tối thiểu trong điều trị sỏi thận, can thiệp sửa chữa, tạo hình điều trị hẹp niệu quản bẩm sinh hoặc mắc phải,…. dẫn lưu nước tiểu ra khỏi thận, điều trị thận ứ nước hiệu quả.
HỆ THỐNG BỆNH VIỆN ĐA KHOA TÂM ANH
Hy vọng với những thông tin bài viết vừa chia sẻ đã giúp bạn giải đáp thắc mắc về việc thận ứ nước có làm tăng huyết áp không? cũng như mối liên hệ, mức độ nguy hiểm của tình trạng này ở người mắc thận ứ nước. Nếu có dấu hiệu bất thường, hãy đến Tâm Anh hoặc cơ sở y tế gần nhất có chuyên khoa Tiết Niệu để chẩn đoán và điều trị kịp thời.
