Các nghiên cứu cho thấy, những người bị tăng huyết áp áo choàng trắng có nguy cơ mắc các vấn đề về tim mạch cao hơn người có huyết áp bình thường. Vậy đâu là nguyên nhân và khi bị tình trạng này, người bệnh sẽ có những triệu chứng nào? ThS.BS.CKII Huỳnh Thanh Kiều, Trung tâm Tim mạch, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM sẽ giúp bạn giải đáp những thắc mắc này trong bài viết dưới đây.
Tăng huyết áp áo choàng trắng là hiện tượng huyết áp tăng cao khi đo tại phòng khám hoặc bệnh viện, nhưng lại bình thường khi đo tại nhà. Kết quả đo huyết áp bình thường là dưới 120/80mmHg. Hội chứng này được coi là có ý nghĩa lâm sàng nếu sự khác biệt giữa huyết áp tại phòng khám và huyết áp ngoài phòng khám vượt quá 20/10 mmHg.
Các hướng dẫn của Hiệp hội THA Châu Âu (ESH), Hội Tim mạch Mỹ/Hiệp hội Tim mạch Mỹ (ACC/AHA) và Viện Quốc gia về Sức khỏe và Chăm sóc Xuất sắc (NICE) về mức độ được đánh giá là tăng huyết áp như sau (1):
| Hiệp hội/Tổ chức | Huyết áp tại phòng khám | Huyết áp ngoại trú hoặc tại nhà vào ban ngày |
| ESH | ≥ 140/90 mmHg | Huyết áp trung bình 24 giờ dưới 130/80 mmHg |
| ACC/AHA | ≥ 130/80 mmHg | < 130/80 mmHg |
| NICE | ≥ 140/90 mmHg | < 135/85 mmHg |
Hội chứng áo choàng trắng thường xảy ra do người bệnh quá lo lắng hoặc căng thẳng khi tiếp xúc với môi trường y tế và nhân viên y tế. Mặc dù không phải là mắc bệnh thực sự, nhưng người bị hội chứng này vẫn cần được theo dõi vì đây có thể là dấu hiệu cảnh báo sớm của bệnh trong tương lai.
Đây là vấn đề lo ngại của nhiều người, vì mỗi năm có 5% số người mắc hội chứng này được chẩn đoán bị tăng huyết áp mạn tính. Những người có nhiều khả năng mắc hội chứng áo choàng trắng bao gồm:
Người được chẩn đoán bị hội chứng áo choàng trắng cần được theo dõi định kỳ kết hợp với các biện pháp phòng ngừa như duy trì lối sống lành mạnh. Đồng thời, thực hiện đo huyết áp tại nhà hoặc theo dõi huyết áp liên tục 24 giờ có thể giúp phân biệt chính xác giữa hội chứng này và tăng huyết áp thực sự.
Phản ứng của cơ thể đối với việc kiểm tra huyết áp có thể ảnh hưởng đến kết quả đo huyết áp, đặc biệt là khi người bệnh quá lo lắng, hồi hộp. Khi đến phòng khám hoặc bệnh viện, tiếp xúc với môi trường y tế và trải qua quá trình đo huyết áp, cơ thể sẽ có phản xạ hoặc phản ứng tự nhiên như khi đối mặt với tình huống căng thẳng hoặc được nhận thức là nguy hiểm. Phản ứng này có thể làm huyết áp tạm thời tăng lên, dẫn đến kết quả đo cao hơn so với bình thường.
Ngoài ra, một số yếu tố khác có thể ảnh hưởng đến kết quả đo huyết áp như:
Các yếu tố nguy cơ của hội chứng này bao gồm:
Vấn đề huyết áp này thường không có triệu chứng rõ ràng, ngoài việc huyết áp đo được tại phòng khám cao hơn so với khi đo tại nhà. Người bệnh có thể cảm thấy lo lắng, căng thẳng hoặc hồi hộp khi đến cơ sở y tế, nhưng cảm giác này thường biến mất khi người bệnh về nhà và ổn định lại tinh thần.
Do đó, chẩn đoán hội chứng áo choàng trắng không dựa vào các triệu chứng cụ thể mà được xác định chủ yếu bằng cách so sánh kết quả đo huyết áp tại phòng khám với kết quả đo tại nhà hoặc theo dõi huyết áp 24 giờ. (4)
Đây được xem là một yếu tố nguy cơ dẫn đến sự phát triển của bệnh mạn tính, tổn thương cơ quan đích và có thể xảy ra các biến cố tim mạch. Người bị hội chứng này có nguy cơ huyết áp bị tăng kéo dài gấp ba lần so với người có huyết áp bình thường. Đáng chú ý, hội chứng áo choàng trắng có thể dẫn đến suy giảm chức năng cơ tim và làm tăng nguy cơ xơ vữa động mạch cảnh so với người có huyết áp bình thường
Để chẩn đoán hội chứng này, đòi hỏi sự kết hợp giữa đo huyết áp tại phòng khám và theo dõi huyết áp tại nhà. Việc chẩn đoán chính xác rất quan trọng để tránh điều trị không cần thiết và giúp quản lý hiệu quả tình trạng sức khỏe của bệnh nhân. Các phương pháp giúp chẩn đoán bao gồm:
Hội chứng áo choàng trắng thường được xác định khi huyết áp đo tại phòng khám cao hơn 140/90 mmHg, trong khi huyết áp đo tại nhà hoặc qua Holter huyết áp thấp hơn 135/85 mmHg. Kết hợp các phương pháp này giúp bác sĩ có cái nhìn toàn diện về tình trạng huyết áp của người bệnh, từ đó đưa ra chẩn đoán chính xác và kế hoạch quản lý phù hợp.
Bệnh nhân được chẩn đoán chính xác là bị hội chứng áo choàng trắng và không bị huyết áp cao liên tục vào bất kỳ thời điểm nào khác có thể không cần điều trị bằng thuốc. Tuy nhiên, người bệnh vẫn cần được theo dõi và điều chỉnh lối sống khoa học để hạn chế nguy cơ mắc bệnh trong tương lai.
Để phòng ngừa tình trạng hội chứng này, bạn có thể áp dụng một số biện pháp sau:
>> Xem thêm: 9 biện pháp phòng ngừa tăng huyết áp có kế hoạch A-Z
Hội chứng này có xu hướng kéo dài trong nhiều năm, thường không tự khỏi hoàn toàn, nhưng có thể được kiểm soát tốt hơn theo thời gian. Khi áp dụng các biện pháp như thư giãn và làm quen với môi trường y tế có thể giúp giảm đáng kể phản ứng lo lắng. Tuy nhiên, cần duy trì việc theo dõi và quản lý tình trạng này lâu dài để đảm bảo sức khỏe tổng thể.
Bạn nên gặp bác sĩ khi kết quả đo huyết áp nhiều lần tại nhà đều cao hoặc có các triệu chứng như đau đầu dữ dội, chóng mặt, khó thở. Ngoài ra, nếu bạn lo lắng về tình trạng của bản thân hoặc muốn đánh giá lại hiệu quả của phác đồ điều trị hiện tại, cũng nên đến gặp bác sĩ. Việc khám sức khỏe định kỳ cũng rất quan trọng, ngay cả khi bạn không có các dấu hiệu bất thường nào.
Để đặt lịch khám, tư vấn và điều trị trực tiếp với các bác sĩ Trung tâm Tim mạch, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, Quý khách có thể liên hệ theo thông tin sau:
HỆ THỐNG BỆNH VIỆN ĐA KHOA TÂM ANH
Những người bị tăng huyết áp áo choàng trắng có nguy cơ chuyển sang mắc bệnh mạn tính so với người có huyết áp bình thường. Vì vậy, khi gặp phải tình trạng này, người bệnh cần được theo dõi sát sao để có chẩn đoán chính xác và điều trị sớm. Song song với đó, người bệnh cũng nên chủ động điều chỉnh lối sống khoa học để giúp kiểm soát huyết áp tốt hơn.
