Nhiều chị em tìm mọi cách giảm cân sau sinh mổ nhưng vẫn không thể giấu được chiếc bụng to, thắc mắc tại sao sinh mổ bụng to hơn sinh thường? Hãy cùng tìm hiểu nguyên nhân khiến sinh mổ bụng to hơn sinh thường và cách cải thiện hiệu quả.
Sinh thường (còn gọi là sinh tự nhiên hay sinh ngả âm đạo) là hình thức sinh con qua đường âm đạo của phụ nữ, không có sự hỗ trợ của dụng cụ giúp sinh. Thai phụ chuyển dạ sinh do cổ tử cung giãn mở và ngắn từ từ. Các cơn gò tử cung xuất hiện với tần suất ngày một nhanh, đều, mạnh, giúp đầu thai nhi di chuyển dần về phía cửa âm đạo. Sau vài cơn rặn của mẹ, bé cất tiếng khóc chào đời.
Trong khi đó, sinh mổ là cuộc phẫu thuật xâm lấn đưa bé ra khỏi bụng mẹ. Bác sĩ sẽ rạch một đường khoảng 10cm ở vùng bụng dưới để tiếp cận tử cung của mẹ, đưa bé và nhau thai ra ngoài.
Ưu điểm của sinh thường là mẹ hồi phục sau sinh nhanh, thời gian nằm viện hậu sản ngắn, không đau nhiều sau sinh nên mẹ chăm sóc bé tốt và sớm có sữa cho bé bú hơn.
Bên cạnh đó, khi sinh thường bé sẽ chịu sức ép từ sự co bóp trong tử cung của mẹ trong quá trình chuyển dạ nên phổi có quá trình thích ứng tốt hơn. Khi đi qua ống sinh dục của mẹ, dưới lực ép của ống sinh dục, các chất dịch trong đường thở của bé sẽ được tống xuất ra ngoài. Bé chào đời bằng phương pháp sinh thường tăng hấp thu dịch cũng như giảm suy hô hấp, giảm nôn ói.
Mẹ bầu sinh mổ sẽ có vết mổ ở thành bụng và trong tử cung, tăng nguy cơ nguy cơ bệnh lý sản phụ khoa (khuyết sẹo mổ lấy thai, thai bám sẹo mổ cũ, nhau tiền đạo, nhau cài răng lược, hiếm muộn, sanh non,…). Ngoài ra, nguy cơ vỡ tử cung tăng lên với thai kỳ đa thai, đa ối, con to và đặc biết mẹ bầu có vết mổ lấy thai nhiều lần.
BS.CKI Đỗ Đình Đạt, Bác sĩ Trung tâm Sản Phụ khoa Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM chia sẻ, sinh thường mang lại nhiều lợi ích cho cả người mẹ và trẻ sơ sinh hơn sinh mổ, do đó bác sĩ luôn ưu tiên chỉ định sinh thường cho thai phụ. Ngoại trừ những trường hợp chỉ định mổ lấy thai nhằm mục đích an toàn cho mẹ và bé như bệnh lý mẹ không theo dõi sinh thường an toàn, bệnh lý bánh nhau dây rốn, bất thường thai nhi, thai suy, các bất thường chuyển dạ, ngôi thai bất thường, khung chậu mẹ bất thường… Tóm lại, bác sĩ sẽ cân nhắc giữa lợi ích và nguy cơ của sinh thường với sinh mổ để tư vấn, đưa ra chỉ định đúng, kịp thời, đảm bảo an toàn cho cả mẹ và bé.
>>> Xem thêm: Sinh mổ vết thương bao lâu lành hẳn? Các cách phục hồi nhanh
Ngoài những nguy cơ cho mẹ và bé, chị em còn nhận thấy sau sinh mổ bụng to hơn sinh thường. Vậy nguyên nhân do đâu?
Khi mang thai, cơ thể của mẹ sẽ thay đổi theo sự phát triển của thai nhi. Kích thước vùng bụng của mẹ sẽ tăng dần theo từng tuần tuổi thai, tương ứng với sự phát triển kích thước của thai nhi. Do đó sau khi sinh, nhiều mẹ nghĩ rằng vòng bụng sẽ nhanh chóng trở về kích thước ban đầu như trước khi mang thai, nhưng thực tế lại không như vậy. Nhiều mẹ cố gắng tìm mọi cách giảm cân nhưng vòng hai vẫn “y nguyên”, không hiểu tại sao sinh mổ bụng lại to? Nguyên nhân có thể là:
Ngay từ khi quá trình thụ thai thành công, phôi thai di chuyển đến tử cung để làm tổ và phát triển thành thai nhi, kích thước tử cung của mẹ đã không ngừng thay đổi. Hầu hết bụng bầu sẽ phát triển trong tam cá nguyệt thứ hai (3 tháng giữa của thai kỳ) và rõ ràng hơn trong tam cá nguyệt thứ ba (3 tháng cuối của thai kỳ), tuy nhiên kích thước và hình dáng bụng bầu sẽ khác nhau ở mỗi người. (1)
Tử cung là nơi nuôi dưỡng thai nhi trong suốt thai kỳ nên sẽ dần giãn ra và to lên. Sau khi bé chào đời, tử cung sẽ co hồi lại về kích thước ban đầu. 6 tuần là thời gian trung bình để tử cung trở về kích thước ban đầu và vết sinh mổ lành lại. Tuy nhiên, đối với một số mẹ quá trình này cần nhiều thời gian hơn. Do đó, trong thời gian tử cung chưa co hồi về kích thước ban đầu chị em sẽ thấy bụng còn to.
Khi mang thai, cơ thể mẹ sẽ tích lũy mỡ để hỗ trợ quá trình nuôi dưỡng thai nhi và chuẩn bị cho việc nuôi con bằng sữa mẹ. Sau khi sinh, lượng mỡ này không thể mất đi ngay mà phải cần có thời gian cũng như chế độ ăn uống, tập luyện mới có thể giảm dần.
Nếu chị em thắc mắc tại sao đẻ mổ xong bụng vẫn to, đó có thể là hiện tượng tách cơ bụng. Bình thường, cơ bụng trái và cơ bụng phải được giữ với nhau bằng các mô. Khi mang thai, mô này bị kéo căng dẫn đến hai phần cơ bụng trái và phải tách xa nhau, gây ra hiện tượng sổ bụng. Tình trạng này có thể được cải thiện bằng cách tập các bài tập ở cơ vùng bụng.
Trong thai kỳ, cơ bụng bị kéo giãn để tương thích với sự phát triển lớn dần của thai nhi. Sau khi sinh, cơ bụng không thể tự hồi phục trở về trạng thái ban đầu nếu không có chế độ tập luyện đúng cách.
Nhắc đến các nguyên nhân tại sao sau sinh mổ bụng to hơn sinh thường không thể không nhắc đến quá trình hồi phục sau sinh mổ lâu hơn. Phụ nữ sinh mổ thường không hoặc hạn chế vận động mạnh trong những tháng đầu sau sinh, cũng như mất nhiều thời gian nghỉ hậu sản hơn phụ nữ sinh thường nên chưa thể sớm lấy lại vóc dáng.
Trong thai kỳ cơ thể mẹ sẽ sản xuất ra hormone relaxin để giúp các cơ và khớp giãn ra chuẩn bị sẵn sàng cho quá trình sinh nở. Sau khi sinh, hormone này chưa biến mất ngay lập tức, vùng bụng và vùng xương chậu vẫn ở trạng thái giãn nở nên trông vẫn còn to.
Hiểu được nguyên nhân vì sao sinh mổ bụng to hơn sinh thường, chị em sẽ biết cách cải thiện để sớm lấy lại vóc dáng thon gọn, mang lại sự tự tin. Bác sĩ Đạt chia sẻ một số cách giúp cải thiện kích thước vòng bụng sau sinh mổ mà chị em có thể áp dụng, là:
Cho con bú mẹ trực tiếp được xem là cách giúp mẹ giảm cân sau sinh một cách tự nhiên. Việc cho con bú giúp mẹ đốt cháy nhiều calo hơn mỗi ngày. Nghiên cứu cho thấy, những người mẹ chỉ cho con bú trực tiếp có xu hướng đốt cháy trung bình 500 calo mỗi ngày, tương đương với việc cắt giảm một bữa ăn nhỏ hoặc tập thể dục cường độ trung bình trong 45 – 60 phút. (2)
Trong một nghiên cứu đã chỉ ra, những người mẹ cho con bú hoàn toàn trong ít nhất 3 tháng đã giảm được 1,5kg trong năm đầu tiên so với những người mẹ bổ sung sữa công thức hoặc cho con uống hoàn toàn sữa công thức. Người mẹ cho con bú cũng có khả năng quay trở lại hoặc giảm xuống dưới mức cân nặng trước khi mang thai cao hơn 6% so với những người mẹ không cho con bú hoàn toàn.
Tuy nhiên, không phải tất cả các bà mẹ cho con bú đều có thể giảm cân dễ dàng. Cơn đói và tình trạng thiếu ngủ sau sinh có thể khiến mẹ khó giảm cân. Do đó, điều quan trọng là mẹ cần kết hợp và kiểm soát hiệu quả các yếu tố mới có thể giảm cân thành công.
Tập thể dục đều đặn là một trong những cách giúp mẹ sớm lấy lại vóc dáng sau sinh. Sau khi chắc chắn cơ thể đã hồi phục và mẹ đã sẵn sàng, hãy bắt đầu với các bài tập nhẹ nhàng như đi bộ, yoga… sau đó mới đến các bài tập đốt cháy mỡ thừa chuyên sâu.
Trong quá trình hồi phục sức khỏe sau sinh, chị em không thể quên việc tập luyện sàn chậu. Bác sĩ Đạt cho biết, tập sàn chậu sau sinh không chỉ giúp chị em sớm lấy lại vóc dáng, mà còn giúp kiểm soát tốt các hoạt động như tiểu tiện, đưa các khối sa trong âm đạo về vị trí bình thường, giúp se khít và săn chắc âm đạo vốn bị giãn nhão do quá trình mang thai và sinh nở, đảm bảo đời sống tình dục vợ chồng.
Massage nhẹ nhàng vùng bụng không chỉ giúp lưu thông máu, mà còn đẩy nhanh quá trình hồi phục của tử cung và giảm mỡ thừa. Theo y học cổ truyền, làm ấm và massage vùng bụng bằng túi chườm thảo dược sẽ giúp lưu thông khí huyết khu vực này. Tuy nhiên, trong 6 tuần đầu sau sinh, chị em tuyệt đối không được chườm nóng hoặc nịt bụng vì sẽ làm tử cung không co lại, có thể dẫn đến băng huyết muộn sau sinh.
Chị em cần có chế độ dinh dưỡng khoa học, ít năng lượng nhưng vẫn đảm bảo đầy đủ dinh dưỡng cần thiết để không làm ảnh hưởng đến chất lượng sữa mẹ. Tốt hơn hết, chị em nên tham khảo ý kiến chuyên gia dinh dưỡng để được hướng dẫn chế độ ăn uống đúng cách.
Tuyệt đối không được thực hiện chế độ ăn uống quá khắt khe bởi việc giảm cân quá nhanh có thể ảnh hưởng đến khả năng tiết sữa mẹ trong giai đoạn ưu tiên nuôi con bằng sữa mẹ. Cũng không được sử dụng các loại thực phẩm chức năng được quảng cáo có tác dụng đẹp dáng, giảm cân bởi không những không mang lại hiệu quả, mà còn có nguy cơ gây hại cho cơ thể mẹ và bé.
Ngoài ra, mẹ hãy cố gắng giữ tâm lý thoải mái, tránh căng thẳng, stress và cố gắng ngủ đủ giấc khi có thể là các yếu tố giúp quá trình giảm cân được thành công.
Mẹ cần ghi nhớ, để lấy lại vóc dáng sau sinh cần có thời gian để cơ thể hồi phục, cộng với áp dụng các biện pháp giảm cân khoa học. Không được nôn nóng với bất cứ phương pháp giảm cân cấp tốc nào.
Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh quy tụ đội ngũ chuyên gia – bác sĩ giỏi chuyên môn, giàu kinh nghiệm, sở hữu hệ thống máy móc thiết bị hiện đại, phối hợp chặt chẽ liên chuyên khoa như Đơn vị Sàn chậu của Trung tâm Sản Phụ khoa, Trung tâm Kiểm soát cân nặng và Điều trị béo phì, Khoa Dinh dưỡng Tiết chế… đưa ra phác đồ phù hợp giúp chị em phụ nữ an tâm giảm cân, sớm lấy lại vóc dáng sau sinh khoa học, an toàn với sức khỏe cũng như không ảnh hưởng đến chất lượng sữa mẹ.
Đai nịt bụng không có công dụng tiêu mỡ hay giảm béo bụng. Với phụ nữ sinh mổ, nếu sử dụng nịt bụng ngay sau sinh sẽ gây áp lực lên vết mổ, có nguy cơ làm rách vết thương, lâu lành, tạo điều kiện cho vi khuẩn sinh sôi, tăng nguy cơ nhiễm trùng hậu sản. Đeo nịt bụng sau sinh siết quá chặt gây tức bụng, khó thở, máu lưu thông kém, dẫn đến tình trạng hoa mắt, đau đầu, chóng mặt do thiếu máu lên não. Quấn nịt bụng lâu dài ảnh hưởng đến cấu trúc xương sườn, siết chặt phổi, thể tích khoang bụng bị thu hẹp, xuất hiện tình trạng chuột rút, ảnh hưởng cơ lưng…
Bác sĩ Đạt khuyến cáo chị em không được nôn nóng lấy lại vóc dáng sau sinh. Trường hợp mẹ muốn giảm cân bằng đai nịt bụng kết hợp với ăn uống, tập luyện khoa học nên đợi sau thời kỳ hậu sản.
Thông thường, ở lần mang thai thứ hai chị em sẽ thấy vòng bụng to hơn lần đầu. Nguyên nhân bởi vì ở lần sinh trước, tử cung có sự thay đổi kích thước, sau sinh có thể không hồi phục như ban đầu nên ở lần mang thai sau kích thước bụng phát triển nhanh hơn. Điều này phần nào lý giải việc sinh mổ lần hai thấy bụng to hơn lần đầu.
HỆ THỐNG BỆNH VIỆN ĐA KHOA TÂM ANH
Trên đây là những giải đáp cho thắc mắc “tại sao sinh mổ bụng to hơn sinh thường” và cách cải thiện để giúp mẹ sớm lấy lại vóc dáng một cách khoa học, an toàn. Quan trọng nhất, mẹ hãy kiên trì và nhẫn nại, không nôn nóng sử dụng các cách giảm cân cấp tốc để không ảnh hưởng đến sức khỏe cũng như chất lượng sữa mẹ cho bé!
