Sinh mổ vết thương khi nào lành hẳn? Các cách phục hồi nhanh

Sau cuộc phẫu thuật mổ lấy thai, vết mổ cần được chăm sóc đúng cách để mau lành, tránh biến chứng và đạt tính thẩm mỹ cao. Vậy sinh mổ vết thương khi nào lành và cách chăm sóc vết mổ ra sao để tránh biến chứng? Chi tiết có trong bài viết dưới đây.

Vết thương sau sinh mổ như thế nào?

Sinh mổ là một cuộc đại phẫu, bác sĩ sẽ đưa thai nhi ra ngoài thông qua vết cắt ở thành bụng trước và tử cung của người mẹ. Mổ lấy thai có thể được lên kế hoạch từ trước do mẹ hoặc thai nhi có vấn đề sức khỏe chống chỉ định sinh thường, hoặc được chỉ định khẩn cấp mổ lấy thai ra ngoài trong trường hợp chuyển dạ đình trệ để đảm bảo an toàn cho cả hai mẹ con.

Vết mổ lấy thai có thể là vết mổ dọc hoặc vết mổ ngang. ThS.BS Lê Nhất Nguyên, Bác sĩ Sản Phụ Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh – Quận 8 cho biết, vết mổ ngang là chỉ định đầu tay vì thực hiện ở phần thấp nhất của tử cung mỏng, cách lông mu khoảng 2-5cm, nhờ đó hạn chế được tình trạng chảy máu, quan trọng nhất là ít có khả năng bị vỡ trong những lần mang thai sau. Vết mổ dọc chỉ được thực hiện trong tình huống thai nhi nằm ở vị trí bất thường hoặc mẹ bị chảy máu âm đạo do suy thai, nhau tiền đạo hoặc có sẹo ở những lần phẫu thuật trước. (1)

Vết mổ được đóng lại bằng chỉ khâu, kẹp hoặc dán keo sinh học. Sau khi đưa thai nhi và lấy sạch nhau thai ra ngoài, bác sĩ sẽ tiến hành đóng vết mổ theo từng lớp: lớp phúc mạc, lớp cân, lớp mỡ dưới da và cuối cùng là lớp da, đảm bảo không có hiện tượng chảy máu bên dưới. Sau khi hoàn tất, vết mổ được phủ một lớp keo sinh học. Lớp keo này hoạt động như một chất lỏng tự lấp đầy vết thương. Khi xịt lên vết mổ, keo từ từ đặc lại tạo thành lớp màng phủ kín vết mổ. Lớp keo trong suốt, bám dính tốt, ngăn ngừa nước hoặc vi khuẩn xâm nhập vào bên trong vết mổ. Thời gian bám dính của keo dán sinh học lên đến 2-3 tuần mới bắt đầu bong tróc, đủ cho vết mổ liền da. Chính nhờ những ưu điểm này mà keo dán sinh học đang dần thay thế các biện pháp truyền thống như khâu vết sinh mổ.

Có 3 giai đoạn lành vết mổ lấy thai là:

• Giai đoạn viêm: Kéo dài trong vài ngày đầu tiên sau khi sinh mổ, đây là lúc máu ngừng chảy và các tế bào bạch cầu tập trung tại vị trí vết mổ để bảo vệ chống lại nhiễm trùng nên mẹ có thể thấy vết mổ sưng và đỏ hoặc hồng.
• Giai đoạn tăng sinh: Trong 3-4 tuần tiếp theo, collagen tập trung tại vết mổ để giúp mô mới phát triển. Da mới hình thành trên mô và các mạch máu mới hình thành nên trông vết mổ có vẻ dày hơn.
• Giai đoạn tái tạo: Đây là giai đoạn cuối trong quá trình lành vết mổ và có thể kéo dài tới 1 năm. Sẹo sẽ hình thành khi mô da mới phát triển trở lại, có thể nhỏ hơn một chút so với vết mổ ban đầu. (2)

Vùng vết mổ lấy thai có thể bị ngứa, có vẻ căng ra, đổi màu và bóng sau khi lớp vảy lành lại. Sẹo mổ tiếp tục mở dần khi lành và gần như biến mất trong 1-2 năm sau đó. Tuy nhiên, một số mẹ có thể thấy sẹo mổ lấy thai không bao giờ mờ hoàn toàn.

Sinh mổ vết thương khi nào lành?

Với thắc mắc “sinh mổ bao lâu thì vết thương lành hẳn”, bác sĩ Nguyên cho biết khoảng 6-8 tuần sau sinh vết mổ của mẹ sẽ lành, mẹ có thể quay trở lại các hoạt động sinh hoạt và vận động thể chất hàng ngày. Tuy nhiên, nên bắt đầu với mức độ nhẹ nhàng trong thời gian hợp lý, tăng dần thời gian và mức độ miễn sao cơ thể mẹ cảm thấy thoải mái. Dừng ngay các hoạt động khiến mẹ thấy mệt mỏi và đến ngay cơ sở y tế nếu thấy vết mổ có những dấu hiệu bất thường để được bác sĩ kiểm tra, chẩn đoán chính xác.

Trung bình khoảng 3 tháng sau khi sinh vết mổ mới được xem là lành hẳn, mẹ không còn cảm thấy đau hoặc ngứa xung quanh vết mổ. Tuy nhiên, vẫn có một số mẹ cảm thấy đau và ngứa kéo dài đến 6 tháng, thậm chí là hơn 1 năm. Thông thường, bác sĩ sẽ chỉ định sản phụ sinh mổ tái khám sau sinh 1 tháng để kiểm tra sự hồi phục của tử cung và tổng thể, có vấn đề bất thường gì không, tư vấn phương pháp tránh thai phù hợp để ngừa mang thai trở lại quá sớm…

Khi tìm hiểu sinh mổ bao lâu thì vết thương lành hẳn, hầu hết các mẹ đều thắc mắc tại sao vết sẹo mổ lấy thai lại lâu lành hơn các vết mổ khác. Nguyên nhân bởi mổ lấy thai là cuộc phẫu thuật bụng lớn đòi hỏi cần có thời gian hồi phục. Tuy nhiên, thời gian cụ thể khi nào vết mổ đẻ lành sẽ khác nhau ở các mẹ, phụ thuộc vào một số yếu tố liên quan đến tính chất ca phẫu thuật và yếu tố cá nhân của mẹ, chẳng hạn như:

• Loại vết mổ: Các vết mổ lấy thai đường được thực hiện rạch theo chiều ngang, chỉ một số ít tình huống cụ thể bác sĩ mới thực hiện vết rạch theo chiều dọc. Các vết mổ theo chiều dọc có thể ảnh hưởng đến thời gian lành của da và cơ bụng, có thể tạo ra vết sẹo rõ hơn.
• Tình trạng nhiễm trùng: Theo thống kê, có khoảng 2-7% phụ nữ sinh mổ bị nhiễm trùng sau phẫu thuật, nguy cơ cao hơn ở những mẹ có thói quen hút thuốc lá, sử dụng corticosteroid, tiền sử sinh đôi, vết mổ dài, mất nhiều máu trong quá trình phẫu thuật… Tình trạng nhiễm trùng có thể kéo dài quá trình lành vết mổ.
• Di truyền: Mẹ có thể bất ngờ nhưng theo nghiên cứu, thời gian da lành lại và đặc điểm vết mổ có một phần ảnh hưởng từ di truyền. Trong khi một số mẹ có thể thấy vết mổ nhanh lành và ít sẹo hơn, nhưng một số mẹ khác lại có thể mất đến 2 năm mới sau sinh mổ vết thương mới lành.

>>> Xem thêm: Khuyết sẹo mổ lấy thai là gì? Nguyên nhân, dấu hiệu và chẩn đoán

Dấu hiệu vết thương sinh mổ lành hẳn

Bên cạnh thắc mắc sinh mổ khi nào mới lành vết thương, hầu hết các mẹ còn băn khoăn không biết có những dấu hiệu nào giúp nhận biết vết mổ đã lành hẳn. Dưới đây là 5 dấu hiệu mà mẹ có thể để ý, gồm:

1. Vết mổ không còn sưng, đau hoặc còn nhẹ

Dấu hiệu đầu tiên để nhận biết vết mổ đã lành hẳn là cảm giác đau giảm dần hoặc biến mất.

Trong những ngày đầu tiên sau sinh mổ, mẹ sẽ cảm thấy đau ở vị trí vết mổ. Cảm giác này sẽ giảm dần theo thời gian cơ thể hồi phục. Nếu mẹ thấy không còn đau hoặc chỉ đau nhẹ khi thay đổi tư thế hay cúi người… điều này cho thấy vết mổ đã lành.

Tuy nhiên, nếu sau một thời gian mẹ vẫn còn cảm giác đau kéo dài hoặc đau dữ dội, mẹ cần đến ngay cơ sở y tế để được bác sĩ thăm khám và kiểm tra, phát hiện sớm vấn đề nghiêm trọng sau sinh cần can thiệp xử trí để đảm bảo an toàn.

2. Vết mổ khô, không mủ hoặc dịch

Dấu hiệu rõ ràng nhất cho thấy vết mổ đã lành hẳn là vết mổ khô ráo, không có mủ hoặc dịch rò rỉ. Nếu nhận thấy vết mổ lấy thai chảy dịch mủ màu vàng, xanh hoặc có mùi hôi khó chịu… đó có thể là dấu hiệu cảnh báo nhiễm trùng mà mẹ cần đến ngay cơ sở y tế để chẩn đoán chính xác.

3. Vết mổ mờ dần

Trong quá trình lành vết mổ, mẹ sẽ thấy vùng da quanh vết mổ thay đổi màu sắc rõ rệt. Lúc đầu vết mổ có thể có màu đỏ hoặc thâm đen. Khi vết mổ đã lành, màu sắc vùng da quanh vết mổ dần trở về gần giống với màu da tự nhiên của cơ thể.

4. Vết mổ không còn sưng hoặc viêm

Ban đầu vết mổ có thể bị sưng tấy do tác động của quá trình phẫu thuật. Khi vết mổ lành hoàn toàn, mẹ sẽ trở về bình thường, không căng cứng, sưng hoặc có dấu hiệu của viêm.

5. Không còn ngứa ngáy khó chịu

Giai đoạn đầu mới lành vết mổ, mẹ có thể cảm thấy bị ngứa do quá trình tái tạo da tự nhiên, các tế bào da mới hình thành để làm lành vết mổ. Khi vết mổ không còn ngứa, điều này chứng tỏ vết mổ đã lành hẳn. Tuy nhiên, mẹ cần tránh gãi hoặc cọ xát vào vết mổ vì có thể làm vết mổ bị tổn thương, chậm quá trình hồi phục.

>>> Xem thêm: Tại sao sinh mổ bụng to hơn sinh thường?

Cách chăm sóc để vết mổ nhanh lành

Chăm sóc vết mổ sau sinh là việc làm vô cùng quan trọng trong quá trình hồi phục của mẹ sau sinh mổ. Chăm sóc vết mổ tốt giúp vết mổ nhanh lành, giảm đau, đạt kết quả thẩm mỹ cao và quan trọng nhất là phòng ngừa nguy cơ nhiễm trùng vết mổ.

Trung tâm Sản Phụ khoa Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM sử dụng keo dán sinh học trong chăm sóc vết mổ để mang lại nhiều lợi ích vượt trội, không chỉ bảo vệ tốt vết mổ mà còn tối ưu quá trình lành vết thương. Khi chăm sóc vết mổ dán keo sinh học, mẹ cần lưu ý những vấn đề sau:

1. Không tự ý gỡ keo dán sinh học

Keo dán sinh học có tác dụng dính chặt các mép của vết mổ lấy thai lại với nhau, giảm thiểu nguy cơ nhiễm trùng và sẹo. Việc tự ý gỡ keo có thể gây ra những vấn đề nghiêm trọng. Nếu mẹ gỡ keo quá sớm, các mép vết mổ có thể bị tách ra làm chậm quá trình hồi phục, tạo điều kiện cho vi khuẩn xâm nhập. Mẹ cần tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ trong chăm sóc và vệ sinh vết mổ dán keo sinh học.

2. Theo dõi và kiểm tra vết mổ thường xuyên

Đây là việc làm quan trọng mà mẹ không được chủ quan bỏ qua. Mẹ cần thường xuyên kiểm tra vết mổ để phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường như đỏ, sưng tấy, rỉ dịch, mủ… Khi có bất kỳ dấu hiệu khác lạ này, mẹ cần đến ngay cơ sở y tế để được bác sĩ kiểm tra và chẩn đoán chính xác, can thiệp xử trí hiệu quả để đảm bảo vết mổ đang lành tốt, không gặp biến chứng.

3. Chế độ ăn uống hợp lý

Chế độ dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng giúp mẹ hồi phục sức khỏe sau sinh, cũng như giúp vết mổ mau lành, liền sẹo. Vì thế, mẹ cần xây dựng chế độ ăn uống khoa học, đảm bảo cung cấp đầy đủ các chất dinh dưỡng và cân bằng các nhóm dinh dưỡng cho cơ thể. Mẹ có thể tham khảo gợi ý dưới đây vào chế ăn uống hàng ngày:

• Ăn nhiều rau xanh, trái cây để bổ sung thêm vitamin, khoáng chất giúp tăng đề kháng và ngừa táo bón.
• Bổ sung các loại thực phẩm giàu sắt, giàu đạm.
• Bổ sung các chế phẩm từ sữa để gia tăng lượng canxi cho cơ thể mẹ và bé.
• Uống nhiều nước.
• Đảm bảo nguyên tắc ăn chín uống sôi, có thể luân phiên các món ăn lợi sữa như giò hầm, rau ngót, đu đủ chín… Không kiêng khem quá mức.

4. Chế độ vận động đúng cách

Sau sinh mổ, mẹ được khuyến khích vận động sớm để tăng cường sự lưu thông máu, chống tình trạng dính ruột, giúp vết mổ mau lành, hạn chế nguy cơ để lại sẹo. Thông thường, vào những ngày đầu tiên còn ở bệnh viện, sau khi rút ống thông tiểu, mẹ được hướng dẫn vận động từ từ tại giường, tập đứng dậy và vào nhà vệ sinh. Sau đó khi cơ thể khỏe mạnh và thoải mái hơn, mẹ bắt đầu tập đi lại quanh phòng và các hoạt động sinh hoạt bình thường.

5. Các lưu ý khác

• Hạn chế tác động lên vết mổ: Mẹ nên tránh xoa bóp, va chạm trực tiếp hoặc thực hiện các bài tập lên phần giữa cơ thể để tránh ảnh hưởng đến vết mổ, khiến quá trình hồi phục diễn ra chậm hơn.
• Tránh tiếp xúc trực tiếp với nước: Mặc dù keo dán sinh học có khả năng chống nước, nhưng tốt hơn hết mẹ nên tránh để vết mổ tiếp xúc trực tiếp với nước trong thời gian đầu để keo dán không bị bong ra, tránh nguy cơ nhiễm trùng.
• Kiêng vận động mạnh: Sau sinh mổ mẹ nên tránh các hoạt động mạnh như vận động thể chất, quan hệ tình dục… có thể gây áp lực lên vết mổ, tránh làm vết mổ bị kéo căng ảnh hưởng đến quá trình chữa lành.

Xem thêm: Cách chăm sóc mẹ sau sinh mổ.

Khi nào cần đi khám bác sĩ?

Bác sĩ Nguyên chia sẻ, khi nhận thấy vết mổ có những dấu hiệu bất thường sau, mẹ cần thăm khám ngay lập tức, bao gồm:

• Vết mổ đau, cơn đau ngày càng tăng lên.
• Vết mổ sưng nóng đỏ hoặc có dịch mủ, tụ máu.
• Vết mổ hở, nhìn thấy phần thịt bên trong.
• Cảm giác đau tức vùng bụng, đặc biệt là khu vực quanh vết mổ.
• Mệt mỏi, sốt cao trên 38,5 độ.

Những dấu hiệu trên gợi ý tình trạng nhiễm trùng vết mổ sau phẫu thuật, cần được kiểm tra và chẩn đoán chính xác, có phương án can thiệp xử trí kịp thời để đảm bảo an toàn cho mẹ.

>>> Xem thêm: Sinh mổ sau bao lâu có thể mang thai lại? Những rủi ro nên biết

Câu hỏi thường gặp

1. Bao lâu thì có thể tắm sau sinh mổ?

Tùy vào tình trạng vết mổ và sức khỏe sau sinh, mẹ chỉ nên tắm khi cảm thấy khỏe. Nên tắm rửa dưới vòi hoa sen, tắm nước ấm, tắm nhanh, không chà xà phòng lên vết mổ. Tuyệt đối không ngâm cơ thể trong bồn tắm. Sau khi tắm, nhanh chóng lau khô cơ thể, đặc biệt lau khô nhẹ nhàng khu vực vết mổ bằng khăn sạch.

2. Có nên bôi thuốc lên vết mổ không?

Tuyệt đối không tự ý bôi bất kỳ loại thuốc hoặc kem nào lên vết mổ cho đến khi vết mổ lành mà không có chỉ định của bác sĩ. Nếu vết mổ bị sưng hoặc đau, mẹ hãy thông báo cho bác sĩ để được kiểm tra và hướng dẫn cụ thể.

Trung tâm Sản Phụ khoa Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh quy tụ đội ngũ chuyên gia – bác sĩ giỏi chuyên môn, giàu kinh nghiệm, sở hữu hệ thống máy móc thiết bị hiện đại, phát huy lợi thế của một chuyên khoa nằm trong bệnh viện đa khoa, phối hợp chặt chẽ liên chuyên khoa như Trung tâm Xét nghiệm, Trung tâm Chẩn đoán hình ảnh, Trung tâm Gây mê hồi sức, Trung tâm Hỗ trợ sinh sản, Trung tâm Sơ sinh… giúp phụ nữ an tâm tận hưởng thai kỳ khỏe mạnh, sinh nở an toàn, chăm sóc tốt cho mẹ và bé giai đoạn sau sinh, gia đình vui khỏe tận hưởng niềm hạnh phúc chào đón thành viên mới.

Để đặt hẹn thăm khám và tư vấn với các chuyên gia – bác sĩ Sản Phụ khoa tại Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, mẹ vui lòng liên hệ đến:

Trên đây là những giải đáp cho thắc mắc “sinh mổ vết thương khi nào lành”. Nếu nhận thấy bất kỳ dấu hiệu khác lạ nào ở vết mổ, mẹ hãy đến ngay cơ sở y tế để được bác sĩ kiểm tra, chẩn đoán và có hướng dẫn cụ thể để đảm bảo an toàn!