Rối loạn thần kinh tim: Nguyên nhân, dấu hiệu và cách chẩn đoán

Rối loạn thần kinh tim là bệnh lý thường gặp, đặc biệt ở những người thường xuyên căng thẳng, lo lắng và có lối sống thiếu khoa học. Vậy rối loạn thần kinh tim là gì? Những nguyên nhân nào dẫn đến bệnh lý này? Cách nhận biết và phòng ngừa ra sao? Cùng theo dõi bài viết bên dưới nhé!

Rối loạn thần kinh tim là gì?

Rối loạn thần kinh tim là một bệnh lý thần kinh ảnh hưởng trực tiếp đến tim mà không phải do các vấn đề tim mạch thực thể gây ra. Bệnh lý này không gây nguy hiểm đến tính mạng nhưng gây ra những triệu chứng khó chịu như hồi hộp, đau ngực, mệt mỏi, khó thở,… ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống.

Rối loạn thần kinh tim xảy ra khi hệ thần kinh tự chủ bị mất cân bằng và gây ra các triệu chứng như đau ngực, khó thở, hồi hộp, đổ mồ hôi. Hệ thần kinh tự chủ giúp kiểm soát nhịp tim, huyết áp, bao gồm:

• Hệ thần kinh giao cảm có vai trò chống lại căng thẳng, kích thích hoạt động của cơ thể;
• Hệ thần kinh đối giao cảm giúp thư giãn và phục hồi cơ thể.

Rối loạn thần kinh tim thường gặp ở người từ 20-50 tuổi, đặc biệt ở phụ nữ mãn kinh, tuy không nguy hiểm đến tính mạng nhưng có thể ảnh hưởng đáng kể đến chất lượng cuộc sống. Nếu không được kiểm soát tốt, tình trạng này kéo dài có thể gây khó chịu và làm tăng nguy cơ mắc các bệnh lý như tăng huyết áp, lo âu, mất ngủ. (1)

Nguyên nhân gây rối loạn thần kinh tim

Có nhiều nguyên nhân có thể dẫn đến tình trạng rối loạn thần kinh tim bao gồm các yếu tố sau:

• Căng thẳng và lo âu: Đây là nguyên nhân hàng đầu gây rối loạn thần kinh tim. Khi cơ thể bị stress, hệ thần kinh giao cảm sẽ được kích hoạt, làm tăng nhịp tim và huyết áp. Cảm giác hồi hộp, lo lắng có thể khiến cơ thể bị “quá tải”, gây rối loạn nhịp tim và ảnh hưởng đến các chức năng khác của tim.
• Lối sống thiếu khoa học: Việc sử dụng quá nhiều caffeine, rượu bia, hút thuốc lá hoặc thiếu vận động thể chất sẽ làm tăng nguy cơ mắc rối loạn thần kinh tim.
• Tác động từ môi trường: Môi trường sống bị ô nhiễm, chứa quá nhiều khói bụi, có nhiều tiếng ồn lớn,… cũng là một trong những yếu tố gây nên tình trạng rối loạn thần kinh tim.

Dấu hiệu rối loạn thần kinh tim

Các dấu hiệu của rối loạn thần kinh tim thường rất đa dạng và không giống nhau ở mỗi người, tùy thuộc vào mức độ và tình trạng của hệ thần kinh tự chủ. Tuy nhiên, những triệu chứng phổ biến nhất của tình trạng này gồm:

1. Khó thở

Một trong những triệu chứng dễ nhận thấy nhất là khó thở, đặc biệt khi căng thẳng, lo âu hoặc thực hiện các hoạt động thể chất. Rối loạn thần kinh tim làm cho cho cơ hoành ở vùng ngực bị rối loạn chức năng dẫn đến co thắt gây khó thở.

>> Xem thêm: Cơ chế gây khó thở của rối loạn thần kinh tim

2. Hồi hộp, đánh trống ngực

Người bị rối loạn thần kinh tim thường cảm thấy tim đập nhanh, mạnh, dồn dập và không đều khi bị căng thẳng, lo âu hay gắng sức. Cảm giác này có thể kéo dài nhiều giờ và gây ra những khó chịu.

3. Đau tức ở ngực

Đau tức ngực cũng là một trong những triệu chứng thường gặp ở rối loạn thần kinh tim. Triệu chứng này có thể xuất hiện ở mọi lứa tuổi với cảm giác đau nhói âm ỉ hay đau thắt ở vùng ngực. Cơn đau tức ở ngực này có thể cấp tính hoặc mạn tính.

4. Chóng mặt

Chóng mặt có thể xảy ra khi thay đổi tư thế đột ngột hoặc khi đứng lâu do nhịp tim tăng quá nhanh dẫn đến lượng máu cung cấp cho não không đủ, huyết áp bị hạ. Chóng mặt, choáng váng, không giữ được thăng bằng có thể gây ra mất phương hướng, dễ té ngã.

5. Mất ngủ

Mất ngủ hoặc giấc ngủ không sâu cũng là dấu hiệu phổ biến của rối loạn thần kinh tim với triệu chứng thường xuyên thức giấc giữa đêm, khó chìm vào giấc ngủ hoặc ngủ không ngon giấc.

6. Tăng huyết áp

Do sự kích thích của hệ thần kinh giao cảm, huyết áp có thể tăng cao bất thường. Tăng huyết áp là yếu tố nguy cơ đối với nhiều bệnh lý tim mạch, vì vậy việc kiểm soát huyết áp là rất quan trọng.

>> Xem thêm: Rối loạn thần kinh tim có làm tăng huyết áp không?

7. Mệt mỏi

Mệt mỏi là triệu chứng xảy ra phổ biến ở những người bệnh bị rối loạn thần kinh tim. Dù đã ngủ đủ giấc vẫn cảm thấy thiếu năng lượng, mệt mỏi, uể oải và không thể tập trung vào công việc.

8. Tăng thông khí

Rối loạn thần kinh tim có thể gây tăng thông khí. Đây là cảm giác tê cứng, ngứa vùng xung quanh miệng kèm theo thở nhanh, thở nông và khó thở, đặc biệt là khi lo lắng, hoảng loạn.

Rối loạn thần kinh tim có ảnh hưởng gì không?

Rối loạn thần kinh tim không gây nguy hiểm trực tiếp đến tính mạng nhưng có thể ảnh hưởng đáng kể đến chất lượng cuộc sống. Những triệu chứng như khó thở, hồi hộp, mất ngủ, đau ngực, mệt mỏi,… gây lo lắng, ảnh hưởng đến tinh thần và thể chất.

Bên cạnh đó, rối loạn thần kinh tim kéo dài có thể dẫn đến các vấn đề sức khỏe khác như tăng huyết áp, bệnh mạch vành, các bệnh lý tim mạch và tình trạng rối loạn tâm thần. Vì vậy, cần theo dõi sức khỏe định kỳ chặt chẽ và có biện pháp điều trị kịp thời để ngăn ngừa biến chứng.

>> Xem thêm: Rối loạn thần kinh tim có nguy hiểm không?

Phương pháp chẩn đoán rối loạn thần kinh tim

Chẩn đoán rối loạn thần kinh tim thường bắt đầu bằng một đánh giá lâm sàng kỹ lưỡng để loại trừ bệnh tim thực thể. Cần có sự kết hợp giữa khám lâm sàng và các xét nghiệm cần thiết khác để xác định chính xác tình trạng và mức độ nghiêm trọng của bệnh. Cụ thể:

• Thăm khám: Thu thập thông tin về triệu chứng, tiền sử bệnh chi tiết và thói quen sinh hoạt, các loại thuốc đã và đang dùng. Một số loại thuốc có thể giúp làm giảm các triệu chứng của tình trạng rối loạn thần kinh tim. Một số loại thuốc khác có thể làm cho tình trạng này trở nên trầm trọng hơn. Vì vậy việc theo dõi phản ứng của các loại thuốc đã sử dụng có thể giúp ích được cho quá trình chẩn đoán bệnh. Bên cạnh đó, bác sĩ sẽ thực hiện thăm khám để đánh giá các dấu hiệu thực sự của bệnh.
• Xét nghiệm máu: Kiểm tra các chỉ số men tim, xét nghiệm đánh giá suy tim.
• Điện tâm đồ: Phát hiện các rối loạn nhịp tim hoặc các bất thường khác.
• Siêu âm tim: Đánh giá các cấu trúc của tim.
• Đánh giá tình trạng tâm lý: Khoảng 68% rối loạn thần kinh tim có kèm theo các rối loạn như rối loạn lo âu, ám ảnh sợ, trầm cảm,…
• Đánh giá niềm tin sức khỏe và nhận thức hành vi: Đóng vai trò quan trọng trong việc chẩn đoán và quản lý bệnh rối loạn thần kinh tim. Những quan niệm sai lầm về nguyên nhân gây ra các triệu chứng và hành vi sức khỏe không phù hợp có thể làm trầm trọng thêm tình trạng bệnh và cản trở quá trình phục hồi. Do đó, điều quan trọng là phải đánh giá và giải quyết những niềm tin này như một phần của quá trình chẩn đoán.

Rối loạn thần kinh tim được điều trị như thế nào?

Điều trị rối loạn thần kinh tim thường bằng cách kết hợp nhiều phương pháp khác nhau để loại bỏ nguyên nhân gây bệnh và cải thiện các triệu chứng của bệnh. Các phương pháp thường được sử dụng bao gồm:

• Thay đổi lối sống: Xây dựng lối sống khoa học, lành mạnh với chế độ ăn uống cân bằng, hợp lý. Ăn nhiều rau xanh, trái cây, ngũ cốc,… và hạn chế các loại thực phẩm không tốt cho sức khỏe như thức ăn chứa quá nhiều đường, muối, chất béo bão hòa. Ngủ đúng giờ và đủ giấc, đảm bảo chất lượng giấc ngủ; đồng thời tránh xa môi trường ô nhiễm. Thường xuyên tập luyện thể dục, thể thao để ổn định sức khỏe và giảm tình trạng căng thẳng, lo lắng. Tập thở bằng cơ hoành với nhịp thở chú trọng vào thở chậm và thở sâu giúp hỗ trợ cân bằng hệ thần kinh tự chủ, thúc đẩy sự thư giãn, ổn định nhịp tim và ổn định huyết áp.
• Sử dụng thuốc: Tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của bệnh và tình trạng sức khoẻ, có thể sử dụng một số loại thuốc để cải thiện triệu chứng như thuốc an thần giúp giảm tình trạng căng thẳng, lo âu; thuốc chống trầm cảm giúp ổn định tâm trạng; thuốc chẹn beta hỗ trợ làm giảm huyết áp và nhịp tim.
• Liệu pháp tâm lý: Thực hiện các phương pháp trị liệu tâm lý hoặc liệu pháp nhận thức hành vi nhằm kiểm soát tốt tình trạng căng thẳng và lo lắng, thay đổi nhận thức, từ đó giảm bớt các triệu chứng của rối loạn thần kinh tim gây ra.

>> Xem thêm: Rối loạn thần kinh tim có chữa được không​?

Biện pháp phòng ngừa rối loạn thần kinh tim

Để phòng ngừa rối loạn thần kinh tim, có thể áp dụng các biện pháp sau:

• Xây dựng chế độ ăn uống lành mạnh: Ăn đầy đủ bữa với đa dạng các loại thức ăn. Lựa chọn các loại thực phẩm tốt cho sức khỏe, giàu chất xơ, vitamin và khoáng chất. Hạn chế sử dụng các loại thức uống chứa nhiều chất kích thích như rượu bia, caffeine,…
• Tập thể dục đều đặn: Duy trì thói quen tập thể dục, chạy bộ, bơi lội,… từ 15 – 30 phút mỗi ngày. Các hoạt động này sẽ giúp cho cơ thể tăng cường sức khỏe, cải thiện các vấn đề tim mạch và cân bằng các hoạt động của hệ thần kinh.
• Kiểm soát tốt tâm trạng: Stress, căng thẳng, lo lắng,… là một trong những nguyên nhân gây ra rối loạn thần kinh tim và các vấn đề này cũng có thể làm trầm trọng thêm tình trạng bệnh. Vì vậy, cần duy trì tâm trạng ổn định, hạn chế lo lắng, căng thẳng quá mức bằng cách áp dụng các phương pháp thư giãn như thiền, yoga, nghe nhạc, giảm áp lực công việc,…
• Thăm khám định kỳ: Kiểm tra sức khỏe định kỳ đóng vai trò rất quan trọng, góp phần phát hiện sớm các nguy cơ tiềm ẩn gây ra bệnh và có phương pháp điều trị kịp thời và hiệu quả nhằm tránh các biến chứng nguy hiểm.

Câu hỏi thường gặp

1. Rối loạn thần kinh tim có tự khỏi được không?

Rối loạn thần kinh tim không thể tự khỏi được nhưng có thể được kiểm soát nếu được điều trị hiệu quả, đúng cách. Cần tuân thủ các phương pháp điều trị và duy trì lối sống lành mạnh.

2. Rối loạn thần kinh tim kéo dài bao lâu?

Thời gian kéo dài của rối loạn thần kinh tim phụ thuộc vào từng trường hợp, mức độ nghiêm trọng và phương pháp điều trị. Nếu được điều trị kịp thời, đúng phương pháp, các triệu chứng có thể giảm sau vài tuần.

3. Người bệnh rối loạn thần kinh tim nên ăn uống gì?

Người bệnh rối loạn thần kinh tim nên ăn uống cân bằng, lựa chọn các loại thực phẩm nhiều chất dinh dưỡng, giàu chất xơ, vitamin và khoáng chất. Đồng thời hạn chế sử dụng các loại thực phẩm chứa nhiều caffeine, rượu bia, chất béo bão hòa,…

4. Khi nào nên gặp bác sĩ?

Khi các triệu chứng như khó thở, đau tức ngực, mất ngủ, mệt mỏi, chóng mặt,… kéo dài hoặc trở nên nghiêm trọng, bệnh nhân cần đến cơ sở y tế, bệnh viện gặp bác sĩ để được thăm khám và điều trị ngay.

Để đặt lịch khám, tư vấn và điều trị trực tiếp với các bác sĩ tại Trung tâm Tim mạch, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, Quý khách hàng có thể liên hệ theo thông tin sau:

Rối loạn thần kinh tim là bệnh lý không gây nguy hiểm trực tiếp đến tính mạng nhưng lại ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe tổng thể và chất lượng cuộc sống của người bệnh. Chủ động phòng ngừa và điều trị kịp thời, hiệu quả tình trạng này sẽ giúp bệnh nhân nhanh chóng phục hồi và bảo vệ sức khỏe của bản thân tốt hơn.