Rò hậu môn có tự lành không? Bao lâu thì khỏi hẳn hoàn toàn?

Rò hậu môn là bệnh lý tiêu hóa gây nhiều phiền toái trong sinh hoạt hằng ngày, khiến người bệnh mất tự tin. Vậy rò hậu môn có tự lành không? Rò hậu môn bao lâu thì khỏi?

Rò hậu môn có tự lành không là thắc mắc của nhiều người bởi các bất tiện mà bệnh gây ra ảnh hưởng không nhỏ tới chất lượng cuộc sống của người bệnh.

Các yếu tố nguy cơ bị rò hậu môn

Trước khi giải đáp thắc mắc rò hậu môn có tự lành không, chúng ta cùng tìm hiểu những yếu tố làm gia tăng nguy cơ rò hậu môn. Rò hậu môn (mạch lươn) là tình trạng có đường hầm bất thường thông nối giữa ống hậu môn và da quanh hậu môn. Tình trạng này thường là hậu quả của một áp xe (ổ mủ) tại hậu môn trực tràng khi không được điều trị hay điều trị không dứt điểm. Áp xe xảy ra khi những tuyến nhỏ tạo chất nhờn ở bên trong hậu môn bị tắc, nhiễm trùng. Khoảng 40% trường hợp có thể tiến triển thành rò.

Ngoài áp xe, rò hậu môn cũng có thể do các nguyên nhân khác như bệnh Crohn, bức xạ (điều trị ung thư), chấn thương, dị vật vùng hậu môn, các bệnh lây nhiễm qua đường tình dục, bệnh lao, ung thư, ảnh hưởng sau phẫu thuật tại vùng hậu môn.

Rò hậu môn cũng có thể là dấu hiệu cảnh báo một tình trạng ác tính. Tuy nhiên, ít người bệnh nhận thức được điều này. Phần lớn đều có tâm lý chủ quan khi những triệu chứng bệnh chưa gây ảnh hưởng nghiêm trọng tới sức khỏe và sinh hoạt.

Rò hậu môn có tự lành không?

Rò hậu môn gây ra nhiều phiền toái trong sinh hoạt hằng ngày, làm giảm chất lượng cuộc sống của người bệnh. Vậy rò hậu môn có tự lành không?

1. Lỗ rò có thể lành tự nhiên không?

Rò hậu môn là bệnh thường gặp ở vùng hậu môn trực tràng. Bệnh không gây nguy hiểm tới tính mạng, nhưng lại ảnh hưởng nghiêm trọng tới đời sống, sinh hoạt của người bệnh. Nếu không có biện pháp can thiệp kịp thời, bệnh tiến triển nặng, xuất hiện những biến chứng nguy hiểm, gây nhiều khó khăn trong quá trình điều trị.

Về thắc mắc rò hậu môn có tự khỏi không hay rò hậu môn có tự lành không theo các chuyên gia, đây là bệnh không thể tự khỏi, vì niêm mạc đường rò bản chất là 1 màng biofilm bao bọc vi trùng bên dưới mà bạch cầu của cơ thể chúng ta không thể thực bào được. Do đó, trường hợp này cần có biện pháp xử trí kịp thời và đúng cách. Khi không được điều trị hoặc điều trị sai cách, rò hậu môn tiến triển nghiêm trọng hơn và gây ra những biến chứng nặng như:

• Nhiễm trùng, chảy mủ ở khu vực hậu môn
• Gia tăng lỗ rò và đường rò, gây nhiều khó khăn cho việc điều trị
• Tình trạng viêm nhiễm ở hậu môn kéo dài sẽ làm tăng nguy cơ mắc ung thư ở người bệnh.

Với các trường hợp áp xe hậu môn, phẫu thuật rạch đường tháo mủ cần được thực hiện càng sớm càng tốt, ngăn ngừa tình trạng ổ mủ bị tràn. Điều này có thể dẫn tới hình thành nhiều đường hầm như mạch lươn ở khu vực hậu môn, từ đó làm tổn hại nhiều tổ chức khác tại vùng này.

2. Rò hậu môn bao lâu thì khỏi?

Bệnh rò hậu môn có tự lành không, bao lâu thì khỏi hoàn toàn. Nếu phẫu thuật rò hậu môn đơn giản, sau mổ 2-3 ngày, bệnh nhân có thể về nhà. Sau 4-6 tuần, vết thương có thể lành hẳn. Ở người bệnh phải phẫu thuật phức tạp, thời gian nằm viện và phục hồi có thể dài hơn, tùy theo cơ địa và cách chăm sóc sau mổ. Các trường hợp áp xe, rò hậu môn phức tạp nhiều ngóc ngách, nằm sâu, trên cơ nâng, móng ngựa, vết thương mất khoảng 3-4 tháng chăm sóc để lành.

3. Làm sao biết rò hậu môn đang lành?

Các dấu hiệu cho thấy rò hậu môn đang lành:

• Cơn đau thuyên giảm: Nếu không cảm thấy đau và khó chịu khi đi đại tiện và sau đó, người bệnh có thể đang trong quá trình lành các tổn thương ở hậu môn
• Không chảy máu: Tình trạng này có thể cho thấy vết thương đã kín, mặc dù vẫn không đảm bảo vết thương ở hậu môn đã lành. Tuy nhiên, nếu người bệnh thường xuyên bị táo bón có thể khiến vết nứt, lỗ rò ở hậu môn tái phát.
• Ngứa: Ngứa cũng có thể là một dấu hiệu cho thấy vết thương ở hậu môn đang lành da. Lúc này, các tế bào viêm (inflammatory cells) tràn vào vết thương để loại bỏ vi khuẩn và các bệnh nhiễm trùng khác.
• Mô hạt mọc tốt
• Biểu mô hóa tốt
• Không có Biofilm

Làm sao để giảm lỗ rò hậu môn mà không cần phẫu thuật?

Rò hậu môn có tự lành không, nếu không tự lành thì điều trị thế nào? Hiện nay chưa có thuốc điều trị tình trạng rò hậu môn. Vì thế, bác sĩ thường chỉ định người bệnh điều trị phẫu thuật. Để hạn chế rủi ro sau mổ, người bệnh nên thực hiện tại các cơ sở y tế uy tín, có đội ngũ bác sĩ giỏi chuyên môn, giàu kinh nghiệm cùng các trang thiết bị y tế hiện đại.

Bị rò hậu môn phải làm sao?

Khi được chẩn đoán có lỗ rò hậu môn, người bệnh nên điều trị càng sớm càng tốt. Phẫu thuật là phương pháp điều trị triệt để và hiệu quả. Bệnh nhân tránh áp dụng những biện pháp dân gian, tự điều trị tại nhà vì có thể làm trầm trọng thêm tình trạng bệnh.

1. Các phương pháp chẩn đoán

Khi chẩn đoán tình trạng rò hậu môn, đầu tiên, bác sĩ sẽ thăm khám khu vực quanh hậu môn để xác định lỗ rò, khám trực tràng bằng ngón tay nhằm tìm đường rò xơ chai. Ngoài ra, người bệnh có thể được yêu cầu thực hiện các phương pháp chẩn đoán khác như:

• Siêu âm qua ngả hậu môn: Khi thực hiện phương pháp chẩn đoán này, bác sĩ sẽ sử dụng đầu dò siêu âm có hình giống ngón tay để cho vào hậu môn người bệnh, nhằm đánh giá đường rò.
• Chụp MRI vùng chậu: Phương pháp chẩn đoán này giúp bác sĩ phát hiện đường rò và đánh giá đường rò đơn giản hoặc phức tạp, từ đó có hướng điều trị phù hợp.

Ngoài ra, khi đã phát hiện lỗ rò, người bệnh có thể được chỉ định thực hiện thêm một số xét nghiệm để tìm nguyên nhân gây bệnh như lao, ung thư… Những xét nghiệm bệnh nhân có thể được chỉ định tiếp theo như xét nghiệm máu, nội soi đại tràng.

2. Các phương pháp điều trị

Hiện nay, phẫu thuật là phương pháp được áp dụng chủ yếu trong điều trị rò hậu môn. Nếu rò hậu môn được xác định là hệ quả của ung thư tiêu hóa, bác sĩ sẽ hội chẩn để đưa ra hướng điều trị tối ưu tùy loại ung thư cụ thể (ung thư hậu môn, ung thư trực tràng…).

Nếu rò hậu môn không phải do ung thư tiêu hóa, bác sĩ có thể chỉ định người bệnh phẫu thuật ngay. Ngoài ra, sau khi mổ, bệnh nhân có thể ngâm mình trong bồn nước ấm để làm giảm cơn đau, đồng thời sử dụng thuốc làm mềm phân để dễ đi đại tiện.

Ngoài phẫu thuật cắt đường rò, người bệnh có thể chọn điều trị bằng tia laser. Khi thực hiện phương pháp điều trị này, bác sĩ sẽ cho một đầu phát tia laser nhỏ vào đường rò và đốt nó, giúp lành vết thương. Người bệnh cần được thăm khám để được bác sĩ tư vấn lựa chọn phương pháp phù hợp với tình trạng của mình.

Đốt Laser chỉ giải quyết được các đường rò đơn giản vì phẫu thuật viên phải dùng que thăm dò đi từ lỗ rò ngoài vào lỗ rò trong, đưa dây đốt Laser vào đốt đường rò. Quá trình thăm dò từ lỗ rò ngoài vào lỗ rò trong là một quá trình làm MÙ, rất dễ đi lạc đường, kết quả là đốt ngoài đường rò thay vì đốt laser trong đường rò, đặc biệt là đường rò cong queo, nhiều ngóc ngách khả năng đi tật đường rất cao do làm mù

Phòng ngừa tình trạng rò hậu môn

Khi xuất hiện những vết nứt hoặc có những yếu tố nguy cơ như rặn nhiều do táo bón, bệnh viêm đại tràng, sau cuộc sinh nở thường… người bệnh nên thực hiện các biện pháp chăm sóc tại nhà. Vậy rò hậu môn có tự lành không, vết nứt có thể tự lành nhờ vào sự thay đổi chế độ ăn uống và chăm sóc đúng cách.

Những biện pháp phòng ngừa rò hậu môn có thể thực hiện tại nhà gồm:

• Tập nhíu hậu môn 100 cái mỗi ngày: Nhíu hậu môn lại và giữ, đếm thầm từ 1 đến 10 và nhả ra (tính là 1 cái), giúp làm thông các tuyến ống hậu môn, ngừa tắc các tuyến ống hậu môn tránh gây áp xe hậu môn.
• Bỏ thuốc lá sẽ ngừa áp xe và rò hậu môn tái phát đến 50%
• Ngâm hậu môn trong nước ấm khoảng 10-15 phút/ngày. Biện pháp này có thể giúp cải thiện những triệu chứng đau rát, sát khuẩn vùng hậu môn do những vết nứt. Tuy nhiên câu hỏi rò hậu môn có tự lành không? Thì đây chỉ là biện pháp cải thiện triệu chứng, không phải để điều trị tình trạng rò hậu môn.
• Tăng cường bổ sung chất xơ giúp giảm hình thành các vết nứt hậu môn, giảm thiểu nguy cơ hình thành lỗ rò hậu môn. Theo khuyến cáo từ Học viện Dinh Dưỡng Hoa Kỳ, mỗi ngày nam giới nên bổ sung ít nhất 38 gam chất xơ, nữ giới là 25 gam chất xơ. Tăng cường tiêu thụ chất xơ sẽ giúp phân không quá cứng dẫn tới táo bón, đồng thời phân không quá lỏng tới mức gây tiêu chảy. Một số thực phẩm giàu chất xơ nên đưa vào thực đơn mỗi ngày như ngũ cốc nguyên cám, các loại đậu, lúa mạch, hạt bí ngô, atiso…(1)
• Uống nhiều nước, tăng cường bổ sung trái cây và rau xanh như rau bina, bông cải xanh, cải bắp, dâu tây, dưa lưới, ớt ngọt, rau cần tây, dưa hấu, rau diếp…, giúp tăng dinh dưỡng cho cơ thể, ngăn ngừa táo bón
• Chăm sóc vùng da xung quanh hậu môn bằng cách giữ vệ sinh sạch sẽ sau khi đi vệ sinh. Khi vệ sinh hậu môn nên dùng vòi rửa nhẹ, khăn mềm sạch, tránh sử dụng giấy vệ sinh để lau chùi
• Giảm thiểu nguy cơ gây tổn thương hậu môn như mặc trang phục bó cứng, ngồi trên vùng không bằng phẳng…

Rò hậu môn nên ăn gì?

Chế độ ăn uống hỗ trợ rất tốt cho quá trình điều trị rò hậu môn. Trong thực đơn mỗi ngày nên bổ sung những thực phẩm như:

• Thực phẩm giàu chất xơ: Người bệnh nên tiêu thụ nhiều các thực phẩm giàu chất xơ như các loại rau xanh, trái cây tươi có tính mát để phòng ngừa táo bón. Vì táo bón sẽ khiến việc đi đại tiện khó khăn, gây đau và chảy máu, làm vết thương nghiêm trọng hơn
• Thực phẩm giàu vitamin: Bữa ăn hằng ngày cần đảm bảo đủ dưỡng chất, đặc biệt là các loại thực phẩm giàu vitamin như đậu xanh, củ cải, dưa hấu, trái cây tươi. Các loại thực phẩm này sẽ giúp tăng cường sự điều phối của nhu động ruột, thúc đẩy chuyển động co thắt của thành ruột, điều chỉnh hệ vi sinh đường ruột, cải thiện tình trạng rối loạn chức năng đường ruột, chứng táo bón.
• Tiêu thụ nhiều thực phẩm hỗ trợ nhuận tràng: Các loại thực phẩm này sẽ giúp đi đại tiện dễ dàng hơn, khi đi không cần rặn mạnh, từ đó giảm thiểu nguy cơ tổn thương ở hậu môn. Các thực phẩm nhuận tràng mà người bệnh nên bổ sung mỗi ngày như rau ngót, rau mồng tơi, rau dền, khoai lang…
• Tiêu thụ thực phẩm chứa nhiều protein: Người bị rò hậu môn kéo dài thường bị thiếu hụt protein. Do đó, người bệnh nên tăng cường tiêu thụ những loại thực phẩm giàu protein như thịt nạc, thịt bò, nấm…
• Ăn nhạt: Rò hậu môn có tự lành không? Để bệnh nhanh khỏi thì ngoài điều trị cần kết hợp ăn uống. Với các món ăn mặn sẽ khiến những đường rò bị căng tức, tiến triển nghiêm trọng hơn. Người bệnh rò hậu môn được khuyến cáo là nên ăn nhạt.

Để đặt lịch thăm khám và điều trị các bệnh lý đường tiêu hóa với các chuyên gia bác sĩ về Tiêu hóa của Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, xin vui lòng liên hệ:

Những thông tin hữu ích trong bài viết đã giải đáp thắc mắc rò hậu môn có tự lành không. Khi có dấu hiệu rò hậu môn, người bệnh không nên tự ý điều trị tại nhà để tránh làm trầm trọng thêm tình trạng bệnh. Bệnh nhân cần nhanh chóng đi đến các bệnh viện, cơ sở y tế uy tín để được thăm khám, chẩn đoán, tư vấn kế hoạch điều trị phù hợp, giảm thiểu nguy cơ xuất hiện những biến chứng nguy hiểm, ảnh hưởng lớn tới chất lượng cuộc sống.