Phình động mạch chủ là tình trạng xảy ra khi động mạch chủ bị giãn bất thường do sự suy yếu của thành mạch. Tình trạng này thường liên quan đến các nguyên nhân như tăng huyết áp, xơ vữa động mạch, nhiễm trùng hoặc chấn thương,… Vậy phình động mạch chủ có nguy hiểm không và gây ra những tổn thương nào? Hãy cùng giải đáp chi tiết qua bài viết bên dưới với sự tư vấn chuyên môn của ThS.BS Trần Trung Kiên, Trung tâm Tim mạch Can thiệp, BVĐK Tâm Anh.
Phình động mạch chủ là một bệnh lý nguy hiểm, có thể đe dọa tính mạng nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Động mạch chủ là mạch máu lớn nhất trong cơ thể, có nhiệm vụ mang máu giàu oxy từ tim đến các bộ phận khác. Khi thành động mạch chủ bị suy yếu, máu liên tục chảy qua sẽ tạo ra một khối phình, làm giảm chức năng vận chuyển máu và gây ra những biến chứng nghiêm trọng.
Một trong những biến chứng nguy hiểm của phình động mạch chủ là vỡ động mạch chủ. Đây là tình trạng cấp cứu đe doạ tính mạng vì khi động mạch bị vỡ, máu tràn ra ngoài có thể gây sốc mất máu nghiêm trọng, làm giảm lượng máu cung cấp cho các cơ quan quan trọng như tim, não, thận. Nếu không được can thiệp kịp thời, nguy cơ tử vong rất cao. Việc phát hiện sớm và điều trị phình động mạch chủ trước khi xảy ra biến chứng là yếu tố quan trọng để bảo vệ sức khỏe và nâng cao cơ hội phục hồi cho người bệnh. (1)
Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, phình động mạch chủ có thể dẫn đến nhiều biến chứng nghiêm trọng, bao gồm: (2)
Đây là biến chứng nghiêm trọng nhất, xảy ra khi thành động mạch bị rách, gây xuất huyết ồ ạt vào khoang bụng, lồng ngực hoặc sau phúc mạc. Vỡ động mạch chủ có thể dẫn đến sốc mất máu, suy đa tạng và tử vong nhanh chóng nếu không được cấp cứu kịp thời. Các dấu hiệu của vỡ động mạch chủ thường bao gồm đau dữ dội ở ngực, bụng hoặc lưng kèm theo triệu chứng chóng mặt, nhịp tim nhanh, mất ý thức,…
Sự phình to của động mạch chủ làm tăng nguy cơ hình thành cục máu đông trong lòng động mạch. Các cục máu đông này có thể di chuyển và gây tắc nghẽn mạch máu, dẫn đến nguy cơ đột quỵ hoặc nhồi máu cơ tim.
Khi phình động mạch phát triển, chúng có thể chèn ép vào các dây thần kinh xung quanh gây ra cảm giác đau đớn, tê bì ở khu vực cổ, lưng hoặc ngực.
Phình động mạch chủ, đặc biệt là ở khu vực gần não có thể làm tăng nguy cơ đột quỵ do tắc nghẽn hoặc vỡ mạch máu.
Trong một số trường hợp, phình động mạch chèn ép dây thần kinh tủy sống hoặc gây tắc nghẽn tuần hoàn có thể gây ra biến chứng tê liệt ở tay, chân hay một phần cơ thể.
Phình động mạch chủ kích thước lớn làm tăng áp lực lưu thông máu, dẫn đến tim phải hoạt động quá sức để bơm máu. Điều này có thể gây ra biến chứng suy tim với các dấu hiệu như phù nề, khó thở, mệt mỏi kéo dài,…
Khi phình động mạch xảy ra ở vùng bụng có thể làm gián đoạn lưu lượng máu đến thận dẫn đến suy giảm chức năng thận hoặc suy thận.
Đột tử là biến chứng nghiêm trọng nhất của phình động mạch chủ. Điều này thường xảy ra khi phình bị vỡ hoặc tách thành động mạch, dẫn đến mất máu nhanh chóng và không kịp cứu chữa.
Phình động mạch chủ là bệnh lý nguy hiểm, nhưng hoàn toàn có thể kiểm soát nếu được phát hiện và can thiệp kịp thời. Tùy thuộc vào tình trạng sức khỏe của người bệnh cũng như mức độ nghiêm trọng của khối phình bác sĩ sẽ có những chỉ định điều trị phù hợp.
Đối với những trường hợp nhẹ chưa có biến chứng, người bệnh sẽ được theo dõi sức khỏe định kỳ để kiểm tra sự phát triển của phình động mạch chủ. Đồng thời, bác sĩ có thể chỉ định sử dụng một số loại thuốc để cải thiện lưu lượng máu, kiểm soát huyết áp, cholesterol hoặc làm chậm tốc độ phát triển của bệnh.
Trong trường hợp phình động mạch chủ đã xảy ra biến chứng nghiêm trọng, bác sĩ sẽ đề xuất can thiệp phẫu thuật. Có hai phương pháp chính để thực hiện điều trị phình động mạch chủ, bao gồm:
Phòng ngừa biến chứng nguy hiểm của phình động mạch chủ là một quá trình toàn diện, bao gồm việc thay đổi lối sống và kiểm soát tốt các yếu tố nguy cơ. Sau đây là một số biện pháp quan trọng để giảm thiểu nguy cơ biến chứng của bệnh:
Huyết áp và cholesterol cao là những yếu tố chính gây tổn thương thành động mạch, làm tăng nguy cơ hình thành cũng như vỡ phình. Do đó, người bệnh cần tuân thủ chỉ định của bác sĩ để kiểm soát và duy trì các chỉ số trên ở mức an toàn.
Hút thuốc không chỉ làm suy yếu thành động mạch mà còn đẩy nhanh tiến triển của túi phình. Do đó, việc ngừng hút thuốc sẽ giúp cải thiện lưu thông máu, giảm căng thẳng lên thành mạch và ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm.
Một chế độ ăn uống giàu rau xanh, trái cây và chất xơ giúp bảo vệ sức khỏe mạch máu khỏe mạnh. Đồng thời cần hạn chế muối, thực phẩm chế biến sẵn, thực phẩm giàu chất béo,… Điều này không chỉ ngăn ngừa túi phình phát triển mà còn cải thiện sức khỏe tổng thể.
Tập thể dục đều đặn 30 phút mỗi ngày và 5 ngày mỗi tuần giúp cải thiện tuần hoàn máu và duy trì cân nặng hợp lý. Tuy nhiên, bệnh nhân mắc phình động mạch cần tránh các bài tập nặng hoặc gắng sức quá mức để giảm áp lực lên thành động mạch.
Kiểm tra sức khỏe thường xuyên cùng bác sĩ chuyên môn là cách hữu hiệu để phát hiện sớm dấu hiệu phình động mạch hoặc theo dõi tiến triển của tình trạng này. Việc phát hiện và can thiệp kịp thời nhằm ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm, từ đó giúp bảo vệ sức khỏe hiệu quả.
Căng thẳng tâm lý hoặc nâng vật nặng có thể làm tăng áp lực nội mạch đột ngột, gây nguy hiểm cho người bệnh. Do đó, bệnh nhân cần duy trì tâm lý thoải mái và tránh các hoạt động gắng sức để giúp bảo vệ động mạch khỏi nguy cơ tổn thương.
Để đặt lịch khám, tư vấn và điều trị trực tiếp với các bác sĩ tại Trung tâm Tim mạch Can thiệp, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, Quý khách hàng có thể liên hệ theo thông tin sau:
HỆ THỐNG BỆNH VIỆN ĐA KHOA TÂM ANH
Bài viết trên đã giúp giải đáp thắc mắc phình động mạch chủ có nguy hiểm không, đồng thời trang bị thêm những kiến thức hữu ích trong việc phòng ngừa và điều trị bệnh. Mặc dù là một bệnh lý nguy hiểm, tuy nhiên nếu được phát hiện và can thiệp kịp thời bệnh vẫn hoàn toàn có thể được kiểm soát tốt.
