Phẫu thuật tạo hình hậu môn khi nào? Có các kỹ thuật nào?

Phẫu thuật tạo hình hậu môn là biện pháp điều trị ngoại khoa nhằm sửa chữa những bất thường tại hậu môn. Đây là phương pháp can thiệp có xâm lấn, giúp quá trình thải phân ở trẻ diễn ra bình thường. Vậy phẫu thuật tái tạo hậu môn khi nào? Trẻ sau mổ có biến chứng không? Chi tiết xem qua bài viết sau đây!

Tạo hình hậu môn là gì?

Tạo hình hậu môn là phẫu thuật nhằm sửa chữa hoặc tái tạo hậu môn cho trẻ. Phẫu thuật nhằm khắc phục những khiếm khuyết bẩm sinh ở hậu môn hoặc ảnh hưởng từ chấn thương, bệnh lý.

Mục tiêu của phẫu thuật là tái tạo hậu môn đúng vị trí, giúp quá trình thải phân diễn ra thuận lợi. Đồng thời giúp kiểm soát nhu động ruột, giúp trẻ đi tiêu tự chủ và hạn chế nguy cơ mắc phải các biến chứng như nhiễm trùng, són phân, tiêu không tự chủ, hay tái phát đường rò.

Khi nào cần phẫu thuật tạo hình hậu môn?

Trẻ cần được phẫu thuật tạo hình hậu môn trong các trường hợp:

• Hẹp hậu môn: Hẹp hậu môn là tình trạng ống hậu môn bị thu hẹp bẩm sinh hoặc do biến chứng sau phẫu thuật hậu môn – trực tràng. Khi đó, thành ống hậu môn dày lên, mất khả năng giãn nở, khiến cho hậu môn bị hẹp lại và phân không thể đi qua, gây táo bón kéo dài. Trường hợp trẻ không thể đi tiêu do hẹp hậu môn nghiêm trọng cần can thiệp phẫu thuật tạo hình hậu môn;
• Dị dạng hậu môn – trực tràng: Trẻ mắc các dị tật hậu môn – trực tràng như không có hậu môn, có thể rò phân ra niệu đạo, âm đạo hoặc tầng sinh môn, trực tràng không thông với hậu môn,… cần mổ tạo hình hậu môn để giúp trẻ có thể đi tiêu bình thường;
• Hậu môn lệch chỗ: Có thể không nằm đúng vị trí giải phẫu, có thể nằm lệch trước hoặc lệch hẳn, gây khó khăn trong đại tiện hay đại tiện không tự chủ.

Trẻ sơ sinh mắc các dị tật hậu môn thường được phẫu thuật ngay sau khi chào đời. Với những trường hợp khiếm khuyết phức tạp hơn, trẻ có thể cần trải qua nhiều ca phẫu thuật.

Thời điểm phẫu thuật: Tùy mức độ dị tật, bác sĩ sẽ lựa chọn thời điểm phù hợp:

• Dị tật nhẹ (có lỗ hậu môn nhưng không đúng vị trí hoặc hẹp nhẹ): Có thể điều trị bằng nong hậu môn hoặc phẫu thuật sớm khi trẻ vài tuần đến vài tháng tuổi;
• Dị tật nặng (không có hậu môn, có rò phức tạp…): Thường cần mổ cấp cứu để mở hậu môn nhân tạo tạm thời (colostomy) ngay sau sinh. Sau đó, khi trẻ lớn hơn (khoảng 3–6 tháng tuổi), tiến hành mổ vĩnh viễn (pull-through procedure).

Mục tiêu của phẫu thuật:

• Tạo lại đường ra của phân qua hậu môn đúng chỗ giải phẫu;
• Bảo tồn chức năng kiểm soát đi tiêu về sau;
• Hạn chế biến chứng như táo bón, són phân, nhiễm trùng…

Các kỹ thuật phẫu thuật tạo hình hậu môn

Một số kỹ thuật sử dụng trong phẫu thuật tạo hình hậu môn như:

• Phẫu thuật theo đường giữa trước (ASARP);
• Phẫu thuật theo đường giữa sau (PSARP);
• Phẫu thuật trực tràng ngã nội soi ổ bụng (LAARP).

Quy trình phẫu thuật tạo hình hậu môn

1. Trước phẫu thuật

• Trẻ được thăm khám chi tiết, kiểm tra sức khỏe tổng thể, thực hiện các xét nghiệm và chẩn đoán hình ảnh để đảm bảo đáp ứng đủ điều kiện phẫu thuật;
• Trẻ được yêu cầu nhịn ăn và ngưng sử dụng một số loại thuốc.

2. Trong phẫu thuật

• Trẻ được gây vô cảm phù hợp và đặt nằm sấp để thực hiện phẫu thuật;
• Bác sĩ tiến hành các bước trong quy trình phẫu thuật, bao gồm:
  • Rạch một đường nhỏ tại vị trí vùng đáy chậu để tạo hậu môn mới;
  • Xác định và bóc tách túi trực tràng;
  • Nối trực tràng với hậu môn mới;
  • Khâu vết mổ bằng chỉ tự tiêu, trẻ sau phẫu thuật không cần cắt chỉ;
  • Kiểm tra lại tình trạng hậu môn và trực tràng trước khi kết thúc phẫu thuật.

3. Sau phẫu thuật

• Trẻ được chuyển đến phòng hồi sức và theo dõi các chỉ số huyết áp, mạch đập, nhiệt độ, nhịp tim,…
• Trẻ có thể được xuất viện sau 1 – 2 tuần nếu tình trạng ổn định và được hướng dẫn chăm sóc, nong hậu môn định kỳ tránh tái hẹp.

Biến chứng có thể gặp sau phẫu thuật

Bất kỳ phương pháp phẫu thuật nào cũng tiềm ẩn những rủi ro. Trẻ sau phẫu thuật tái tạo hậu môn cũng có nguy cơ gặp phải các biến chứng, tuy nhiên tình trạng này không phổ biến.

1. Rối loạn chức năng tiểu tiện, đại tiện

Sau phẫu thuật, một số trẻ có thể gặp phải các tình trạng rối loạn chức năng tiểu tiện, đại tiện:

• Bí tiểu: Một số trẻ có thể gặp khó khăn khi tiểu, bác sĩ sẽ hỗ trợ đặt ống thông tiểu hoặc kê đơn thuốc đến khi trẻ có thể đi tiểu bình thường;
• Tiêu không tự chủ: Phẫu thuật có thể làm tổn thương các cơ hoặc dây thần kinh kiểm soát nhu động ruột, khiến trẻ tiêu không tự chủ. Tuy nhiên một số trẻ mắc dị tật hậu môn trực tràng cũng có thể gặp phải tình trạng này ngay từ đầu;
• Táo bón: Trẻ có thể bị táo bón sau phẫu thuật tái tạo hậu môn, nhất là những trẻ đã có tiền sử bị táo bón. Bác sĩ có thể kê một số loại thuốc giúp kích thích nhu động ruột, giúp trẻ đi tiêu dễ dàng hơn.

2. Nhiễm trùng hậu môn

Vết mổ bị nhiễm trùng hoặc do chăm sóc không đúng cách có thể khiến quá trình điều trị kéo dài. Trường hợp hiếm hơn, nhiễm trùng bên trong có nguy cơ làm thủng hậu môn và tạo ra một lỗ rò mới. Trẻ bị nhiễm trùng sau phẫu thuật có thể cần nhập viện điều trị.

3. Hẹp hậu môn, sẹo xơ

Hẹp hậu môn có thể là một biến chứng sau phẫu thuật tạo hình hậu môn nếu các cơ ở hậu môn không được nong giãn đúng cách.

4. Tâm lý mặc cảm

Trẻ sau phẫu thuật tái tạo hậu môn có thể trở nên tự ti, xấu hổ, gây ảnh hưởng tiêu cực đến tâm lý của trẻ. Bố mẹ cần chia sẻ, lắng nghe và động viên trẻ nhiều hơn.

Chăm sóc sau phẫu thuật tạo hình hậu môn

Bố mẹ cần chú ý trong cách chăm sóc trẻ sau phẫu thuật, nhằm giúp trẻ nhanh phục hồi và tránh các biến chứng:

• Giữ vết mổ sạch sẽ để tránh nhiễm trùng, vệ sinh vết mổ mỗi ngày theo hướng dẫn;
• Không bế, ẵm hoặc địu trẻ ở tư thế dạng hai chân để tránh tác động lên vết mổ;
• Cho trẻ uống thuốc theo đúng chỉ định;
• Bổ sung đủ nước, tăng cường các loại thức ăn giàu chất xơ và nhuận tràng;
• Một số trường hợp trẻ được chỉ định cần nong hậu môn để tránh hẹp sau này;
• Đưa trẻ đến tái khám theo đúng lịch hẹn hoặc khi phát hiện có bất thường.

Câu hỏi liên quan

1. Tái tạo hậu môn có đau không?

Trẻ được gây mê trong suốt quá trình phẫu thuật, do đó sẽ không có cảm giác đau. Sau khi trẻ tỉnh thuốc mê, trẻ có thể cảm thấy đau nhẹ nhưng sẽ được sử dụng thuốc giảm đau. Ngoài ra, một số trẻ cần được nong hậu môn mỗi ngày, điều này có thể khiến trẻ bị chảy một ít máu, tuy nhiên thường không gây đau nhiều cho trẻ.

2. Phẫu thuật tái tạo hậu môn có phải làm lại nhiều lần không?

Một số trường hợp trẻ có dị tật hậu môn phức tạp, phải đặt hậu môn nhân tạo hoặc tái phát đường rò có thể cần thực hiện nhiều lần phẫu thuật. Tuy nhiên, các ca phẫu thuật tiếp theo sẽ được thực hiện khi tình trạng sức khỏe của trẻ đã ổn định.

3. Bao lâu thì có thể đi đại tiện sau mổ?

Trẻ có thể đi tiêu sau mổ tái tạo hậu môn sau khoảng 4-8 tuần hoặc vài ngày sau khi đóng túi hậu môn nhân tạo. (1)

4. Chi phí phẫu thuật tạo hình hậu môn bao nhiêu?

Chi phí phẫu thuật tái tạo hậu môn cho trẻ thông thường dao động tùy vào mức độ tổn thương, số lần phẫu thuật của trẻ. Do đó, để biết chính xác thông tin chi phí mổ tái tạo hậu môn tại Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, bố mẹ hãy đưa trẻ đến thăm khám để được chẩn đoán tình trạng, tư vấn về phương pháp điều trị và mức chi phí tương ứng.

5. Phẫu thuật tạo hình hậu môn ở đâu đáng tin cậy?

Khoa Ngoại Nhi – Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh là địa chỉ thăm khám uy tín, điều trị chuyên sâu trong lĩnh vực phẫu thuật tái tạo hậu môn cho trẻ em. Với đội ngũ chuyên gia, bác sĩ Ngoại Nhi giàu kinh nghiệm; hệ thống máy móc hiện đại và áp dụng những kỹ thuật tiên tiến, khoa Ngoại Nhi – BVĐK Tâm Anh đã thực hiện thành công nhiều ca mổ tái tạo hậu môn phức tạp, qua đó đem đến sự an tâm cho bố mẹ và nâng cao chất lượng cuộc sống cho trẻ.

Tại khoa Ngoại Nhi, các bác sĩ luôn chú trọng triển khai các phương pháp phẫu thuật xâm lấn tối thiểu, điều trị theo phác đồ riêng biệt để rút ngắn thời gian điều trị nhưng vẫn đảm bảo hiệu quả tối ưu. Bên cạnh đó, trẻ còn được các chuyên gia tư vấn chuyên sâu về dinh dưỡng, theo dõi về phát triển tâm thần vận động và đồng hành cùng bố mẹ trong suốt quá trình điều trị cho trẻ.

Để đặt lịch tư vấn, thăm khám và điều trị các dị tật hậu môn ở trẻ, quý khách hàng hãy liên hệ khoa Ngoại Nhi – BVĐK Tâm Anh theo thông tin sau:

Phẫu thuật tạo hình hậu môn là phương pháp phổ biến trong sửa chữa các dị tật hậu môn ở trẻ em. Mặc dù phẫu thuật tái tạo hậu môn vẫn có thể tồn tại nguy cơ biến chứng, tương tự các phương pháp can thiệp ngoại khoa khác, tuy nhiên nhìn chung đây là giải pháp an toàn với tỷ lệ thành công cao, nhất là được thực hiện bởi đội ngũ bác sĩ giàu kinh nghiệm. Bên cạnh đó, bố mẹ cần tuân thủ các chỉ định của bác sĩ, theo dõi khả năng đi tiêu của trẻ và tái khám đúng lịch hẹn để tối ưu hiệu quả điều trị.