Ngủ nhiều là bệnh gì? Nguyên nhân, dấu hiệu, chẩn đoán và điều trị

Ngủ nhiều có thể liên quan đến các bệnh lý tiềm ẩn, gây buồn ngủ ban ngày, khiến công việc bị ảnh hưởng và tiềm ẩn nguy cơ té ngã, tai nạn. Vậy ngủ nhiều là bệnh gì? Cần can thiệp ra sao?

Ngủ bao nhiêu một ngày được xem là ngủ nhiều?

Một số người dù ngủ chưa đủ 7 giờ mỗi tối vẫn hoàn toàn tỉnh táo, sảng khoái. Ngược lại, có những người phải ngủ nhiều hơn 9 giờ mỗi tối mới đảm bảo mọi hoạt động của họ vào hôm sau diễn ra bình thường. Việc ngủ nhiều, ngủ ít là do di truyền, độ tuổi, bệnh lý kèm theo… Mặt khác, ngủ bao nhiêu một ngày là đủ, bao nhiêu một ngày là nhiều, ít còn phụ thuộc vào chất lượng giấc ngủ.

Tuy nhiên, một người nếu ngủ quá 10 giờ một đêm mà vẫn có những dấu hiệu buồn ngủ trong ngày và ngủ nhiều hơn thì có thể xem là ngủ nhiều. Phần lớn những người ngủ nhiều quá 10 giờ một đêm là do mắc các bệnh lý rối loạn giấc ngủ hoặc do những bệnh lý khác.

Một số người có thể có nhu cầu cần được ngủ nhiều hơn 9-10 giờ mỗi đêm để phục hồi sau đêm tiệc tùng kéo dài, trong những lúc căng thẳng hoặc do bệnh. Ngủ quá nhiều và bất thường cũng có thể là dấu hiệu của chứng trầm cảm, rối loạn giấc ngủ hoặc một bệnh lý nào đó liên quan đến giấc ngủ.

Dấu hiệu ngủ nhiều cần lưu ý

Nếu có những dấu hiệu sau, có thể bạn mắc hội chứng ngủ nhiều hơn bình thường:

• Thời gian ngủ hàng ngày thường hơn 9, 10 giờ
• Đã ngủ nhiều hơn so với khoảng thời gian lý tưởng nhưng vẫn buồn ngủ
• Không bao giờ hoặc hiếm khi cảm thấy sảng khoái sau khi ngủ
• Buổi tối ngủ ít sẽ khiến bạn rất khó khăn để bắt đầu ngày mới
• Chuông báo thức reo nhưng vẫn có thể ngủ tiếp
• Vào kỳ nghỉ hoặc cuối tuần thường ngủ nhiều hơn

Ngủ nhiều là bệnh gì?

Giấc ngủ đặc biệt quan trọng đối với sức khỏe. Ngủ ít không chỉ là nguyên nhân gây mất tập trung, suy giảm các chức năng sinh học như phát triển, ghi nhớ, học tập, trao đổi chất, miễn dịch… mà còn liên quan đến một số bệnh lý. Nhưng ngược lại, ngủ nhiều hay ngủ quá nhiều cũng được cho là gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe. Vậy ngủ nhiều là bệnh gì hay ngủ nhiều có thể do các bệnh lý nào gây ra và ảnh hưởng thế nào đến sức khỏe?

1. Hội chứng ngủ nhiều (Hypersomnia)

Người ngủ nhiều không thể cưỡng lại được cơn buồn ngủ nhiều lần vào ban ngày mặc dù đã ngủ đủ giấc hoặc hơn (ngủ đủ 9 giờ hoặc hơn). Ngủ nhiều ảnh hưởng đến khả năng làm việc và giao tiếp xã hội, đảo lộn và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống, làm tăng nguy cơ tai nạn.

Hội chứng này phổ biến ở phụ nữ nhiều hơn so với nam giới và thường gặp trong độ tuổi vị thành niên hoặc thanh niên (tuổi trung bình là 17 đến 24).

Nguyên nhân của hầu hết các trường hợp mắc hội chứng ngủ nhiều vẫn chưa được biết. Tuy nhiên có các giả thuyết sau: (1)

• Vai trò tiềm ẩn của các chất dẫn truyền thần kinh trong não và dịch não tủy bao gồm hypocretin/orexin, dopamine, histamine, serotonin và axit gamma-aminobutyric (GABA) đối với hội chứng ngủ nhiều.
• Mối liên hệ di truyền do có tới 39% số người mắc chứng ngủ nhiều vô căn có tiền sử gia đình.
• Vai trò của một số gen nhất định trong nhịp sinh học có thể khác nhau ở những người mắc chứng ngủ nhiều vô căn.

2. Hội chứng ngủ rũ

Chứng ngủ rũ một trong những gợi ý đầu tiên khi ai đó muốn biết ngủ nhiều là dấu hiệu của bệnh gì. Đây là chứng rối loạn giấc ngủ hay rối loạn tỉnh táo khiến người bệnh có nhu cầu ngủ quá mức và ngủ rất nhiều vào ban ngày, từ ngày này sang ngày khác. Người ngủ rũ có thể ngủ bất kỳ lúc nào vào các khung giờ thức của một người bình thường, kèm theo các cơn yếu cơ đột ngột, thoáng qua. Các triệu chứng khác bao gồm tê liệt khi ngủ, mơ ngủ như thật và xuất hiện ảo giác khi ngủ hoặc thức dậy.

Bệnh tiềm ẩn nguy cơ tai nạn, đặc biệt nguy hiểm khi điều khiển phương tiện giao thông, làm việc trên cao… tuy nhiên không ảnh hưởng đến tuổi thọ. Nguyên nhân ngủ nhiều trong chứng ngủ rũ có thể có nguồn gốc tự miễn dịch. (2)

3. Hội chứng ngưng thở khi ngủ

Ngưng thở khi ngủ là bệnh lý phổ biến, mô tả tình trạng ngừng thở trong khi ngủ (10 đến 30 giây, ít nhất 5 lần một giờ). Hội chứng này chủ yếu ảnh hưởng đến nam giới, ước tính có 4% nam giới và 2% nữ giới. Chứng ngưng thở khi ngủ thường được phân thành ba dạng, từ nhẹ đến nghiêm trọng.

• Ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn (OSA): Đây là dạng phổ biến nhất, xảy ra khi các cơ ở cổ họng giãn ra, chặn luồng không khí vào phổi.
• Ngưng thở khi ngủ ở trung ương (CSA): Xảy ra khi não không gửi tín hiệu thích hợp đến các cơ kiểm soát nhịp thở.
• Ngưng thở khi ngủ trung ương do điều trị (ngưng thở khi ngủ phức tạp): Xảy ra khi ai đó bị OSA (được chẩn đoán bằng nghiên cứu giấc ngủ) chuyển thành CSA khi được điều trị.

Trước hết, yếu tố nguy cơ chính gây ngưng thở khi ngủ là tuổi tác, ước tính 30% số người trên 65 tuổi bị tình trạng này. Nguyên do bởi khi có tuổi, các cơ của hầu họng mất trương lực khiến việc mở đường thở vào ban đêm trở nên khó khăn hơn. Chứng ngưng thở khi ngủ cũng thường liên quan đến các bệnh lý khác như đái tháo đường  hoặc hội chứng chuyển hóa.

4. Hội chứng mệt mỏi mạn tính

Hội chứng mệt mỏi mạn tính (Chronic fatigue syndrome – CFS) hay bệnh không dung nạp gắng sức hệ thống (SEID)/bệnh viêm não tủy cơ là thuật ngữ dùng để mô tả tình trạng mệt mỏi nghiêm trọng, kéo dài, không có nguyên nhân về thể chất hoặc tâm lý và không phát hiện bất thường khách quan nào trong quá trình khám lâm sàng hoặc phân tích trong phòng thí nghiệm. Những người mắc hội chứng mệt mỏi mạn tính có các triệu chứng thực sự:

Các triệu chứng mệt mỏi mạn tính có thể khác nhau tùy từng người và mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng có thể thay đổi tùy từng ngày. Ngoài tình trạng mệt mỏi, các triệu chứng có thể bao gồm:

• Kiệt sức trầm trọng sau khi vận động thể chất hoặc tinh thần
• Có vấn đề về trí nhớ hoặc khả năng tư duy
• Chóng mặt nặng hơn khi đổi tư thế từ ngồi xuống nằm hoặc ngồi sang đứng
• Đau cơ hoặc khớp
• Thức giấc không sảng khoái.

Mặc dù có tới 25% dân số bị mệt mỏi mạn tính nhưng chỉ có khoảng 0,5% dân số (cứ 200 người thì có 1 người) gặp phải hội chứng mệt mỏi mạn tính. Hội chứng này chủ yếu ảnh hưởng đến nhóm tuổi từ 20 đến 50, thường gặp ở phụ nữ trẻ và trung niên nhiều hơn nam giới.

5. Hội chứng chân không yên

Đây là hội chứng mang tính chất gia đình, có thể liên quan đến vấn đề về thần kinh hoặc thiếu sắt. Hội chứng chân không yên khiến bạn khó ngủ, ngủ không ngon giấc và gây buồn ngủ nhiều vào ban ngày.

6. Thiếu máu

Nhiều người đặt ra câu hỏi tại sao ngủ nhiều lại liên quan đến thiếu máu. Nguyên do là bởi thiếu máu làm giảm hồng cầu trong máu, dẫn đến giảm nồng độ hemoglobin và giảm lượng oxy trong cơ thể. Khi hồng cầu không đủ, oxy cung cấp cho cơ thể ít hơn và không đều đặn, cơ thể mệt mỏi và buồn ngủ. Cơn buồn ngủ có thể lặp lại trong ngày và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống cũng như công việc.

7. Thai kỳ

Khi phôi thai làm tổ trong tử cung, cơ thể người mẹ sẽ tiết ra một lượng lớn progesterone để tiếp tục duy trì thai kỳ. Chính loại hormone này là lý do khiến người mẹ mang thai trong giai đoạn đầu lúc nào cũng có cảm giác buồn ngủ, ngủ nhiều và mệt mỏi. Khi thai ngày càng lớn, cơ thể người mẹ trở nên nặng nề hơn và cần nghỉ ngơi nhiều hơn.

8. Bệnh suy giáp

Suy giáp có thể gây ra các vấn đề về giấc ngủ. Người bị suy giáp thường cảm thấy mệt mỏi ngay khi thức dậy, dễ ngủ ngày và ngủ nhiều hơn số giờ ngủ trung bình của một người bình thường. Điều này dẫn đến khó ngủ vào buổi tối, trong khi đó giấc ngủ sâu có khả năng tái tạo và phục hồi lại chiếm ưu thế trong giấc ngủ đêm.

Một khi giấc ngủ đêm không sảng khoái sẽ ảnh hưởng đến sự tỉnh táo ban ngày và cứ thế lặp lại vòng luẩn quẩn ngủ nhiều ban ngày, ngủ kém ban đêm, làm tăng thêm tình trạng mệt mỏi mạn tính của bệnh nhân suy giáp.

9. Thừa cân béo phì

Nhiều người béo phì có hội chứng ngủ rũ được chẩn đoán mắc chứng ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn (OSA) nhờ liệu pháp điều trị đúng bệnh sẽ cải thiện hiệu quả. Tuy nhiên, tỷ lệ người thừa cân béo phì không thể chữa khỏi bệnh và tiếp tục ngủ rũ lại rất đáng kể. Chế độ ăn nhiều chất béo ở cả người và động vật được cho là có liên quan đến chứng ngủ rũ.

10. Đái tháo đường

Bệnh tiểu đường khiến cơ thể thường xuyên rơi vào trạng thái rất mệt mỏi hay có thể gọi là mệt mỏi mạn tính. Nguyên nhân bởi vì lượng đường trong máu cao làm gián đoạn khả năng sử dụng đường để tạo ra năng lượng cho mọi hoạt động sống của cơ thể. Ngoài ra, mất nước do đi tiểu nhiều cũng có thể khiến cơ thể cảm thấy mệt mỏi và muốn ngủ nhiều hơn.

11. Bệnh tim mạch

Người bệnh tim mạch rất hay mệt mỏi và đôi khi, trong một số trường hợp, mệt mỏi còn là biểu hiện lâm sàng đầu tiên của bệnh này. Điều này gây suy giảm chất lượng cuộc sống và tiên lượng của người bệnh. Mặc dù mệt mỏi về thể chất và tinh thần thường có mối quan hệ mật thiết với nhau, nhưng cả hai đều tương ứng với các cơ chế bệnh sinh lý khác nhau.

Mệt mỏi về thể chất do nhiều nguyên nhân như: nhịp tim nhanh khi tập thể dục, mất điều hòa cơ và vi tuần hoàn, rối loạn chức năng thần kinh nội tiết, các rối loạn chuyển hóa liên quan. Trong khi đó mệt mỏi về tinh thần tương ứng với các rối loạn tâm trạng và chủ yếu là trầm cảm.

12. Đột quỵ

Sau khi bị đột quỵ, người bệnh sẽ mất một thời gian đối phó với chứng mệt mỏi. Mệt mỏi sau đột quỵ có thể liên quan đến những thay đổi về thể chất và cảm xúc sau đột quỵ, cũng như một số yếu tố khác.

• Tác động vật lý của đột quỵ lên não và cơ thể gây ra tình trạng mệt mỏi trong những tuần và tháng đầu sau đột quỵ, khi não cần thời gian phục hồi
• Mệt mỏi sau đột quỵ có thể liên quan đến trạng thái tinh thần sa sút như chán nản, lo lắng, mất ngủ.
• Những thay đổi về giấc ngủ sau đột quỵ như mất ngủ, ngưng thở khi ngủ
• Tác dụng phụ của thuốc điều trị như thuốc chẹn beta điều trị huyết áp cao, thuốc động kinh và thuốc chống trầm cảm.
• Tình trạng sức khỏe sau đột quỵ như: thiếu máu (lượng sắt trong máu thấp), đau đầu, tiểu đường hoặc tuyến giáp hoạt động kém cũng có thể khiến cơ thể mệt mỏi.

Nguyên nhân ngủ nhiều do đâu?

Ngủ nhiều ảnh hưởng tiêu cực đến chất lượng cuộc sống, sức khỏe tâm thần, năng suất lao động và đe dọa sự an toàn tính mạng. Do đó, cần thiết phải tìm ra nguyên nhân ngủ nhiều tiềm ẩn và lên phương án giải quyết toàn diện tất cả các nguyên nhân này.

1. Nguyên nhân nguyên phát

Ngủ nhiều nguyên phát là ngủ nhiều có tình trạng riêng biệt, tức không phải do các tình trạng bệnh lý khác gây ra hoặc là triệu chứng của một tình trạng bệnh lý nào đó. Ngủ nhiều nguyên phát có 4 phân loại:

• Chứng ngủ rũ loại 1: Chứng ngủ rũ kèm chứng mất trương lực cơ (yếu cơ đột ngột) do não và chất dẫn truyền thần kinh hypocretin (còn gọi là orexin) trong dịch não tủy bị thiếu hụt. Đặc trưng của chứng ngủ rũ loại 1 là giấc ngủ ban ngày thường ngắn hơn và sảng khoái hơn so với giấc ngủ ngắn ban ngày xuất hiện trong các rối loạn ngủ nhiều quá mức khác và kèm theo ảo giác, chứng tê liệt khi ngủ.
• Chứng ngủ rũ loại 2: Chứng ngủ rũ này không kèm với chứng mất trương lực cơ và có các triệu chứng ít nghiêm trọng hơn, đồng thời hypocretin ở mức bình thường. Nếu ngủ rũ loại 1 thường gặp ở độ tuổi từ 10 đến 25 thì chứng ngủ rũ loại 2 thường bắt đầu ở tuổi vị thành niên.
• Hội chứng Kleine-Levin: Ngủ nhiều quá mức tái phát thường xảy ra khi xuất hiện các rối loạn về tinh thần, hành vi và đôi khi là tâm thần. Mỗi đợt xuất hiện, hội chứng có thể kéo dài khoảng 10 ngày hoặc vài tuần, vài tháng và tái phát nhiều lần trong năm. Giữa các đợt tái phát, người bệnh vẫn tỉnh táo và hoạt động bình thường. Hội chứng này ảnh hưởng chủ yếu đến nam giới trẻ tuổi.
• Ngủ nhiều vô căn (không rõ nguyên nhân): Người bệnh không cưỡng lại được cơn buồn ngủ nhưng không rõ lý do, ngay cả khi đã ngủ quá nhiều (từ 9-10 giờ).

2. Nguyên nhân thứ phát

Ngủ nhiều là một dạng rối loạn giấc ngủ có thể liên quan đến một số tác động ngoại vi như:

• Thiếu ngủ kéo dài
• Kiệt sức và mệt mỏi thể chất
• Các tổn thương não hoặc tâm thần
• Các bệnh lý liên quan đến nhiễm trùng, nội tiết, chuyển hóa (suy giáp, tiểu đường, suy thận hoặc tuyến tụy…)
• Tác dụng của những loại thuốc điều trị tâm thần hoặc lạm dụng thuốc ngủ, thuốc an thần.

Ngủ nhiều thứ phát có những nguyên nhân sau:

• Tình trạng bệnh lý: Như đã nói, ngủ nhiều có thể do các bệnh lý gây ra như viêm não, u não, động kinh, bệnh Parkinson, suy giáp, đa xơ cứng, béo phì, ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn, loạn dưỡng cơ, rối loạn di truyền, rối loạn tâm trạng. Ngoài ra, ngủ nhiều có thể là di chấn sau chấn thương đầu hoặc các bệnh về hệ thần kinh trung ương.
• Thuốc và rượu: Một số loại thuốc an thần, thuốc chống động kinh, thuốc chống parkinson, thuốc chống tăng huyết áp, thuốc giãn cơ xương, thuốc chống loạn thần… có thể khiến chúng ta ngủ nhiều hơn mức bình thường. Ngoài ra, các chất kích thích cực mạnh như cần sa, thuốc phiện và rượu, các loại thuốc cai kích thích cũng có thể là nguyên nhân ngủ nhiều.
• Ngủ không đủ giấc: Thường xuyên chịu áp lực công việc, dùng caffeine để chống lại cơn buồn ngủ một cách có chủ đích có thể khiến cơ thể ngủ không đủ giấc và có xu hướng ngủ nhiều ban ngày để bù lại.

Ngủ nhiều có tốt không?

Ngủ quá nhiều không mang lại lợi ích cho sức khỏe. Trước hết, ngủ quá nhiều không chấm dứt được tình trạng mệt mỏi mà ngược lại cơ thể còn hoàn toàn mất kiểm soát, có thể gửi những tín hiệu trái ngược lên não dẫn đến buồn ngủ suốt cả ngày. Kế đến, ngủ nhiều khiến cơn đau đầu xuất hiện và nghiêm trọng hơn hoặc làm tăng nguy cơ mắc bệnh như béo phì, tiểu đường, rối loạn chuyển hóa, các vấn đề về tim mạch.

Không chỉ ảnh hưởng không tốt đến sức khỏe thể chất mà việc ngủ nhiều quá mức hơn 10 giờ mỗi ngày còn gây ra hậu quả về tâm lý như căng thẳng, lo lắng và trầm cảm. Đồng thời, ngủ nhiều kéo dài có thể làm suy giảm nhận thức, kém tập trung và tiềm ẩn tai nạn nghiêm trọng.

Tìm hiểu thêm:

• Ngủ nhiều có tốt không? Có ảnh hưởng đến sức khỏe không?
• 16 tác hại của ngủ nhiều đối với sức khỏe, đời sống con người.

Một ngày nên ngủ bao nhiêu là đủ?

Không có thời lượng giấc ngủ lý tưởng chung tất cả mọi người. Ngủ bao nhiêu là đủ đối với mỗi người đều có sự khác nhau về mặt sinh học. Tuy vậy, vẫn có định mức chung để quy chiếu. Một người trưởng thành gọi là ngủ đủ nếu ngủ ngon giấc từ 7-9 giờ, nhưng trên thực tế thời lượng này có thể dao động ít hoặc nhiều hơn.

Càng lớn tuổi, nhu cầu giấc ngủ càng ngắn hơn lúc trẻ. Một đứa trẻ sơ sinh cũng có thời lượng giấc ngủ khác biệt so với trẻ nhỏ từ 1-5 tuổi. Theo bảng giấc ngủ lý tưởng thì ngủ đủ theo lứa tuổi cụ thể như sau:

• Trẻ sơ sinh (0-3 tháng): ngủ từ 14-17 giờ
• Trẻ sơ sinh (4-11 tháng): ngủ từ 12-15 giờ
• Bé (1-2 tuổi): ngủ từ 11-14 giờ
• Trẻ mẫu giáo (3-5 tuổi): ngủ 10-13 giờ
• Trẻ em trong độ tuổi đi học (6-13 tuổi): ngủ 9-11 giờ
• Thanh thiếu niên (14-17 tuổi): ngủ 8-10 giờ
• Người lớn: ngủ từ 7-9 giờ

Cách chẩn đoán bệnh thường xuyên ngủ quá nhiều

Việc đưa ra những câu hỏi kiểm tra tình trạng của người bệnh, là một trong những cách chẩn đoán bước đầu tình trạng ngủ nhiều do bệnh lý và để quản lý đúng cách chứng rối loạn giấc ngủ. Ngoài ra, tùy thuộc vào các triệu chứng, bác sĩ có thể chỉ định các kiểm tra cận lâm sàng khác nhau để chẩn đoán ngủ nhiều là bệnh gì.

• Kiểm tra thang điểm Epworth (ESS): Được sử dụng rộng rãi nhất để đánh giá mức độ buồn ngủ và tỉnh táo ban ngày. Bảng câu hỏi giúp ước tính nguy cơ buồn ngủ trong cuộc sống hàng ngày. Nếu tổng điểm cao hơn 10/24 trong thang điểm, chứng tỏ chứng ngủ nhiều vào ban ngày cần được can thiệp điều trị.
• Trắc nghiệm rối loạn giấc ngủ (PSQI): Gồm các câu hỏi trắc nghiệm rối loạn giấc ngủ được chia làm 2 phần. Để có được kết quả chính xác nhất, người bệnh chọn các đáp án đúng với tình trạng giấc ngủ của cá nhân trong thời gian gần nhất.
• Kiểm tra độ trễ giấc ngủ nhiều lần (MSLT): Đây là bài kiểm tra đánh giá tốc độ chìm vào giấc ngủ trong môi trường yên tĩnh vào ban ngày. Bài kiểm tra gồm có 4 giấc ngủ ngắn, cách nhau 2 giờ (9 giờ sáng, 11 giờ sáng, 1 giờ chiều và 3 giờ chiều) kéo dài 20 phút mỗi lần ngủ.
• Đo tổng thể giấc ngủ: Kiểm tra giấc ngủ hoàn chỉnh tất cả các thông số về đêm như nhịp thở, oxy hóa, chuyển động của cơ thể (điện cơ đồ), chuyển động của mắt (điện nhãn đồ) và hoạt động của não (điện não đồ).
• Đo đa ký giấc ngủ: Bài kiểm tra gồm dòng điện não (hoạt động của não bộ), nhịp tim, các chuyển động của mắt, nồng độ oxy trong máu, lưu lượng không khí qua miệng và mũi, âm thanh tiếng ngáy…
• Kiểm tra độ mỏi (Pichot): Thang đo mức độ mệt mỏi Pichot là một bảng câu hỏi gồm 8 mục, giúp đánh giá cường độ mệt mỏi cũng như tác động của nó đối với cuộc sống hàng ngày của con người. Tổng số điểm lớn hơn 22 cho thấy tình trạng mệt mỏi quá mức, nên tham khảo ý kiến ​​chuyên gia.
• Kiểm tra trầm cảm: Sàng lọc trầm cảm có thể dựa trên bảng câu hỏi thang đo trầm cảm Hamilton. Đây là bài kiểm tra đòi hỏi có sự tư vấn của chuyên gia.

Cách điều trị bệnh ngủ nhiều

Điều trị liên tục với chứng ngủ rũ: Nếu ngủ nhiều do chứng ngủ rũ thì việc điều trị liên tục là một phần bình thường đối với những người mắc hội chứng này.

Dùng thuốc giúp tỉnh táo: Đối với những người bệnh ngủ nhiều khác, bác sĩ có thể chỉ định một số loại thuốc có thể giúp tỉnh táo. Tuy nhiên, đây chỉ là thuốc giúp giảm cơn buồn ngủ, có thể gây đau đầu, nôn và buồn nôn hoặc phát ban. Mặc dù khá an toàn nhưng muốn dùng thuốc phải được bác sĩ theo dõi chặt chẽ.

Bác cũng có thể chỉ định người bệnh dùng thuốc melatonin  lập trình lại đồng hồ sinh học. Melatonin bắt đầu tiết ra khi trời dần tối và duy trì suốt đêm, đạt cực đại lúc 3 giờ sáng. Đây là một loại hormone rất quan trọng để chuẩn bị cho cơ thể đi vào giấc ngủ, giúp hạ nhiệt độ cơ thể, giảm hormone gây căng thẳng (cortisol) và thậm chí cả huyết áp. Thuốc melatonin sẽ giúp người rối loạn giấc ngủ, thức đêm, lệch múi giờ lập trình lại đồng hồ sinh học. (3)

Người bệnh phải tham vấn bác sĩ về những trường hợp chống chỉ định và cách dùng. Thông thường thuốc chỉ dùng trong một thời gian ngắn, với liều dưới 1 mg và có tác dụng từ 2-4 giờ trước khi đi ngủ.

Biện pháp giúp cân bằng giấc ngủ

Trong trường hợp ngủ nhiều gây nguy hiểm do mất an toàn, cần phải điều chỉnh cuộc sống hàng ngày bằng các biện pháp cân bằng giấc ngủ hiệu quả:

• Tìm tín hiệu kích hoạt giấc ngủ: Sự lặp lại cho phép cơ thể ghi lại các tín hiệu thông báo bắt đầu giấc ngủ ban đêm.
• Thúc đẩy những thói quen tốt để có giấc ngủ ngon: Cơ thể và bộ não phải thiết lập những thói quen giúp điều chỉnh đồng hồ sinh học của mỗi người.
• Học cách đối phó tốt hơn với chứng mất ngủ: Tìm ra các giải pháp cải thiện thay vì lo lắng, buồn bực.

Những việc cụ thể có thể làm ngay để cải thiện giấc ngủ:

Chuẩn bị ngủ:

• Tránh các chất kích thích vào cuối ngày (trà, vitamin C, đồ uống có chứa caffein, thuốc lá, rượu…)
• Bữa ăn tối nên ăn nhẹ, không thịnh soạn, không nhiều dầu mỡ nhưng vẫn đảm bảo đủ no
• Nếu muốn tìm kiếm thông tin trên internet, liên hệ với bạn bè, chơi game, kiểm tra điện thoại di động… thì tranh thủ 1 tiếng trước khi ngủ
• Tắt các thiết bị phát ra âm thanh trong giờ ngủ
• Tập thể dục trong ngày hoặc giãn cơ vào cuối ngày, nhưng không được sau 5 giờ chiều
• Thúc đẩy các hoạt động thư giãn (đọc sách, nhạc nhẹ, trò chơi board game, thiền…) vào cuối ngày
• Tránh xung đột trong các mối quan hệ đặc biệt là vào cuối ngày
• Ngâm chân trước khi ngủ
• Tạo không gian mát mẻ, yên tĩnh, hạn chế ánh sáng trong phòng ngủ, thông gió phòng ngủ mát mẻ từ 18°C-19°C.

Đi ngủ:

• Tuân thủ lịch ngủ điều độ, ngay cả vào cuối tuần.
• Tránh thức khuya làm gián đoạn lịch trình giấc ngủ của bạn.
• Lên kế hoạch cho thời gian ngủ 8 tiếng (nhiều hay ít tùy theo nhu cầu) và đạt mục tiêu dần dần;
• Chỉ đi ngủ khi cảm thấy mệt mỏi;
• Tránh xem tivi, lướt điện thoại, làm việc trên máy tính ngay trên giường và dành phòng ngủ chỉ để ngủ;
• Không để vật nuôi trong phòng ngủ và đặc biệt là trên giường vì chúng có nhịp ngủ khác và có thể đánh thức chúng ta giữa đêm.

Nếu bạn thức dậy vào ban đêm, có thể áp dụng các mẹo sau:

• Cố gắng ngủ lại bằng cách tập trung lại vào cơ thể và thư giãn
• Nếu không thể quay lại giấc ngủ, nên: Ra khỏi giường và thư giãn (đọc sách, âm nhạc…) trong bầu khí êm dịu và nhẹ nhàng; sau đó quay trở lại giường ngủ ngay khi muốn ngủ lại
• Rời khỏi giường ngay khi thức vào buổi sáng.

Để đặt lịch khám, điều trị tại Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, Quý khách vui lòng liên hệ:

Hy vọng những thông tin trên sẽ giúp bạn giải đáp ngủ nhiều là bệnh gì hay do bệnh gì. Người ngủ quá nhiều nên đi khám bác sĩ chuyên khoa thần kinh để được tư vấn điều trị phù hợp.