Mất ngủ tiền mãn kinh: Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị

Mất ngủ tiền mãn kinh là hiện tượng phổ biến, ảnh hưởng đến sức khỏe, chất lượng sống của phụ nữ trước thời điểm 40 – 50 tuổi. Vậy đâu là nguyên nhân gây mất ngủ do tiền mãn kinh và điều trị như thế nào?

Tiền mãn kinh có gây mất ngủ không?

Mãn kinh là thời điểm chu kỳ kinh nguyệt của phụ nữ ngừng hẳn, được xác định sau 12 tháng liên tục không xuất hiện kinh nguyệt, thường diễn ra ở phụ nữ sau tuổi 50.

Đây là chu kỳ tự nhiên của cơ thể. Tuy nhiên, trước thời điểm mãn kinh hay còn gọi là tiền mãn kinh, cơ thể thường xuất hiện các dấu hiệu bất thường, trong đó có mất ngủ tiền mãn kinh.

Theo một thống kê, có đến 46% phụ nữ tiền mãn kinh gặp vấn đề liên quan đến chất lượng giấc ngủ⁽¹⁾. Tình trạng này kéo dài có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe, tâm sinh lý của mỗi người. Vì vậy, phụ nữ tiền mãn kinh không nên chủ quan khi gặp vấn đề về giấc ngủ, đặc biệt chứng mất ngủ kéo dài.

Triệu chứng mất ngủ tiền mãn kinh

Một số triệu chứng thường gặp khi bị mất ngủ tiền mãn kinh, có thể bao gồm:

• Bốc hỏa, đổ mồ hôi đêm;
• Ngủ ngáy;
• Khó hoặc không thể vào giấc;
• Thường xuyên thức giấc giữa đêm và không thể ngủ lại;
• Mệt mỏi, thiếu năng lượng, thiếu tỉnh táo vào ngày hôm sau;
• Tâm trạng thất thường, dễ nổi nóng, lo lắng, căng thẳng.

Nguyên nhân gây mất ngủ tiền mãn kinh

Mất ngủ tiền mãn kinh thường do sự thay đổi nội tiết, thể chất và các yếu tố khác tác động và gây ra một số vấn đề sau:⁽²⁾

• Mất ổn định nhiệt độ: Estrogen giảm dần trong thời kỳ tiền mãn kinh khiến phụ nữ nhạy cảm hơn với sự thay đổi nhiệt độ. Điều này khiến bộ điều chỉnh nhiệt ở não trở nên nhạy cảm hơn, gây ra tình trạng nóng hoặc lạnh đột ngột vào ban đêm, khiến phụ nữ không ngủ được.
• Tâm trạng: Nồng độ estrogen thay đổi còn ảnh hưởng đến các chất dẫn truyền thần kinh liên quan đến chức năng điều hòa tâm trạng. Tâm trạng thất thường, hay cáu gắt, lo lắng và căng thẳng đều là những nguyên nhân gây mất ngủ ở phụ nữ tiền mãn kinh.
• Chuyển hóa: Mãn kinh có thể ảnh hưởng đến quá trình chuyển hóa thức ăn thành năng lượng của cơ thể. Khi estrogen thấp, nguy cơ thừa cân, béo phì cao hơn bình thường. Điều này có thể dẫn đến chứng ngáy ngủ hoặc ngưng thở khi ngủ, khiến phụ nữ mãn kinh thường xuyên mất ngủ hoặc thức giấc giữa đêm.
• Nhịp sinh học: Nhịp sinh học là yếu tố đặc biệt quan trọng trong chu kỳ giấc ngủ. Tuy nhiên, trong giai đoạn tiền mãn kinh và mãn kinh, nhịp sinh học của cơ thể có thể thay đổi, gây nên tình trạng mất ngủ tuổi mãn kinh và mất ngủ tuổi tiền mãn kinh.
• Thay đổi lối sống: Phụ nữ tiền mãn kinh thường có xu hướng thay đổi thói quen ăn uống, vận động bất thường như hay ăn đêm, tiêu thụ đồ uống chứa cồn hoặc caffeine, ít vận động… Điều này có thể gây mất ngủ, ngủ không ngon giấc.

Phụ nữ tiền mãn kinh mất ngủ có nguy hiểm không?

Mặc dù mất ngủ tiền mãn kinh không ảnh hưởng đến sức khỏe lập tức. Tuy nhiên, tình trạng mất ngủ diễn ra trong thời gian dài có thể gây nên nhiều vấn đề về sức khỏe bao gồm: bệnh tim mạch, tiểu đường, huyết áp cao, đột quỵ…

Đặc biệt, ngủ không đủ giấc khiến phụ nữ tiền mãn kinh nói riêng và mỗi người nói chung luôn trong tình trạng thiếu tỉnh táo, nguy cơ xuất hiện các rủi ro khi tham gia giao thông, vận hành máy móc và một số tai nạn nghề nghiệp khác.

Cách điều trị mất ngủ tiền mãn kinh ở phụ nữ

Tùy vào nguyên nhân, mức độ nghiêm trọng của chứng mất ngủ do tiền mãn kinh mà bác sĩ sẽ chỉ định phương pháp điều trị phù hợp, có thể bao gồm:⁽³⁾

• Thay đổi lối sống: Để cải thiện chứng mất ngủ, mỗi người cần điều chỉnh lối sống phù hợp, bao gồm: xây dựng chế độ ăn uống khoa học, tập thể dục thể thao đều đặn, hạn chế các chất kích thích (cà phê, rượu bia, nước tăng lực…), duy trì tâm trạng thoải mái và tránh xa các yếu tố gây stress.
• Dùng thuốc: Một số thuốc không chứa hormone có thể cải thiện triệu chứng của tiền mãn kinh. Khi thăm khám trực tiếp, bác sĩ sẽ kê đơn thuốc phù hợp dựa trên các triệu chứng như bốc hỏa, trầm cảm, tăng huyết áp…
• Liệu pháp thay thế hormone (HRT): Liệu pháp này có thể giúp cải thiện các triệu chứng tiền mãn kinh như bốc hỏa và đổ mồ hôi đêm hiệu quả. HRT là liệu pháp thay thế hormone sinh sản, thường chứa estrogen, progestin hoặc kết hợp cả 2. Hormone thay thế có thể được bào chế dưới dạng thuốc uống, thuốc tiêm, gel hoặc kem bôi.
• Điều trị bệnh liên quan: Trường hợp mất ngủ thời kỳ tiền mãn kinh liên quan đến các vấn đề sức khỏe khác như trầm cảm, hội chứng lo âu, bệnh tuyến giáp… người bệnh cần được điều trị sớm, góp phần cải thiện hiệu quả tình trạng mất ngủ. Nhiều trường hợp bác sĩ có thể chỉ định điều trị mất ngủ bằng kích thích từ trường xuyên sọ.

Những thông tin cần biết về mất ngủ tiền mãn kinh

Phòng ngừa mất ngủ ở phụ nữ tiền mãn kinh

Một số cách phòng ngừa mất ngủ ở phụ nữ tiền mãn kinh mà mỗi người có thể tham khảo gồm:

• Kiểm soát căng thẳng: Phụ nữ tiền mãn kinh cần tránh xa các yếu tố gây căng thẳng, stress. Để cải thiện tâm trạng, hãy tham gia các hoạt động yêu thích như yoga, thiền, bơi lội… và thường xuyên trò chuyện cùng người thân, bạn bè.
• Xây dựng dinh dưỡng khoa học: Đảm bảo chế độ ăn uống cân bằng và đầy đủ các nhóm chất dinh dưỡng. Ưu tiên chế độ ăn giàu chất xơ, protein, ít chất béo, tăng cường chất chống oxy, canxi và vitamin D. Đồng thời, tránh thức ăn nhiều dầu mỡ, rượu bia, caffeine và các chất kích thích khác.
• Tập thể dục thể thao: Thường xuyên tham gia các hoạt động thể dục, thể thao yêu thích. Nên chọn các loại vận động phù hợp với bản thân.
• Tạo môi trường ngủ thoải mái: Thiết kế phòng ngủ thoáng mát, yên tĩnh, có mùi thơm nhẹ, ánh sáng dịu mắt.
• Mặc trang phục nhẹ nhàng, thoải mái khi ngủ.

Mất ngủ tiền mãn kinh nên đi khám ở đâu?

Trường hợp đang gặp tình trạng mất ngủ tiền mãn kinh kéo dài, người dân hãy đến cơ sở y tế uy tín như Khoa Thần kinh, Trung tâm Khoa học Thần kinh, Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh để được các chuyên gia, bác sĩ chuyên môn cao, dày dặn kinh nghiệm khám, chữa trị nhanh chóng, an toàn, hiệu quả.

Trung tâm Khoa học Thần kinh trang bị nhiều máy móc, trang thiết bị y tế hiện đại như máy đo điện não, máy đo đa ký giấc ngủ; máy chụp MRI 1,5 – 3 Tesla; máy chụp CT 100.000, 1975, 768 lát cắt… góp phần đảm bảo tính chính xác, an toàn trong quá trình khám, điều trị chứng mất ngủ do tiền mãn kinh.

Để được tư vấn bệnh và đặt lịch khám trước tại Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, Quý khách vui lòng liên hệ qua thông tin hotline/fanpage dưới đây:

Tóm lại, mất ngủ tiền mãn kinh cần được can thiệp sớm nhằm đảm bảo sức khỏe, chất lượng sống của phụ nữ. Ngay khi xuất hiện các dấu hiệu bất thường về sức khỏe, tâm sinh lý trong giai đoạn tiền mãn kinh, người dân cần đến bệnh viện uy tín để được thăm khám, xây dựng kế hoạch điều trị phù hợp.