Tất cả thông tin về chứng loạn sắc tố mống mắt

Loạn sắc tố mống mắt là tình trạng mống mắt có 2 hoặc nhiều màu khác nhau, có thể xuất hiện bẩm sinh hoặc hình thành do một số yếu tố về mắt và sức khỏe. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn tìm hiểu nguyên nhân, dấu hiệu nhận biết và cách chẩn đoán chứng loạn sắc tố mắt, từ đó hiểu rõ hơn về tình trạng đặc biệt này.

Loạn sắc tố mống mắt là gì?

Loạn sắc tố mống mắt là tình trạng mắt có hai màu khác nhau, hoặc có sự biến đổi màu sắc trong cùng một mắt. Màu mắt dao động từ xanh nhạt hoặc xám đến nâu sẫm.

Mống mắt là phần có màu sắc. Thông thường, cả hai mắt đều có màu sắc giống nhau. Với chứng loạn sắc tố, màu của một bên mống mắt có thể khác hoàn toàn với bên còn lại. Ví dụ, bạn có thể có một mắt xanh và một mắt nâu. Trong trường hợp khác, một mống mắt cũng có thể chứa đồng thời cả màu xanh và nâu, thậm chí nhiều màu hơn. (1)

Nguyên nhân gây loạn sắc tố mống mắt

Rối loạn sắc tố màu mắt có thể bắt nguồn từ nhiều yếu tố khác nhau, các nguyên nhân chính được phân loại như sau:

1. Nguyên nhân di truyền

Đây là nguyên nhân phổ biến nhất. Loạn sắc tố mống mắt trong trường hợp này chỉ đơn thuần là một đặc điểm sinh học và không liên quan đến bất kỳ vấn đề sức khỏe nào. Tình trạng này xảy ra do đột biến gen đơn lẻ, ảnh hưởng đến quá trình sản xuất, vận chuyển và lưu trữ melanin (sắc tố quyết định màu mắt). Loạn sắc tố có thể xuất hiện ngẫu nhiên ngay từ khi sinh ra hoặc được di truyền. Đây là biến thể lành tính, không gây ra bất kỳ triệu chứng hay tổn hại nào cho thị lực và sức khỏe tổng thể.

2. Nguyên nhân bẩm sinh

Loạn sắc tố có thể là dấu hiệu đi kèm của một số bệnh bẩm sinh hiếm gặp, ảnh hưởng đến tế bào sắc tố:

• Hội chứng Horner bẩm sinh.
• Các hội chứng di truyền hiếm gặp: Bao gồm hội chứng Waardenburg, hội chứng Sturge Weber, bệnh u xơ thần kinh loại 1…

3. Nguyên nhân mắc phải

Loạn sắc tố có thể xuất hiện muộn hơn trong đời do các bệnh lý gây viêm, chấn thương hoặc ảnh hưởng đến tế bào sắc tố:

• Viêm mống mắt dị sắc Fuchs: Dạng viêm mống mắt mạn tính, thường là nguyên nhân hàng đầu gây loạn sắc tố mắc phải.
• Các tình trạng như u hắc tố nội nhãn, tăng nhãn áp và sưng do viêm màng bồ đào có thể gây ra sự thay đổi màu sắc.

4. Yếu tố nguy cơ khác

Tình trạng loạn sắc tố cũng có thể là hậu quả của các tác động vật lý hoặc hóa học:

• Chấn thương mắt: Tổn thương hoặc chấn thương nghiêm trọng tại mắt.
• Biến chứng do thuốc: Một số loại thuốc nhỏ mắt dùng điều trị bệnh tăng nhãn áp (ví dụ: Latanoprost) hoặc các phương pháp điều trị thẩm mỹ có thể gây ra sự thay đổi vĩnh viễn màu sắc của mống mắt.

Dấu hiệu nhận biết chứng loạn sắc tố mống mắt

Đột biến loạn sắc tố màu mắt có thể nhận thấy qua mắt thường, từ sự khác biệt về màu sắc giữa các vùng mống mắt.

• Khác biệt màu giữa hai mắt: Một mắt có màu hoàn toàn khác với mắt còn lại (loạn sắc tố toàn phần).
• Mống mắt hai màu rõ rệt: Một mống mắt có hai màu khác nhau rõ ràng, thường là một phần mống mắt có màu khác biệt hẳn (loạn sắc tố từng phần).
• Mống mắt loang lổ nhiều màu: Sự phân bố màu sắc không đồng đều trong cùng một mống mắt, tạo thành các đốm hoặc vòng màu khác nhau.
• Nếu loạn sắc tố là do bệnh tiềm ẩn, các triệu chứng đi kèm liên quan đến bệnh đó (như tổn thương thần kinh, viêm mắt, hoặc thay đổi thị lực) có thể xuất hiện.

Phương pháp chẩn đoán

Việc chẩn đoán sớm và chính xác là rất quan trọng để xác định loạn sắc tố có phải chỉ là một đặc điểm di truyền vô hại hay là dấu hiệu của một bệnh lý tiềm ẩn.

• Nếu trẻ có dấu hiệu loạn sắc tố, cần đưa bé đến bác sĩ nhãn khoa để xác nhận tình trạng và thực hiện các kiểm tra chuyên sâu. Việc này giúp xác định nguyên nhân của loạn sắc tố mống mắt. Trong hầu hết các trường hợp, đây chỉ là một biến thể màu mắt lành tính.
• Nếu loạn sắc tố xuất hiện khi đã trưởng thành hoặc có sự thay đổi màu sắc theo thời gian, cần phải đến thăm khám tại các cơ sở y tế có chuyên khoa mắt càng sớm càng tốt. Bác sĩ sẽ thực hiện khám mắt chuyên sâu để loại trừ các nguyên nhân mắc phải (như chấn thương, viêm hoặc bệnh) và đưa ra kế hoạch điều trị nếu cần thiết.

Chăm sóc và điều trị loạn sắc tố mống mắt

Không có phương pháp điều trị cụ thể nào cho chứng loạn sắc tố mống mắt, nếu nguyên nhân chỉ xuất phát từ sự khác biệt về lượng melanin. Tuy nhiên, việc điều trị trở nên cần thiết khi tình trạng loạn sắc tố là triệu chứng của một bệnh tiềm ẩn. Trong trường hợp này, việc điều trị sẽ tập trung vào nguyên nhân gốc rễ gây ra sự thay đổi màu mắt. Do đó, điều quan trọng nhất là bạn cần sớm thăm khám để được chẩn đoán chính xác.

Nếu bác sĩ xác định tình trạng loạn sắc tố mắt của bạn là vô hại, bạn không cần phải can thiệp y khoa. Tuy nhiên, nếu bạn không thích sự khác biệt màu sắc và muốn cả 2 mắt có màu đồng nhất vì lý do thẩm mỹ, bạn có thể lựa chọn đeo kính áp tròng màu.

Để đặt lịch khám, tư vấn, điều trị các vấn đề liên quan đến mắt tại Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, Quý khách hàng có thể liên hệ theo thông tin:

Loạn sắc tố mống mắt phần lớn là tình trạng lành tính và không ảnh hưởng nghiêm trọng đến thị lực. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, sự thay đổi màu mống mắt có thể là dấu hiệu cảnh báo bệnh về mắt hoặc vấn đề sức khỏe khác. Vì vậy, nếu nhận thấy sự thay đổi bất thường về màu mắt, bạn nên đến bệnh viện để được thăm khám và tư vấn kịp thời. Việc chủ động kiểm tra và theo dõi sức khỏe mắt định kỳ chính là cách tốt nhất để bảo vệ thị lực và duy trì đôi mắt sáng khỏe lâu dài.