Hoại tử Fournier là gì? Căn bệnh vùng sinh dục nguy hiểm bạn cần biết

10/11/2022

Tư vấn chuyên môn bài viếtTS.BS NGUYỄN HOÀNG ĐỨC

Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM

Hoại tử fournier là một trường hợp y tế khẩn cấp cần được điều trị kịp thời để tránh nguy cơ tử vong. Bệnh tiến triển nhanh chóng với nhiều biến chứng nghiêm trọng, người bệnh nên chủ động theo dõi để phát hiện ngay từ sớm.

Hoại tử Fournier là gì?

Hoại tử fournier là bệnh nhiễm trùng hiếm gặp xảy ra ở bộ phận sinh dục và các khu vực lân cận do hoạt động của vi khuẩn gây nên, có nguy cơ đe dọa đến tính mạng nếu không được điều trị kịp thời. (1)

Bệnh tiến triển rất nhanh chóng, cần được can thiệp y tế khẩn cấp, đặc biệt khi xuất hiện dấu hiệu sưng đỏ tại những vị trí này, kèm sốt và mệt mỏi. Fournier thường xảy ra ở nam giới nhưng trong một số trường hợp, nữ giới và trẻ em cũng có thể mắc phải:

Ở nữ, vị trí nhiễm trùng thường là các nếp gấp bên ngoài của mô ở lối vào âm đạo và khu vực đáy chậu (vùng giữa âm đạo và trực tràng). Tình trạng này có xu hướng xảy ra sau khi cắt bỏ tử cung hoặc nhiễm trùng sau phá thai. Đối với trẻ em, Fournier có nguy cơ phát triển sau khi cắt bao quy đầu, bị nhiễm trùng toàn thân hoặc côn trùng cắn…

Triệu chứng hoại tử Fournier

Hoại tử fournier xuất hiện với triệu chứng ban đầu là sưng đỏ vùng đáy chậu hoặc bộ phận sinh dục. Lúc này, màu da sẽ đỏ tía, sau đó chuyển dần sang xám xanh và cuối cùng là đen khi mô chết hoàn toàn. Ở những người bị tiểu đường, nếu mắc chứng Fournier, lượng đường sẽ có dấu hiệu tăng cao mặc dù vẫn dùng Insulin theo hướng dẫn. (2)

Đây là những dấu hiệu cảnh báo sớm, người bệnh cần liên hệ ngay với bác sĩ để được can thiệp y tế kịp thời. Fournier tiến triển rất nhanh và đột ngột, có nguy cơ cao đe dọa đến tính mạng nếu không được điều trị sớm.

Sau đó, một số triệu chứng đi kèm có thể xuất hiện bao gồm:

Mất nước.
Sốt và ớn lạnh.
Viêm nhiễm.
Hôn mê.
Buồn nôn, nôn mửa.
Cảm giác đau xuất hiện xung quanh bụng.
Xuất hiện mùi hôi thối khó chịu.
Nhiễm trùng huyết.

Ngoài ra, Fournier cũng có thể ảnh hưởng đến máu, tim với các triệu chứng và tình trạng điển hình như sau:

Thiếu máu.
Đông máu nội mạch lan tỏa.
Tim đập nhanh.
Hạ huyết áp.
Da xuất hiện dấu hiệu ngứa ngáy.
Tắc nghẽn niệu đạo.

Khi hoại tử fournier tiến triển đến giai đoạn cuối, bệnh sẽ xuất hiện với các triệu chứng nghiêm trọng bao gồm:

Xuất hiện cục máu đông: Hiện tượng này xảy ra khi tình trạng viêm ngăn chặn nguồn cung cấp máu đến các mô khiến mô bị chết. Từ đó, vi khuẩn và tạp chất từ mô hoại tử sẽ lẫn vào máu gây sốc nhiễm trùng, khiến cơ thể không thể duy trì huyết áp bình thường, đồng thời các cơ quan cũng bắt đầu ngừng hoạt động.
Viêm mạch máu: Tình trạng này xảy ra do nhiễm trùng lan đến các mô sâu hơn.
Suy đa cơ quan

Nguyên nhân gây ra hoại tử fournier

Hoại tử Founier thường do vi khuẩn gây nên, làm hỏng các mạch máu đồng thời tạo ra độc tố, enzym phá hủy mô. Nhiễm trùng lây lan dọc theo mô liên kết giữa da và các cơ bên dưới, có thể bắt đầu từ một vết nứt trên da do chấn thương hoặc phẫu thuật. (3)

Vị trí ban đầu thường là khu vực giữa bộ phận sinh dục và trực tràng (hay còn gọi là đáy chậu), sau đó lan dần xuống bên dưới da. Về lâu dài, tổn thương còn có thể lan sang thành bụng và mông người bệnh. Một số loại vi khuẩn điển hình phải kể đến bao gồm:

E. coli (Escherichia coli).
Klebsiella.
Proteus.
Tụ cầu.
Liên cầu.
Bacteroides.
Clostridium.
Peptostreptococcus.

Vi khuẩn có thể xâm nhập vào cơ quan sinh dục hoặc trực tràng theo các con đường sau:

Rò hậu môn và viêm túi thừa.
Nhiễm trùng bàng quang hoặc đường tiết niệu.
Thương tích gây xước hoặc bỏng.
Áp xe.
Ung thư trực tràng.
Tình dục.
Vết loét.
Vết cắn của côn trùng.
Cắt bao quy đầu (ở trẻ em).

Trong một số trường hợp hiếm hoi, nhiễm trùng vẫn có thể xảy ra khi không xuất hiện bất cứ vết thương hở nào trên da. Ngược lại, người bệnh có thể đã tiếp xúc trực tiếp với người mang mầm bệnh hoặc vi khuẩn có sẵn trên cơ thể.

Yếu tố nguy cơ tăng khả năng nhiễm bệnh

Mọi lứa tuổi đều có thể mắc chứng hoại tử fournier. Trong đó, nam giới có xu hướng mắc cao gấp 10 lần so với nữ. Ngoài ra, một số yếu tố nguy cơ phải kể đến bao gồm:

Trên 50 tuổi.
Bệnh tiểu đường: Khoảng 20 – 70% người bị hoại tử fournier cũng mắc bệnh tiểu đường.
Rối loạn tim mạch.
Xơ gan.
Lupus.
HIV.
Huyết áp cao.
Suy thận.
Béo phì.
Hút thuốc.
Đang trong quá trình hóa trị hoặc dùng Steroid.
Bộ phận sinh dục và các vùng lân cận bị chấn thương trước đó.
Suy dinh dưỡng hoặc béo phì nghiêm trọng.

Hoại tử Fournier nguy hiểm không?

Chứng hoại tử Fournier sẽ dần dần phá hủy các mô mềm, bao gồm: động mạch, cơ bắp, dây thần kinh tại bộ phận sinh dục và các khu vực lân cận. Nếu không được điều trị kịp thời, bệnh còn tiến triển nghiêm trọng, lan sang đùi, dạ dày, ngực, sau đó tiến hành phá hủy tương tự.

Bệnh lý này có nguy cơ cao đe dọa trực tiếp đến tính mạng người bệnh. Cụ thể, một số nghiên cứu đã cho thấy 3% những người bị hoại tử Fournier đều phải đối mặt với khả năng tử vong. Trong khi đó, các kết luận khác lại chứng minh con số này lên đến 50%, rất đáng lo ngại. Một số biến chứng nguy hiểm phải kể đến bao gồm:

Suy thận cấp.
Giảm chất lượng cuộc sống, có thể góp phần gây nên chứng trầm cảm.
Suy tim và rối loạn nhịp tim.
Rối loạn chức năng tình dục.
Tai biến mạch máu não.
Nhiễm trùng đường tiết niệu.
Hội chứng suy giảm hô hấp cấp tính.
Tắc động mạch.

Nguyên nhân tử vong hàng đầu chủ yếu là do nhiễm trùng lây lan vào máu, dẫn đến nhiễm trùng huyết, suy thận, suy đa cơ quan. Trong trường hợp này, phẫu thuật kịp thời kết hợp dùng kháng sinh có khả năng vẫn giữ được tính mạng cho người bệnh.

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Đối với chứng hoại tử Fournier, ngay khi nhận thấy những triệu chứng ban đầu, người bệnh cần ngay lập tức liên hệ với bác sĩ. Đó là thời điểm vi khuẩn chỉ vừa đang ảnh hưởng đến lớp ngoài da. Tuy nhiên, các triệu chứng sẽ nhanh chóng tiến triển thành mức độ nghiêm trọng nếu không được phát hiện và kiểm soát sớm.

Thực tế, Fournier nguy hiểm đến mức khoảng cách một vài giờ cũng đã có thể là khác biệt giữa sự sống và cái chết. Dưới đây là một số dấu hiệu ban đầu có thể nhận biết sớm:

Bộ phận sinh dục hoặc vùng đáy chậu bị đỏ, sưng tấy.
Cơ thể mệt mỏi, không khỏe.
Sốt.

Phương thức chẩn đoán hoại tử Fournier

Đối với hầu hết các trường hợp bị hoại tử Fournier, bác sĩ sẽ tiến hành lấy một mẫu mô bị nhiễm bệnh và mang đi xét nghiệm để loại trừ các tình trạng nhiễm trùng khác. Ngoài ra, một số phương pháp chẩn đoán hình ảnh cũng có thể được chỉ định thực hiện bao gồm:

Siêu âm: Siêu âm giúp bác sĩ phát hiện được khí hoặc dịch bất thường, từ đó phân biệt sớm chứng Fournier với các tình trạng viêm cấp tính như viêm mào tinh, viêm tinh hoàn…
Chụp X-quang: Chụp X-quang được tiến hành để xác định vị trí hoại tử và mức độ phân bố khí trong vết thương.
Chụp CT (chụp cắt lớp vi tính): Phương pháp này có thể được chỉ định thực hiện để xác định nguyên nhân gây hoại tử.

Cách điều trị hoại tử Fournier như thế nào?

1. Phẫu thuật

Phẫu thuật là phương pháp điều trị tối ưu nhất đối với chứng hoại tử Fournier. Trong nhiều trường hợp, bác sĩ thậm chí sẽ bỏ qua bước chẩn đoán để chuyển thẳng đến quá trình khử trùng (loại bỏ mô tổn thương ra khỏi cơ thể). Điều này giúp ngăn chặn sự lây lan của vi khuẩn đến các vùng khác, gây tổn thương nghiêm trọng hơn.

Sau khi phẫu thuật, bác sĩ có thể sẽ kê đơn thuốc kháng sinh phổ rộng. Ngoài ra, trường hợp bị nhiễm trùng huyết thường dùng thêm các loại thuốc bổ sung để hạn chế tối đa nguy cơ hình thành cục máu đông.

Tiếp theo, người bệnh sẽ được tiến hành phẫu thuật tái tạo để phục hồi hình dáng ban đầu của đáy chậu, bộ phận sinh dục… bị tổn thương. Cuối cùng, trong hầu hết các trường hợp, bác sĩ sẽ chỉ định thực hiện liệu pháp oxy cao áp. Trong quá trình này, người bệnh được hít khí oxy tinh khiết với các mục đích sau:

Thúc đẩy quá trình chữa lành vết thương.
Giảm tổn thương mạch máu.
Ngăn chặn vi khuẩn phát triển.

Sau phẫu thuật, người bệnh thường sẽ ở lại bệnh viện từ 3 – 6 tuần. Thời gian phục hồi hoàn toàn phụ thuộc vào nhiều yếu tố như: giới tính, cơ địa, tình trạng sức khỏe, mức độ tổn thương… Tuy nhiên, sau khi điều trị, nam giới có thể sẽ gặp khó khăn khi cương cứng và sinh hoạt tình dục.

2. Thuốc kháng sinh phổ rộng

Đối với tình trạng hoại tử Fournier, thuốc kháng sinh phổ rộng thường được chỉ định dùng ngay từ sớm để có hiệu quả tốt nhất. Ngoài ra, bác sĩ cũng có thể sẽ kê một số loại để sử dụng sau phẫu thuật, bao gồm:

Vancomycin.
Ampicillin-sulbactam natri.
Piperacillin và Tazobactam.
Ticarcillin và Clavulanate Kali.
Gentamicin.
Metronidazole.
Clindamycin.

Làm thế nào để phòng ngừa chứng hoại tử Fournier?

Chứng hoại tử Fournier có thể được phòng ngừa hiệu quả bằng một số giải pháp đơn giản và hữu ích như sau:

Thường xuyên kiểm tra bộ phận sinh dục, đáy chậu và các vùng lân cận để phát hiện sớm các triệu chứng ban đầu (nếu có), bao gồm: đỏ, sưng tấy…
Giữ vệ sinh thật tốt đối với bộ phận sinh dục, đáy chậu và các khu vực lân cận.
Bảo vệ bộ phận sinh dục và các vùng lân cận khỏi các tổn thương không đáng có (trầy xước, rách…), nếu bị chấn thương cần được chăm sóc tốt để tránh sự xâm nhập của vi khuẩn.
Duy trì số cân nặng hợp lý.
Ngưng tuyệt đối thói quen hút thuốc lá.

Trung tâm Tiết niệu Thận học, Khoa Nam học – Tiết niệu của Hệ thống BVĐK Tâm Anh quy tụ đội ngũ các chuyên gia đầu ngành, Nội khoa và Ngoại khoa, giỏi chuyên môn, tận tâm.

Nhà giáo nhân dân GS.TS.BS Trần Quán Anh, Thầy thuốc ưu tú PGS.TS.BS Vũ Lê Chuyên là những cây đại thụ trong ngành Tiết niệu Thận học Việt Nam. Cùng với các tên tuổi TS.BS Nguyễn Hoàng Đức, Thầy thuốc ưu tú TS.BS Nguyễn Thế Trường Thầy thuốc ưu tú BS.CKII Tạ Phương Dung, TS.BS Từ Thành Trí Dũng, ThS.BS.CKI Nguyễn Đức Nhuận, BS.CKII Nguyễn Lê Tuyên, ThS.BS Nguyễn Tân Cương, BS.CKII Đinh Cẩm Tú, BS.CKII Ngô Đồng Dũng, BS.CKII Võ Thị Kim Thanh ThS.BS Tạ Ngọc Thạch, BS.CKI Phan Trường Nam…

Các chuyên gia, bác sĩ của Trung tâm luôn tự tin làm chủ những kỹ thuật mới nhất, phát hiện sớm và điều trị hiệu quả các bệnh lý về thận, đường tiết niệu, giúp người bệnh rút ngắn thời gian nằm viện, hạn chế nguy cơ tái phát, nâng cao chất lượng cuộc sống.

Với hệ thống máy móc, trang thiết bị hiện đại hàng đầu trong nước và khu vực; Phòng mổ đạt tiêu chuẩn quốc tế; Cùng với khu nội trú và dịch vụ cao cấp 5 sao… Trung tâm Tiết niệu Thận học nổi bật với các dịch vụ thăm khám, tầm soát và điều trị tất cả các bệnh lý đường tiết niệu. Từ các thường gặp cho đến các cuộc đại phẫu thuật kỹ thuật cao.

Có thể kể đến phẫu thuật nội soi sỏi thận, ghép thận, cắt bướu bảo tồn nhu mô thận; cắt thận tận gốc; cắt tuyến tiền liệt tận gốc; cắt toàn bộ bàng quang tạo hình bàng quang bằng ruột non; cắt tuyến thượng thận; tạo hình các dị tật đường tiết niệu… Chẩn đoán – điều trị nội khoa và ngoại khoa tất cả các bệnh lý.

Để đặt lịch khám và điều trị với các chuyên gia đầu ngành tại Trung tâm Tiết niệu Thận học, Khoa Nam học – Tiết niệu Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, quý khách có thể đặt hẹn trực tuyến qua các cách sau đây:

Gọi tổng đài 0287 102 6789 – 0287 300 6858 (TP HCM) hoặc 1800 6858 – 024 7106 6858 (Hà Nội) để đăng ký lịch hẹn khám bệnh riêng với chuyên gia, thông qua nhân viên chăm sóc khách hàng.
Đăng ký hẹn khám bệnh với bất kỳ bác sĩ nào mà mình tin tưởng tại đường link: https://tamanhhospital.vn/danh-cho-khach-hang/dat-lich-kham/
Gửi tin nhắn trên Fanpage Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh hoặc Fanpage Tiết niệu – Nam học BVĐK Tâm Anh
Nhắn tin qua Zalo OA của BVĐK Tâm Anh.

HỆ THỐNG BỆNH VIỆN ĐA KHOA TÂM ANH

Hà Nội:
- 108 Hoàng Như Tiếp, P.Bồ Đề, Q.Long Biên, TP.Hà Nội
- Hotline: 1800 6858 – 024 7106 6858
TP.HCM:
- 2B Phổ Quang, P.2, Q.Tân Bình, TP.Hồ Chí Minh
- Hotline: 0287 300 6858 – 0287 102 6789
Fanpage: https://www.facebook.com/benhvientamanh
Website: https://tamanhhospital.vn

Trên đây là tổng hợp tất cả các thông tin liên quan đến chứng hoại tử Fournier. Hy vọng với những chia sẻ này, người bệnh đã có thêm nhiều kiến thức hữu ích để chủ động phòng ngừa, theo dõi, phát hiện và điều trị bệnh ngay từ sớm.

Cập nhật lần cuối: 08:28 10/11/2022

Chia sẻ: