Em bé sinh non 30 tuần có thể phải đối mặt với những nguy cơ gì? Chăm sóc thế nào? Vào năm 2020, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) ước tính có khoảng 13,4 triệu trẻ sinh non, tỷ lệ sinh non là 1/10 trẻ sơ sinh. Trẻ sinh non có nhiều nguy cơ tiềm ẩn, có thể đối mặt với nhiều khuyết tật về học tập, thị giác, thính giác và nhiều vấn đề khác. (1)
“Sinh non” là thuật ngữ để chỉ những em bé sơ sinh sinh ra trước thai tuần thứ 37. Mức độ sinh non thường được mô tả theo tuổi thai, thông thường được chia làm 4 nhóm:
Trẻ sinh non có thể do chuyển dạ non tự nhiên hoặc có chỉ định y tế thực hiện chuyển dạ sớm, sinh mổ. Trẻ sinh non có sức khỏe kém, dễ gặp các vấn đề y tế phức tạp hơn so với trẻ sơ sinh đủ tháng. Trẻ sinh càng non, các nguy cơ này càng cao.
Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), sinh non là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu ở trẻ em dưới 5 tuổi. Do vậy trẻ sinh non cần được chăm sóc tích cực ngay từ những ngày đầu đời để phòng ngừa biến chứng, ảnh hưởng lâu dài đến sức khỏe và cuộc sống về sau.
Sinh non có thể xảy ra do nhiều nguyên nhân khác nhau, thậm chí nhiều trường hợp không xác định được nguyên nhân cụ thể. Đáng lưu ý, bất kỳ thai phụ nào cũng có thể sinh non. Dưới đây là một số yếu tố làm tăng nguy cơ sinh non ở thai tuần thứ 30, chị em cần lưu ý:
Một số hình ảnh về em bé sinh non 30 tuần:
Các ảnh hưởng do sinh non ở tuần thứ 30 của thai kỳ có thể được khắc phục theo thời gian nhưng cũng có một số vấn đề khác có thể đi theo trẻ đến suốt đời. Một số biến chứng ở trẻ sinh non 30 tuần gồm:
Khi mới chào đời, trẻ sinh non 30 tuần sẽ được bác sĩ và các nhân viên y tế chăm sóc tại khoa Hồi sức sơ sinh cho đến khi trẻ phát triển đầy đủ, tình trạng sức khỏe ổn định hơn. Một số phương pháp y tế được thực hiện trong chăm sóc trẻ sinh non ở giai đoạn này:
Khi trẻ đạt được một số cột mốc cơ bản như đạt đủ cân nặng, có thể tự thở – không còn cơn ngừng thở, tự bú được, trẻ sẽ được xuất viện và tiếp tục chăm sóc tại nhà. Tại nhà, bố mẹ chăm sóc trẻ như chăm sóc các bé sơ sinh bình thường khác. Tuy nhiên, cần đảm bảo yếu tố vệ sinh và tiêm phòng. Trẻ cần được tiêm phòng đầy đủ theo lịch, người chăm sóc trẻ cũng cần được tiêm phòng các bệnh như cúm, phế cầu…. Bởi, hệ hô hấp, miễn dịch ở trẻ rất dễ bị ảnh hưởng bởi các tác nhân gây bệnh. Một số vấn đề cần lưu ý khi chăm sóc trẻ sinh non tại nhà:
Trẻ sinh non ở tuần thai thứ 30 được xếp vào nhóm “trẻ sinh non tháng”, cần được hỗ trợ tích cực từ y tế ngay từ khi chào đời để hô hấp, ăn uống cũng như đảm bảo đạt được các mốc phát triển cơ bản. Trẻ thường sẽ trông nhỏ hơn so với các bé sơ sinh đủ tháng, có thể được bao phủ bởi một lớp lông tơ. Kích thước đầu sẽ lớn hơn một chút so với các phần còn lại của cơ thể. Da trẻ mỏng hoặc nhăn nheo, hiện rõ gân dưới da.
Hầu hết em bé sinh non 30 tuần chưa thể tự thở nếu không được hỗ trợ hô hấp. Do vậy, để đảm bảo các chức năng của hệ hô hấp, khi mới chào đời, trẻ sẽ được hỗ trợ hô hấp bằng máy thở. Tiếp đó, trẻ sẽ được chuyển vào phòng chăm sóc đặc biệt (NICU) và được chăm sóc hoàn toàn bởi các nhân viên y tế. Khi trẻ đã dần ổn hơn, trẻ sẽ được chuyển qua chăm sóc theo phương pháp Kangaroo, da kề da với mẹ hoặc người thân.
Trong điều kiện chăm sóc tốt, hợp lý, trẻ sơ sinh từ tuần thứ 31 đến 33 sẽ phát triển nhanh chóng. Trẻ bắt đầu tăng cân, bụ bẫm hơn và dần có thể tự điều hòa thân nhiệt mà không cần sự hỗ trợ của lồng ấp. Các chuyển động của trẻ dần trở nên mượt hơn, trẻ có thể co chân, co tay. Tuy nhiên, trẻ vẫn cần được cho ăn qua ống thông dạ dày do phản xạ nuốt và mút chưa hoàn thiện.
Tuần thứ 32, trẻ đã dần cảm nhận được môi trường xung quanh bằng cả 5 giác quan. Vì vậy, trẻ sẽ dễ khóc, nấc hay hắt hơi khi bị kích thích bởi tiếng ồn hay ánh sáng chói.
Chu kỳ giấc ngủ của trẻ dần đi vào quỹ đạo, do đó trẻ thức nhiều hơn và những giác ngủ sâu cũng sẽ tăng lên. Trẻ có thể tập trung nhìn vào khuôn mặt của bố mẹ hay một vật thể thú vị nào đó và cũng có những phản ứng rõ khi nghe các âm thanh, giọng nói quen thuộc.
>>>Tham khảo thêm về trẻ sinh non: Trẻ sinh non 31 tuần có nuôi được không?
Dưới đây là một số câu hỏi thường gặp về trẻ sinh non 30 tuần:
Trung bình các em bé sinh non 30 tuần sẽ có cân nặng khoảng 1,3kg và có chiều dài khoảng 39cm. Các chỉ số về cân nặng, chiều dài có thể thay đổi tùy vào từng trường hợp cụ thể, phụ thuộc vào sức khỏe của mẹ và bé cũng như cách chăm sóc thai kỳ của mẹ bầu. (3)
Trẻ sinh non 30 tuần hoàn toàn có thể nuôi sống được. Khi trẻ sinh non 30 tuần mới chào đời, trẻ sẽ được hỗ trợ tích cực từ các nhân viên y tế. Tiếp đó, trẻ sẽ được chăm sóc tại bệnh viện cho đến khi sức khỏe ổn định mới được đưa về nhà cho bố mẹ chăm sóc. Tuy nhiên, khi chăm sóc trẻ tại nhà, bố mẹ cần lưu ý các yếu tố vệ sinh, nhiễm trùng, dinh dưỡng và đưa trẻ đến bệnh viện thăm khám định kỳ hoặc khi có dấu hiệu bất thường.
Có. Chăm sóc tại phòng chăm sóc đặc biệt (NICU) là lựa chọn tốt nhất cho trẻ sinh non 30 tuần. Tại đây, trẻ được đáp ứng đầy đủ các nhu cầu phát triển của trẻ: hỗ trợ hô hấp bằng máy thở, theo dõi huyết áp, nhịp tim, truyền dịch qua đường tĩnh mạch… Điều này giúp tạo nền tảng sức khỏe và phát triển về sau, em bé sinh non 30 tuần có thể phát triển khỏe mạnh, nhanh chóng bắt kịp tốc độ phát triển của trẻ sinh đủ tháng và giảm thiểu các nguy cơ do sinh non gây ra.
Trong mỗi trường hợp cụ thể, thời gian trẻ được chăm sóc trong NICU sẽ khác nhau, phụ thuộc vào tình trạng sức khỏe và tốc độ phát triển của trẻ. Khi trẻ đã đạt được một số mốc phát triển cơ bản, có thể được chăm sóc tại nhà, khỏe mạnh, trẻ sẽ được xuất viện. Do đó, thời gian trẻ ở phòng NICU có thể ít hơn hoặc bằng khoảng thời gian trẻ ra đời sớm hơn ngày dự sinh.
Tỷ lệ sống sót của em bé sinh non 30 tuần là khá cao. Theo một số nghiên cứu, nếu được chăm sóc tích cực ngay từ giai đoạn đầu khi mới chào đời, tỷ lệ sống sót lên đến 98,5%. Tuy nhiên, trẻ vẫn phải đối mặt với một số vấn đề khác như: chậm phát triển, có vấn đề về thị giác, thính giác… (4)
Hô hấp là một trong những vấn đề lớn được các bác sĩ Sơ sinh chú ý ngay từ thời điểm trẻ sinh non vừa mới chào đời. Trẻ sẽ được hỗ trợ bởi máy thở ngay từ khi lúc này để đảm bảo chức năng cũng như sự phát triển của các cơ quan hô hấp, phòng ngừa suy hô hấp sơ sinh.
Trong hành trình mang thai, thai nhi được cung cấp oxy thông qua bánh nhau và bắt đầu đến thai tuần thứ 30, các cơ quan hô hấp phát triển một cách nhanh chóng nhưng vẫn chưa đảm bảo có thể tự hô hấp. Do vậy, khi em bé sinh non 30 tuần, một số trẻ có thể tự thở được nhưng một số khác lại gặp khó khăn.
>>>Có thể bạn chưa biết: Trẻ sinh non 29 tuần có nuôi được không?
Khi thai nhi được 26 tuần tuổi, phổi dưới phát triển, bắt đầu hình thành các phế nang. Quá trình này sẽ kéo dài đến tuần thứ 36 của thai kỳ nhằm đảm bảo các chức năng của hệ hô hấp, phổi của trẻ có thể đủ lớn và khỏe để tự thở. Do vậy, phổi của em bé sinh non 30 tuần tuổi vẫn trong giai đoạn phát triển và hoàn thiện.
Mặc dù gặp một số khó khăn về sức khỏe, phát triển, hầu hết em bé sinh non 30 tuần đều có thể đạt các mốc phát triển cơ bản và bắt kịp với sự phát triển của trẻ sinh đủ tháng khi đặt 2 – 3 tuổi hiệu chỉnh.
Để biết thêm thông tin về cách chăm sóc trẻ và những vấn đề về sức khỏe khác của trẻ, bạn có thể liên hệ Trung tâm sơ sinh, bệnh viện đa khoa Tâm Anh theo địa chỉ:
HỆ THỐNG BỆNH VIỆN ĐA KHOA TÂM ANH
Hy vọng với những thông tin trên, quý phụ huynh đã hiểu rõ hơn về trẻ sinh non cũng như giải đáp các thắc mắc về “Em bé sinh non 30 tuần”. Khi chăm sóc trẻ sinh non, nếu gặp bất kỳ thắc mắc hay nhận thấy trẻ có dấu hiệu bất thường, phụ huynh nên thông báo cho bác sĩ chuyên khoa để được hỗ trợ càng sớm càng tốt.
