7 cách điều trị thoát vị đĩa đệm cột sống cổ tiên tiến hiện nay

Thoát vị đĩa đệm cổ gây nhiều phiền toái trong sinh hoạt hằng ngày của người bệnh. Chẩn đoán và điều trị thoát vị đĩa đệm cột sống cổ sớm sẽ giúp người bệnh nhanh chóng thoát khỏi cảm giác khó chịu này, đồng thời ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm.

Nguyên nhân gây ra thoát vị đĩa đệm cổ

Trong sinh hoạt hằng ngày, cột sống cổ thường xuyên phải vận động, chịu áp lực lớn. Tình trạng này khiến các đĩa đệm tại đây rất dễ bị tổn thương và thoát vị. Thoát vị đĩa đệm đốt sống cổ gây ra những cơn đau cổ gáy vô cùng khó chịu cho người bệnh. 90% trường hợp bệnh xuất hiện tại tầng C5-C6 và C6-C7. (1)

Những nguyên nhân phổ biến gây thoát vị đĩa đệm như:

• Tuổi tác: Đĩa đệm theo thời gian bị thoát vị do hao mòn. Khi trẻ, đĩa đệm chứa rất nhiều nhân nhầy. Khi càng lớn tuổi, lượng nhân nhầy trong đĩa đệm sẽ bị suy giảm dần. Điều này khiến đĩa đệm kém linh hoạt. Khi di chuyển hay vặn cổ, đĩa đệm có nguy cơ bị rách hoặc thoát vị rất cao.
• Di truyền: Yếu tố di truyền cũng làm tăng nguy cơ bị thoát vị đĩa đệm cổ. Nếu trong gia đình có người bị thoát vị đĩa đệm cổ, bạn có khả năng cao mắc bệnh.
• Lối sống không lành mạnh: Những thói quen xấu như hút thuốc lá, lười vận động và dinh dưỡng không đủ sẽ góp phần làm suy giảm sức khỏe đĩa đệm. Vì thế, bạn cần tránh xa hoặc sớm từ bỏ những thói quen xấu này.
• Chấn thương hay tai nạn: Một lực lớn tác động vào cột sống, khiến những chất nhầy trong đĩa đệm bị thoát ra ngoài, gây chèn ép lên tủy sống hay các rễ thần kinh xung quanh.
• Tư thế sai: Tư thế sai kết hợp vận động không phù hợp sẽ gây áp lực lớn lên cột sống cổ. Ngoài ra, người lao động bốc vác hay phải thường xuyên chịu lực lớn lên cột sống cổ là nhóm đối tượng có nguy cơ mắc những vấn đề ở đĩa đệm rất cao.

Các dấu hiệu cảnh báo bệnh đang diễn tiến xấu

Dấu hiệu lâm sàng

• Đau nhức cổ diện rộng: Cơn đau khởi phát ở một hay hai đốt sống cổ rồi lan tới vùng bả vai, cánh tay hoặc lan lên sau đầu và hốc mắt.
• Tê tay và chân: Khối thoát vị khi chèn ép lên tủy sống sẽ gây tê từ cổ ra toàn thân, sau đó lan đến chân tay. Với trường hợp chèn ép xảy ra ở dây thần kinh, người bệnh chỉ có cảm giác tê tại vùng cánh tay, bàn và ngón tay.
• Hạn chế vận động: Bệnh gây hạn chế tầm vận động của cổ và cánh tay. Người bệnh không thể đưa tay ra sau lưng hoặc giơ tay lên cao; rất khó cúi ngửa hoặc quay cổ. Hơn nữa có thể gặp khó khăn khi đi bộ vì cảm giác căng cứng bắp chân khi di chuyển.
• Yếu cơ: Triệu chứng này xuất hiện khi khối đĩa đệm chèn ép lên tủy sống. Cơ chân suy yếu trước cơ tay. Điều này khiến người bệnh đi lại không vững, dáng đi xiêu vẹo. Khi tình trạng yếu cơ tiến triển nặng, các thớ cơ vùng đùi và bắp chân sẽ rung lên khi vận động quá sức.
• Dấu hiệu khác: Khi trượt đĩa đệm cột sống cổ, một số triệu chứng khác có thể xuất hiện như đau một bên lồng ngực, táo bón, khó tiểu, khó thở…
• Cơn đau khởi phát ở một hoặc hai đốt sống cổ rồi lan đến vùng bả vai

Cận lâm sàng

Kết quả chụp cộng hưởng từ (MRI) cho thấy:

• Đĩa đệm nằm sai vị trí: Chèn ra trước, sau hoặc vào thân đốt sống.
• Khối nhân nhầy thoát khỏi vị trí thông thường.
• Chèn ép rễ dây thần kinh hoặc tủy sống.

Dấu hiệu tăng theo cấp độ

Bệnh đặc trưng với 3 cấp độ tương ứng, mức độ và tần suất tăng dần theo tình trạng bệnh.

• Cấp độ I: Ban đầu thấy cứng đốt sống cổ, khó xoay chuyển, đau khi cúi xuống. Đau dần lan xuống vai, gia tăng khi làm việc nặng, mức độ tăng dần theo ngày.
• Cấp độ II: Người bệnh bị đau từ gáy ra sau đầu và tai. Những vận động liên quan đến cổ đều bị vướng và đau, thậm chí là vẹo cổ.
• Cấp độ III: Nhức đầu ở vùng chẩm, vùng trán, đau từ gáy lan tới bả vai. Đau, tê bì 1 bên hoặc 2 cánh tay, mất cảm giác khéo léo của bàn tay. Một số trường hợp xuất hiện triệu chứng nấc cụt, ngáp chảy nước mắt, chóng mặt khi hoạt động.

Cách điều trị thoát vị đĩa đệm cột sống cổ

1. Điều trị nội khoa

Điều trị nội khoa thoát vị đĩa đệm cột sống cổ gồm: (2)

• Dùng thuốc giảm đau, chống viêm, làm mềm cơ, giảm đau thần kinh.
• Với các trường hợp nặng, bác sĩ có thể chỉ định điều trị bằng corticoid kết hợp vật lý trị liệu.

2. Vật lý trị liệu

Vật lý trị liệu bao gồm những phương pháp như sóng ngắn, sóng dài, siêu âm, xoa bóp và kéo giãn cột sống cổ. Để điều trị bệnh hiệu quả và tránh chấn thương, người bệnh không tự ý kéo giãn tại nhà, không thực hiện ở những nơi không có giấy phép về tập phục hồi chức năng.

Phẫu thuật

Sau 6 – 8 tuần điều trị nội khoa không hiệu quả, bác sĩ có thể cân nhắc chuyển sang điều trị ngoại khoa. Những lựa chọn phẫu thuật gồm: (3)

3. Lấy đĩa đệm lối trước

• Kèm hàn xương liên thân đốt, có hoặc không có nẹp cổ trước.
• Sử dụng đĩa đệm động tạo hình khớp đốt sống cổ.

4. Tiếp cận lối sau

• Giải ép bản sống lối sau: Kỹ thuật này ít được áp dụng trong thoát vị đĩa đệm cột sống cổ, phổ biến hơn trong bệnh hẹp ống sống cổ hoặc cốt hoá dây chằng dọc sau. Bao gồm có hoặc không có nẹp vít cố định khối khớp bên.
• Giải ép bản sống lỗ khoá (keyhole laminotomy): Đôi khi được áp dụng trong phẫu thuật thoát vị đĩa đệm mảnh rời.

5. Phẫu thuật cắt đĩa đệm, cố định, hàn xương liên thân đốt lối trước (ACDF)

Kỹ thuật này tiếp cận được cột sống cổ từ C3-C7, đôi khi C2 C3 hay C7T1.

• Lợi ích: Lấy bỏ những chồi xương và đĩa đệm. Hàn xương vào khoang đĩa đệm, giúp làm vững cột sống và lấy được thoát vị đĩa đệm trung tâm.
• Nhược điểm: Bất động tầng hàn xương có thể làm tăng chịu lực tầng kế cận.
• Chăm sóc hậu phẫu:
  • Với các trường hợp có ghép xương, mảnh ghép bị lồi ra trước chèn vào thực quản, bác sĩ cần chụp x-quang cột sống cổ nghiêng để kiểm tra.
  • Khàn tiếng: Một số trường hợp có thể bị liệt dây thanh âm do bị tổn thương thần kinh quặt ngược thanh quản.

6. Giải ép cột sống cổ lối sau

Kỹ thuật này bao gồm cắt bỏ bản sống và mõm gai để làm rộng ống sống cổ. Bác sĩ thường chỉ định thực hiện trong các trường hợp sau:

• Bệnh lý đĩa đệm hay gai xương nhiều tầng có kèm bệnh lý tủy sống.
• Thoát vị đĩa đệm có kèm hẹp ống sống cổ nặng, nhiều tầng.

7. Mở lỗ liên hợp lối sau (keyhole laminotomy)

Kỹ thuật này chỉ giải ép rễ thần kinh (không giải ép tủy sống) bằng việc tạo một “lỗ khóa” nhỏ ở bản sống, giúp làm rộng đường ra của rễ thần kinh. Mở lỗ liên hợp lối sau thường được chỉ định cho những trường hợp bệnh lý một rễ thần kinh do mảnh rời đĩa đệm “mềm” phía sau-bên chèn ép.

Một số lưu ý của bác sĩ dành cho bệnh nhân

Khi điều trị thoát vị đĩa đệm đốt sống cổ, người bệnh cần lưu ý: (4)

• Nằm gối cao vừa phải dù nằm nệm hay giường cứng.
• Giữ ấm cơ thể, nhất là vùng cổ khi trời lạnh, hạn chế đồ uống lạnh.
• Bổ sung nhiều thực phẩm chứa nguyên tố canxi và kẽm để cải thiện hệ xương khớp. Ngoài ra, những nhóm vitamin D3 và K2 cũng cần được bổ sung để tăng khả năng hấp thu, giảm lắng đọng canxi.
• Không xách vật nặng, đeo túi lớn.
• Uống đủ nước mỗi ngày, khoảng 1,5 – 2l để đảm bảo cho chức năng chuyển hóa và thải trừ của cơ thể.
• Sau điều trị, tránh ngồi quá lâu một chỗ, nên vận động cột sống cổ, vai, tay bằng những động tác tự xoa bóp.

Trung tâm Chấn thương chỉnh hình, Hệ thống BVĐK Tâm Anh, là nơi quy tụ đội ngũ chuyên gia đầu ngành, bác sĩ ngoại khoa giàu kinh nghiệm, tận tâm, nhiệt tình như: TTND.GS.TS.BS Nguyễn Việt Tiến; PGS.TS.BS Đặng Hồng Hoa; TS.BS Tăng Hà Nam Anh; ThS.BS.CKII Trần Anh Vũ; BS.CKI Trần Xuân Anh, ThS.BS.CKI Lê Đình Khoa, TS.BS Đỗ Tiến Dũng; TS.BS.CKII Vũ Hữu Dũng… Đây cũng là một trong những đơn vị tiên phong trong việc chẩn đoán và điều trị các bệnh về cơ xương khớp với kỹ thuật hiện đại theo phác đồ cập nhật quốc tế.

Bệnh viện còn được trang bị hệ thống máy móc, trang thiết bị chẩn đoán hình ảnh hiện đại như: máy chụp CT 768 lát cắt Somatom Drive, máy cộng hưởng từ thế hệ mới Magnetom Amira BioMatrix, robot Artis Pheno, máy đo mật độ xương, máy siêu âm…; hệ thống kính vi phẫu thuật Opmi Vario 700 Zeiss, bàn mổ Meera-Maquet… để có thể phát hiện sớm các tổn thương và điều trị hiệu quả các bệnh lý về cơ xương khớp…

BVĐK Tâm Anh còn sở hữu hệ thống phòng khám khang trang, khu nội trú cao cấp; khu vực phục hồi chức năng hiện đại; quy trình chăm sóc hậu phẫu toàn diện giúp bệnh nhân nhanh chóng hồi phục và ổn định sức khỏe sau phẫu thuật.

Để đặt lịch khám và điều trị với các chuyên gia đầu ngành tại Trung tâm Chấn thương chỉnh hình, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, Quý khách vui lòng liên hệ:

Thoát vị đĩa đệm cổ là bệnh lý nguy hiểm. Bệnh có thể gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng, ảnh hưởng xấu tới quá trình vận động sau này. Để giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh, bạn nên thường xuyên thăm khám để phát hiện sớm những nguy cơ tiềm ẩn, từ đó có phương pháp điều trị thoát vị đĩa đệm cột sống cổ phù hợp.