Phương pháp điều trị suy tụy như thế nào? Có chữa khỏi không?

Liệu pháp thay thế enzyme tuyến tụy là phương pháp điều trị suy tụy tối ưu, giúp cải thiện các triệu chứng khó chịu ở đường tiêu hóa. Điều quan trọng là cần kết hợp chế độ ăn uống khoa học theo chỉ định của bác sĩ để tránh bệnh diễn tiến nặng hơn.

Suy tuyến tụy là gì?

Tuyến tụy là một tuyến mềm, có thùy nằm phía sau phúc mạc trên thành bụng sau, thực hiện đồng thời chức năng nội tiết và ngoại tiết. Tuyến này đóng một vai trò thiết yếu đối với quá trình tiêu hóa, hấp thu và chuyển hóa carbohydrate, chất béo, protein.

Suy tụy ngoại tiết là tình trạng enzyme tuyến tụy (chủ yếu là lipase tụy) giảm hoạt động trong lòng ruột dưới ngưỡng bình thường, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến chức năng tiêu hóa. Nguyên nhân có thể do tuyến tụy không kích thích bài tiết, các tế bào tuyến tụy tiết không đủ enzym tiêu hóa hoặc tắc nghẽn dòng chảy của enzyme tuyến tụy.

Người bệnh thường có các triệu chứng lâm sàng phân nhầy, đầy hơi, sụt cân không rõ nguyên do, đau bụng ở nhiều vị trí với mức độ nghiêm trọng khác nhau. Ngoài ra, bệnh lý này còn gây ra hàng loạt biến chứng đáng lo ngại như suy dinh dưỡng, giảm mật độ xương, ảnh hưởng đến chức năng vận động.

Các tổn thương tuyến tụy khác có thể ảnh hưởng đồng thời chức năng ngoại tiết, nội tiết, nhưng suy tụy phần lớn chỉ tác động đến ngoại tiết.

Phương pháp điều trị suy tụy

Điều trị suy tụy ngoại tiết chủ yếu nhằm mục đích ngăn biến chứng liên quan đến vấn đề suy dinh dưỡng và cải thiện chất lượng cuộc sống cho người bệnh. Trước khi tiến hành điều trị, bác sĩ sẽ thu thập thông tin về trọng lượng cơ thể, chỉ số khối cơ thể, thực hiện chẩn đoán hình ảnh và xét nghiệm sàng lọc thiếu hụt dinh dưỡng (albumin, chức năng đông máu ngoại sinh, vitamin D, A, E, B và folate). Những phương pháp chẩn đoán này cũng có thể được chỉ định thực hiện ít nhất mỗi năm một lần để đánh giá khả năng đáp ứng của cơ thể với liệu pháp điều trị cũng như tình trạng diễn tiến bệnh.

Các phương pháp điều trị suy tụy bao gồm:

1. Liệu pháp thay thế enzyme tuyến tụy

Liệu pháp thay thế enzyme tuyến tụy được khuyến khích sử dụng trong điều trị suy tụy và tình trạng suy dinh dưỡng. Có thể gia tăng tác dụng của thuốc bằng cách tăng liều, sử dụng thuốc dạng vi nang tan trong ruột, dùng thêm thuốc ức chế axit dạ dày và dùng thuốc đúng cách trong bữa ăn. Ngoài ra, người bệnh cũng cần kết hợp cải thiện lối sống, chế độ ăn hợp lý, kiêng rượu, cai thuốc lá và tránh hoàn toàn các loại thực phẩm khó tiêu. Trong một số trường hợp, bác sĩ cũng có thể chỉ định bổ sung các vitamin tan trong dầu.

Liệu pháp thay thế enzyme tuyến tụy (PERT) là phương pháp điều trị chính đối với bệnh lý suy tụy. Sự kết hợp của các enzyme tuyến tụy như lipase, amylase và protease sẽ giúp ngăn ngừa tình trạng kém hấp thu, đồng thời phục hồi quá trình tiêu hóa sinh lý bình thường của cơ thể. Phần bao ngoài của viên thuốc giúp bảo vệ viên thuốc khỏi tác động của axit dạ dày và viên thuốc sẽ tan ở tá tràng khi tiếp xúc với môi trường kiềm

Liều lượng sử dụng khác nhau tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của bệnh lý cũng như tình trạng thiếu hụt dinh dưỡng, nhu cầu của từng bệnh nhân. Khuyến nghị liều dùng là từ 25.000 – 40.000 đơn vị lipase, dùng trong bữa ăn chính hoặc một nửa liều dùng trong bữa ăn nhẹ, sau đó điều chỉnh theo phản ứng của cơ thể, đến liều tối đa 75.000 – 90.000 đơn vị lipase mỗi bữa ăn chính. (1)

2. Kiểm soát chế độ ăn kiêng

Người bệnh bị suy tụy có thể duy trì chế độ ăn bình thường nhưng nên chia nhỏ khẩu phần hàng ngày thành các bữa nhỏ. Điều quan trọng là cần nạp đủ lượng chất béo và calo cần thiết. Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể chỉ định dùng vitamin kê đơn để duy trình hàm lượng dinh dưỡng trong cơ thể, bao gồm Vitamin A, D, E, K.

Bệnh suy tuyến tụy có thể chữa khỏi không?

Bệnh suy tụy không thể chữa khỏi. Liệu pháp thay thế enzyme tuyến tụy là phương pháp điều trị tối ưu nhưng chỉ có khả năng làm giảm triệu chứng khó chịu ở đường tiêu hóa.

Chế độ ăn cho người bị suy tụy

Khi bị suy tụy ngoại tiết, tuyến tụy không có khả năng sản xuất đủ enzyme cần thiết để phân hủy protein, chất béo và carbohydrate trong thức ăn. Vì vậy, ngoài điều trị suy tụy theo phương pháp y khoa thì người bệnh cần xây dựng chế độ ăn uống cẩn thận để đảm bảo cung cấp đầy đủ chất dinh dưỡng thiết yếu cho cơ thể.

Dưới đây là một số lời khuyên hữu ích dành cho bệnh nhân suy tụy:

• Ăn nhiều bữa nhỏ trong ngày: Bệnh nhân bị suy tụy không nên ăn 3 bữa lớn mỗi ngày như chế độ ăn bình thường, thay vào đó nên chia nhỏ khẩu phần và ăn 5 – 6 lần/ngày để đảm bảo cơ thể hấp thụ dễ dàng hơn.(2)
• Hạn chế thực đơn nhiều chất béo: Khi bị suy tụy, cơ thể rất khó tiêu hóa chất béo. Vì vậy, người bệnh nên tránh ăn quá nhiều, đặc biệt là chất béo bão hòa và chất béo chuyển hóa, không nên ăn quá 20 gam chất béo mỗi ngày hoặc hơn 10 gam chất béo trong một bữa ăn. Gợi ý: ăn đồ nướng thay cho món chiên, tránh dùng dầu hoặc bơ, chọn sữa ít béo hoặc không béo.
• Ưu tiên protein nạc: Các loại protein nạc như ức gà, lòng trắng trứng, cá ngừ là nguồn cung cấp năng lượng tuyệt vời cho cơ thể trong giai đoạn bị suy tụy.
• Tránh ăn quá nhiều chất xơ: Chất xơ là nguồn dưỡng chất quan trọng của một chế độ ăn uống lành mạnh nhưng cần đặc biệt cân nhắc khi thêm vào chế độ ăn uống của người bị suy tụy. Chất xơ có thể ức chế enzyme tuyến tụy tiêu hóa chất béo. Trong đó, thực phẩm cần tránh là các loại đậu, đặc biệt là đậu lăng.
• Tránh ăn thực phẩm chế biến sẵn: Đồ ăn nhẹ đóng gói sẵn, đồ đông lạnh… đều là những thực phẩm có chứa hàm lượng lớn dầu hydro hóa (chất béo không lành mạnh), gây hại sức khỏe, đặc biệt là người đang bị suy tụy.
• Ăn đủ calo: Chế độ ăn đủ calo sẽ giúp cơ thể nhận được nguồn năng lượng cần thiết.
• Uống bổ sung vitamin: Cơ thể đang bị suy tụy không thể tiêu hóa chất béo một cách bình thường, do đó các vitamin như vitamin A, D, E, K tan trong chất béo sẽ không được hấp thụ. Trường hợp này, bác sĩ có thể kê đơn vitamin đường uống.
• Uống bổ sung vitamin: Cơ thể đang bị suy tụy không thể tiêu hóa chất béo một cách bình thường, do đó các vitamin như vitamin A, D, E, K sẽ tan trong chất béo. Trường hợp này, bác sĩ có thể kê đơn vitamin đường uống.
• Cai rượu và thuốc lá: Người bệnh suy tụy cần cai thuốc lá và rượu để tránh triệu chứng bệnh diễn tiến nghiêm trọng hơn, làm giảm nguy cơ mắc viêm tụy mạn tính, mất nước…
• Uống nhiều nước: Uống nhiều nước để hỗ trợ hoạt động tiêu hóa và trao đổi chất, ngoài ra có thể bổ sung thêm nước ép trái cây.

Ngoài ra, bệnh viện còn được trang bị hệ thống thiết bị y tế hiện đại, nhập khẩu từ nước ngoài, phục vụ tối đa nhu cầu thăm khám và điều trị của khách hàng.

Để đặt lịch thăm khám và điều trị các bệnh lý đường tiêu hóa với các chuyên gia bác sĩ về Tiêu hóa của Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, xin vui lòng liên hệ:

Bài viết trên đây tổng hợp các phương pháp điều trị suy tụy và các lưu ý quan trọng liên quan đến việc xây dựng chế độ ăn. Hy vọng thông qua những chia sẻ này, người bệnh đã có thêm nhiều cập nhật hữu ích về đến vấn đề điều trị và chăm sóc sức khỏe.