Đau khớp gối khi trời lạnh là tình trạng phổ biến, thường xảy ra ở những người cao tuổi, người có bệnh lý xương khớp như thoái hóa khớp, viêm khớp dạng thấp hoặc người từng chấn thương khớp gối… Các cơn đau nhức khớp gối khi trời lạnh khiến việc đi lại gặp khó khăn, gây bất tiện trong sinh hoạt, ảnh hưởng lớn đến sức khỏe nếu không được chăm sóc và điều trị đúng cách.
Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi ThS.BS Hoàng Thị Quỳnh Anh – Trung tâm Chấn thương chỉnh hình, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM
Đau khớp gối khi trời lạnh là tình trạng khớp gối bị đau nhức, cứng và khó vận động, xảy ra khi trời trở lạnh hoặc xuất hiện vào đêm gần sáng khi nhiệt độ giảm sâu. Đây là phản ứng tự nhiên của cơ thể.
Ngoài ra, đau khớp gối khi trời lạnh có thể là dấu hiệu cảnh báo các bệnh lý xương khớp như thoái hóa khớp, viêm khớp dạng thấp, viêm bao hoạt dịch hoặc do chấn thương chưa hồi phục hoàn toàn.
Bên cạnh cảm giác đau nhức khớp gối, người bệnh còn có thể bị sưng tấy, nóng đỏ khớp, cứng khớp. Khi cử động khớp có thể phát ra tiếng lục cục hoặc lạo xạo do khô khớp, thiếu hoạt dịch khớp để bôi trơn. Tình trạng này làm hạn chế khả năng vận động, co duỗi, sải bước của khớp gối.
Nếu không điều trị sớm dẫn đến tổn thương sụn khớp, xương dưới sụn bị bào mòn, các cơn đau trở nên nghiêm trọng hơn, ảnh hưởng đến cấu trúc và chức năng khớp gối, thậm chí biến dạng khớp gối.
Có nhiều nguyên nhân dẫn đến đau khớp gối mùa lạnh, bao gồm:
Thay đổi áp suất khí quyển là một trong những nguyên nhân gây đau khớp gối khi trời lạnh. Khi nhiệt độ giảm kéo theo giảm áp suất khí quyển, dẫn đến sự giãn nở của các mô xung quanh khớp gối, có thể dẫn đến tăng cảm giác đau khớp gối.
Một nghiên cứu thống kê trên 13.000 người Anh mắc bệnh viêm khớp đã phát hiện ra cơn đau tăng lên vào những ngày độ ẩm cao hơn, áp suất khí quyển giảm và gió lớn. (1)
Theo phản ứng của cơ thể khi thời tiết lạnh khiến các mạch máu ngoại vi co lại để ưu tiên lưu lượng máu đến các cơ quan trung ương như não, tim, làm giảm lưu lượng máu đến các khớp, bao gồm khớp gối. Lượng máu đến khớp ít dẫn đến thiếu oxy và dưỡng chất nuôi dưỡng sụn khớp, màng hoạt dịch và các tổ chức gân, cơ, dây chằng quanh khớp gây ra các cơn đau nhức.
Dịch khớp có tác dụng bôi trơn khớp, giảm ma sát và giúp khớp gối hoạt động trơn tru. Nhiệt độ xuống thấp khiến dịch khớp trở nên đặc hơn, làm giảm khả năng bôi trơn giữa các khớp. Điều này làm tăng ma sát khi cử động, dẫn đến cảm giác cứng, đau nhức khớp gối khi trời lạnh.
Thời tiết lạnh cũng làm cơ bắp trở nên căng cứng, làm giảm sự linh hoạt của hệ thống cơ xương khớp, dẫn đến tăng nguy cơ bị đau hoặc chấn thương. Lượng máu đến các cơ cũng giảm dẫn đến cứng cơ, cứng khớp. Tốc độ giải phóng oxy chậm, cơ bắp nhận được ít oxy khiến việc co cơ trở nên khó khăn, người bệnh cảm thấy cứng cơ. (2)
Nếu khớp gối bị viêm, thoái hóa hoặc bị sẹo do chấn thương, các dây thần kinh trở nên nhạy cảm hơn với sự thay đổi nhiệt độ, gây ra cảm giác đau nhức, khó chịu hơn ở khớp gối khi nhiệt độ giảm thấp
Trời lạnh khiến các hoạt động thể chất giảm xuống, nhiều người có xu hướng ít vận động dẫn đến giảm lưu thông máu đến các khớp, làm tăng cảm giác đau nhức và cứng khớp gối khi trời lạnh.
Xem thêm: Đau đầu gối khi vận động
Độ ẩm cao cũng ảnh hưởng đến khớp gối, làm thay đổi áp suất trong khớp, gây sưng, viêm và gia tăng tình trạng nhức khớp gối khi trời lạnh, đặc biệt ở người mắc bệnh lý xương khớp.
Thời tiết lạnh làm tăng nguy cơ chấn thương khớp gối do nhiệt độ giảm khiếm cơ, gân và dây chằng trở nên kém đàn hồi, dễ bị rách, bong gân hoặc bị đứt. Bên cạnh đó thời tiết lạnh khiến các khớp trở nên cứng, cử động kém linh hoạt dẫn đến tăng nguy cơ té ngã
Đau khớp gối khi trời lạnh có thể xảy ra ở mọi đối tượng do đây là phản ứng tự nhiên của cơ thể. Nhưng với một số trường hợp, các cơn đau, nhức khớp gối khi trời lạnh có thể diễn ra với mức độ nặng và nghiêm trọng, tần suất nhiều hơn.
Đau nhức khớp gối khi trời lạnh thường gặp ở những người mắc bệnh lý xương khớp như viêm khớp dạng thấp, thoái hóa khớp, viêm bao hoạt dịch, viêm điểm bám gân quanh khớp… Tổn thương khớp nghiêm trọng hơn khi thời tiết thay đổi, làm tăng các triệu chứng sưng, nóng, đỏ, cứng khớp và khó vận động, khiến cơn đau khớp gối trở nên dữ dội hơn.
Đau khớp gối khi trời lạnh xảy ra nhiều hơn ở người lớn tuổi. Nguyên nhân là do lão hóa khiến sụn khớp bị bào mòn, dịch khớp giảm khiến người cao tuổi dễ bị đau nhức xương khớp, bao gồm nhức khớp gối trời lạnh trở nên nghiêm trọng hơn.
Người chấn thương khớp gối có nguy cơ bị đau khớp gối khi trời lạnh hơn. Các chấn thương như bong gân, rách dây chằng, trật khớp hay vỡ xương bánh chè khiến khớp gối có thể bị đau tái phát vào mùa lạnh.
Trường hợp đau nhức gây khó khăn khi vận động, bác sĩ có thể chỉ định một số loại thuốc có tác dụng giảm đau tạm thời như thuốc chống viêm không ststeroi, thuốc giảm đau paracetamol. Bên cạnh đó, với những người bị các bệnh lý khớp viêm hay bệnh tự miễn như viêm khớp dạng thấp, viêm khớp cột sống, lupus ban đỏ… thì ngoài việc điều trị triệu chứng đau người bệnh có thể cần dùng một số loại thuốc chống thấp khớp.
Người bệnh nên tham khảo ý kiến của chuyên gia, bác sĩ về liều lượng và cách dùng thuốc để tránh tác dụng phụ.
Người bệnh nên giữ ấm cơ thể vào mùa lạnh để tránh ảnh hưởng lên các khớp, bao gồm khớp gối. Nên mặc đủ áo ấm, đi tất chân, nếu phải ra ngoài nên đội mũ, đeo khăn quàng cổ, đeo găng tay, đi giày để tránh nhiệt độ quá lạnh ảnh hưởng tuần hoàn máu và lưu thông dịch khớp.
Để tăng khả năng giữ ấm cho khớp gối, người bệnh có thể mặc thêm quần giữ nhiệt, băng thun khớp gối.
Vận động giúp tăng cường lưu thông máu, mang máu giàu oxy và dưỡng chất nuôi dưỡng các khớp, hỗ trợ cải thiện tình trạng đau nhức khớp gối khi trời lạnh. Tập thể dục duy trì sự linh hoạt của khớp và tăng cường sức mạnh cơ bắp.
Thời tiết lạnh người bệnh có thể áp dụng các bài tập vận động trong nhà hoặc đi bộ trên máy đi bộ, yoga, bơi lội…
Nên duy trì hoạt động thể dục thể thao ít nhất 30 phút, 5 ngày mỗi tuần để tăng cường sức khỏe xương khớp và sức khỏe tổng thể.
Xoa bóp, massage có tác dụng cải thiện khả năng vận động của cơ và khớp, giảm đau nhức, cứng khớp, tăng cường lưu thông máu đến các khớp và kích thích cơ thể sản xuất endorphin giúp giảm đau và thoải mái hơn.
Người bệnh có thể xoa bóp nhẹ nhàng khớp gối, co duỗi khớp hoặc kết hợp với liệu pháp nhiệt để gia tăng hiệu quả giảm đau như tắm nước ấm hoặc tắm vòi sen trước khi massage, ngồi trên chăn điện hoặc đắp khăn nóng lên vùng gối và xoa bóp.
Thừa cân có thể tăng áp lực cho khớp gối, làm trầm trọng hơn triệu chứng đau nhức, cứng khớp gối khi trời lạnh. Khớp chịu tải trọng lớn trong thời gian dài dẫn đến sụn bị viêm và thoái hóa, gây đau nhức. Người bệnh nên duy trì cân nặng phù hợp để giảm nguy cơ đau nhức khớp gối.
Sử dụng băng thun để hỗ trợ khớp gối là một trong những cách giúp giảm đau khớp gối khi trời lạnh. Băng thun giúp giữ ấm, hạn chế co cứng khớp và giảm áp lực lên khớp gối khi vận động.
Người bệnh nên lựa chọn loại băng thun vừa vặn, có độ co giãn phù hợp. Không nên đeo băng thun quá chật làm giảm khả năng tuần hoàn máu.
Bên cạnh việc kết hợp băng thun, nếu đau nhức do bệnh viêm khớp gối, người bệnh nên áp dụng liệu pháp RICE (nghỉ ngơi – Chườm lạnh – Băng thun – Nâng cao chân cao hơn tim) để giảm đau đầu gối do thời tiết lạnh.
Nếu cơn đau không thuyên giảm, tình trạng đau nhức khớp gối dữ dội và nghiêm trọng hơn dù đã nghỉ ngơi hoặc áp dụng các biện pháp điều trị tại nhà không hiệu quả, người bệnh nên đến các chuyên khoa cơ xương khớp để thăm khám.
Khoa Cơ Xương Khớp (thuộc Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh), Trung tâm Chấn thương Chỉnh hình (BVĐK Tâm Anh TP. Hồ Chí Minh) và khoa Chấn thương Chỉnh hình (BVĐK Tâm Anh Hà Nội) quy tụ đội ngũ chuyên gia chuyên môn cao, giàu kinh nghiệm chẩn đoán và điều trị các bệnh lý xương khớp. Phác đồ điều trị cá thể hóa nhằm tăng hiệu quả điều trị.
Bệnh viện được trang bị hệ thống trang thiết bị hiện đại hỗ trợ các chuyên gia, bác sĩ chẩn đoán hình ảnh chính xác, phát hiện sớm tổn thương, truy vết chính xác nguyên nhân gây bệnh. Từ đó đưa ra phác đồ điều trị an toàn, hiệu quả cao.
Để đặt lịch thăm khám đau khớp gối hoặc bệnh lý cơ xương khớp, quý khách hàng vui lòng liên hệ:
HỆ THỐNG BỆNH VIỆN ĐA KHOA TÂM ANH
Trên đây là những thông tin về đau khớp gối khi trời lạnh, nguyên nhân và cách khắc phục hiệu quả. Người bệnh không nên để cơn đau kéo dài, gây tổn thương thêm cho khớp gối cũng như ảnh hưởng đến khả năng vận động và chất lượng cuộc sống. Nếu có triệu chứng đau nhức khớp gối không thuyên giảm nên đến các chuyên khoa cơ xương khớp để thăm khám và điều trị sớm, tránh biến chứng nặng và khó điều trị.
