Các bệnh liên quan đến tiêu hóa, đặc biệt là đại trực tràng hiện đang khá phổ biến. Tuy nhiên, nhiều người vẫn chưa biết đại trực tràng là gì, nằm ở vị trí nào và thực hiện chức năng gì? Thông tin chi tiết sẽ được chia sẻ trong bài viết dưới đây.
Đại trực tràng là một phần của ruột già, có độ dài khoảng từ 11 – 15 cm, nằm ở đoạn cuối trong ống tiêu hóa. Khi nhìn nghiêng, chúng có hình dạng giống như dấu chấm hỏi, vị trí nằm bao quanh phần ruột non và uốn cong về mặt trước của xương cùng – cụt.
Đại tràng còn được gọi với tên khác là ruột già, đây là một ống cơ dài khoảng 1,4 – 1,8 m (ở người trưởng thành), nằm ở vị trí cuối cùng của hệ tiêu hóa, có chức năng dẫn thức ăn từ ruột non đến hậu môn, sau đó bài tiết ra ngoài. Nhiệm vụ chính của đại tràng là hấp thụ lại các chất điện giải, nước và xử lý phần còn lại của thức ăn và biến chúng thành phân.
Trực tràng là phần dưới của ruột già và nối đại tràng sigma với ống hậu môn. Trực tràng dài khoảng 12 – 15cm. Nhiệm vụ chính của đại tràng là tiếp nhận chất thải từ đại tràng và lưu trữ cho đến khi chất thải đi ra khỏi cơ thể qua hậu môn.
Đại trực tràng ở nam giới và nữ giới nằm ở vị khác nhau do cấu tạo cơ quan sinh dục ở 2 giới có sự khác biệt.
Kết quả giải phẫu cho thấy, đại trực tràng có cấu tạo gồm 5 lớp bao gồm:
Sự khác nhau giữa đại tràng và trực tràng thể hiện trên nhiều phương diện như: Khái niệm, chức năng, triệu chứng bệnh và các bệnh lý liên quan. (1)
| Stt | So sánh | Đại tràng | Trực tràng |
| 1 | Chức năng |
|
|
| 2 | Triệu chứng bệnh |
|
|
| 3 | Các bệnh lý liên quan |
|
|
Trong hệ tiêu hóa, đại trực tràng đóng vai trò quan trọng và có nhiệm vụ tạo hình, lưu trữ phân và bài tiết chất thải ra ngoài cơ thể.
Thức ăn sau khi vào miệng, xuống thực quản, sau đó xuống dạ dày. Tiếp tục được chuyển xuống ruột non, đại tràng và cuối cùng là trực tràng. Đầu tiên, ruột non sẽ hấp thụ các chất dinh dưỡng, phần vitamin và khoáng chất còn sót lại được các vi khuẩn trong đại tràng tiếp nhận và phân giải. Và trực tràng sẽ là bộ phận lưu trữ các chất thải cặn bã, dư thừa.
Đại trực tràng có nhiệm vụ đào thải phân ra khỏi cơ thể bằng đại tiện thông qua hậu môn. Theo đó, các chất thải sẽ được đẩy xuống trực tràng di chuyển vào trực tràng. Trực tràng là nơi chứa phân. Khi trực tràng đầy, nó đẩy phân ra khỏi cơ thể qua hậu môn.
Dưới đây là một số bệnh phổ biến liên quan đến đại trực tràng: (2)
Polyp đại trực tràng là một khối tế bào nhỏ xuất hiện trên niêm mạc đại tràng mà nguyên nhân hình thành có thể do sự tăng sinh quá mức hoặc bất thường của niêm mạc. Đa số các polyp trực tràng thường lành ít, nhưng một số loại theo thời gian sẽ phát triển thành khối u ác tính và có thể gây tử vong nếu không phát hiện sớm và điều trị kịp thời.
Hội chứng ruột kích thích là một rối loạn chức năng ruột, người bệnh có các biểu hiện như chướng bụng, đầy hơi, đau khớp, cảm giác mệt mỏi, thậm chí trầm cảm. Bệnh thường xảy ra ở người trẻ tuổi và tỷ lệ nữ giới mắc bệnh nhiều hơn nam giới.
Ung thư đại trực tràng bắt nguồn từ đại tràng hoặc trực tràng. Trong đó, nếu bắt nguồn từ đại tràng thuộc phần chính của ruột già, còn từ trực tràng là đoạn nối giữa đại tràng và hậu môn. Đây là loại ung thư đa số khởi phát từ polyp đại trực tràng và phổ biến ở cả nam giới và nữ giới. Bệnh thường rất khó phát hiện và hay bị nhầm lẫn triệu chứng với các bệnh khác. Khi phát hiện bệnh, bệnh đã phát triển ở giai đoạn nặng, thậm chí di căn sang khác bộ phận khác của cơ thể gây khó khăn trong điều trị và làm giảm tiên lượng sống của người bệnh.
Rối loạn đường tiêu hóa xảy ra khi xuất hiện các dấu hiệu bất thường ở tại cơ quan này. Bao gồm dấu hiệu bất thường về cấu trúc hoặc hoạt động. Nếu là bất thường về cấu trúc thường liên quan đến bệnh lý tiêu hóa thực thể. Trường hợp bất thường về hoạt động, ví dụ hệ tiêu hóa hoạt động không bình thường sẽ liên quan đến các rối loạn tiêu hóa chức năng.
Viêm đại trực tràng xảy ra lớp niêm mạc trực tràng với tình trạng viêm từ nhẹ tới nặng. Tình trạng viêm có thể ngắn hoặc kéo dài thời gian thành mạn tính. Lúc này, người bệnh sẽ cảm thấy khó chịu và đau đớn do viêm, thậm chí trường hợp nặng viêm kèm theo chảy máu, tiết dịch nhầy ở trực tràng ảnh hưởng đến sức khỏe và sinh hoạt hàng ngày của người bệnh.
Bệnh Crohn hay còn gọi với tên khác là viêm đường ruột, với các triệu chứng tiêu biểu là đau bụng, tiêu chảy, kèm mệt mỏi, nếu bệnh kéo dài sẽ gây tụt cân và suy dinh dưỡng. Viêm đường ruột thường ảnh hưởng sâu đến lớp mô ruột gây đau đớn cho người bệnh, thậm chí kiệt sức, suy nhược, đôi khi ảnh hưởng đến tính mạng.
Nhiều thứ có thể báo hiệu vấn đề ở đại trực tràng, nhưng một số triệu chứng phổ biến là:
Trong một số trường hợp, nếu nghi ngờ ung thư đại tràng, bác sĩ có thể yêu cầu người bệnh nội soi đại tràng để sàng lọc ung thư này. Hoặc nếu người bệnh có các triệu chứng liên quan đến bệnh lý trực tràng, bác sĩ sẽ chẩn đoán bệnh thông qua một số xét nghiệm sau:
Đại trực tràng là bộ phận quan trọng của cơ thể, do đó cơ quan này cần được chăm sóc và bảo vệ đúng cách để phát triển và hoạt động ổn định.
Trong mỗi bữa ăn hàng ngày, mọi người nên ưu tiên ăn nhiều chất xơ, bởi chất xơ giúp kích hoạt các cơn co thắt cơ di chuyển thức ăn qua ruột kết và giúp loại bỏ cặn bã có thể làm chậm quá trình tiêu hóa. Do đó, ăn nhiều rau xanh và trái cây là cách tốt nhất để tăng lượng chất xơ hấp thụ.
Với các loại chất béo nên hạn chế dung nạp, ví dụ chất béo bão hòa, chẳng hạn như chất béo có trong thịt đỏ, ăn nhiều chất béo này sẽ làm tỷ lệ mắc bệnh đại tràng cao hơn. Nhưng các loại chất béo lành mạnh từ omega-3 đặc biệt có trong cá dầu, cá hồi… sẽ giúp thúc đẩy vi khuẩn có lợi trong ruột.
Đặc biệt, mọi người nên uống nhiều nước, bởi nước có tác dụng làm sạch, bôi trơn và hấp thụ chất dinh dưỡng. Và mỗi người nên uống ít nhất 2 lít nước mỗi ngày để cung cấp đủ lượng nước cho cơ thể.
Ăn uống không lành mạnh, lạm dụng rượu bia, chất kích thích, thường xuyên ăn đồ cay nóng… là nguyên nhân làm tăng nguy cơ mắc bệnh về đại tràng như viêm đại tràng, rối loạn tiêu hóa, hội chứng ruột kích thích… Do đó, cần xây dựng thói quen ăn uống lành mạnh và có chế độ ăn đủ dinh dưỡng để cơ thể phát triển toàn diện, giảm nguy cơ mắc bệnh về đại tràng.
Các bệnh liên quan đến đại tràng đặc biệt là ung thư khá nguy hiểm và có thể phòng ngừa được bằng cách tầm soát kiểm tra định kỳ. Tầm soát thường xuyên là cách tốt nhất để phòng ngừa và điều trị kịp thời các bệnh lý này.
Theo đó, các đối tượng như người lớn tuổi, có thói quen ăn uống xấu, hút thuốc lá, lạm dụng bia rượu, người thừa cân béo phì… hoặc có dấu hiệu nghi ngờ mắc bệnh nên đi khám và tầm soát ung thư sớm.
Tại BVĐK Tâm Anh, không chỉ quy tụ đội ngũ bác sĩ giàu kinh nghiệm, giỏi chuyên môn, mà còn có sự phối hợp chặt chẽ giữa các chuyên khoa như Tiêu hóa, Ung bướu, Chẩn đoán hình ảnh, Điện quang can thiệp… Nhờ đó, quá trình phát hiện và đánh giá ung thư trực tràng được thực hiện chính xác, giúp bác sĩ xây dựng phác đồ điều trị tối ưu, phù hợp với từng bệnh nhân.
Để đặt lịch khám hoặc cần tư vấn về các bệnh lý đại trực tràng với các chuyên gia đầu ngành tại BVĐK Tâm Anh, Quý khách vui lòng liên hệ:
HỆ THỐNG BỆNH VIỆN ĐA KHOA TÂM ANH
Trên đây là những thông tin tổng hợp về đại trực tràng và chức năng của cơ quan này đối với cơ thể. Để có sức khỏe đại trực tràng tốt, mọi người nên chủ động xây dựng chế độ ăn uống lành mạnh và tầm soát định kỳ để sớm phát hiện bệnh và có phương pháp điều trị kịp thời.
