Chạy thận có đau không? Nguyên nhân và giải pháp giảm đau hiệu quả

Chạy thận là phương pháp điều trị được lựa chọn nhiều nhất ở những người mắc bệnh thận mạn giai đoạn cuối, có chỉ định điều trị thay thế thận. Nhưng chạy thận có đau không? Có cách nào khắc phục không? Bài viết sau đây, bác sĩ CKII Hồ Tấn Thông, Đơn vị Nội thận – Lọc máu, Trung tâm Khám chữa bệnh Tâm Anh Quận 7 sẽ tư vấn giải đáp thắc mắc.

Chạy thận có đau không?

Chạy thận có thể gây đau nhưng cảm giác đau nhìn chung có thể chịu đựng được và thường tự giới hạn khi đã quen với việc điều trị. Trong trường hợp chạy thận qua AVF (thông nối động tĩnh mạch) hoặc AVG (thông nối động tĩnh mạch bằng mảnh ghép), người bệnh có thể bị đau khi chích kim. Còn chạy thận qua catheter thì không gây đau. Nếu cần, người bệnh có thể yêu cầu bôi kem gây tê để giảm đau lúc chích kim để chạy thận. Khi đã quen với việc chích kim, cơn đau sẽ tự giảm bớt hoặc biến mất.

Thực tế, có 3 cách tiếp cận mạch máu được dùng trong chạy thận, gồm: (1)

• Tạm thời: đặt catheter (ống thông) để chạy thận tạm thời.
• Bán vĩnh viễn: đặt catheter (ống thông) đường hầm để chạy thận đc khoảng từ 6 tháng đến 1 năm.
• Vĩnh viễn: có 2 cách là AVF (thông nối động tĩnh mạch tự thân) và AVG (nối động tĩnh mạch thông qua mảnh ghép).

Nếu chạy thận nhân tạo qua catheter, người bệnh chỉ đau khi đặt catheter và một khoảng thời gian ngắn sau đó sẽ không còn đau nữa. Còn đối với mỗi lần chạy thận, điều dưỡng chỉ cần nối dây chạy thận vào catheter, nên sẽ không có gây đau hay cảm giác khó chịu nào.

Đối với chạy thận qua AVF hoặc AVG, ngoài cảm giác đau khi đâm kim, chạy thận sau đó không gây đau đớn. Người bệnh có thể thoải mái đọc sách, xem TV, nói chuyện, sử dụng máy tính hoặc ngủ trong khi chạy thận. Các vấn đề có thể xảy ra trong quá trình chạy thận bao gồm: chóng mặt, buồn nôn, chuột rút hoặc đau dữ dội hãy báo cho bác sĩ điều trị, vì đây có thể là dấu hiệu cho thấy người cần được xử trí hoặc tạm dừng điều trị.

Nguyên nhân người bệnh có cảm giác đau trong quá trình chạy thận?

Nguyên nhân người bệnh có cảm giác đau trong quá trình chạy thận được xác định do:

• Kỹ thuật tiêm kim chưa đúng.
• Biến chứng cấp tính do chạy thận nhân tạo, như: chuột rút cơ, đau đầu.
• Các hội chứng đau mạn tính như: đau cơ xương, bệnh thần kinh.
• Thiếu máu cục bộ.
• Cơn đau đến từ thủ thuật tạo đường vào lọc máu (đường tiếp cận mạch máu, ống thông). Khoảng 20% ​​người chạy thận nhân tạo bị đau nặng khi đặt catheter, mặc dù đã sử dụng thuốc gây tê tại chỗ.
• Thuyên tắc khí là 1 biến chứng nghiêm trọng trong quá trình chạy thận nhân tạo, có thể gây đau dữ dội quanh ngực và dẫn đến khó thở.
• Bệnh xương thận là 1 vấn đề thường gặp khi chạy thận nhân tạo, thường do rối loạn chuyển hóa canxi-photphat, thiếu vitamin D và độc tố niệu gây đau xương khớp.

Đau khi chạy thận khi nào thì nguy hiểm?

Trên thực tế, chạy thận chỉ gây đau khi đâm kim để chạy thận và sau đó không gây đau nữa. Tuy nhiên, một số cảm giác khi chạy thận là do dòng máu hoặc chất lỏng liên tục ra vào cơ thể với một lưu lượng lớn. Trong thời gian chạy thận, người bệnh có thể cảm nhận được lưu lượng máu của mình có mạnh hay không. Đường tiếp cận mạch máu tốt, khi lọc máu sẽ tạo ra rung động nhẹ mà người bệnh có thể cảm nhận được, điều này có thể khiến người bệnh cảm thấy hồi hộp, khó chịu.

      Tìm hiểu thêm: 1 tháng chạy thận bao nhiêu lần là phù hợp ở bệnh nhân suy thận?

Giải pháp giảm đau cho bệnh nhân khi chạy thận nhân tạo

Việc lọc máu đôi khi có thể gây đau hoặc khó chịu, nhưng đừng nản lòng. Có những giải pháp cho người bệnh khi chạy thận giúp tránh hoặc giảm đau và cảm thấy dễ chịu hơn, cả về thể chất lẫn tinh thần. Dưới đây là một số lời khuyên từ bác sĩ Nội thận – Lọc máu, người bệnh có thể tham khảo:

• Sử dụng thời gian trị liệu để thư giãn: chạy thận có thể khiến người bệnh mất nhiều sức lực về thể chất và tinh thần, vì vậy hãy dành thời gian đọc sách, xem chương trình yêu thích hoặc dành thời gian với những người thân yêu, để cho bản thân được nghỉ ngơi trong và sau khi lọc máu.
• Không bỏ qua hoặc ngắt quãng bất kỳ buổi điều trị nào trong liệu trình chạy thận: bác sĩ sẽ lập kế hoạch điều trị với thời gian và tần suất chạy thận phù hợp cho người bệnh. Người bệnh cần tuân thủ thời gian trị liệu, không bỏ qua hoặc rút ngắn thời gian lọc máu vì điều này có thể ảnh hưởng đến sức khỏe thận và khả năng sống sót của người chạy thận nhân tạo.
• Chế độ dinh dưỡng và quản lý chất lỏng nghiêm ngặt: có những thực phẩm người bệnh nên nên và không nên ăn khi chạy thận nhân tạo, hãy hỏi bác sĩ điều trị về điều này để có chế độ dinh dưỡng phù hợp. Người bệnh cũng cần phải tuân theo các hạn chế về lượng chất lỏng được phép nạp vào cơ thể, tránh tình trạng bị quá tải chất lỏng.
• Dùng thuốc theo chỉ định: giúp cơ thể điều hòa huyết áp, vitamin, khoáng chất, cân bằng điện giải,…
• Bảo vệ chống lại nhiễm trùng tại đường vào mạch máu: giữ catheter, môi trường xung quanh, thiết bị và vật tư sạch sẽ giúp ngăn ngừa nhiễm trùng lọc máu.
• Tập thể dục, làm việc, thực hiện các sở thích và giao tiếp xã hội đều là những cách tốt để duy trì sự năng động và gắn kết với những người xung quanh, đồng thời giúp người bệnh cảm thấy thoải mái hơn.
• Trao đổi về lọc máu, bệnh thận và sức khỏe tổng thể của bạn với gia đình, bạn bè và bác sĩ để nhận được sự chăm sóc phù hợp.

Một số lưu ý cần biết khi chạy thận nhân tạo

Dưới đây là một số lưu ý cần biết khi chạy thận nhân tạo, người bệnh nên tham khảo: (2)

• Người bệnh cần chú ý đến các tác dụng phụ khi chạy thận và báo cho bác sĩ Nội thận – Lọc máu biết ngay khi có các triệu chứng này xuất hiện, gồm: hạ huyết áp, chuột rút cơ, buồn nôn, nôn mửa, ngứa da, chóng mặt.
• Chế độ ăn uống hạn chế chất lỏng: người bệnh cần thận trọng với những gì mình ăn và uống mỗi ngày, trong thức ăn có thể chứa một lượng chất lỏng đáng kể. Điều này có thể gây giữ nước, phù nề, mất cân bằng huyết áp, điện giải,… rất nguy hiểm.
• Theo dõi các triệu chứng nhiễm trùng ở catheter lọc máu: người bệnh sẽ được bác sĩ điều trị hướng dẫn cách vệ sinh catheter, giữ cho catheter hoạt động tốt và người bệnh cần tuân thủ các chỉ định này. Đồng thời, theo dõi các dấu hiệu nhiễm trùng ống thông như: sưng đau, đỏ, nóng, sốt cao,… báo ngay cho bác sĩ biết khi có bất kỳ triệu chứng nghi ngờ nhiễm trùng nào.
• Nếu sau khi lọc máu kết thúc, chỗ catheter bị chảy máu, người bệnh cần ấn nhẹ và giữ trong vài phí để cầm máu, nếu máu không ngừng chảy sau 30 phút ấn giữ, cần báo ngay cho bác sĩ để bác sĩ can thiệp cầm máu.

Câu hỏi liên quan

1. Vì sao sau chạy thận thường cảm thấy mệt mỏi?

Sau chạy thận thường cảm thấy mệt mỏi vì tác dụng phụ mà lọc máu mang lại. Mệt mỏi được xem là triệu chứng thường gặp và bình thường sau chạy thận. Mệt mỏi có thể do quá trình lọc máu hoặc do ảnh hưởng của bệnh thận mạn tính (CKD).

2. Cần kiêng gì khi chạy thận?

Khi chạy thận, người bệnh cần kiêng một số đồ ăn, thức uống sau đây để quá trình lọc máu diễn ra an toàn, thuận lợi:

• Thực phẩm giàu kali như: sữa, phô mai, sữa chua, các loại hạt, hạt giống, ngũ cốc nguyên hạt, đậu, chuối, cam, dưa lưới, bơ, khoai tây, rau bina, cà chua, bông cải xanh, rau xanh nấu chín và khoai lang. Nếu muốn dùng các loại thực phẩm này, người bệnh có thể dùng một ít ngay trước lúc chạy thận. Quá trình chạy thận sẽ lọc bớt và quân bình lại điện giải trong máu.
• Thực phẩm giàu phốt pho như: các loại hạt, bơ đậu phộng, đậu lăng, các loại đậu, nội tạng động vật, cá mòi, các thực phẩm và đồ uống đóng gói có chứa chất phụ gia phosphate.
• Thực phẩm giàu natri như: thịt nguội và khoai tây chiên.
• Chất béo bão hòa và cholesterol như: trứng, sữa nguyên chất, hầu hết các loại phô mai và thực phẩm chiên.
• Tránh tiêu thụ đồ uống có ga, nhiều đường.
• Bỏ thuốc lá trong quá trình chạy thận.
• Kiểm soát tất cả bệnh nền như: huyết áp cao, tiểu đường bằng thuốc, chế độ ăn uống và tập thể dục.

Hy vọng với những thông tin bài viết vừa chia sẻ đã giúp giải đáp thắc mắc về việc chạy thận có đau không? cũng như các nguyên nhân gây đau và các giải pháp khắc phục cảm giác đau khi chạy thận hiệu quả.