Ung thư ở giai đoạn cuối là thời điểm người bệnh phải đối mặt với nhiều đau đớn cả về thể chất, tinh thần. Lúc này, sự chăm sóc từ gia đình rất quan trọng vì có thể giúp người bệnh bớt đau, cảm thấy được yêu thương và an ủi. Bài viết dưới đây của Thạc sĩ Bác sĩ Nguyễn Tiến Sỹ sẽ hướng dẫn cách chăm sóc người bệnh ung thư giai đoạn cuối để người nhà hiểu rõ và chăm sóc người bệnh tốt hơn.
Người bệnh ung thư giai đoạn cuối thường đối mặt với nhiều vấn đề phức tạp như sau:
Chăm sóc giảm nhẹ không phải để chữa khỏi bệnh mà giúp người bệnh giảm bớt những triệu chứng khó chịu như đau, mệt mỏi hay buồn nôn,… Phương pháp này có thể bắt đầu ngay từ khi phát hiện bệnh và tiếp tục trong suốt quá trình điều trị, giúp kiểm soát sớm các triệu chứng và tác dụng phụ. (1)
Bên cạnh việc chăm sóc cơ thể, hỗ trợ về tinh thần, cảm xúc, xã hội và tâm linh cũng được chú trọng. Người bệnh và người chăm sóc được tham gia vào việc lên kế hoạch điều trị phù hợp với nhu cầu của mình. Đặc biệt, ở giai đoạn cuối, chăm sóc giảm nhẹ thường được thực hiện tại nhà hoặc cơ sở y tế chuyên khoa, giúp người bệnh sống những ngày cuối cùng bình yên và ý nghĩa hơn.
Khi ung thư bước vào giai đoạn tiến triển, người bệnh thường gặp tình trạng sau:
Điều quan trọng người bệnh và người chăm sóc nên thường xuyên trao đổi với bác sĩ, điều dưỡng và nhóm chăm sóc giảm nhẹ để được hỗ trợ đúng lúc và đầy đủ. Sự đồng hành của các chuyên gia y tế không chỉ giúp kiểm soát triệu chứng tốt hơn mà còn giảm bớt lo lắng và mệt mỏi cho cả người bệnh lẫn người thân.
Người bệnh K giai đoạn cuối thường giảm khả năng dung nạp thực phẩm, do cơ thể không cần nhiều năng lượng như còn khỏe và quá trình chuyển hóa cũng suy giảm. Người bệnh nên ăn vào thời điểm tỉnh táo, có cảm giác ngon miệng nhất và phân chia khẩu phần thành các bữa ăn nhỏ, dễ tiêu hóa. Ưu tiên chọn thực phẩm giàu năng lượng và dinh dưỡng như sữa béo, phô mai, bánh quy, bơ đậu phộng để cung cấp đủ năng lượng cho cơ thể. Nên hạn chế lượng rau hay salad vì chúng ít năng lượng và dinh dưỡng thiết yếu trong khi người bệnh thường ăn rất ít. (2)
Người chăm sóc cần lắng nghe và quan sát nhu cầu ăn uống của người bệnh. Không nên ép ăn, mà hãy tạo điều kiện để người bệnh chọn món mình thích và ăn vào lúc cảm thấy dễ chịu nhất. Có thể gợi ý một số món mềm, dễ nuốt như súp kem, sữa chua, mì ống, thịt xay, phô mai…
Ngoài ra, khuyến khích người bệnh uống đủ nước để giữ ẩm miệng và tránh mất nước, bằng cách uống từng ngụm nhỏ hoặc dùng nước trái cây có vị dễ uống. Nếu có khó khăn về dinh dưỡng, bạn nên hỏi ý kiến bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng để được hướng dẫn phù hợp và kịp thời.
Chăm sóc vệ sinh cho người bệnh ung thư giai đoạn cuối cần sự tỉ mỉ và kiên nhẫn.
Vận động nhẹ nhàng có thể mang lại nhiều lợi ích cho người bệnh ung thư giai đoạn cuối, nếu thể trạng cho phép. Những động tác cơ bản như đi bộ quanh phòng, ngồi và đứng lên từ ghế, hoặc nâng chân khi đang ngồi có thể giúp giảm tình trạng suy nhược, cải thiện giấc ngủ và hỗ trợ tiêu hóa. Thêm vào đó, vận động còn giúp giảm căng thẳng, thư giãn tinh thần và mang lại cảm giác vui vẻ, đặc biệt khi tập cùng người thân. (3)
Người chăm sóc có thể hỗ trợ người bệnh duy trì vận động nhẹ nhàng như ngồi thẳng lưng, nâng từng chân lên rồi hạ xuống chậm rãi. Những bài tập này không tiêu hao nhiều năng lượng nhưng vẫn giúp bảo tồn độ dẻo dai của cơ thể và thúc đẩy lưu thông máu. Điều quan trọng, theo dõi sát biểu hiện của người bệnh để điều chỉnh mức độ phù hợp, đảm bảo an toàn.
Hỗ trợ tâm lý giúp người bệnh ung thư và gia đình đối mặt tốt hơn với áp lực tinh thần trong quá trình điều trị và cuộc sống. Hình thức hỗ trợ có thể tham vấn cá nhân với bác sĩ, chuyên gia tâm lý hoặc nhân viên xã hội, giúp người bệnh cảm thấy nhẹ lòng và yên tâm hơn.
Ngoài ra, người bệnh cũng có thể tham gia các nhóm hỗ trợ, nơi mọi người cùng chia sẻ kinh nghiệm, động viên nhau và tìm cách vượt qua khó khăn. Nhóm có thể họp trực tiếp hoặc online, luôn đảm bảo riêng tư để người tham gia cảm thấy an toàn. Các nhóm này thường được tổ chức bởi bệnh viện, chuyên gia hoặc phòng công tác xã hội, và có thể tìm thấy trên mạng xã hội uy tín.
Để giảm đau cho người bệnh ung thư giai đoạn cuối, chăm sóc giảm nhẹ đóng vai trò quan trọng. Chăm sóc này không chỉ tập trung vào giảm đau thể chất mà còn hỗ trợ tinh thần, cảm xúc, xã hội và tâm linh cho cả người bệnh lẫn người thân. Việc dùng thuốc có thể giúp kiểm soát các triệu chứng như đau nhức, buồn nôn, táo bón, mất ngủ. Bên cạnh đó, các phương pháp thư giãn như thở sâu, xoa bóp nhẹ nhàng hoặc ngồi thiền cũng giúp người bệnh cảm thấy dễ chịu hơn.
Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể chỉ định thêm các phương pháp điều trị như hóa trị, xạ trị hoặc liệu pháp miễn dịch nhằm giảm nhẹ triệu chứng, ví dụ như thu nhỏ khối u để bớt chèn ép lên cơ quan xung quanh. Tuy nhiên, những phương pháp này cần được cân nhắc kỹ, tùy thuộc vào thể trạng của người bệnh.
Khoa Ung bướu, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh là trung tâm điều trị ung thư hiện đại, được xây dựng theo tiêu chuẩn quốc tế. Khoa áp dụng phương pháp điều trị kết hợp nhiều loại hình, với phác đồ điều trị cá nhân hóa để đạt hiệu quả tối ưu. Tại đây quy tụ đội ngũ bác sĩ có chuyên môn cao, giàu kinh nghiệm cùng với trang thiết bị tiên tiến luôn sẵn sàng hỗ trợ người bệnh tiếp cận các phương pháp điều trị mới nhất như hóa trị, điều trị đích và liệu pháp miễn dịch.
Đặc biệt, đối với ung thư giai đoạn muộn, các bác sĩ tập trung vào điều trị đau và chăm sóc giảm nhẹ, giúp người bệnh cải thiện chất lượng sống và vượt qua những khó khăn trong quá trình điều trị.
HỆ THỐNG BỆNH VIỆN ĐA KHOA TÂM ANH
Chăm sóc người bệnh ung thư giai đoạn cuối không chỉ hỗ trợ về thuốc men mà còn quan tâm, chia sẻ và thấu hiểu từ gia đình. Người thân cần biết cách chăm sóc đúng để giúp người bệnh bớt đau, sống thoải mái hơn. Nếu có điều gì chưa rõ hoặc lo lắng, hãy hỏi ý kiến bác sĩ để được hướng dẫn kịp thời.
