Phương pháp bơm xi măng cột sống điều trị xẹp đốt sống

Bơm xi măng cột sống là phương pháp mới trong điều trị lún xẹp đốt sống, có nhiều ưu điểm. Người bệnh sẽ hết đau rất nhanh sau khi áp dụng phương pháp này. Khoảng 1 – 2 tiếng sau khi thực hiện thủ thuật, bạn đã có thể đi lại và ăn uống như bình thường.

Bơm xi măng cột sống là gì?

Bơm xi măng cột sống là phương pháp được chỉ định trong điều trị tình trạng lún xẹp đốt sống. Xi măng sinh học là vật liệu được ứng dụng ngày càng phổ biến trong y học tính do tính chất vật lý đặc biệt. Vật liệu này gồm 2 thành phần chủ yếu là PMMA/MMA-styren copolymer và MMA dạng lỏng, có khả năng tương thích với mô sinh học. Khi trộn hai thành phần này với nhau sẽ xảy ra quá trình trùng hợp gốc tự do, đông cứng do quá trình polymer hóa (phản ứng tỏa nhiệt).

John Charley, phẫu thuật viên nổi tiếng ở nước Anh là người đầu tiên đưa xi măng sinh học vào trong chuyên ngành chấn thương chỉnh hình vào năm 1958. Ông đã sử dụng vật liệu này để thực hiện ca phẫu thuật thay khớp háng nhân tạo toàn phần có xi măng đầu tiên trên thế giới. Từ đó, loại xi măng này đã được tiếp tục nghiên cứu và sử dụng rộng rãi trong lĩnh vực chấn thương chỉnh hình cho tới nay. (1)

Tìm hiểu về bệnh lún xẹp đốt sống

Xẹp đốt sống là tình trạng đĩa cột sống bị mất nước và độ dẻo, dẫn tới xẹp lún, gây tổn thương vùng cột sống của người bệnh. Có nhiều nguyên nhân gây lún xương cột sống như chấn thương cột sống, loãng xương, u thân đốt xương, đa u tủy xương… Trong đó, loãng xương là nguyên nhân thường gặp nhất. Tỷ lệ mắc lún xẹp đốt sống sẽ tăng dần theo tuổi. Bệnh xảy ra 25% ở nữ giới trên 50 tuổi, 40% ở nam giới 80 – 85 tuổi. Người bệnh từng bị lún xẹp đốt sống do loãng xương có nguy cơ bị lún xẹp lần hai cao hơn so với người chưa từng mắc.

Lún xẹp đốt sống gây ra các cơn đau kéo dài, giảm tầm vận động, ảnh hưởng mọi sinh hoạt và lao động của người bệnh. Ngoài đau tại vùng lún xẹp, người bệnh có thể bị đau thần kinh liên sườn, biến dạng cột sống… Nếu không chữa trị kịp thời và đúng cách, bệnh có thể gây tàn phế rất cao, ảnh hưởng nặng nề đến chất lượng cuộc sống của người bệnh.

Chỉ định và chống chỉ định bơm xi măng sinh học

Chỉ định

Không phải bất cứ người bệnh bị xẹp lún đốt sống được chỉ định điều trị bằng kỹ thuật bơm xi măng cột sống. Những trường hợp thường được chỉ định áp dụng điều trị gồm:

• Người bị xẹp đốt sống tự phát do loãng xương.
• Xẹp đốt sống gây đau cấp tính, cần được nhập viện chữa trị khẩn cấp.
• Sau khi xẹp đốt sống, người bệnh đã điều trị bằng những phương pháp như dùng thuốc giảm đau, nẹp lưng, nghỉ ngơi, nhưng kết quả vẫn không thuyên giảm.
• Xẹp đốt sống do chấn thương, gây đau đớn trên bệnh nhân loãng xương
• Xẹp đốt sống do khối u ác tính.

Chống chỉ định

Các trường hợp sau chống chỉ định dùng phương pháp bơm xi măng sinh học điều trị xẹp đốt sống:

• Người bệnh bị rối loạn đông máu.
• Bị nhiễm trùng ở vị trí lúc xẹp cột sống hay nhiễm trùng toàn thân.
• Xẹp đốt sống không phải do loãng xương.
• Người bệnh xẹp đốt sống không đau hay đau ít.

Ưu điểm của phương pháp bơm xi măng vào cột sống

Cải thiện chất lượng cuộc sống của người bệnh, giúp họ quay trở lại sinh hoạt ngày thường mà không cần dùng thêm thuốc hoặc những phương pháp phục hồi chức năng khác. (2)

• Giảm đau ngay lập tức thực hiện thủ thuật: Nhiều người bệnh hết đau hoàn toàn sau điều trị.
• Người bệnh di chuyển bình thường sau thủ thuật, nhờ đó tránh biến chứng viêm phổi, loét tì đè, thuyên tắc mạch chi dưới… do nằm lâu.
• Người bệnh hoạt động tích cực nên giảm nguy cơ loãng xương, tổn thương những đốt sống khác.
• Đây là thủ thuật an toàn, ít biến chứng và hiệu quả cao.
• Thời gian nằm viện ngắn.

Chuẩn bị bệnh nhân trước khi điều trị bằng bơm xi măng sinh học

Để chuẩn bị điều trị bằng bơm xi măng sinh học, bác sĩ sẽ tiến hành thăm khám người bệnh toàn diện, chỉ định thực hiện các kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh, xét nghiệm máu để đánh giá tình trạng sức khỏe tổng quát, mức độ lún xương cột sống.

Người bệnh nên thông báo với bác sĩ điều trị về tiền sử bệnh lý của mình, những loại thuốc đang dùng, bao gồm cả thuốc bổ. Bạn cần chú ý thông báo về tình trạng dị ứng (nếu có) với thuốc tê và thuốc cản quang; đang có thai hay nghi ngờ mình có thai. Ngoài ra, bác sĩ có thể yêu cầu người bệnh ngưng sử dụng các thuốc aspirin, nhóm thuốc giảm đau chống viêm không steroid (NSAIDS), thuốc chống đông máu một thời gian trước khi tiến hành thủ thuật.

Chuẩn bị trang thiết bị để bơm xi măng sinh học điều trị lún xương cột sống

Những trang thiết bị cần thiết để tiến hành bơm xi măng sinh học điều trị lún cột sống gồm:

• Xi măng sinh học Polymethylmethacrylate (PMMA), khi được bơm vào vùng tổn thương xi măng sinh học sẽ đông cứng lại.
• Kim rỗng hay ống rỗng (troca).
• Bóng để tạo khoang trống trong thân đốt sống để bơm xi măng vào.
• Máy X-quang kết nối màn hình video để hỗ trợ bác sĩ theo dõi quá trình thủ thuật, đảm bảo xi măng sinh học được bơm vào đúng vị trí đốt sống lún xẹp.

Ngoài ra, khi tiến hành bơm xi măng cột sống, bác sĩ cũng cần những thiết bị khác như máy siêu âm, thiết bị theo dõi nhịp tim và huyết áp… nhằm theo dõi tổng quát tình trạng của người bệnh trong quá trình thực hiện thủ thuật.

Quy trình thực hiện

Phương pháp bơm xi măng sinh học vào cột được tiến hành như sau:

• Người bệnh nằm sấp khi làm thủ thuật và được kết nối những thiết bị theo dõi nhịp tim, huyết áp, nhịp thở trong suốt quá trình thực hiện thủ thuật.
• Bác sĩ xác định điểm vào thân đốt sống lún xẹp thông qua máy C-arm.
• Sát trùng và gây tê tại vùng chọc kim đến tận mặt khớp của đốt sống bị tổn thương.
• Đưa trocar từ ngoài da xuyên qua cuống cung để vào trung tâm đốt xẹp
• Bơm thuốc cản quang để đánh giá và kiểm tra bóng nong đã phồng đạt mức mong muốn hay chưa
• Pha trộn xi măng theo tỷ lệ để chuẩn bị bơm.
• Xi măng sinh học được bơm qua kim định vị rỗng vào thân đốt sống bị lún xẹp. Tốc độ bơm cần chậm và được bác sĩ theo dõi chặt chẽ thông qua C-arm và các biểu hiện lâm sàng của người bệnh như đau hoặc cử động hai chân.
• Bác sĩ sẽ kiểm tra bằng C-arm hai bình diện thêm một lần nữa để chắc chắn xi măng sinh học chỉ khu trú trong thân đốt sống.
• Tiến hành rút kim bơm rồi băng lại vết mổ để cầm máu.

Sau khi thực xong kỹ thuật, bác sĩ sẽ tiến hành đánh giá toàn bộ quá trình thực hiện. Kết quả thành công khi xi măng lan tỏa trong thân đốt sống bị lún xẹp, không có tình trạng thoát xi măng bên ngoài đốt sống. Sau khoảng 2 – 3 giờ, xi măng sẽ đông cứng hoàn toàn. Người bệnh có thể đi lại bình thường, tình trạng đau đốt sống sẽ thuyên giảm rõ rệt.

Bơm xi măng cột sống có nguy hiểm không?

Người bệnh khi bơm xi măng có thể đối mặt với một số nguy cơ như:

• Nhiễm trùng ở vị trí chọc: Nguy cơ này có khả năng xảy ra tương tự bất kỳ cuộc mổ hay xâm lấn nào khác.
• Những biến chứng khác người bệnh có thể gặp phải như nhiễm trùng, chảy máu, đau tăng, những triệu chứng thần kinh như tê hay ngứa râm ran. Những nguy có này có khả năng xuất hiện nhưng rất ít và ít hơn mổ nhiều lần.
• Rò rỉ xi măng ngoài thân đốt sống trong quá trình thực hiện thủ thuật: Nguy cơ này thường không quá nghiêm trọng, trừ trường hợp rò rỉ vào ống tủy hay mạch phổi.
• Liệt: Đây là nguy cơ rất hiếm xảy ra.
• Dị ứng thuốc.

Lưu ý sau khi bơm xi măng sinh học

• Người bệnh nên cần chữa trị loãng xương theo đúng liệu trình. Người bệnh có thể bị gãy lún các đốt sống khác khi không được điều trị loãng xương.
• Cố gắng giữ an toàn trong các hoạt động sinh hoạt và làm việc mỗi ngày, tránh các nguy cơ té ngã, va chạm ảnh hưởng đến cột sống.

Trung tâm Chấn thương chỉnh hình, Hệ thống BVĐK Tâm Anh, là nơi quy tụ đội ngũ chuyên gia đầu ngành, bác sĩ ngoại khoa giàu kinh nghiệm, tận tâm, nhiệt tình như: TTND.GS.TS.BS Nguyễn Việt Tiến; PGS.TS.BS Đặng Hồng Hoa; TS.BS Tăng Hà Nam Anh; ThS.BS.CKII Trần Anh Vũ; BS.CKI Trần Xuân Anh, ThS.BS.CKI Lê Đình Khoa, TS.BS Đỗ Tiến Dũng; TS.BS.CKII Vũ Hữu Dũng… Đây cũng là một trong những đơn vị tiên phong trong việc chẩn đoán và điều trị các bệnh về cơ xương khớp với kỹ thuật hiện đại theo phác đồ cập nhật quốc tế.

Bệnh viện còn được trang bị hệ thống máy móc, trang thiết bị chẩn đoán hình ảnh hiện đại như: máy chụp CT 768 lát cắt Somatom Drive, máy cộng hưởng từ thế hệ mới Magnetom Amira BioMatrix, robot Artis Pheno, máy đo mật độ xương, máy siêu âm…; hệ thống kính vi phẫu thuật Opmi Vario 700 Zeiss, bàn mổ Meera-Maquet… để có thể phát hiện sớm các tổn thương và điều trị hiệu quả các bệnh lý về cơ xương khớp…

BVĐK Tâm Anh còn sở hữu hệ thống phòng khám khang trang, khu nội trú cao cấp; khu vực phục hồi chức năng hiện đại; quy trình chăm sóc hậu phẫu toàn diện giúp bệnh nhân nhanh chóng hồi phục và ổn định sức khỏe sau phẫu thuật.

Để đặt lịch khám và điều trị với các chuyên gia đầu ngành tại Trung tâm Chấn thương chỉnh hình, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, Quý khách vui lòng liên hệ:

Phương pháp bơm xi măng cột sống là thành tựu y học nổi bật. Đây là phương pháp điều trị can thiệp tối thiểu, hiệu quả, bền vững, ít tai biến, giúp người bệnh giảm đau nhanh chóng. Tuy nhiên, không phải ai cũng có thể điều trị bằng phương pháp này. Vì thế, bạn cần trao đổi với bác sĩ về các lựa chọn điều trị để ngăn ngừa những rủi ro không đáng có.