Bị polyp túi mật kiêng ăn gì tốt cho sức khỏe?

Bị polyp túi mật kiêng ăn gì là thắc mắc thường gặp khi người bệnh được chẩn đoán tình trạng này và cần điều chỉnh chế độ ăn để hạn chế kích thích túi mật. Việc xác định đúng nhóm thực phẩm nên tránh giúp giảm khó chịu tiêu hóa và hỗ trợ theo dõi điều trị. Hãy cùng Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh tìm hiểu trong nội dung sau để nắm rõ những khuyến nghị quan trọng.

Túi mật là một cơ quan nhỏ, hình túi, nằm dưới gan, có vai trò lưu trữ mật do gan sản xuất và giải phóng vào ruột non để tiêu hóa chất béo. Polyp túi mật là những khối u phát triển bên trong túi mật, phần lớn là lành tính. Chế độ ăn uống có thể góp phần giảm nhẹ triệu chứng, tốt cho sức khỏe.

Người bị polyp túi mật kiêng ăn gì?

Dưới đây là những thực phẩm mà người bị polyp túi mật nên kiêng ăn, bên cạnh đi khám điều trị theo chỉ định của bác sĩ:

1. Thực phẩm giàu chất béo chuyển hóa và chất béo bão hòa

Chất béo chuyển hóa (trans fat) có nhiều trong các loại thực phẩm như khoai tây chiên, gà rán, thức ăn nhanh, bánh ngọt, snack… Chất béo chuyển hóa có thể cản trở quá trình phân hủy chất béo trong mật, gây áp lực lớn lên túi mật, dẫn đến rối loạn hệ tiêu hóa. (1)

Ngoài ra, chất béo bão hòa trong thịt đỏ (thịt bò, thịt lợn, thịt cừu), thịt mỡ, da gia cầm và mỡ động vật làm tăng nồng độ cholesterol trong mật, khiến mật cô đặc hơn, dễ kết tủa thành sỏi.

2. Nội tạng động vật và lòng đỏ trứng

Nội tạng động vật (như gan, tim, thận và não) và lòng đỏ trứng chứa hàm lượng cholesterol cao, có thể dẫn đến tăng cholesterol trong máu và mật, làm polyp phát triển thêm hoặc tăng nguy cơ sỏi mật. Người bị polyp túi mật cũng nên hạn chế tiêu thụ các sản phẩm chế biến từ nội tạng như pate, xúc xích gan, dồi sụn.

3. Sữa nguyên kem và chế phẩm từ sữa béo

Các chế phẩm từ sữa như sữa nguyên kem, bơ, kem tươi, sữa đặc, phô mai chứa lượng chất béo bão hòa cao. Tiêu thụ quá mức có thể làm tăng nồng độ cholesterol xấu (LDL) trong máu, ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe tim mạch, gây thừa cân, béo phì. Ngoài ra, người không dung nạp lactose khi tiêu thụ các sản phẩm từ sữa có thể gặp phải tình trạng khó tiêu, đầy hơi, chướng bụng.

4. Thực phẩm chế biến sẵn và đồ ngọt công nghiệp

Kẹo, nước ngọt, bánh quy, nước tăng lực, thức ăn nhanh chứa một lượng đường tinh luyện và chất bảo quản lớn. Lượng đường dư thừa có thể dẫn đến kháng insulin, thay đổi thành phần mật, làm tăng nguy cơ sỏi mật. Thực phẩm chế biến sẵn, như pizza, xúc xích, hamburger, thịt xông khói cũng chứa chất béo và muối không lành mạnh, góp phần gây viêm nhiễm và rối loạn chuyển hóa.

5. Rượu, bia, cà phê đặc và nước ngọt có gas

Rượu và bia gây mất nước, ảnh hưởng đến chức năng gan – cơ quan điều phối sản xuất mật, từ đó làm suy yếu hoạt động của túi mật. Uống nhiều rượu còn khiến men gan tăng cao, dễ dẫn đến viêm gan, gián tiếp ảnh hưởng đến hoạt động của túi mật. Nước ngọt có gas và cà phê đặc chứa nhiều caffeine và đường, làm tăng co bóp túi mật, gây đau, viêm ở người có dạ dày nhạy cảm.

6. Thức ăn nhiều gia vị cay nóng, tỏi sống, tiêu, ớt

Nếu đang quan tâm “polyp mật kiêng gì” thì nên tránh xa các loại thực phẩm nhiều gia vị cay nóng, tỏi sống, tiêu, ớt. Những thực phẩm này chứa capsaicin – một hợp chất gây kích ứng niêm mạc dạ dày và thành ống mật, dẫn đến co thắt túi mật, gây cảm giác đau quặn. Ngoài ra, gia vị cay nóng như tỏi sống, tiêu, ớt có thể làm tăng tiết acid dạ dày, dẫn đến trào ngược hoặc khó tiêu ở người gặp các vấn đề về tiêu hóa.

7. Rau củ sinh hơi nhiều (bắp cải, đậu, hành tây…)

Một số loại rau họ cải như bắp cải, súp lơ, bông cải xanh, các loại đậu (đậu nành, đậu xanh, đậu đỏ), dễ sinh khí trong ruột. Khi khí tích tụ, áp lực ổ bụng tăng lên, cản trở dòng chảy của mật, dẫn đến đầy hơi và tức ngực. Đối với người bệnh sỏi mật, điều này có thể gây đau hạ sườn phải. Theo chuyên gia, người bệnh vẫn có thể ăn những loại rau này ở mức độ vừa phải và nấu chín kỹ bằng cách luộc hoặc xay nhuyễn để giảm sinh khí.

Polyp túi mật nên ăn gì?

Những nhóm thực phẩm cần hạn chế khi gặp tình trạng này bao gồm:

1. Ăn nhạt, giảm mỡ, chia nhỏ bữa

• Ăn nhạt/giảm gia vị: Giảm lượng muối và gia vị có thể giúp giảm tiết mật quá mức. Người bệnh nên ưu tiên phương pháp hấp, luộc, ninh, nướng không dầu để giảm thiểu tối đa lượng dầu mỡ đưa vào cơ thể.
• Giảm chất béo: Chuyên gia khuyến nghị nên áp dụng chế độ ăn ít chất béo, giàu chất xơ để cân bằng dinh dưỡng và giảm gánh nặng cho gan – túi mật.
• Chia nhỏ bữa: Người bệnh nên ăn nhiều bữa nhỏ và thường xuyên hơn (5-6 bữa) thay vì ăn 2-3 bữa lớn một ngày để hạn chế tiết dịch túi mật quá mức và giảm chứng khó tiêu, khó chịu sau bữa ăn.

2. Ưu tiên thực phẩm giàu chất xơ hòa tan

Chất xơ hỗ trợ làm sạch đường ruột, giảm hấp thu cholesterol và hạn chế nguy cơ hình thành sỏi mật. Theo nghiên cứu, người bị polyp túi mật nên bổ sung tối thiểu 28g chất xơ mỗi ngày từ các nguồn như: ngũ cốc nguyên hạt, các loại đậu (đậu đen, đậu đỏ, đậu Hà Lan), yến mạch, và rau xanh đậm, nhiều lá. Ngoài ra, nên bổ sung thêm rau củ quả nhiều màu sắc (như củ dền, cà rốt, trái cây mọng – việt quất, dâu tây) giúp chống viêm và giảm cholesterol trong dịch mật.

3. Bổ sung protein dễ tiêu hóa (cá, ức gà, đậu hũ)

Bổ sung đạm (Protein) dễ hấp thu là giải pháp tối ưu để cung cấp đủ dinh dưỡng mà không làm tăng gánh nặng cho hệ tiêu hóa. Người bệnh nên ưu tiên các loại thực phẩm:

• Protein nạc: Nên chọn các loại protein nạc và dễ tiêu hóa như cá, ức gà bỏ da, đậu phụ (đậu hũ).
• Axit béo Omega-3: Các loại cá giàu axit béo omega-3 (như cá hồi, cá trích) có tác dụng bảo vệ và giảm khả năng hình thành sỏi mật.
• Chất béo tốt: Thay thế chất béo bão hòa bằng chất béo không bão hòa đơn/đa từ dầu ô liu nguyên chất, quả bơ hoặc các loại hạt (hạnh nhân, óc chó) để cải thiện chuyển hóa mật.

4. Uống đủ nước

Người bệnh polyp túi mật nên bổ sung ít nhất 2 lít/ngày giúp làm loãng dịch mật và thúc đẩy quá trình đào thải diễn ra hiệu quả hơn. Có thể bổ sung các loại thức uống hỗ trợ chức năng gan mật như trà thảo mộc, trà hoa cúc, trà bạc hà, nước ép cà rốt, nước ép củ dền,…

Bài viết đã cung cấp thông tin góp phần giải đáp thắc mắc bị polyp túi mật kiêng ăn gì mà người bệnh quan tâm. Nhìn chung, người bệnh nên đi khám điều trị theo bác sĩ, có thể tham khảo hạn chế các thực phẩm giàu chất béo, rượu bia, cà phê, thức ăn nhiều gia vị và rau củ sinh hơn. Thay vào đó, nên tăng cường bổ sung thực phẩm giàu chất xơ, protein dễ hấp thu và uống đủ nước để tăng cường sức khỏe túi mật.