Viêm hạch mạc treo (hay còn gọi là viêm hạch màng treo) thường bị nhầm lẫn với bệnh viêm ruột thừa. Vậy, viêm hạch mạc treo là bệnh gì và làm sao để nhận biết? Viêm hạch mạc treo có nguy hiểm không?
Viêm hạch mạc treo là tình trạng viêm sưng của các hạch bạch huyết ở mạc treo (phần kết nối ruột với thành bụng sau để giữ ruột cố định). Hạch bạch huyết thuộc hệ thống miễn dịch và có kích thước cỡ hạt đậu, làm nhiệm vụ phát hiện và loại bỏ những tác nhân gây hại như vi khuẩn và vi rút. Khi bị viêm, chúng sẽ trở nên to và mềm hơn.
Bệnh viêm hạch mạc treo rất hiếm gặp và chưa có thống kê chính xác tổng số người mắc do đa phần đều tự khỏi. Đặc biệt, biểu hiện lâm sàng của bệnh thường bị nhầm lẫn với viêm ruột thừa. Một nghiên cứu trên 70 trẻ nghi ngờ bị viêm ruột thừa cho thấy khoảng 16% trong số đó có chẩn đoán cuối cùng là viêm hạch màng treo ruột. Ngoài ra, viêm hạch mạc treo xảy ra chủ yếu ở trẻ nhỏ và thanh thiếu niên, ít trường hợp mắc bệnh là người trưởng thành hoặc người trên 20 tuổi. [1] [2]
Viêm hạch mạc treo do đâu? Nguyên nhân viêm hạch mạc treo gồm:
Hai loại vi khuẩn phổ biến gây viêm hạch mạc treo gồm Yersinia pseudotuberculosis và Yersinia enterocolitica. Ngoài ra, những loại vi khuẩn khác cũng có khả năng gây bệnh như Salmonella, E.coli và liên cầu khuẩn. Những vi khuẩn này xâm nhập vào cơ thể khi ăn thực phẩm chưa nấu chín và uống sữa chưa tiệt trùng hoặc nước bị ô nhiễm. [3]
Nguyên nhân gây bệnh hạch mạc treo ruột còn do virus. Trong đó, các loại virus gây viêm dạ dày ruột như Rotavirus hoặc Norovirus là tác nhân thường gặp.
Bệnh viêm hạch mạc treo còn có thể xảy ra do các bệnh lý viêm như viêm túi mật, viêm tụy, viêm hồi tràng, viêm túi thừa, viêm loét đại tràng… Đây là nguyên nhân thứ phát dẫn đến bệnh.
Viêm hạch mạc treo cũng hình thành vì những bệnh lý khác như:
Thông thường, các triệu chứng của bệnh nhiễm trùng đường hô hấp trên như đau họng sẽ xuất hiện trước. Khi bệnh tiến triển, người bệnh sẽ nhận thấy những biểu hiện viêm hạch mạc treo rõ ràng hơn gồm:
Ngoài ra, tùy theo nguyên nhân gây viêm, dấu hiệu viêm hạch mạc treo còn bao gồm tiêu chảy, tăng số lượng bạch cầu, ăn không ngon miệng, mệt mỏi…
Trước tiên, bác sĩ sẽ khai thác thông tin về bệnh sử, triệu chứng gần đây, vị trí cơn đau xuất hiện, những bệnh lý từng điều trị… Đồng thời, bác sĩ còn ấn chẩn quanh vùng bụng để xác định chính xác nhất vị trí cũng như mức độ cơn đau.
Xét nghiệm công thức máu toàn phần (CBC) giúp bác sĩ phát hiện có nhiễm trùng hay không. Trường hợp có, xét nghiệm này cũng có thể cho biết đó là dạng nhiễm trùng nào.
Các chẩn đoán hình ảnh hỗ trợ phân biệt viêm hạch mạc treo ổ bụng với các bệnh lý khác như viêm ruột thừa. Những xét nghiệm chẩn đoán hình ảnh phổ biến gồm:
Thông thường, bệnh viêm hạch mạc treo có thể tự khỏi sau vài tuần. Tuy nhiên, người bệnh vẫn nên thăm khám và thực hiện những biện pháp chăm sóc để cải thiện triệu chứng. [4]
Người bệnh nên dành thời gian nghỉ ngơi đầy đủ để cơ thể nhanh chóng hồi phục. Đồng thời, chú ý cung cấp đủ nước nhằm ngăn ngừa mất nước do sốt và tiêu chảy. Khi cảm thấy đau bụng và khó chịu, có thể áp dụng một số biện pháp giảm đau như chườm nóng lên vùng bụng.
Bác sĩ có thể chỉ định sử dụng loại thuốc nhằm điều trị nguyên nhân gây viêm hạch mạc treo. Trường hợp bệnh do vi khuẩn gây ra, bác sĩ sẽ kê đơn một số loại kháng sinh đường ruột phù hợp dựa trên tình trạng nhiễm khuẩn nặng hay nhẹ. Trong khi đó, thuốc hạ sốt và thuốc giảm đau không kê đơn như acetaminophen hoặc ibuprofen nhằm cải thiện tình trạng đau và sốt. Người bệnh không nên tự ý dùng thuốc khi chưa có hướng dẫn từ bác sĩ chuyên khoa, đặc biệt là với trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ.
Thực hiện chế độ ăn uống khoa học là một trong những cách cải thiện triệu chứng bệnh viêm hạch mạc treo. Đặc biệt, người bệnh nên ưu tiên những món ăn dạng lỏng như súp, cháo, phở… Khi chế biến, hạn chế thêm quá nhiều gia vị, nhất là gia vị mặn và cay, vì có thể khiến tình trạng viêm trở nặng.
⇒ Bạn hãy tìm hiểu thêm: 8 cách điều trị viêm hạch mạc treo, có phải mổ không?
Thông thường, viêm hạch màng treo sẽ khỏi trong vòng 1 – 4 tuần hoặc lâu hơn và không để lại di chứng sau này. Để cải thiện tốt nhất, người bệnh nên thăm khám và áp dụng các biện pháp chăm sóc tại nhà theo hướng dẫn của bác sĩ. Trường hợp triệu chứng kéo dài mà không có dấu hiệu thuyên giảm, hãy đến thăm khám với bác sĩ chuyên khoa càng sớm càng tốt để được xử lý kịp thời.
Đa số trường hợp mắc bệnh viêm hạch mạc treo sẽ tự khỏi. Dù vậy, người bệnh tránh chủ quan không thăm khám và điều trị. Sưng hạch bạch huyết do những loại vi khuẩn nguy hiểm có thể dẫn đến nhiễm trùng máu, thậm chí đe dọa tính mạng nếu không được can thiệp kịp thời.
Mỗi người có thể phòng tránh nguy cơ mắc viêm hạch màng treo bằng những biện pháp sau:
Điều này phụ thuộc vào nguyên nhân gây bệnh. Trường hợp mắc viêm hạch mạc treo do virus hoặc vi khuẩn, bệnh có thể lây nhiễm qua đường ăn uống.
Hãy đến gặp bác sĩ ngay khi nhận thấy những dấu hiệu của bệnh viêm hạch mạc treo. Bên cạnh đó, những trường hợp sau cũng cần thăm khám gồm:
Hạch mạc treo ruột có khả năng tự khỏi nhưng rất dễ tái phát khi tiếp xúc với các tác nhân gây bệnh có trong thực phẩm hoặc nước nhiễm bẩn. Đặc biệt, những người có hệ miễn dịch yếu, nguy cơ mắc và tái phát bệnh càng cao hơn. Ngoài ra, nếu gặp các vấn đề viêm ở đường ruột, người bệnh nên kiểm soát và điều trị theo hướng dẫn của bác sĩ nhằm tránh tái phát bệnh.
HỆ THỐNG BỆNH VIỆN ĐA KHOA TÂM ANH
Bài viết vừa rồi đã giải đáp về viêm hạch mạc treo ruột là gì cùng những thông tin liên quan. Đây là bệnh lý hiếm gặp và có thể tự khỏi sau vài tuần. Dù vậy, người bệnh vẫn không nên chủ quan. Thay vào đó hãy thăm khám sức khỏe định kỳ tại bệnh viện hoặc ngay khi phát hiện những dấu hiệu bất thường để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.
