Vết bầm tím là hiện tượng da đổi màu bất thường, có thể quan sát được. Mặc dù hiện tượng này thường không đáng lo ngại, tuy nhiên, trường hợp liên tục xuất hiện vết bầm trên da có thể là dấu hiệu cảnh báo nhiều vấn đề sức khỏe nghiêm trọng.
Vết bầm tím (vết thâm tím hay tụ máu) là tình trạng da đổi màu do các mạch máu bị tổn thương và rò rỉ vào các mô dưới da. Bầm tím hình thành dưới các dạng khác nhau, bao gồm: vết bầm phẳng, tụ máu, đốm xuất huyết, ban xuất huyết.
Vết bầm trên da thường hình thành sau các chấn thương từ nhẹ đến nặng, tác dụng phụ của thuốc hoặc cũng có thể đến từ yếu tố bệnh lý, trong đó có ung thư. Vì vậy, người dân không nên chủ quan nếu xuất hiện các nốt bầm tím bất thường kéo dài trên da. (1)
Vết bầm tím có thể xuất hiện dưới nhiều dạng tại nhiều vị trí trên cơ thể, dưới đây là một số hình ảnh minh họa cụ thể:
Mạch máu là các ống dẫn máu đi khắp cơ thể, chúng bắt đầu và kết thúc ở tim. Tim và mạch máu cùng tạo thành hệ thống tuần hoàn đưa máu đến các cơ quan và mô trên cơ thể, đảm bảo oxy và các dưỡng chất cần thiết cho mọi hoạt động sống. Đồng thời, chúng cũng đóng vai trò vận chuyển chất thải và carbon dioxide ra khỏi các cơ quan và mô.
Khi mạch máu bị vỡ hoặc rò rỉ, máu có thể rỉ ra khỏi mạch máu và đọng lại bên dưới da, hình thành các vết màu xanh tím mà chúng ta có thể quan sát được. Thông thường, các vết bầm này sau đó nhạt dần và biến mất. Trong một số trường hợp hiếm gặp, các vết bầm có thể lan rộng và tái đi tái lại trong thời gian dài.
Dưới đây là một số vị trí thường xuất hiện vết bầm trên da:
Dưới đây là các loại bầm tím dưới da thường gặp:
Vết bầm tím có thể hình thành sau những va chạm nhẹ như vô tình va nhẹ vào cạnh bàn, khung xe, cạnh cửa… Các vết này thường không đi kèm cảm giác đau, khó chịu nên trong nhiều trường hợp, chúng ta không phát hiện ra các vết này.
Vết bầm trên da do chấn thương nghiêm trọng như té xe, va chạm mạnh khi đá bóng, té ngã từ trên cao… thường đi kèm tình trạng tụ máu, không thể khỏi nhanh chóng nếu không được xử lý đúng cách. Đối với các chấn thương này, bạn nên thăm khám trực tiếp để được hướng dẫn xử lý.
Bầm tím trên da không rõ nguyên nhân có thể đến từ các yếu tố bệnh lý, tác dụng phụ của thuốc hoặc do cơ thể thiếu hụt dưỡng chất.
Tình trạng này có thể hình thành do nhiều nguyên nhân, có thể bao gồm: (2)
Té ngã, va chạm, chấn thương là nguyên nhân hàng đầu gây bầm tím trên da. Khi bị tác động ngoại lực, các mạch máu nhỏ có thể bị vỡ, rò rỉ và tích tụ dưới da, tạo nên vết bầm xanh tím. Tùy vào mức độ nghiêm trọng của chấn thương mà vết bầm có màu sắc, kích thước khác nhau.
Rối loạn chảy máu là hiện tượng máu không thể đông lại như bình thường. Điều này làm tăng nguy cơ chảy máu và hình thành vết bầm. Trong đó, bệnh von willebrand và bệnh máu khó đông là những phân loại điển hình của rối loạn chảy máu gây bầm tím dưới da.
Xem thêm: Rối loạn đông máu là gì để hiểu rõ hơn về các nguyên nhân gây ra hiện tượng này và cách điều trị phù hợp.
Khi một người già đi, cấu trúc da sẽ mỏng hơn, một số lớp mỡ bảo vệ da khỏi thương tổn cũng biến mất dần. Khi đó, nhóm đối tượng này có xu hướng dễ bị bầm tím hơn bình thường, ngay cả khi chỉ va đập nhẹ.
Một số loại thuốc làm loãng máu như warfarin, heparin, aspirin… có thể tăng nguy cơ chảy máu và bầm tím thường xuyên hơn. Ngoài ra, steroid, thuốc hóa trị và thuốc dùng trong liệu pháp nhắm mục tiêu có thể gây giảm số lượng tiểu cầu, khiến người bệnh dễ bị chảy máu, bầm tím hơn bình thường.
Cơ thể sử dụng vitamin C để tạo ra collagen – một loại protein giữ vai trò là cấu trúc của thành mạch máu. Khi một người bị thiếu hụt vitamin C, mạch máu sẽ yếu hơn bình thường, dễ dẫn đến chảy máu và hình thành các vết bầm.
Vết bầm tím có thể được nhận biết dễ dàng thông qua sự thay đổi màu da. Bên cạnh màu da thay đổi, có thể đi kèm các triệu chứng dưới đây:
Vết bầm trên da có thể xuất hiện ở mọi đối tượng, đặc biệt là các nhóm đối tượng dưới đây:
Màu sắc của vết bầm trên da phụ thuộc vào mức độ chấn thương, vị trí tổn thương và tông da của người bệnh. Vết bầm tím trên da thường thay đổi theo thời gian. Ban đầu, chúng có màu đỏ, tím hoặc sẫm màu hơn ở những người có tông da tối. Khi vùng da bị tổn thương bắt đầu lành lại và phân hủy hemoglobin, vùng da bị bầm tím sẽ từ từ chuyển sang màu nâu, xanh lá cây hoặc vàng nhạt, cụ thể: (3)
Để đảm bảo vết bầm được phục hồi nhanh chóng, bạn có thể tham khảo một số phương pháp chăm sóc tại nhà mà Tâm Anh gợi ý dưới đây:
Nguyên tắc RICE thường là bước xử lý ban đầu khi một người gặp chấn thương, cụ thể:
Lưu ý, nguyên tắc RICE nên áp dụng giai đoạn sớm (24 – 48h đầu) sau 48h thì nên chuyển qua cách khác như massage nhẹ nhàng hoặc từ chườm lạnh chuyển qua chườm ấm.
Đối với dấu bầm tím lan rộng, có thể dùng thuốc kháng đông hoặc khi nghi ngờ có dấu hiệu chèn ép khoang (đau, tê các chi…) thì nên khám bác sĩ sớm để xử lý kịp thời. Bạn cũng có thể xem thêm bài viết cách làm tan vết bầm tím nhanh nhất để giúp quá trình phục hồi tốt hơn.
Các loại thuốc mỡ bôi ngoài da có thành phần từ cây kim sa, lô hội, vitamin K, vitamin C, dứa… có thể hỗ trợ giảm đau viêm cũng như thúc đẩy quá trình làm lành vết bầm. Bạn có thể sử dụng một lượng kem vừa đủ thoa nhẹ lên vết bầm mỗi ngày theo hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa.
Xoa bóp, massage nhẹ nhàng giúp thúc đẩy lưu thông máu, tăng tốc độ chữa lành vết bầm của cơ thể. Người bệnh cũng cần lưu ý, không xoa bóp quá mạnh để tránh tác động tiêu cực lên vùng bị chấn thương.
Thuốc giảm đau được kê nhằm kiểm soát cơn đau nhức, khó chịu do chấn thương gây nên. Mặc dù có một số thuốc giảm đau không kê đơn nhưng để đảm bảo an toàn, bạn nên tham vấn bác sĩ trước khi dùng. Ngoài ra, người bị bầm tím cũng không nên quá lạm dụng thuốc giảm đau bởi nó có thể gây nên các tác dụng phụ ảnh hưởng đến sức khỏe.
Hầu hết trường hợp vết bầm tím không gây hại cho sức khỏe. Tuy nhiên, người dân cần lưu ý nếu tình trạng bầm tím xuất hiện trong các trường hợp sau:
Đột nhiên xuất hiện vết bầm trên da không rõ nguyên nhân có thể là dấu hiệu của nhiều tình trạng nguy hiểm như rối loạn đông máu hoặc rối loạn chảy máu, nhiễm trùng, thiếu hụt vitamin, bệnh gan, ung thư… (4)
Vết bầm tím thường sẽ khỏi sau khoảng vài ngày đến vài tuần. Trường hợp vết bầm lan rộng bất thường, kéo dài trên 2 tuần, tái đi tái lại nhiều lần hoặc đi kèm các triệu chứng khác thì người bệnh không nên chủ quan bởi đây có thể là dấu hiệu cảnh báo tình trạng sức khỏe bất thường.
Trường hợp vết thâm tím xuất hiện ở các vị trí nguy hiểm như mắt, ngực, đầu, lưng, bụng… kèm theo cảm giác đau nhức, choáng váng, chảy máu không rõ nguyên nhân… người bệnh cần đến ngay cơ sở y tế để được kiểm tra, xác định nguyên nhân và xử lý nhanh chóng.
Để phòng ngừa sự hình thành các vết bầm tím, người dân cần:
Xem thêm: Những tai nạn thường gặp trong sinh hoạt
Vết bầm trên da kéo dài bao lâu phụ thuộc vào nguyên nhân và phân loại bầm tím. Thông thường, các vết này sẽ mờ dần trong khoảng 2 tuần mà không cần điều trị. Tuy nhiên cũng có những trường hợp kéo dài hơn 1 tháng hoặc lâu hơn.
Câu trả lời là có. Trong một số trường hợp, việc liên tục xuất hiện vết bầm trên da có thể là dấu hiệu của bệnh bạch hầu, u tủy, u lympho, ung thư gan…
Để được tư vấn bệnh và đặt lịch khám trước tại Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, Quý khách vui lòng liên hệ qua thông tin hotline/fanpage dưới đây:
HỆ THỐNG BỆNH VIỆN ĐA KHOA TÂM ANH
Vết bầm tím trên da có thể đến từ nhiều nguyên nhân, trong đó có yếu tố bệnh lý. Vì vậy, trường hợp liên tục xuất hiện vết bầm bất thường kéo dài, người bệnh nên thăm khám tại các bệnh viện lớn có chuyên khoa Cơ xương khớp để được bác sĩ chẩn đoán và điều trị nhanh chóng, tránh rủi ro tiềm ẩn.
