Phình tách động mạch chủ là tình trạng nguy hiểm, thậm chí là đe dọa tính mạng người bệnh nêu không được phát hiện và can thiệp kịp thời. Vậy bệnh gây ra những hệ quả gì và nguy hiểm ra sao? Hãy cùng giải đáp thắc mắc và tìm hiểu chi tiết qua bài viết bên dưới với sự tư vấn chuyên môn của ThS.BS Trần Trung Kiên, Trung tâm Tim mạch Can thiệp, BVĐK Tâm Anh.
Phình tách động mạch chủ là tình trạng nguy hiểm xảy ra ở động mạch chủ, mạch máu lớn nhất có nhiệm vụ vận chuyển máu từ tim đến các cơ quan trong cơ thể.
Phình động mạch chủ là hiện tượng một phần của thành động mạch bị giãn rộng, do áp lực máu lưu thông cao hoặc do yếu tố bệnh lý. Trong khi đó, tách động mạch chủ xuất hiện khi có một vết rách trên lớp nội mạc của thành động mạch. Điều này làm máu chảy qua vết rách, thâm nhập vào các lớp mô của thành động mạch và tạo nên những khoảng phân tách.
Quá trình này làm suy yếu cấu trúc động mạch, gia tăng áp lực nội tại dẫn đến nguy cơ vỡ động mạch chủ. Đây là tình trạng nguy hiểm, đòi hỏi cần được can thiệp y tế khẩn cấp để giảm thiểu nguy cơ tử vong.
Phình tách động mạch chủ được phân loại dựa trên vị trí tổn thương và phạm vi ảnh hưởng của bệnh, trong đó có hai hệ thống phổ biến nhất bao gồm: (1)
Hệ thống DeBakey chia căn bệnh này thành ba loại chính dựa trên vị trí khởi phát tổn thương và phạm vi lan rộng:
Hệ thống Stanford dựa vào vị trí tổn thương và mức độ ảnh hưởng đến động mạch chủ lên, bao gồm hai loại:
Trong một số trường hợp hiếm gặp, phình tách có thể chỉ giới hạn trong các động mạch riêng lẻ như động mạch vành hoặc động mạch cảnh.
Phình tách động mạch chủ dễ bị nhầm lẫn với các bệnh lý tim mạch khác. Để nhận biết tình trạng bệnh này, có thể dựa vào một số dấu hiệu bao gồm:
Nguyên nhân chính gây ra tình trạng phình tách động mạch chủ thường liên quan đến một số bệnh lý như: (2) (3)
Bên cạnh đó, các yếu tố có thể làm tăng nguy cơ phát triển phình tách động mạch chủ bao gồm:
Người bệnh cần đến cơ sở y tế gần nhất ngay sau khi xuất hiện các triệu chứng nghi ngờ phình tách động mạch chủ, chẳng hạn như: Đau ngực, đau lưng dữ dội, khó thở, chóng mặt, ngất xỉu, yếu hoặc liệt một bên cơ thể, đau bụng dữ dội, mạch yếu,…
Đây là tình trạng cấp cứu y tế cần được can thiệp kịp thời để tránh các biến chứng nguy hiểm đe dọa tính mạng. Ngoài ra, nếu bản thân có các yếu tố nguy cơ như tăng huyết áp, bệnh lý tim bẩm sinh, tiền sử gia đình mắc bệnh,… Mỗi cá nhân hãy chủ động kiểm tra sức khỏe định kỳ để phát hiện sớm các nguy cơ tiềm ẩn và điều trị kịp thời.
Phình tách động mạch chủ có thể gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng, thậm chí đe dọa tính mạng người bệnh. Một số biến chứng phổ biến bao gồm:
Mức độ nguy hiểm của các biến chứng phụ thuộc vào tình trạng sức khỏe người bệnh, vị trí và kích thước của vết rách động mạch. Nhận biết sớm, can thiệp y tế kịp thời là yếu tố quyết định trong việc giảm thiểu nguy cơ biến chứng và bảo vệ tính mạng của người bệnh.
Các triệu chứng của tình trạng này thường dễ nhầm lẫn với nhiều bệnh lý tim mạch khác. Do đó, để việc chẩn đoán được chính xác bác sĩ sẽ thực hiện bằng một số phương pháp chuyên sâu như:
Tùy vào tình trạng sức khỏe và mức độ nghiêm trọng của bệnh, bác sĩ sẽ lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp. Các phương pháp điều trị nhằm mục đích ngăn chặn sự tiến triển của bệnh và cải thiện tình trạng sức khỏe của bệnh nhân, bao gồm:
Đối với những trường hợp phình tách động mạch chủ nhẹ ít nghiêm trọng, thuốc có thể được bác sĩ sử dụng để điều trị. Một số loại thuốc như thuốc chẹn Beta thường được sử dụng để giảm huyết áp và ngăn ngừa tình trạng phình tách trở nên trầm trọng hơn trước khi tiến hành phẫu thuật. Trong một số trường hợp, điều trị nội khoa có thể đủ để kiểm soát tình trạng bệnh mà chưa cần phải phẫu thuật.
Phẫu thuật ngoại khoa là phương pháp chủ yếu trong điều trị phình tách động mạch chủ khi tình trạng bệnh trở nên nghiêm trọng và đe dọa tính mạng. Đối với động mạch chủ đi lên, phẫu thuật hở là lựa chọn chính để sửa chữa hoặc thay thế các đoạn động mạch bị tổn thương. Mục tiêu của phẫu thuật là đóng vết rách, tái tạo lại động mạch chủ bằng mảnh ghép tổng hợp, đồng thời điều trị hở van động mạch chủ nếu có bằng cách nối lại các lá van hoặc thay van.
Phẫu thuật ngoại khoa cũng được chỉ định đối với bệnh nhân mắc hội chứng Marfan và có bóc tách động mạch chủ đoạn xa cấp tính. Nếu được thực hiện sớm, đúng thời điểm, phẫu thuật có thể mang lại kết quả khả quan và giảm thiểu nguy cơ biến chứng.
Sau đây là một số biện pháp giúp phòng ngừa tình trạng này hoặc một số vấn đề liên quan đến sức khỏe tim và mạch máu, bao gồm:
Việc áp dụng các biện pháp phòng ngừa giúp giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh và bảo vệ sức khỏe tim mạch một cách toàn diện hơn.
Để sống chung an toàn với bệnh phình tách động mạch chủ, bệnh nhân cần tuân thủ theo chỉ dẫn điều trị của bác sĩ bao gồm việc sử dụng thuốc. Trong trường hợp nặng, phẫu thuật có thể là giải pháp cần thiết để thay thế phần động mạch chủ bị tổn thương giúp người bệnh cải thiện triệu chứng và kéo dài tuổi thọ.
Đồng thời, người bệnh cần duy trì lối sống lành mạnh như ăn uống hợp lý, tập thể dục đều đặn và không hút thuốc cũng sẽ giúp người bệnh. Với sự hỗ trợ từ bác sĩ chuyên khoa Tim mạch Can thiệp, bệnh nhân có thể chủ động kiểm soát tình trạng sức khỏe và sống chung với bệnh một cách an toàn.
Để đặt lịch khám, tư vấn và điều trị trực tiếp với các bác sĩ tại Trung tâm Tim mạch Can thiệp, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, Quý khách hàng có thể liên hệ theo thông tin sau:
HỆ THỐNG BỆNH VIỆN ĐA KHOA TÂM ANH
Phình tách động mạch chủ là một bệnh lý nghiêm trọng có thể đe dọa tính mạng nếu không được điều trị kịp thời. Tuy nhiên, nếu được phát hiện sớm, điều trị đúng cách kết hợp với duy trì lối sống lành mạnh bệnh nhân vẫn có thể sống khỏe mạnh và quản lý bệnh một cách hiệu quả.
