Chấn thương cổ tay là tổn thương cơ xương khớp thường gặp hiện nay và có thể xuất hiện ở mọi lứa tuổi. Nếu không được điều trị kịp thời, tình trạng này có thể kéo dài có thể gây ra các biến chứng như hạn chế vận động và đau mãn tính. Vì vậy, việc lựa chọn phương pháp điều trị an toàn, hiệu quả đóng vai trò quan trọng trong quản lý tình trạng này. Cùng BVĐK Tâm Anh tìm hiểu chi tiết qua bài viết sau:
Chấn thương cổ tay (Wrist injuries) là tình trạng tổn thương xảy ra ở vùng cổ tay bao gồm các cấu trúc xương, sụn khớp, dây chằng, gân và mô mềm xung quanh do va đập, chịu lực mạnh hoặc do yếu tố bệnh lý. Cổ tay là một trong những cấu trúc phức tạp nhất của con người, được tạo thành từ khớp, xương, gân, dây chằng, dây thần kinh và mạch máu.
Chính sự phức tạp này khiến cổ tay rất dễ bị tổn thương. Tương tự hầu hết các chấn thương ở tứ chi, chấn thương vùng cổ tay được chia thành nhiều cấp độ từ nhẹ đến nặng tùy thuộc vào nguyên nhân và phân loại chấn thương.
Một số loại chấn thương vùng cổ tay thường gặp mà người dân cần lưu ý bao gồm: (1)
Dây chằng là các dải mô liên kết giữa các xương cổ tay, khi các dải này bị kéo căng hoặc uốn cong quá mức có thể dẫn đến tổn thương hay còn gọi là bong gân. Bong gân thường xảy ra khi một người té ngã chống tay duỗi thẳng, buộc cổ tay phải uốn cong quá mức.
Trật khớp là tình trạng xương trượt ra khỏi khớp cổ tay, có thể khiến cơ, dây chằng và bao khớp bị tổn thương. Tình trạng này khiến người bệnh đau đớn, sưng tấy, mất ổn định khớp, giảm khả năng vận động…
Khi va chạm mạnh hoặc ngã chống thẳng tay xuống sàn, một số xương ở cổ tay như xương trụ, xương quay, xương thuyền, xương bán nguyệt có thể bị nứt hoặc gãy. Gãy xương cổ tay nếu không được can thiệp sớm có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến chức năng cổ tay.
Đây là một dạng chấn thương cổ tay thường gặp khi té ngã, tai nạn hoặc va đập khiến dây chằng ở cổ tay bị rách một phần hoặc toàn bộ. Triệu chứng điển hình của rách dây chằng cổ tay là đau, sưng tấy, bầm tím, nóng rát, khó cử động cổ tay…
Khi ngã hoặc chấn thương vặn xoắn mạnh có thể gây chấn thương phức hợp khớp ở phía ngón út của cố tay. Khi cấu trúc này bị tổn thương có thể gây đau nhói, sưng cổ tay; giảm phạm vi hoạt động cổ tay; xuất hiện âm thanh lạo xạo, lục cục khi cử động…
Viêm bao gân xảy ra khi gân ở cổ tay bị viêm, thường do các chuyển động lặp đi lặp lại của bàn tay và cổ tay, bao gồm đánh máy, chơi thể thao (bóng chuyền, bóng bàn, cầu lông…). Viêm bao gân khiến cổ tay sưng đau, khó cử động, ảnh hưởng đến hoạt động hằng ngày của người bệnh.
Chấn thương mô mềm liên quan đến tổn thương các mô mềm quanh cổ tay như dây chằng, gân, cơ, mô liên kết. Chấn thương mô mềm khiến người bệnh thường xuyên bị đau nhức, giảm khả năng vận động.
Tình trạng này có thể đến từ nhiều nguyên nhân, điển hình như:
Té ngã, va đập mạnh là nguyên nhân thường gặp khiến cổ tay bị chấn thương. Đặc biệt khi té ngã, chúng ta thường có xu hướng chống tay xuống sàn, điều này có thể khiến cổ tay bị kéo căng hoặc gập quá mức gây tổn thương bao khớp, dây chằng và xương. Té ngã cũng thường gây ra chấn thương ngón tay.
Các chuyển động đột ngột có lực mạnh như như ném bóng, vung vợt, đỡ bóng mạnh rất dễ gây tổn thương xương và các cấu trúc mô mềm ở cổ tay. Ngoài ra, các môn thể thao thường này lặp đi lặp lại một động tác yêu cầu lực cổ tay trong thời gian dài, lâu dần có thể khiến cổ tay bị tổn thương.
Xem thêm: Những môn thể thao nào dễ gây ra chấn thương
Một số nghề thường yêu cầu nâng vật nặng hoặc thường xuyên uốn cong khớp cổ tay như bốc vác, vận hàng máy móc hạng nặng, chơi nhạc cụ, đánh máy… cũng là nguyên nhân gây tổn thương các cấu trúc ở cổ tay.
Tai nạn giao thông thường diễn ra đột ngột, gây chấn thương nghiêm trọng các bộ phận trên cơ thể, bao gồm cổ tay. Một số chấn thương vùng cổ tay thường gặp khi tai nạn như bong gân, rách dây chằng, gãy xương cổ tay…
Chấn thương ở cổ tay có thể gây ra một số triệu chứng như:
Bên cạnh nguyên nhân chính, các yếu tố dưới đây cũng làm tăng nguy cơ chấn thương ở vùng cổ tay:
Tiền sử chấn thương tại cổ tay có thể làm giảm sức mạnh và tính linh hoạt của cổ tay, khiến người bệnh dễ bị chấn thương khi vận động. Ngoài ra, trường hợp chấn thương vùng cổ tay trong quá khứ chưa được chữa khỏi hoàn toàn, có thể dẫn đến tình trạng tái phát trong tương lai.
Tuổi càng lớn, hệ thống cơ xương khớp càng lão hóa, dễ hình thành các bệnh lý như loãng xương, viêm xương khớp, thoái hóa xương khớp… đây là các yếu tố tăng nguy cơ chấn thương ở cổ tay nếu bị té ngã, va đập mạnh hoặc hoạt động cổ tay thường xuyên.
Như đã đề cập, người thường xuyên tham gia các môn thể thao yêu cầu lực cổ tay mạnh hoặc lặp đi lặp lại một động tác có sử dụng lực cổ tay có thể tăng nguy cơ chấn thương cổ tay. Vì vậy, bạn cần lưu ý khi chơi các môn thể tham như bowling, golf, thể dục dụng cụ, quần vợt, bóng bàn, trượt tuyết…
Xem thêm: Chấn thương thường gặp khi chạy bộ
Người làm các công việc đặc thù, thường xuyên lặp đi lặp lại một động tác hoặc thường mang vác vật nặng, bao gồm: nhân viên văn phòng, thợ may, thợ hồ, nhân viên giao hàng… nguy cơ cao gặp phải chấn thương khu vực cổ tay trong quá trình làm việc.
Việc chấn thương có nguy hiểm không có phụ thuộc vào nhiều yếu tố. Trường hợp không ảnh hưởng quá lớn tới cấu trúc cổ tay, tình trạng này có thể khỏi trong vài tuần. Tuy nhiên, trong một số trường hợp chấn thương nghiêm trọng như gãy tay, nếu không được can thiệp kịp thời có thể ảnh hưởng đến chức năng tay, thậm chí là tàn phế.
Trong một số trường hợp, nếu không được can thiệp điều trị kịp thời và đúng cách, có thể dẫn đến các biến chứng như:
Để biết chính xác nguyên nhân và mức độ nghiêm trọng của tình trạng chấn thương ở cổ tay, bác sĩ thường yêu cầu thực hiện một số phương pháp chẩn đoán sau:
Sau khi có kết quả chẩn đoán chính xác, tùy vào trường hợp cụ thể mà bác sĩ có thể chỉ định phương pháp điều trị phù hợp như: (2)
Bị chấn thương cổ tay phải làm sao? Ngay khi bị chấn thương quanh cổ tay, bạn cần tạm ngừng hoạt động cổ tay, chườm đá, quấn băng cố định quanh vị trí bị tổn thương, nâng cao tay và đưa người bệnh đến cơ sở y tế gần nhất để được can thiệp y tế nhanh chóng.
Tùy vào phân loại chấn thương mà bác sĩ có thể chỉ định các phương pháp điều trị phù hợp như:
Để phòng ngừa đúng cách, bạn cần lưu ý một số vấn đề sau: (3)
Dưới đây là một số câu hỏi liên quan đến chấn thương ở cổ tay mà BVĐK Tâm Anh thường nhận được:
Bạn cần gặp bác sĩ chuyên khoa nếu cảm thấy đau nhức dữ dội hoặc đau âm ỉ kéo dài, biến dạng khớp, tê bì hoặc không thể cử động cổ tay.
Thời gian hồi phục của chấn thương còn tùy thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm: nguyên nhân, mức độ tổn thương, thời điểm phát hiện, thể trạng người bệnh…
Thông thường, bong gân nhẹ sẽ khỏi trong khoảng 2 – 3 tuần nếu được chăm sóc đúng cách. Ngược lại, các trường hợp nặng hơn như rách dây chằng hay dãy xương, người bệnh cần nhiều thời gian hơn để hồi phục. Để tăng tốc độ hồi phục, người bệnh nên tuân thủ tuyệt đối hướng dẫn điều trị từ bác sĩ chuyên khoa.
Để được tư vấn bệnh và đặt lịch khám trước tại Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, Quý khách vui lòng liên hệ qua thông tin hotline/fanpage dưới đây:
HỆ THỐNG BỆNH VIỆN ĐA KHOA TÂM ANH
Chấn thương cổ tay có thể đến từ nhiều nguyên nhân, bao gồm yếu tố bệnh lý. Ngay khi xuất hiện các triệu chứng bất thường vùng cổ tay, người bệnh cần thăm khám trực tiếp tại các cơ sở y tế uy tín để được bác sĩ thăm khám, chẩn đoán và xây dựng phác đồ điều trị phù hợp theo hướng cá nhân hóa.
