Căng cơ thắt lưng là chấn thương cơ xương khớp thường gặp, đặc biệt là với vận động viên, người thường xuyên làm việc nặng, người nguy cơ va chạm, té ngã cao… Vậy tình trạng này có nghiêm trọng không, điều trị như thế nào?
Căng cơ thắt lưng là một dạng chấn thương phổ biến ở lưng dưới, dẫn đến tổn thương gân – cơ, gây nên các đợt co thắt, đau nhức cho người bệnh. Tình trạng này xảy ra khi các cơ và dây chằng ở lưng bị kéo căng, tạo ra những vết rách nhỏ ở mô, khiến các cơ trở nên yếu hơn, khó hoặc không thể giữ xương cột sống ở đúng vị trí. Từ đó khiến cột sống kém ổn định, dẫn đến tình trạng co thắt, đau nhức lưng dưới. Trường hợp tiến triển nặng có thể gây ảnh hưởng đến sức khỏe và chất lượng sống của người bệnh.
Tình trạng này có thể đến từ bất kỳ nguyên nhân nào gây tổn thương vùng lưng dưới, điển hình như:
Đột ngột nâng vật nặng hoặc thường xuyên mang vác nặng có thể khiến các mô cơ bị kéo căng, quá tải , thậm chí là rách, gây nên cảm giác đau đớn, khó chịu.
Té ngã có thể khiến thắt lưng chịu một lực va đập mạnh, ảnh hưởng đến các cơ quan như xương, dây thần kinh, mô liên kết và cơ. Đây cũng là một trong những nguyên nhân phổ biến gây căng cơ ở thắt lưng.
Khi bạn đi, đứng, ngồi, nằm, vận động sai tư thế, có thể khiến mô cơ lưng, cơ trung tâm và cơ bụng bị căng thẳng kéo dài, làm giảm lượng máu cung cấp cho các cơ này, dẫn đến tình trạng căng cứng ở thân và lưng dưới.
Vận động quá mức khiến các nhóm cơ ở vùng thắt lưng liên tục chịu kích thích, căng thẳng vượt quá khả năng chịu đựng, từ đó gây căng cơ, thậm chí tạo thành các vết rách trong cơ.
Ngoài ra, tuổi cao, thừa cân, sức khỏe tổng thể yếu, đặc thù nghề nghiệp, mang thai, các bệnh lý xương khớp… đều là yếu tố tăng nguy cơ mắc bệnh mà bạn cần lưu ý.
Người bệnh có thể nhận biết sớm tình trạng bệnh thông qua một số dấu hiệu dưới đây:
Thực tế, ngoài căng cơ, đau nhức lưng dưới còn là triệu chứng của nhiều tình trạng sức khỏe nghiêm trọng khác như thoát vị đĩa đệm, gãy xương, chèn ép dây thần kinh, viêm khớp, nhiễm trùng, khối u… Vì vậy, khi cảm thấy đau lưng bất thường không rõ nguyên nhân, người dân nên thăm khám sớm tại bệnh viện uy tín có chuyên khoa Chấn thương Chỉnh hình để được chẩn đoán và điều trị kịp thời, tránh các biến chứng nguy hiểm.
Sau khi chẩn đoán lâm sàng, để xác định chính xác nguyên nhân gây bệnh, mức độ nghiêm trọng, bác sĩ có thể chỉ định người bệnh thực hiện thêm một số phương pháp chẩn đoán khác như:
Sử dụng bức xạ để tạo ra hình ảnh xương và các mô có mật độ dày, từ đó đánh giá tổn thương mô, xương và các cơ quan khác quanh vùng cột sống – thắt lưng.
Sử dụng tia X để tạo ra hình ảnh 3D của xương và các mô mềm quanh vùng cột sống thắt lưng, thường được chỉ định khi không thể đánh giá chính xác tình trạng căng cơ thắt lưng thông qua hình chụp X-quang.
Sử dụng nam châm và sóng vô tuyến để tạo ra hình ảnh chi tiết, rõ ràng về cấu trúc xương, cơ, gân và các cấu trúc mô mềm khác ở thắt lưng. Đây là một trong những phương pháp mang lại hiệu quả cao trong đánh giá tổn thương gân – cơ.
Kiểm tra chức năng thần kinh và cơ thông qua thiết bị đo điện cơ đồ. Từ đó phát hiện các tổn thương thần kinh gây đau, ngứa ran và tê liệt vùng thắt lưng.
Sau khi có kết quả chẩn đoán chính xác, người bệnh sẽ được chỉ định/hướng dẫn thực hiện các phương pháp sau nhằm kiểm soát triệu chứng cũng như sửa chữa tổn thương hiệu quả:
Trong vài ngày đầu, người bệnh có thể chườm lạnh 10 – 15 phút sau mỗi 3 – 4 giờ hoặc theo hướng dẫn từ bác sĩ chuyên khoa, nhằm hỗ trợ giảm sưng đau nhanh chóng.
Sau khoảng vài ngày kể từ khi bắt đầu, khi tình trạng sưng tấy đã giảm, việc chườm ấm 15 phút mỗi lần có thể hỗ trợ giảm đau, tăng cường lưu thông máu, cải thiện tình trạng co cứng cơ.
Thuốc giảm đau được kê nhằm hỗ trợ kiểm soát tình trạng đau nhức, khó chịu của người bệnh. Lưu ý, mặc dù hiện nay có một số thuốc giảm đau không kê đơn, tuy nhiên, để đảm bảo an toàn, người bệnh nên dùng thuốc dưới sự hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa, tránh nguy cơ xuất hiện tác dụng phụ, rủi ro tiềm ẩn.
Tình trạng này có thể cải thiện khi thực hiện các bàn tập kéo giãn cơ lưng. Các bài tập này giúp tăng cường sức mạnh cơ xương khớp vùng lưng, cải thiện tính linh hoạt, hỗ trợ thúc đẩy quá trình hồi phục và hạn chế nguy cơ tái chấn thương sau điều trị.
Lưu ý, chỉ tập với cường độ vừa phải, không quá gắng sức.
Massage lưng dưới giúp các cơ như cơ lưng rộng, cơ vuông thắt lưng, cơ dựng sống lưng… được làm ấm, tăng lưu thông máu, đưa dưỡng chất đến các tế bào bị tổn thương, từ đó giảm đau, tăng tốc độ phục hồi sau căng cơ.
Trong một số trường hợp nhất định, người bệnh có thể được yêu cầu đeo đai lưng, nịt bụng để hỗ trợ bảo vệ thắt lưng. Tuy nhiên, chỉ nên sử dụng thiết bị hỗ trợ trong thời gian ngắn, khi cần nâng vật nặng hoặc lặp đi lặp lại một động tác.
Phương pháp này được đánh giá là mang lại hiệu quả điều trị cao cho các vấn đề về cơ xương khớp, trong đó có căng cơ thắt lưng do sự dịch chuyển của xương cột sống. Phương pháp này được thực hiện bằng cách nắn chỉnh các cấu trúc bị sai lệch vị trí ở cột sống, từ đó hỗ trợ giảm đau
Mặc dù căng cơ lưng dưới gây đau nhức, khó chịu, khiến người bệnh không muốn vận động. Tuy nhiên, khi cơn đau đã cải thiện, người bệnh cần thực hiện các bài tập vật lý trị liệu theo kế hoạch của bác sĩ chuyên khoa nhằm tăng cường sức mạnh, cải thiện tính linh hoạt, từ đó hỗ trợ phục hồi chức năng vận động nhanh chóng.
Để phòng ngừa tình trạng bạn cần lưu ý một số vấn đề sau:
Trong quá trình tập luyện thể dục thể thao hoặc làm việc nặng, nếu có cảm giác đau nhức lưng dưới, bạn cần ngừng vận động và nghỉ ngơi để tránh nguy cơ mắc bệnh hoặc làm trầm trọng thêm tình trạng căng cơ.
Tư thế nằm sấp khiến lưng dưới và hông bị kéo căng quá mức và làm thay đổi động lực của đường cong cột sống dưới, điều này không chỉ dẫn tới căng cơ thắt lưng mà còn gây ra nhiều vấn đề về xương khớp khác. Thay vì nằm sấp, bạn nên nằm ngửa hoặc nằm nghiêng để duy trì đường cong tự nhiên của cột sống cũng như giảm tải áp lực lên vùng thắt lưng.
Để nâng vật nặng từ sàn, bạn cần ngồi xổm xuống trước vật nặng, giữ đồ vật gần với ngực, từ từ duỗi thẳng đầu gối để đứng lên, cần đảm bảo thẳng lưng để tránh chấn thương ở vùng cột sống – thắt lưng.
Lưu ý, chỉ nâng những vật vừa sức, không cố gắng mang vác những đồ vật vượt quá khả năng chịu lực của cơ thể.
Thừa cân, béo phì là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây nên các bệnh lý cơ xương khớp. Thừa cân khiến cơ bắp vùng thắt lưng chịu áp lực lớn hơn bình thường, lâu dần có thể gây tổn thương. Thay vào đó, bạn nên duy trì cân nặng vừa phải dựa trên chỉ số khối cơ thể (BMI).
Ngồi đúng tư thế cũng là yếu tố quan trọng giúp hạn chế các tổn thương vùng thắt lưng. Do đó, trong quá trình làm việc, học tập, sinh hoạt thường ngày, bạn cần ngồi thẳng lưng, giữ cột sống – thắt lưng ở đường cong tự nhiên của cơ thể. Điều này không chỉ bảo vệ cơ thắt lưng mà còn hạn chế nguy cơ mắc các bệnh lý liên quan như đau cổ vai gáy, thoát vị đĩa đệm, đau thần kinh tọa…
Thời gian phục hồi căng cơ ở vùng thắt lưng phụ thuộc vào mức độ nghiêm trọng của tình trạng này. Các trường hợp nhẹ có thể cải thiện trong vài ngày (2). Trường hợp nghiêm trọng hơn, người bệnh sẽ cần nhiều thời gian hơn cho quá trình hồi phục. Người bệnh có thể trao đổi trực tiếp vấn đề này với bác sĩ chuyên khoa trong quá trình thăm khám.
Trong một số trường hợp nhất định, tình trạng này có thể tự khỏi sau vài ngày nếu được chăm sóc đúng cách. Tuy nhiên, nếu ở mức độ nặng, người bệnh cần can thiệp y tế để được kiểm tra và xử lý kịp thời, tránh nguy cơ xuất hiện rủi ro, ảnh hưởng đến chức năng cơ xương khớp và sức khỏe tổng thể.
HỆ THỐNG BỆNH VIỆN ĐA KHOA TÂM ANH
Như vậy, vấn đề căng cơ thắt lưng chữa ra sao đã được giải đáp trong bài viết. Như đã đề cập, đau vùng lưng dưới không chỉ là triệu chứng của căng cơ mà còn là dấu hiệu của nhiều bệnh lý nguy hiểm khác. Vì vậy, khi cảm thấy đau nhức bất thường, người bệnh cần đến cơ sở y tế uy tín để được khám chữa nhanh chóng.
