Số lượng bạch cầu trung tính tăng: Nguyên nhân và cách điều trị

Bạch cầu trung tính tăng làm tăng nguy cơ sốc nhiễm trùng, suy đa cơ quan, xuất huyết, xơ hóa… Nguyên nhân có thể do nhiễm trùng, viêm nhiễm, mắc bệnh lý ác tính, sử dụng thuốc hoặc tăng tiểu cầu. Tiên lượng tùy thuộc vào từng trường hợp cụ thể.

Tình trạng bạch cầu trung tính tăng là gì?

Bạch cầu trung tính tăng (neutrophilia) là tình trạng số lượng bạch cầu trung tính trong máu cao bất thường (hơn 7700 bạch cầu trung tính/microL).

Số lượng bạch cầu trung tính tuyệt đối (Absolute Neutrophil Count – ANC), được định nghĩa là phần trăm bạch cầu trung tính trong máu ở người trưởng thành, thường nằm trong khoảng từ 2500 – 7000 bạch cầu trung tính/microL. Số lượng bạch cầu hơn 11.000 tế bào/microL, được gọi là tăng bạch cầu [1].

Bạch cầu trung tính là một loại tế bào bạch cầu giúp cơ thể chống lại nhiễm trùng và chữa lành vết thương. Bạch cầu trung tính có thể tăng lên để đáp ứng với một số tình trạng hoặc rối loạn cụ thể, chẳng hạn như: nhiễm trùng, chấn thương, rối loạn viêm, một số loại thuốc, bệnh bạch cầu.

>> Tìm hiểu về tình trạng: Bạch cầu trung tính giảm

Nguyên nhân dẫn đến tình trạng số lượng bạch cầu trung tính tăng

Bạch cầu trung tính tăng có thể xảy ra do nhiều nguyên nhân khác nhau như:

1. Nhiễm trùng

Hầu hết các bệnh nhiễm trùng do vi khuẩn gây ra đều có thể dẫn đến tăng bạch cầu trung tính [2]. Tuy nhiên, một số trường hợp có thể ngoại lệ.

2. Viêm

Bất kỳ tình trạng viêm nào trên cơ thể đều có thể làm tăng số lượng bạch cầu trung tính, chẳng hạn như:

• Viêm khớp, bao gồm viêm khớp dạng thấp và bệnh gút
• Viêm loét đại tràng
• Tổn thương mô, chẳng hạn như do bỏng, phẫu thuật hoặc chấn thương
• Mất máu
• Rối loạn hồng cầu hình liềm
• Suy thận cấp tính
• Nhiễm toan đái tháo đường
• Hội chứng cushing
• Tiền sản giật và sản giật
• Đau tim
• Thiếu oxy cấp tính

3. Các loại bệnh ác tính

Một số loại ung thư, bao gồm ung thư hạch Hodgkin, bệnh bạch cầu dòng tủy mạn tính đều có thể làm tăng số lượng bạch cầu trung tính. Việc sản xuất quá mức bạch cầu trung tính mạn tính và tiểu cầu thường xảy ra ở những bệnh lý ác tính này do đột biến trong tế bào gốc tủy xương.

4. Sử dụng thuốc

Một số loại thuốc có thể làm tăng bạch cầu trung tính bao gồm:

• Thuốc chống động kinh
• Clozapin
• Corticosteroid
• Heparin lithium
• Minocycline

5. Tăng tiểu cầu

Tăng tiểu cầu là một chứng rối loạn hiếm gặp, xảy ra khi cơ thể sản xuất quá nhiều tiểu cầu. Tình trạng này có thể dẫn đến tăng bạch cầu trung tính, hình thành cục máu đông nguy hiểm, thậm chí làm tăng nguy cơ đột quỵ và đau tim.

Triệu chứng xảy ra khi bạch cầu trung tính tăng

Số lượng bạch cầu trung tính trong máu cao có thể gây ra các triệu chứng dễ nhận biết như:

• Sốt từ 38 độ C trở lên [3]
• Cơ thể yếu, mệt mỏi
• Chóng mặt, ngất xỉu
• Nhiễm trùng tái phát
• Vết loét trên cơ thể không lành
• Các khớp bị sưng hoặc đau

Chẩn đoán tình trạng bạch cầu hạt trung tính tăng

Bác sĩ thường chỉ định thực hiện xét nghiệm công thức máu toàn bộ khi người bệnh có các dấu hiệu nhiễm trùng (như sốt, ho hoặc đau bụng) hoặc triệu chứng bệnh mạn tính (như giảm cân hoặc mệt mỏi). Nếu phát hiện số lượng bạch cầu trung tính tăng và không có nguyên nhân nhiễm trùng rõ ràng, bác sĩ sẽ mang mẫu máu đi soi qua kính hiển vi để xác định tế bào bạch cầu trung tính chưa trưởng thành (myeloblasts) có được vận chuyển từ tủy xương vào máu hay không.

Bạch cầu trung tính chưa trưởng thành xuất hiện trong máu là dấu hiệu cho thấy có rối loạn ở tủy xương như bệnh bạch cầu. Trong trường hợp này, xét nghiệm mẫu tủy xương sẽ được tiếp tục thực hiện.

Ngoài ra các phương pháp chẩn đoán khác cũng có thể được chỉ định bao gồm:

1. Xét nghiệm phân biệt giữa các loại tăng bạch cầu trung tính khác nhau

• Xét nghiệm ước tính các dấu hiệu viêm (ESR, CRP, LDH, ferritin)
• Xét nghiệm chức năng gan
• Xét nghiệm chức năng thận
• Xét nghiệm đông máu (APTT, PT, fibrinogen, D dimer) để phân biệt với ban xuất huyết giảm tiểu cầu vô căn
• Nghiên cứu mô bệnh học của dịch cơ thể để phát hiện nhiễm trùng (cấy máu, cấy đờm, cấy nước tiểu, cấy vết thương, cấy phân và phân tích dịch não tủy)
• Xét nghiệm độc tố vi khuẩn

2. Các xét nghiệm giúp phân biệt nguyên nhân ác tính

• Sinh thiết tủy xương
• Xét nghiệm di truyền (phân tử)
• Xét nghiệm tế bào học dòng chảy

3. Xét nghiệm chẩn đoán hình ảnh

Bác sĩ có thể chỉ định thực hiện xét nghiệm chẩn đoán hình ảnh để hỗ trợ chẩn đoán chính xác nguyên nhân dẫn đến số lượng bạch cầu hạt trung tính tăng, bao gồm:

• Chụp cắt lớp vi tính (CT) đầu, cổ, bụng, ngực và xương chậu để phát hiện các bệnh lý liên quan đến hạch
• Chụp cộng hưởng từ
• Chụp kiểm tra phát xạ Positron (PET).
• Chụp X quang ngực
• Siêu âm chẩn đoán

Biến chứng có thể xảy ra khi số lượng bạch cầu trung tính cao

Bạch cầu trung tính tăng có thể gây ra nhiều biến chứng đáng lo ngại như sau:

• Tăng đông máu liên quan đến phản ứng bạch cầu
• Tăng nguy cơ suy đa cơ quan
• Nhiễm khuẩn huyết trong trường hợp nhiễm trùng không được kiểm soát
• Sốc nhiễm trùng do nội độc tố của vi khuẩn
• Nhiễm trùng nha chu nặng
• Rối loạn tâm thần nghiêm trọng
• Huyết khối
• Xuất huyết
• Chuyển sang khối u ác tính (bệnh bạch cầu cấp tính)
• Xơ hóa

Cách điều trị khi bạch cầu trung tính tăng

Không có phương pháp điều trị cụ thể đối với bệnh tăng bạch cầu trung tính. Phác đồ chữa trị chủ yếu dựa vào nguyên nhân cơ bản, phổ biến như:

• Tách bạch cầu đối với trường hợp số lượng bạch cầu lớn hơn 50.000
• Hydrat hóa
• Liệu pháp gây độc tế bào bằng hydroxyurea được sử dụng để ngăn ngừa các biến chứng liên quan đến tình trạng tăng đông máu
• Sử dụng thuốc chống viêm, thuốc kháng sinh để điều trị các trường hợp viêm và nhiễm trùng liên quan đến tăng bạch cầu trung tính
• Ngừng sử dụng thuốc hoặc điều chỉnh liều lượng thích hợp nếu tăng bạch cầu trung tính do thuốc
• Sử dụng các loại thuốc giảm tế bào như hydroxyurea để làm giảm số lượng bạch cầu trung tính và theo dõi thường xuyên bằng xét nghiệm công thức máu để xem xét tình hình cải thiện.
• Ghép tế bào gốc tạo máu đồng loại (HCT) được khuyến cáo thực hiện cho bệnh nhân bị tăng bạch cầu trung tính nguyên phát.

Phòng ngừa tình trạng tăng bạch cầu trung tính

Để giảm nguy cơ mắc tình trạng tăng bạch cầu trung tính, dưới đây là các biện pháp quan trọng cần thực hiện:

1. Hạn chế hút thuốc

Thói quen hút thuốc có thể làm tăng nguy cơ tăng bạch cầu, đặc biệt là bạch cầu trung tính, bạch cầu lympho, bạch cầu đơn nhân và bạch cầu ưa kiềm. Do đó, bỏ hút thuốc lá là biện pháp quan trọng để phòng ngừa các bệnh lý này.

2. Duy trì cân nặng khỏe mạnh

Béo phì làm tăng nguy cơ tăng bạch cầu trung tính dai dẳng. Nhóm đối tượng này cũng thường có chỉ số BMI, nồng độ protein phản ứng C (CRP) trong huyết thanh, chu vi vòng eo và số lượng tiểu cầu cao hơn (tất cả P ​​< 0,0005).

3. Quản lý căng thẳng

Khi cơ thể bị căng thẳng, lượng bạch cầu trung tính dự trữ trong tủy xương sẽ được giải phóng, dẫn đến tăng số lượng trong máu. Do đó, việc kiểm soát stress là vô cùng quan trọng.

4. Tránh các loại bệnh nhiễm trùng hô hấp như cúm

Các loại bệnh nhiễm trùng, bao gồm cúm, đều có thể làm tăng bạch cầu trung tính. Vì vậy, việc kiểm soát tình trạng này là cần thiết để tránh số lượng bạch cầu trung tính trong máu tăng cao.

Câu hỏi thường gặp về tình trạng số lượng bạch cầu trung tính tăng

Dưới đây là phần giải đáp một số thắc mắc thường gặp về tình trạng số lượng bạch cầu trung tính tăng:

1. Làm sao để hạn chế bạch cầu trung tính tăng?

Ngoại trừ nguyên nhân bẩm sinh, mỗi người có thể chủ động bảo vệ sức khỏe để hạn chế bạch cầu trung tính tăng bằng cách: bỏ hút thuốc, duy trì cân nặng ổn định, kiểm soát căng thẳng và tránh nhiễm trùng.

2. Bạch cầu trung tính tăng trong trường hợp nào?

Bạch cầu trung tính có thể tăng do nhiễm trùng, mắc các bệnh lý ác tính, tác dụng của một số loại thuốc, tăng tiểu cầu…

>> Tìm hiểu vì sao: Số lượng bạch cầu trung tính tăng ở bà bầu

3. Tình trạng bạch cầu trung tính tăng cao có nguy hiểm không?

Tình trạng bạch cầu trung tính tăng cao không được kiểm soát kịp thời có nguy cơ dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm như: tăng đông máu liên quan đến phản ứng bạch cầu, sốc nhiễm trùng và suy đa cơ quan, nhiễm trùng nha chu nặng…

Để đặt lịch thăm khám, điều trị tình trạng bạch cầu tăng tại khoa Nội tổng hợp, Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, Quý khách vui lòng liên hệ:

Trên đây là tổng hợp tất cả các thông tin về tình trạng bạch cầu trung tính tăng. Hy vọng thông qua những chia sẻ này, bạn đã có thêm nhiều cập nhật hữu ích trong vấn đề chăm sóc sức khỏe, chủ động theo dõi, phát hiện bệnh từ sớm để chữa trị kịp thời, nhằm hạn chế tối đa biến chứng nguy hiểm.