Khi TP.HCM công bố dịch sởi, nhiều bà bầu lo lắng rằng mang bầu bị sởi có sao không? ThS.BS Lê Nhất Nguyên, Trưởng khoa Sản Phụ Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh – Quận 8 chia sẻ, sởi là căn bệnh truyền nhiễm dễ lây lan và gây nhiều biến chứng, với phụ nữ mang thai cũng không ngoại lệ, có thể gây ra những ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe của cả mẹ và thai nhi. Chi tiết trong bài viết dưới đây.
Sởi là một bệnh truyền nhiễm cao do virus Polinosa Morbillarum gây ra, có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng. Bệnh có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi, nhưng có một số nhóm có nguy cơ cao gặp biến chứng nghiêm trọng hơn gồm: (1)
Bác sĩ Nguyên cho biết, sởi rất dễ lây lan từ người bệnh sang người lành. Virus sởi tồn tại trong mũi và cổ họng của người bệnh. Khi người bệnh nói chuyện, ho hoặc hắt hơi, các giọt bắn chứa virus sẽ phát tán vào không khí, người lành có thể hít phải. Các giọt bắn chứa virus có thể lơ lửng trong không khí trong khoảng 1 giờ.
Ngoài ra, các giọt bắn này cũng có thể rơi xuống về mặt, sống và lây lan trong vài giờ. Người lành có thể bị nhiễm bệnh nếu chạm vào bề mặt nhiễm virus rồi đưa tay vào miệng hoặc mũi hoặc dụi mắt.
Người mắc bệnh sởi có thể lây truyền virus cho người khác trong khoảng 8 ngày, bắt đầu từ 4 ngày trước khi xuất hiện triệu chứng phát ban và kết thúc khi phát ban đã xuất hiện được 4 ngày. (2)
Các triệu chứng bệnh sởi ở bà bầu cũng tương tự như những đối tượng khác. Khoảng 7-14 ngày sau khi nhiễm bệnh, các triệu chứng đầu tiên sẽ xuất hiện, thường bắt đầu là sốt cao (có thể lên đến 40-41 độ C), viêm long đường hô hấp trên (ho, hắt hơi, ngạt mũi, sổ mũi…), viêm kết mạc (mắt đỏ, chảy nước mắt).
2-3 ngày sau khi có những triệu chứng đầu tiên sẽ xuất hiện các đốm trắng nhỏ (còn gọi là hạt Koplik) ở bên trong miệng.
3-5 ngày sau khi có các triệu chứng sẽ bắt đầu phát ban sởi. Đầu tiên là các đốm đỏ phẳng xuất hiện trên mặt ở chân tóc, sau đó lan dần xuống cổ, thân, cánh tay, chân và bàn chân. Các nốt nhỏ nhô lên cũng có thể xuất hiện trên các đốm đỏ phẳng. Các đốm có thể nối lại với nhau khi lan từ đầu cho các bộ phận khác của cơ thể. Khi xuất hiện tình trạng phát ban, tình trạng sốt có thể tăng đột ngột.
Phát ban sởi có thể kéo dài khoảng 7 ngày rồi mờ dần và biến mất theo thứ tự xuất hiện. Khi các triệu chứng khác của bệnh biến mất, tình trạng ho và sạm da hoặc bong tróc ở vùng da có phát ban có thể kéo dài khoảng 10 ngày.
Một số trường hợp bệnh sởi không điển hình chỉ gây sốt nhẹ thoáng qua, viêm long nhẹ, phát ban ít, dễ gây nhầm lẫn với bệnh cúm hoặc sốt phát ban thông thường. Điều này có thể dẫn đến chậm trễ trong điều trị, làm tăng nguy cơ biến chứng nguy hiểm và lây lan trong cộng đồng.
Phụ nữ mang thai mắc bệnh sởi không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe của mẹ, mà còn gây tác động nghiêm trọng đến sự phát triển bình thường và khỏe mạnh của thai nhi. Đối với người bình thường, bệnh sởi có nguy cơ gây nhiều biến chứng nghiêm trọng, bà bầu cũng không ngoại lệ.
Bác sĩ Nguyên chia sẻ rằng bệnh sởi đặc biệt nguy hiểm với thai nhi do cơ chế sốt của cơ thể mẹ khi chống lại virus. Khi virus sởi xâm nhập, hệ miễn dịch phản ứng bằng cách tăng nhiệt độ cơ thể để làm suy yếu virus. Trong khi đó, mức nhiệt độ trong buồng tử cung luôn cao hơn mức cơ thể mẹ từ 1-1,5 độ C.
Nghĩa là, khi mẹ bị sởi, nếu mẹ bị sốt 39-40 độ C thì thai nhi phải chịu mức nhiệt lên đến 40-40,5 độ C. Mức nhiệt này có thể ảnh hưởng trực tiếp đến sự sống của thai nhi, có thể gây ra các kết cục thai kỳ như sảy thai hoặc thai chết lưu.
Bệnh sởi có thể gây những ảnh hưởng đến thai phụ và thai nhi như sau:
Giống như các nhóm đối tượng khác, thai phụ bị sởi có nguy cơ gặp các biến chứng gồm:
Trong thai kỳ, bà bầu bị sởi cần cẩn trọng với sởi vì căn bệnh này có thể gây sảy thai, thai lưu hoặc sinh non, trẻ sơ sinh nhẹ cân.
Tùy vào thời điểm thai phụ nhiễm virus sởi mà thai nhi có nguy cơ bị ảnh hưởng khác nhau, cụ thể là:
Bà bầu nếu có một trong các yếu tố sau sẽ tăng nguy cơ mắc bệnh sởi, gồm:
Nếu nằm trong nhóm nguy cơ cao mắc bệnh sởi hoặc có những triệu chứng điển hình của bệnh, bà bầu cần đến ngay cơ sở y tế uy tín để được bác sĩ kiểm tra, chẩn đoán chính xác và hướng dẫn điều trị kịp thời.
Bác sĩ Nguyên khuyến cáo, thai kỳ là khoảng thời gian cực kỳ nhạy cảm, mọi dấu hiệu bất thường ở mẹ đều tiềm ẩn nguy cơ gây ảnh hưởng đến thai nhi. Tốt nhất, ngay khi nhận thấy bất kỳ dấu hiệu bất thường nào dù là dấu hiệu nhỏ, thai phụ hãy thăm khám ngay để được bác sĩ kiểm tra và cho lời khuyên hữu hiệu.
Khi mang thai, sự thay đổi nội tiết khiến hệ miễn dịch của bà bầu bị suy giảm, rất dễ nhiễm virus sởi, đặc biệt là khi dịch bùng phát. Cách tốt nhất để phòng ngừa bệnh sởi là tiêm vắc xin phòng ngừa. Ngoài vắc xin sởi đơn (MVVAC) còn có dạng vắc xin dạng phối hợp sởi – quai bị – rubella (MMR) giúp tạo miễn dịch chủ động phòng ngừa cả 3 bệnh kể trên.
Các chuyên gia y tế khuyến cáo, phụ nữ trong độ tuổi sinh sản có kế hoạch mang thai nên tiêm vắc xin phòng bệnh sởi trước khi mang thai 3 tháng để có miễn dịch tối ưu. Khoảng thời gian chờ này giúp cơ thể phụ nữ vừa có đủ thời gian tạo ra kháng thể phòng bệnh, vừa không lo ngại ảnh hưởng đến thai nhi.
Tiêm vắc xin không chỉ giúp mẹ có miễn dịch, mà còn giúp kháng thể truyền qua nhau thai và sữa mẹ cho trẻ, bảo vệ trẻ sơ sinh trong những tháng đầu đời khi chưa đến tuổi tiêm ngừa vắc xin.
Phụ nữ mang thai tuyệt đối không được tiêm vắc xin phòng bệnh sởi, bao gồm cả vắc xin sởi đơn và vắc xin dạng phối hợp. Nguyên do bởi cả hai loại vắc xin này đều là vắc xin sống giảm độc lực, nghĩa là vắc xin chứa vi sinh vật sống gây bệnh đã được làm yếu đi để không còn khả năng gây bệnh nhưng vẫn tạo ra phản ứng miễn dịch lâu dài cho cơ thể. Các nghiên cứu đã chỉ ra vắc xin sống giảm độc lực không an toàn cho phụ nữ mang thai.
Trường hợp vô tình tiêm vắc xin phòng bệnh sởi trong giai đoạn thụ thai hoặc giai đoạn đầu thai kỳ, mặc dù đây không được xem là chỉ định buộc phải chấm dứt thai kỳ, nhưng bà bầu cần thông báo ngay cho bác sĩ để được theo dõi sát sao sức khỏe và sự phát triển của thai nhi. (3)
Ngoài ra, phụ nữ mang thai còn cần lưu ý những điều sau:
Hiện nay vẫn chưa có phương pháp điều trị đặc hiệu cho bệnh sởi, chủ yếu vẫn là hỗ trợ điều trị các triệu chứng, ngăn biến chứng nguy hiểm xảy ra, chẳng hạn như:
Tùy vào từng trường hợp cụ thể mà bác sĩ sẽ có những hướng dẫn thích hợp để đảm bảo thai kỳ khỏe mạnh và an toàn cho cả hai mẹ con.
Trung tâm Sản Phụ khoa Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh quy tụ đội ngũ chuyên gia – bác sĩ giỏi chuyên môn, giàu kinh nghiệm, sở hữu hệ thống máy móc hiện đại, phác đồ thăm khám và điều trị cá thể hóa, tùy từng trường hợp bệnh sởi cụ thể mà bác sĩ sẽ tư vấn và hướng dẫn cho bà bầu phác đồ phù hợp, đảm bảo thai kỳ khỏe mạnh, an toàn.
HỆ THỐNG BỆNH VIỆN ĐA KHOA TÂM ANH
Trên đây là những giải đáp cho thắc mắc “bà bầu bị sởi có nguy hiểm không”. Nếu có bất kỳ thắc mắc hoặc băn khoăn nào khác, bà bầu có thể gửi câu hỏi tại đây hoặc liên hệ đến hotline để được các chuyên gia – bác sĩ Sản Phụ khoa giỏi tại Tâm Anh hỗ trợ!
