Thay van tim có sinh con được không? Có mang thai được không?

Thay van tim có sinh con được không là thắc mắc của nhiều chị em phụ nữ bởi những lo ngại về cuộc phẫu thuật có thể ảnh hưởng đến sức khỏe và khả năng sinh sản. Việc mang thai hay sinh con sau khi thay van tim cần được theo dõi kỹ lưỡng và chặt chẽ bởi bác sĩ tim mạch và bác sĩ sản phụ khoa.

Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về các yếu tố ảnh hưởng đến việc sinh con sau khi thay van tim, nguy cơ có thể xảy ra và hướng dẫn an toàn giúp việc mang thai và sinh con trở nên thuận lợi.

Khi nào cần thực hiện phẫu thuật thay van tim?

Thay van tim là phẫu thuật quan trọng, được chỉ định khi van tim bị tổn thương nghiêm trọng ảnh hưởng đến khả năng bơm máu của tim hoặc gây nguy hiểm đến tính mạng. Thay van tim có thể cần thiết trong một số trường hợp:

• Hẹp van hai lá
• Hở van hai lá
• Hẹp van động mạch phổi
• Hở van ba lá.
• Hở van động mạch chủ
• Hẹp van động mạch chủ

Dựa trên mức độ nghiêm trọng của bệnh van tim, ảnh hưởng đến sức khỏe tim và sức khỏe tổng thể cần thiết phải thay van cũng như hồ sơ rủi ro của bệnh nhân, bác sĩ sẽ chỉ định loại van phù hợp và phương pháp phẫu thuật phù hợp.

Thay van tim có sinh con được không?

Thay van tim có sinh con được không hay có mang thai được không còn phụ thuộc vào loại van tim được thay, tình trạng sức khỏe của bệnh nhân. Nếu bệnh nhân nữ được thay van tim sinh học hoặc van tim tự thân hoàn toàn có thể mang thai tự nhiên và sinh con vì không phải dùng thuốc chống đông suốt đời. Tuy nhiên cần có sự theo dõi sát sao của bác sĩ chuyên khoa tim mạch và sản phụ khoa.

Đối với bệnh nhân thay van tim cơ học, việc mang thai có thể gặp nhiều rủi ro. Theo Dữ liệu của Sổ đăng ký thai kỳ và bệnh tim của Hiệp hội Tim mạch Châu Âu (ROPAC), phụ nữ mang thai có van tim cơ học có nguy cơ bị huyết khối và yêu cầu dùng thuốc chống đông máu suốt đời khiến họ có nguy cơ chảy máu đáng kể và có thể gây độc cho thai nhi khi sử dụng thuốc chống đông. (1)

Nếu phụ nữ có van tim cơ học muốn mang thai hoặc sinh con cần được tư vấn kỹ lưỡng bởi bác sĩ chuyên khoa.

Yếu tố ảnh hưởng đến việc sinh con sau khi thay van tim

Có nhiều yếu tố ảnh hưởng đến việc mang thai cũng như sinh con sau khi thay van tim. Cụ thể:

1. Loại van tim

1.1. Van cơ học

Bệnh nhân thay van cơ học phải sử dụng thuốc chống đông suốt đời để tránh hình thành cục máu đông trên bề mặt van. Thuốc chống đông khi đi qua nhau thai có thể gây dị tật thai nhi, chảy máu não thậm chí sảy thai.

Khi mang thai, cơ thể thay đổi nội tiết, thể tích, độ đặc loãng, các thành phần tế bào cho đến khả năng đông máu có thể thay đổi. Cơ thể có thể tăng sản xuất các yếu tố đông máu để phòng tránh chảy máu sau khi sinh. Điều này làm tăng nguy cơ huyết khối van nhân tạo, đe dọa đến sức khỏe và tính mạng của người mẹ và thai nhi.

Nếu có kế hoạch mang thai, phụ nữ đã thay van tim cơ học cần được bác sĩ tim mạch và sản khoa tư vấn và đánh giá kỹ lưỡng. Trước khi mang thai, người bệnh cần được tư vấn kỹ lưỡng, kiểm soát chặt chẽ thuốc chống đông, lựa chọn phương án điều trị phù hợp. Việc theo dõi sát sao trong suốt thai kỳ sẽ giúp giảm thiểu rủi ro, đảm bảo an toàn cho cả mẹ và bé.

1.2. Van tự thân

Người thay van tim tự thân không phải dùng thuốc chống đông nên hoàn toàn có thể sinh con hay mang thai với mức nguy cơ thấp hơn nhiều so với van cơ học và phù hợp hơn cho phụ nữ trong độ tuổi sinh sản.

Tuy nhiên giống với thay van tim cơ học, người thay van tim tự thân cần được bác sĩ tư vấn và đánh giá cẩn thận trước khi đưa ra quyết định thay van tim có sinh con được không.

1.3. Van sinh học

Van sinh học thường an toàn hơn so với van cơ học đặc biệt với phụ nữ đang mang thai. Nguy cơ sảy thai, dị tật thai hoặc ảnh hưởng đến sức khỏe của người bệnh thấp hơn so với van cơ học. Tuy nhiên vẫn tiềm ẩn nhiều rủi ro do tuổi thọ của van sinh học thường thấp hơn van cơ học. Phụ nữ thay van sinh học khi có kế hoạch mang thai và sinh con cần được tư vấn và đánh giá cụ thể. (3)

2. Tình trạng tim mạch sau khi phẫu thuật

Thay van tim có sinh con được không cũng chịu ảnh hưởng bởi tình trạng sức khỏe tim mạch sau khi phẫu thuật. Nếu sau phẫu thuật tim hồi phục tốt, van tim hoạt động tốt sau thay, phân suất tống máu bình thường, tim co bóp tốt, không có dấu hiệu suy tim… người bệnh có thể mang thai và sinh con. Tuy nhiên nếu tình trạng sức khỏe tim chưa hoàn toàn hồi phục, bác sĩ sẽ khuyến cáo thời điểm phù hợp nhất để mang thai và sinh con.

3. Thời điểm mang thai sau phẫu thuật

Lựa chọn thời điểm thích hợp để mang thai sau phẫu thuật thay van tim là điều quan trọng. Chức năng tim cần được hồi phục và thích nghi với van mới, cơ thể hồi phục sau cuộc phẫu thuật lớn và tránh những biến chứng sau mổ có thể xảy ra.

Để biết thời điểm nào mang thai phù hợp, bệnh nhân cần được thăm khám kỹ lưỡng để đánh giá sức khỏe, chức năng tim mạch.

Biến chứng có thể xảy ra khi mang thai và sinh con

Mang thai và sinh con ở phụ nữ thay van tim tiềm ẩn nhiều rủi ro và biến chứng có thể xảy ra bởi van phải làm việc nhiều để bơm máu nuôi cơ thể và thai nhi cũng như ảnh hưởng bởi các loại thuốc điều trị. Một số biến chứng có thể xảy ra như:

• Suy tim cấp: khó thở, phù, mệt mỏi, ho về đêm do thể tích máu tăng và nhu cầu oxy trong thai kỳ khiến tim phải làm việc nhiều hơn, đặc biệt trong 3 tháng cuối thai kỳ.
• Tăng nguy cơ hình thành cục máu đông: Nếu dùng thuốc không cẩn thận có thể hình thành cục máu đông trên van cơ học, gây tắc nghẽn van, ảnh hưởng trực tiếp đến tính mạng người bệnh.
• Tăng nguy cơ chảy máu do thuốc chống đông: Tăng nguy cơ chảy máu trong thai kỳ như xuất huyết âm đạo, tụ máu nhau thai; gây nguy hiểm khi sinh con và khó can thiệp mổ lấy thai khẩn cấp nếu chưa điều chỉnh thuốc kịp thời.
• Tăng nguy cơ dị tật: Thuốc chống đông như warfarin có thể gây quái thai, dị dạng sọ mặt, chậm phát triển xương, chảy máu não thai đối với thai nhi, đặc biệt trong 3 tháng đầu.
• Sinh non hoặc thai chậm phát triển do suy tuần hoàn nhau thai hoặc bệnh lý tim của mẹ phải kết thúc thai kỳ sớm.
• Rối loạn nhịp tim: tim đập nhanh, rung nhĩ.

Hướng dẫn mang thai và sinh con an toàn sau phẫu thuật

Trong suốt thời gian dự định lên kế hoạch mang thai và theo dõi thai kỳ đến khi sinh cần được giám sát chặt chẽ bởi bác sĩ tim mạch, sản phụ khoa.

1. Tư vấn và đánh giá trước khi mang thai

Trước khi mang thai, phụ nữ đã từng phẫu thuật thay van tim cần được đánh giá toàn diện về sức khỏe tim mạch và khả năng mang thai. Bác sĩ chuyên khoa tim mạch sẽ kiểm tra đánh giá cụ thể chức năng tim mạch, hoạt động của van thay thế cũng như loại trừ các yếu tố nguy cơ như suy tim, rối loạn nhịp tim…

Nếu chức năng tim và hoạt động của van tim ổn định, bác sĩ sẽ xem xét đến khả năng mang thai và lập kế hoạch quản lý thai kỳ phù hợp, bao gồm việc điều chỉnh thuốc chống đông nếu sử dụng van cơ học và lịch theo dõi cụ thể.

2. Theo dõi thai kỳ đặc biệt

Phụ nữ thay van tim khi mang thai luôn được theo dõi đặc biệt bởi đội ngũ đa chuyên khoa gồm tim mạch, sản phụ khoa, huyết học, gây mê hồi sức… Trong quá trình mang thai, người bệnh nên thăm khám định kỳ theo chỉ định để theo dõi chức năng tim, hoạt động của van tim, đánh giá huyết động.

Thai nhi cần được siêu âm định kỳ để theo dõi tăng trưởng và phát hiện sớm các bất thường, đặc biệt khi người mẹ có sử dụng thuốc chống đông warfarin trong 3 tháng đầu tiên.

3. Lựa chọn hình thức sinh phù hợp

Lựa chọn phương pháp sinh dựa trên tình trạng sức khỏe tim mạch của người mẹ và sự phát triển của thai nhi. Nếu sức khỏe của người mẹ và thai nhi bình thường có thể sinh thường dưới sự giám sát chặt chẽ của bác sĩ.

Trong nhiều trường hợp, sinh mổ thường được ưu tiên để giảm thiểu áp lực lên hệ tim mạch và dễ kiểm soát tình trạng đông máu. Trước thời điểm sinh bác sĩ sẽ chỉ định dừng thuốc chống đông để tránh băng huyết.

Bên cạnh lựa chọn hình thức sinh phù hợp, người bệnh nên lựa chọn bệnh viện có trang thiết bị vật chất hiện đại, đầy đủ phương tiện hồi sức, đội ngũ bác sĩ giàu kinh nghiệm, chuyên môn cao để đảm bảo quá trình sinh diễn ra thuận lợi.

Khoa Tim Mạch, BVĐK Tâm Anh Hà Nội phối hợp chặt chẽ với nhiều chuyên khoa như Phẫu thuật Tim, Mạch máu và Lồng ngực, Sản phụ khoa, Khoa Nhi để theo dõi, kiểm tra và chăm sóc sức khỏe tối ưu cho bệnh nhân có tiền sử tim mạch trong quá trình mang thai và sinh con.

Sự phối hợp đa chuyên khoa đảm bảo an toàn cho mẹ và bé thông qua phác đồ điều trị cá nhân hóa, kiểm soát chặt chẽ thuốc điều trị và lên kế hoạch sinh phù hợp dựa trên sức khỏe của người bệnh.

Bệnh viện được trang bị hệ thống trang thiết bị hiện đại như máy đo ECG, máy theo dõi huyết áp 24h, máy theo dõi điện tim, máy siêu âm tim và mạch máu 4D, MSCT tim và động mạch vành, hệ thống chụp và can thiệp mạch số hóa xóa nền, phòng mổ Hybrid vô khuẩn hiện đại…

Để đặt lịch khám và điều trị tại Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, Quý khách hàng vui lòng liên hệ:

Trên đây là giải đáp thay van tim có sinh con được không và những yếu tố ảnh hưởng đến khả năng mang thai và sinh con của phụ nữ đã từng phẫu thuật thay van tim. Để biết chắc chắn hơn, người bệnh cần thăm khám tại các chuyên khoa tim mạch để được tư vấn, đánh giá toàn diện trước khi lên kế hoạch mang thai.