Xét nghiệm ung thư gan: Khi nào chỉ định thực hiện?

Ung thư gan là một trong những bệnh ung thư phổ biến, tỷ lệ tử vong cao tại Việt Nam do thường được phát hiện muộn. Tuy nhiên, nhờ sự tiến bộ của y học, bệnh hoàn toàn có thể phát hiện sớm qua các xét nghiệm ung thư gan, giúp bác sĩ đánh giá nguy cơ, chẩn đoán chính xác và xây dựng phác đồ điều trị hiệu quả.

Các phương pháp xét nghiệm ung thư gan phổ biến hiện nay

Phát hiện sớm ung thư gan giúp nâng cao cơ hội điều trị thành công, giảm thiểu biến chứng và kéo dài tuổi thọ cho người bệnh. Đây là bước quan trọng trong:

• Tầm soát đối với người có nguy cơ cao (viêm gan B, C, xơ gan…).
• Chẩn đoán khi nghi ngờ có khối u gan.
• Theo dõi hiệu quả điều trị hoặc tái phát sau điều trị.

Việc xét nghiệm định kỳ có thể cứu sống người bệnh bằng cách phát hiện ung thư gan ở giai đoạn đầu – thời điểm có khả năng điều trị hiệu quả nhất.

Hiện nay, có nhiều phương pháp xét nghiệm ung thư gan được sử dụng để hỗ trợ tầm soát, chẩn đoán và theo dõi điều trị. Những xét nghiệm này thường dựa trên việc đo lường các chất chỉ điểm khối u (tumor markers) trong máu – là các protein bất thường do tế bào ung thư tiết ra. Dưới đây là 3 phương pháp phổ biến và có giá trị cao trong phát hiện ung thư gan:

1. Xét nghiệm AFP (Alpha-Fetoprotein)

Xét nghiệm AFP là xét nghiệm được sử dụng phổ biến nhất hiện nay trong sàng lọc và theo dõi ung thư gan. AFP (Alpha-fetoprotein) là một loại protein do gan của thai nhi tạo ra, và ở người lớn khỏe mạnh, mức AFP trong máu thường duy trì ở mức rất thấp. Tuy nhiên, khi gan xuất hiện khối u ác tính (đặc biệt là ung thư biểu mô tế bào gan – HCC), AFP có xu hướng tăng cao bất thường. (1)

• Ưu điểm: Xét nghiệm AFP dễ thực hiện, chi phí khá thấp, cũng có thể áp dụng dùng để tầm soát định kỳ ở người có nguy cơ cao mắc ung thư gan.
• Hạn chế: Xét nghiệm AFP không đặc hiệu hoàn toàn – AFP cũng có thể tăng trong viêm gan mạn tính, hoặc xơ gan. Theo đó, có khoảng 30 – 40% bệnh nhân ung thư gan có chỉ số AFP bình thường.

Do đó, để chẩn đoán ung thư gan, nên sử dụng AFP kết hợp với các xét nghiệm khác để tăng độ chính xác.

2. Xét nghiệm AFP-L3

Xét nghiệm AFP-L3 là một phân dạng đặc biệt của AFP, được sản xuất chủ yếu bởi các tế bào ung thư gan ác tính. Theo đó, khi tỉ lệ AFP-L3 trong tổng AFP vượt quá 10%, nguy cơ mắc ung thư gan là rất cao. Xét nghiệm này còn giúp phân biệt AFP tăng do viêm gan/xơ gan với AFP tăng do ung thư.

• Ưu điểm: Xét nghiệm AFP-L3 có độ đặc hiệu cao hơn AFP thông thường. Nếu AFP-L3 tăng sẽ liên quan đến khả năng di căn và tái phát sau điều trị.

Như vậy có thể coi xét nghiệm AFP-L3 là xét nghiệm bổ sung quan trọng khi AFP tăng bất thường, giúp nâng cao độ chính xác trong chẩn đoán ung thư gan.

3. Xét nghiệm PIVKA II

PIVKA II hay (DCP – Des-gamma-carboxy prothrombin) là một loại protein bất thường được sản xuất bởi tế bào ung thư gan, do rối loạn quá trình chuyển hóa vitamin K. Trên thực tế, PIVKA II đóng vai trò là chất chỉ điểm khối u có độ nhạy và độ đặc hiệu cao, đặc biệt hữu ích trong các trường hợp AFP âm tính.

• Ưu điểm: PIVKA II có thể phát hiện ung thư gan ở giai đoạn sớm, thậm chí khi AFP bình thường. Thông qua xét nghiệm PIVKA II giúp phản ánh khả năng phát triển của tế bào ung thư gan, tình trạng di căn và khả năng đáp ứng điều trị.

Như vậy, theo các chuyên gia PIVKA II nên được sử dụng kết hợp với AFP và AFP-L3 trong các gói xét nghiệm ung thư gan để tăng hiệu quả sàng lọc và theo dõi.

Khi nào được chỉ định xét nghiệm chẩn đoán ung thư gan?

Xét nghiệm chẩn đoán ung thư gan thường được bác sĩ chỉ định khi có nghi ngờ về tổn thương tại gan hoặc người bệnh thuộc nhóm nguy cơ cao cần được theo dõi sát sao. Cụ thể xét nghiệm được chỉ định trong các trường hợp sau:

• Người có các dấu hiệu nghi ngờ như: đau vùng gan, sụt cân, vàng da.
• Bệnh nhân có tiền sử mắc viêm gan B, C mạn tính, xơ gan.
• Kết quả siêu âm, CT hoặc MRI gan cho thấy bất thường nghi ngờ khối u.
• Theo dõi tái phát sau điều trị ung thư gan.

Ai nên thực hiện xét nghiệm tầm soát ung thư gan?

Không phải ai cũng cần tầm soát ung thư gan định kỳ, nhưng với những người thuộc nhóm nguy cơ cao, việc xét nghiệm sớm có thể quyết định đến khả năng phát hiện và điều trị kịp thời.

Các đối tượng có nguy cơ cao dưới đây nên thực hiện tầm soát ung thư gan định kỳ:

• Người mắc viêm gan virus B hoặc C.
• Người bị xơ gan do bất kỳ nguyên nhân nào.
• Gia đình có người từng bị ung thư gan.
• Người thường xuyên tiếp xúc với độc tố aflatoxin, rượu bia.
• Người trên 40 tuổi có yếu tố nguy cơ mắc bệnh ung thư gan.

Khuyến cáo nên tầm soát mỗi 6 tháng bằng siêu âm gan kết hợp xét nghiệm AFP.

Chi phí xét nghiệm ung thư gan bao nhiêu tiền?

Chi phí xét nghiệm ung thư gan hiện nay khá đa dạng, phụ thuộc vào loại xét nghiệm được thực hiện và cơ sở y tế mà người bệnh lựa chọn. Hiện mức chi phí trên thị trường dao động trong khoảng:

• Xét nghiệm AFP: Khoảng 100.000 – 300.000 VNĐ.
• Xét nghiệm AFP-L3, PIVKA II: 400.000 – 1.000.000 VNĐ/lần.
• Gói tầm soát ung thư gan tổng quát: từ 1.000.000 – 2.500.000 VNĐ (bao gồm siêu âm, xét nghiệm máu, AFP, AFP-L3, PIVKA II…).

Chi phí có thể thay đổi tùy vào cơ sở thực hiện, các chương trình ưu đãi, chính sách về giá, lựa chọn bác sĩ và trang thiết bị áp dụng.

Địa chỉ xét nghiệm chẩn đoán ung thư gan ở đâu uy tín?

Việc lựa chọn cơ sở y tế uy tín để xét nghiệm và tầm soát ung thư gan là bước quan trọng giúp chẩn đoán chính xác và điều trị bệnh hiệu quả. Nếu bạn nghi ngờ mình có dấu hiệu ung thư gan hoặc thuộc nhóm nguy cơ cao, nên đến Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh để được khám và tư vấn chuyên sâu.

Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh là một trong những địa chỉ chữa bệnh đáng tin cậy hiện nay nhờ:

• Mô hình điều trị đa chuyên khoa: Là sự phối hợp giữa các chuyên khoa gan mật tụy, ung bướu, chẩn đoán hình ảnh, xét nghiệm và dinh dưỡng… giúp cá nhân hóa phác đồ điều trị hiệu quả nhất.
• Hệ thống thiết bị hiện đại: Các thiết bị đạt chuẩn quốc tế, hỗ trợ xét nghiệm các chỉ điểm ung thư gan như: AFP, AFP-L3, PIVKA II với độ chính xác cao.
• Đội ngũ bác sĩ đầu ngành: Bác sĩ, chuyên gia tại BVĐK Tâm Anh có chuyên môn cao và nhiều năm kinh nghiệm trong tầm soát và điều trị ung thư gan, bao gồm cả các trường hợp phức tạp.

Tại Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, ngoài các xét nghiệm chẩn đoán ung thư gan như AFP, AFP-L3 hay PIVKA II, bệnh viện còn sở hữu hệ thống máy chụp CT Somatom Force VB30 – thiết bị hiện đại bậc nhất hiện nay, cho phép phát hiện tổn thương gan nhỏ chỉ vài milimet, hỗ trợ phát hiện ung thư gan từ giai đoạn rất sớm, từ đó làm tăng cơ hội điều trị hiệu quả và cải thiện tiên lượng sống cho bệnh nhân.

Xét nghiệm ung thư gan là công cụ hữu hiệu giúp phát hiện bệnh sớm, đặc biệt đối với những người có nguy cơ cao như mắc viêm gan B, C hoặc xơ gan. Việc chủ động tầm soát định kỳ không chỉ giúp bảo vệ sức khỏe cá nhân mà còn góp phần giảm gánh nặng bệnh tật cho cộng đồng. Nếu bạn nghi ngờ có dấu hiệu bất thường hoặc cần tư vấn chuyên sâu, hãy đến ngay các cơ sở y tế uy tín như Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh để được thăm khám, làm xét nghiệm và điều trị kịp thời với sự hỗ trợ của đội ngũ bác sĩ chuyên môn cao và hệ thống thiết bị hiện đại.