U nang buồng trứng xoắn và các lưu ý cần cẩn trọng

U nang buồng trứng xoắn là biến chứng nguy hiểm ảnh hưởng nghiêm trọng đến chức năng sinh sản và sức khỏe tổng thể của người bệnh. Vậy nguyên nhân nào dẫn đến? Dấu hiệu nhận biết và phương pháp điều trị ra sao? Câu trả lời sẽ có trong bài viết bên dưới.

U nang buồng trứng xoắn là gì?

U nang buồng trứng xoắn là tình trạng buồng trứng bị xoắn quay quanh trục của chính nó, thường quanh dây chằng treo buồng trứng. Cấu trúc này chứa mạch máu nuôi dưỡng buồng trứng và ống dẫn trứng. Khi bị xoắn, dòng máu đến buồng trứng, ống dẫn trứng bị tắc nghẽn. Nang có thể xuất hiện ở phụ nữ trong mọi lứa tuổi, nhưng thường gặp nhất ở phụ nữ trong độ tuổi sinh sản, đặc biệt là những người có tiền sử mắc các bệnh lý về buồng trứng hoặc đang trong giai đoạn rụng trứng.(1)

U buồng trứng xoắn là cấp cứu phụ khoa cần được chẩn đoán và can thiệp sớm để bảo tồn khả năng sinh sản của phụ nữ. Nếu không được can thiệp kịp thời, tình trạng thiếu máu kéo dài có thể dẫn đến hoại tử mô buồng trứng. Bệnh thường biểu hiện bằng cơn đau bụng dữ dội khởi phát đột ngột, kèm theo buồn nôn, nôn và các triệu chứng khác.

Dấu hiệu của u nang buồng trứng xoắn

Các triệu chứng rất đa dạng và có thể khác nhau ở từng người, thường xuất hiện một cách đột ngột và được biểu hiện ở mức độ từ nhẹ đến nặng. Một số triệu chứng phổ biến bao gồm:

• Đau bụng đột ngột và dữ dội: Đây là dấu hiệu điển hình khi mắc phải. Cơn đau thường xuất hiện ở một hoặc cả hai bên bụng và có thể lan ra vùng chậu. Cảm giác đau có thể tăng lên theo thời gian, khi người bệnh cử động mạnh hoặc thay đổi tư thế.
• Buồn nôn và nôn: Tình trạng tắc nghẽn mạch máu khi tình trạng này có thể gây ra tình trạng rối loạn tiêu hóa, dẫn đến buồn nôn, nôn mửa,… cho người bệnh.
• Sốt nhẹ và mệt mỏi: Viêm nhiễm có thể xảy ra khi u nang buồng trứng bị vỡ hoặc xoắn quá lâu. Người bệnh có thể cảm thấy mệt mỏi, sốt nhẹ, khó chịu và thiếu năng lượng.
• Cảm giác căng tức vùng chậu: Có thể gây cảm giác đầy bụng hoặc căng tức vùng chậu do sự tích tụ dịch trong ổ bụng, đặc biệt là khi u nang trứng lớn hoặc gây tắc nghẽn.
• Rối loạn kinh nguyệt: Mặc dù không phải là triệu chứng phổ biến, nhưng một số phụ nữ có thể gặp phải sự thay đổi trong chu kỳ kinh nguyệt, chảy máu âm đạo hoặc ra khí hư bất thường,…
• Các triệu chứng khác: Trong một số trường hợp biến chứng này phát triển quá to có thể gây chèn ép các cơ quan xung quanh ổ bụng gây ra một số triệu chứng như phù hai chi dưới (chèn ép hệ tĩnh mạch); táo bón (chèn ép trực tràng); tiểu rắt, tiểu khó (chèn ép bọng đái);…

Nguyên nhân gây u nang buồng trứng xoắn

Có thể xảy ra do nhiều nguyên nhân khác nhau, trong đó chủ yếu liên quan đến các yếu tố sau:

• Kích thước u nang lớn: Những u nang buồng trứng có kích thước lớn từ 5cm trở lên có khả năng xoắn cao hơn so với các u nang có kích thước nhỏ dưới 5cm. Kích thước u nang càng lớn thì càng nặng nên không thể được cố định chắc chắn và dễ dàng di chuyển hơn, từ đó dễ gây nên tình trạng xoắn.
• Cấu trúc buồng trứng bất thường: Phụ nữ có buồng trứng có cấu trúc dễ di chuyển hoặc có dây chằng treo buồng trứng lỏng lẻo dễ bị ảnh hưởng bởi các chuyển động mạnh, làm tăng nguy cơ xoắn u nang.
• Tiền sử mắc các bệnh về buồng trứng: Những người có tiền sử có buồng trứng mắc u nang hoặc các vấn đề liên quan đến nội tiết tố có nguy cơ cao bị u nang buồng trứng xoắn.
• Hoạt động thể chất: Các hoạt động thể chất như tập thể dục, thể thao với cường độ cao hay vận động mạnh theo chiều hướng xoay người nhanh và đột ngột,… có thể tạo ra áp lực mạnh lên buồng trứng và làm xoắn u nang.
• Mang thai hoặc sau sinh: Phụ nữ mang thai 3 tháng đầu hoặc sau khi sinh thường có nguy cơ bị cao hơn do sự thay đổi kích thước tử cung làm cho không gian bụng trở nên rỗng hơn, tạo điều kiện thuận lợi cho u nang di chuyển và xoắn lại.

U nang buồng trứng xoắn nguy hiểm như thế nào?

Đây là tình trạng cấp cứu phụ khoa, có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, đúng cách.

Tình trạng kéo dài có thể dẫn đến hoại tử buồng trứng, khi máu không thể cung cấp đủ oxy và dưỡng chất cho cơ quan này, khiến các tế bào chết đi. Tình trạng này có thể dẫn đến mất chức năng buồng trứng và ảnh hưởng đến khả năng sinh sản của phụ nữ.

Ngoài ra, còn có thể gây viêm nhiễm ổ bụng hoặc viêm phúc mạc, nếu u nang bị vỡ hoặc có sự xâm nhập của vi khuẩn vào buồng trứng. Những biến chứng này có thể đe dọa tính mạng và cần được điều trị khẩn cấp để bảo vệ an toàn cho người bệnh.

Nang trứng xoắn không thể tự hết. Đây là tình trạng cấp cứu cần được can thiệp sớm. Buồng trứng bị xoắn sẽ dẫn đến lưu lượng máu nuôi đến cơ quan này bị hạn chế, nếu kéo dài quá lâu buồng trứng sẽ bị hoại tử và buộc phải cắt bỏ. Vì vậy, phẫu thuật là phương án duy nhất để tháo xoắn buồng trứng.

Chẩn đoán u nang buồng trứng xoắn

Chẩn đoán sớm tình trạng đóng vai trò quan trọng trong việc bảo tồn chức năng sinh sản cho phụ nữ và phòng ngừa hiệu quả các biến chứng nguy hiểm. Các phương pháp thường được sử dụng bao gồm:

• Siêu âm qua ngã âm đạo: Đây là phương pháp đầu tay và quan trọng trong việc chẩn đoán và phát hiện tình trạng. Siêu âm ngã âm đạo giúp phát hiện vị trí, kích thước, dấu hiệu xoắn,… của khối u nang.
• Chụp CT hoặc MRI: Trong một số trường hợp, chụp CT hoặc MRI có thể được sử dụng để xác định đặc điểm của khối u, đánh giá chi tiết hơn về cấu trúc của u và các cơ quan lân cận, loại trừ các nguyên nhân khác nhằm hỗ trợ cho quá trình lên kế hoạch điều trị chính xác và hiệu quả hơn.
• Xét nghiệm tổng phân tích tế bào máu để đo số lượng tế bào bạch cầu trong cơ thể.

Phương pháp điều trị u nang buồng trứng xoắn

Phẫu thuật là phương pháp duy nhất để tháo xoắn buồng trứng và khôi phục lưu lượng máu đến buồng trứng. Không có biện pháp nội khoa nào có thể làm buồng trứng tự tháo xoắn. Tuy nhiên, trước khi phẫu thuật, bác sĩ có thể kê thuốc giảm đau, chống nôn và hỗ trợ ổn định huyết động nhằm làm giảm triệu chứng khó chịu, giúp người bệnh ổn định hơn trong lúc chờ can thiệp:

• Phẫu thuật nội soi: Là phương pháp được ưu tiên sử dụng trong điều trị, đặc biệt trong những trường hợp bệnh được phát hiện sớm. Phẫu thuật nội soi giúp tháo xoắn, cắt bỏ khối u và bảo tồn buồng trứng nếu chưa có dấu hiệu hoại tử. Đây là phương pháp ít xâm lấn, thời gian phục hồi nhanh, mang lại hiệu quả điều trị cao và giảm thiểu được nguy cơ biến chứng cho người bệnh.
• Phẫu thuật hở: Phương pháp này thường được chỉ định điều trị cho những bệnh nhân có khối nang xoắn lớn, có dấu hiệu hoại tử hoặc nghi ngờ ác tính. Phẫu thuật hở giúp bác sĩ có thể kiểm soát tốt hơn các tổn thương đã lan rộng trong ổ bụng, các vấn đề có thể xảy ra trong quá trình thực hiện phẫu thuật đối với những trường hợp phức tạp, có rủi ro cao. Tuy nhiên thời gian hồi phục sức khỏe của bệnh nhân sẽ lâu hơn và nguy cơ biến chứng sẽ cao hơn so với phẫu thuật nội soi.

Chăm sóc sau phẫu thuật và phòng ngừa tái phát

Sau phẫu thuật, bệnh nhân cần tuân thủ đầy đủ các chỉ dẫn của bác sĩ chăm sóc sức khỏe cẩn thận để nhanh chóng hồi phục sức khỏe và hạn chế tình trạng tái phát bệnh. Một số lưu ý quan trọng bao gồm:

• Chế độ ăn uống và nghỉ ngơi hợp lý: Cần nghỉ ngơi đầy đủ, ăn uống khoa học, bổ sung đa dạng các chất dinh dưỡng cần thiết để giúp cơ thể phục hồi nhanh chóng.
• Theo dõi tình trạng sức khỏe: Bệnh nhân cần tái khám định kỳ để kiểm tra tình trạng sức khỏe phục hồi sau phẫu thuật và phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường (nếu có).
• Phòng ngừa tái phát: Thực hiện lối sống lành mạnh, tránh các hoạt động có thể gây tác động mạnh đến vùng bụng và kiểm tra sức khỏe định kỳ để phát hiện các vấn đề về buồng trứng từ sớm.

Câu hỏi thường gặp

1. Sau phẫu thuật có ảnh hưởng đến khả năng mang thai không?

Phẫu thuật u nang buồng trứng xoắn có thể ảnh hưởng đến khả năng sinh sản của người bệnh, tùy thuộc vào mức độ tổn thương và phương pháp phẫu thuật.

Đối với những trường hợp khối u có kích thước nhỏ, xoắn ít, nằm ở vị trí dễ can thiệp thì phẫu thuật không gây ảnh hưởng nhiều đến khả năng thụ thai của phụ nữ. Trong khi đó, với những trường hợp khối u có kích thước lớn, xoắn nhiều, nằm ở vị trí phức tạp, cần phải thực hiện phẫu thuật để cắt bỏ một phần hoặc hoàn toàn buồng trứng để điều trị thì sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến khả năng mang thai của người bệnh.

2. Thời gian phục hồi bao lâu?

Thời gian phục hồi sau phẫu thuật thường kéo dài từ 1 đến 4 tuần, tùy thuộc vào mức độ can thiệp phẫu thuật và sức khỏe của từng bệnh nhân.

3. U nang buồng trứng xoắn có phải là ung thư không?

Phần lớn là những khối u nang lành tính. Tuy nhiên, trong một số trường hợp khá hiếm gặp, u nang có thể có những đặc điểm của ung thư. Do đó, việc chẩn đoán chính xác, điều trị kịp thời, đúng phương pháp và theo dõi chặt chẽ sức khỏe sau phẫu thuật đóng vai trò rất quan trọng.

Để đặt lịch khám, tư vấn và điều trị trực tiếp với các chuyên gia – bác sĩ giỏi tại Trung tâm Sản Phụ khoa, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, Quý khách hàng có thể liên hệ theo thông tin sau:

Tóm lại, u nang buồng trứng xoắn là một bệnh lý có thể gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, hiệu quả. Việc đến bệnh viện để nhận diện sớm các dấu hiệu cùng với phương pháp chẩn đoán chính xác và điều trị kịp thời, sẽ giúp bảo vệ tốt sức khỏe sinh sản và sức khỏe tổng thể của phụ nữ.