Bị áp xe vú phải làm sao? Để lâu không điều trị có sao không?

Áp xe vú là khối u mềm, ấm ở vú, gây đau, sưng và đỏ. Tình trạng này thường xuất hiện ở phụ nữ đang cho con bú. Vậy khi có triệu chứng áp xe vú phải làm sao? Để lâu không điều trị có sao không? Bài viết này, bác sĩ chuyên khoa I Đỗ Anh Tuấn, Khoa Ngoại Vú – Đầu Mặt Cổ, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM sẽ hướng dẫn người bệnh cách chăm sóc và điều trị khi xuất hiện áp xe vú.

Nguyên nhân gây áp xe ở vú

Phương pháp điều trị áp xe vú khác nhau tùy thuộc vào nguyên nhân và mức độ bệnh. Vì vậy trước khi giải đáp câu hỏi “bị áp xe vú phải làm sao?, người bệnh cần hiểu rõ các nguyên nhân gây ra ổ áp xe này. Áp xe ở vú xảy ra do tuyến vú nhiễm trùng. Viêm vú nhưng không điều trị, nhiễm trùng có thể phá hủy mô và tạo điều kiện hình thành ổ áp xe (túi chứa đầy mủ) dưới da vú. Tình trạng này có thể xuất hiện ở cả nam và nữ giới, đặc biệt phụ nữ đang cho con bú. (1,2)

Với phụ nữ đang cho con bú, ổ áp xe hình thành ở vú khi nhiễm trùng từ vi khuẩn trên da hoặc thông qua núm vú xâm nhập vào vú ở các đường như:

• Vết xước trên da vú.
• Vết nứt ở núm vú.
• Ống dẫn sữa tắc nghẽn.

Với phụ nữ không cho con bú hoặc nam giới mắc áp xe ở vú do nhiễm trùng vú nhưng không điều trị. Bệnh này thường được gọi là áp xe vú và không phổ biến. Vi khuẩn sẽ xâm nhập vào vú và tạo ổ áp xe thông qua:

• Vết xước trên mô vú.
• Xỏ khuyên núm vú.
• Vết nứt ở núm vú.

Áp xe vú phải làm sao?

Khi xuất hiện triệu chứng áp xe vú, người bệnh cần đến gặp bác sĩ để được khám, chẩn đoán và lên phác đồ điều trị phù hợp. Người bệnh sau khi khám cần làm đúng và đủ theo toa thuốc bác sĩ đã kê. Đồng thời, người bệnh có thể áp dụng thêm một số cách sau tùy theo trường hợp để kiểm soát cơn đau, cụ thể:

• Thuốc giảm đau: người bệnh có thể hỏi bác sĩ về việc sử dụng acetaminophen hoặc ibuprofen để giảm đau. Những loại thuốc này an toàn khi cho con bú và không gây hại cho em bé. Thông thường, bác sĩ sẽ kê đơn thuốc giảm đau theo toa nếu cơn đau của người bệnh nghiêm trọng và không thuyên giảm khi dùng thuốc không kê đơn.
• Thuốc kháng sinh: trường hợp viêm vú nhẹ, bác sĩ thường không kê đơn thuốc kháng sinh. Nếu được kê đơn thuốc kháng sinh, người bệnh cần uống đúng và đủ liều thuốc (kể cả khi đã cảm thấy khỏe hơn).
• Thuốc kháng viêm: bác sĩ thường kê đơn thuốc kháng viêm kết hợp với thuốc kháng sinh để giúp kiểm soát tình trạng viêm hiệu quả hơn.
• Cho con bú thường xuyên: không nên ngừng cho con bú ở bên vú bị ảnh hưởng dù cảm thấy rất đau. Việc cho con bú thường xuyên sẽ ngăn tình trạng căng tức và tắc ống dẫn sữa. Nếu cần, người bệnh có thể sử dụng máy hút sữa.
• Chườm ấm hoặc lạnh: người bệnh có thể chườm ấm trước và sau khi cho con bú để giảm đau. Với chườm lạnh, người bệnh lưu ý tránh làm trước khi cho con bú vì có thể làm chậm dòng sữa. Ngoài ra, việc tắm nước ấm cũng giúp người bệnh giảm được phần nào cơn đau.
• Uống nhiều nước, ít nhất 1,5l-2l/ngày.

Áp xe vú để lâu không điều trị có sao không?

Có, áp xe vú để lâu không điều trị có thể gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng, bao gồm:

1. Sẹo và thời gian hồi phục kéo dài

Bác sĩ điều trị áp xe vú thường bằng cách rạch thoát lưu ổ áp xe và dẫn lưu. Vết rạch sẽ tùy thuộc vào kích thước và vị trí áp xe vú. Vì vậy, áp xe vú để lâu không điều trị, ổ viêm có thể to khiến vết mổ sau dẫn lưu sâu hơn, dễ để lại sẹo và cơ thể cần nhiều thời gian hồi phục hơn.

2. Nhiễm trùng lan rộng

Biến chứng áp xe vú nguy hiểm nhất là các nhiễm trùng từ ổ áp xe vú có thể lan sang mạch máu đi khắp cơ thể, gây nhiều biến chứng nặng như nhiễm trùng huyết, suy thận, thậm chí là hoại tử các chi…

3. Ảnh hưởng khả năng cho con bú (tắc sữa)

Áp xe vú khiến hoạt động tuyến sữa bị tắc và ảnh hưởng khả năng cho con bú.

4. Viêm xơ tuyến vú

Áp xe vú tiến triển có thể hình thành vùng thâm nhiễm do viêm xơ tuyến vú. Biến chứng này ảnh hưởng đến chức năng tuyến vú, tính thẩm mỹ và tiềm ẩn nguy cơ ung thư vú.

5. Hoại tử vú

Áp xe vú mà không điều trị kịp thời hoặc đúng cách có thể gây biến chứng hoại tử vú với các triệu chứng như: cơ thể nhiễm khuẩn nặng hoặc nhiễm độc, tụt huyết áp, vú sưng phù, hạch bạch huyết sưng to và gây đau, vùng da phía trên ổ áp xe hoại tử…

6.Ảnh hưởng đến tính mạng người bệnh

Áp xe vú có thể dẫn đến nhiễm trùng huyết, suy thận, hoại tử các và đặc biệt ảnh hưởng đến tính mạng người bệnh.

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Người bệnh cần đến gặp bác sĩ khi xuất hiện một số triệu chứng sau:

• Vú sưng.
• Da vú đỏ.
• Sốt cao.
• Vú tiết dịch bất thường.

Phương pháp chẩn đoán và điều trị áp xe vú

Phương pháp chẩn đoán và điều trị áp xe vú diễn ra như sau:

• Chẩn đoán: áp xe vú thường được chẩn đoán thông qua khám lâm sàng, xem xét tiền sử bệnh và triệu chứng của người bệnh. Trong quá trình khám, bác sĩ sẽ tìm dấu hiệu đỏ, sưng và đau ở mô vú và kiểm tra người bệnh có sốt hoặc xuất hiện dấu hiệu nhiễm trùng khác không. Bác sĩ cũng có thể hỏi về tiền sử cho con bú của người bệnh, vì áp xe vú thường liên quan đến viêm vú ở phụ nữ đang cho con bú. Ngoài ra, bác sĩ có thể yêu cầu người bệnh làm thêm một số xét nghiệm như:
  • Siêu âm: xác định cấu trúc dưới da bị ảnh hưởng và ổ áp xe nằm sâu bên dưới quầng vú đến mức nào.
  • Chụp MRI: phương pháp chẩn đoán hình ảnh này đôi khi được sử dụng với trường hợp nhiễm trùng nặng hoặc thường tái phát áp xe ở vú.
  • Xét nghiệm máu: có thể được sử dụng để xác định nguyên nhân gây nhiễm trùng và kiểm tra sức khỏe miễn dịch của người bệnh.
• Điều trị: phương pháp điều trị sẽ tùy thuộc vào nguyên nhân và mức độ nghiêm trọng của áp xe ở vú. Cụ thể:
  • Thuốc kháng sinh, kháng viêm: người bệnh cần uống đúng và đủ liều dù triệu chứng có hết hoặc cơ thể cảm thấy đã khỏe trở lại.
  • Rạch thoát lưu – dẫn lưu ổ áp xe: sau tiêm thuốc gây tê tại chỗ, bác sĩ dẫn lưu áp xe gần bề mặt da bằng cách rạch một đường nhỏ. Sau đó, bác sĩ sẽ kê đơn thuốc để điều trị nhiễm trùng.

Lợi ích khi điều trị sớm tình trạng áp xe vú

Điều trị sớm tình trạng áp xe vú giúp ngừa được biến chứng nghiêm trọng như sẹo, nhiễm trùng lan rộng, ảnh hưởng khả năng cho con bú, viêm xơ tuyến vú, hoại tử vú và thậm chí cả tính mạng. Nếu nghi ngờ mình mắc áp xe vú, người bệnh hãy đến gặp bác sĩ để được đánh giá và điều trị kịp thời. Hầu hết trường hợp áp xe vú đều có thể được điều trị thành công và người bệnh có thể hồi phục hoàn toàn với ít biến chứng nhất.

Phòng ngừa áp xe vú tái phát sau điều trị

Áp xe vú không thể tránh khỏi. Một số phụ nữ dễ áp xe vú hơn những người khác, đặc biệt người sinh và cho con bú lần đầu. Nhìn chung, một số thói quen tốt sau có thể hiệu quả trong việc ngừa áp xe vú tái phát sau điều trị, bao gồm:

• Cho con bú đều ở cả 2 bên ngực, đúng và không bỏ cữ.
• Cố gắng cho bé bú hoặc hút cạn hoàn toàn bầu ngực để tránh tình trạng căng tức và tắc ống dẫn sữa.
• Tư thế cho bú đúng sẽ giúp cho con bú tốt để ngừa núm vú đau, nứt nẻ.
• Tránh mất nước, hãy uống nhiều nước.
• Thực hiện vệ sinh khi cho bú đúng cách như: rửa tay, vệ sinh núm vú…

Điều trị kịp thời áp xe vú có thể giúp ngừa biến chứng và nhanh lành bệnh. Thông qua bài “Bị áp xe vú phải làm sao? Để lâu không điều trị có sao không?”, người bệnh hiểu hơn về nguyên nhân gây bệnh này, biến chứng nếu không điều trị và nắm một số cách giảm triệu chứng do ổ áp xe gây ra. Đồng thời, người bệnh ngay khi nghi ngờ mình mắc áp xe vú hãy đến bệnh viện có chuyên khoa Vú để khám và điều trị kịp thời