Chụp CT có giảm tuổi thọ không là thắc mắc của nhiều người do lo ngại phơi nhiễm tia X. Trên thực tế, chụp CT có những tia bức xạ ion hóa nhưng liều lượng được kiểm soát để đảm bảo an toàn cho người chụp, hạn chế tối đa ảnh hưởng đến sức khỏe. Vậy chụp CT có giảm tuổi thọ không, có những ảnh hưởng xấu như thế nào, ThS.BS Bùi Thị Nga, Khoa Ung bướu BVĐK Tâm Anh Hà Nội sẽ giải đáp qua bài viết dưới đây.
Chụp cắt lớp vi tính (CT Scans) là kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh thường quy, sử dụng tia X năng lượng thấp với liều hấp thụ trung bình khoảng 10 mGy cho mỗi lần chụp toàn thân.
Chụp CT có thể phát hiện được những bất thường trong cấu trúc cơ thể một cách chi tiết và rõ ràng hơn so với X-quang thông thường, giúp bác sĩ chẩn đoán chính xác bệnh lý như khối u, nhiễm trùng, xuất huyết, gãy xương hay tổn thương nội tạng… Tuy nhiên, về mặt hạn chế, chụp CT với tần suất nhiều có thể làm giảm tuổi thọ hay không?
Hiện nay chưa có nghiên cứu chính thức nào chứng minh kỹ thuật chụp CT gây giảm tuổi thọ cho con người. Lợi ích của chụp CT trong chẩn đoán và điều trị bệnh lý khác nhau thường lớn hơn gấp nhiều lần so với rủi ro tiềm ẩn.
Do đó, bạn có thể yên tâm. Chụp CT có rất ít tác động đối tuổi thọ của con người, đặc biệt khi số lần chụp được giới hạn và theo chỉ định của bác sĩ.
Một số rủi ro có thể xảy ra khi chụp cắt lớp vi tính như:
Chụp CT sử dụng tia X, là tia bức xạ ion hóa, có khả năng gây tổn thương DNA và có nguy cơ làm tăng khả năng mắc ung thư trong tương lai. Nguy cơ có thể tăng ở trẻ em, phụ nữ mang thai. Tùy thuộc vào độ tuổi, giới tính và cơ quan được quét, nguy cơ mắc ung thư từ bất kì lần chụp CT nào là khoảng 1/2000. Tuy nhiên, với mỗi lần chụp CT, liều tia thường thấp và nguy cơ rất nhỏ, đặc biệt khi người chụp thực hiện đúng chỉ định của bác sĩ chuyên khoa. (1)
Một số trường hợp cần tiêm thuốc cản quang có chứa i-ốt giúp làm rõ hơn các cấu trúc trong cơ thể. Thuốc cản quang cũng giúp hỗ trợ phân biệt khối u, ổ viêm, áp xe, bất thường mạch máu hoặc tổn thương các cơ quan.
Một số trường hợp dị ứng với thuốc cản quang có thể gây ra tác dụng phụ từ nhẹ (buồn nôn, ngứa, nổi mẩn) hoặc nghiêm trọng như sốc phản vệ. Trong quá trình tiêm thuốc, bác sĩ sẽ theo dõi phản ứng của người chụp để xử lý kịp thời.
Các cơ quan của thai nhi được hình thành từ tuần thứ 2 đến tuần thứ 15 của thai kỳ. Đây là giai đoạn thai nhi dễ bị ảnh hưởng nhất nếu có các tác động của bức xạ ion hóa. Các bức xạ ion khi tiếp xúc lượng lớn có thể gây quái thai như tật đầu nhỏ, mắt nhỏ, chậm phát triển trí tuệ, khiếm khuyết về hành vi hoặc đục thủy tinh thể. (2)
Chụp CT nửa trên cơ thể có nguy cơ thấp hơn. Bác sĩ sẽ đưa ra quyết định dựa trên cân nhắc về lợi ích và nguy cơ khi có chỉ định chụp đối với phụ nữ mang thai.
Trẻ nhỏ dễ bị ảnh hưởng bởi bức xạ ion hơn so với người trưởng thành vì cơ thể của trẻ đang phát triển. Chụp CT scan ở trẻ có thể làm tăng nguy cơ mắc ung thư sau này. Ước tính sau 1800 lần chụp CT, có thêm 1 trường hợp mắc ung thư sau 10 năm.
Để hạn chế những rủi ro ảnh hưởng đến sức khỏe khi chụp CT, người chụp nên tuân thủ theo hướng dẫn, chỉ định của bác sĩ.
Chụp CT khi cần thiết và có chỉ định của bác sĩ là nguyên tắc quan trọng để giảm thiểu rủi ro từ phơi nhiễm bức xạ. Trước khi chụp CT, người chụp nên thảo luận kỹ với bác sĩ nếu có phương pháp chẩn đoán hình ảnh khác tối ưu hơn. Nên cung cấp đầy đủ thông tin về tiền sử bệnh, các xét nghiệm, chẩn đoán hình ảnh đã thực hiện hoặc các triệu chứng cần thiết để bác sĩ đánh giá đúng sự cần thiết của chụp CT.
Để giảm rủi ro khi chụp CT, đặc biệt khi thắc mắc “chụp CT có giảm tuổi thọ không”, người bệnh nên lựa chọn cơ sở có thiết bị y tế hiện đại, máy chụp CT được trang bị bộ lọc giảm liều tia và công nghệ xử lý hình ảnh tốt, tối ưu hóa các thông số quét cho phép giảm thiểu mức độ tiếp xúc với bức xạ.
Trước khi dùng thuốc cản quang, bác sĩ sẽ thăm khám sàng lọc kỹ trước khi tiêm thuốc, kiểm tra chức năng thận đặc biệt với người cao tuổi, đái tháo đường hoặc bệnh thận.
Một trong những nguyên tắc để giảm nguy cơ phơi nhiễm tia X là giảm tiếp xúc ở vùng không cần thiết nếu không có chỉ định. Trong một số trường hợp cần giới hạn vùng chụp, người chụp có thể được mặc áo chống tia bức xạ đối với những bộ phận nhạy cảm với tia X như tuyến giáp, vú, cơ quan sinh dục hoặc trẻ em, phụ nữ trong độ tuổi sinh sản.
Không có khuyến nghị về số lần chụp cắt lớp vi tính. Trường hợp cần thiết, bác sĩ có thể chỉ định chụp CT để đưa ra chẩn đoán bệnh hoặc theo dõi quá trình điều trị. Nếu người bệnh mắc bệnh nặng và cần thiết trải qua nhiều lần chụp CT, mỗi lần CT đều đóng vai trò rất quan trọng, cung cấp cho bác sĩ điều trị nhiều thông tin có giá trị. Bác sĩ sẽ đưa ra chỉ định cho mỗi lần chụp, vị trí chụp và liều lượng cần thiết để hạn chế nguy cơ phơi nhiễm bức xạ.
Trẻ em và phụ nữ mang thai cần được theo dõi đặc biệt nếu chụp CT do độ nhạy cảm cao hơn khi tiếp xúc với bức xạ. Bác sĩ sẽ cân nhắc nguy cơ đối với thai nhi và trẻ em đang phát triển để có kế hoạch giảm liều phù hợp.
Trung tâm Chẩn đoán Hình ảnh và Điện quang Can thiệp, BVĐK Tâm Anh Hà Nội đang đưa vào hoạt động Siêu máy chụp CT Somatom Force VB30. Đây là siêu máy sở hữu nhiều ưu điểm vượt trội đặc biệt với liều tia X cực thấp, an toàn cho mọi đối tượng nhờ bộ lọc thiếc giảm liều và các phần mềm tối ưu chất lượng hình ảnh, công nghệ giảm liều tự động dựa trên độ tuổi, cân nặng, vùng giải phẫu và kích thước cơ thể. Nhờ đó, những đối tượng nhạy cảm với tia X như trẻ sơ sinh, trẻ em, người suy thận, người nhạy cảm với tia X đều có thể chụp được.
CT Somatom Force VB30 chụp siêu tốc, chỉ 737 mm/s, số lượng lát cắt cực đại, độ dày lát cắt chỉ 0,4 mm, giúp tái tạo hình ảnh chất lượng, hạn chế tối đa bỏ sót tổn thương kích thước nhỏ. Công nghệ 2 nguồn phát với hai mức năng lượng giảm tối đa thời gian quét, thời gian chụp toàn bộ tim chỉ trong 250 mili giây (¼ giây). Công nghệ AI được tích hợp trong siêu máy nhằm đánh dấu và phân tích mốc giải phẫu cơ thể, hỗ trợ bác sĩ xác định những tổn thương ở cơ quan chính xác.
Để được giải đáp cụ thể hơn về thắc mắc chụp CT có giảm tuổi thọ không và làm cách nào để hạn chế tối đa rủi ro khi chụp, quý khách hàng vui lòng liên hệ Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh theo phương thức.
HỆ THỐNG BỆNH VIỆN ĐA KHOA TÂM ANH
Trên đây là giải đáp chụp CT có giảm tuổi thọ không. Chụp CT theo đúng chỉ định, đặc biệt khi điều trị bệnh hiểm nghèo thậm chí có thể tăng tuổi thọ cho người bệnh bởi thông qua kết quả CT, bác sĩ sẽ chẩn đoán chính xác, điều trị kịp thời tổn thương khi phát hiện sớm.
