Tại sao đau đầu do thay đổi thời tiết? Cách phòng ngừa ra sao?

Đau đầu do thay đổi thời tiết là vấn đề nhiều người gặp phải. Vậy tại sao thay đổi thời tiết lại đau đầu và làm thế nào để phòng ngừa tình trạng này hiệu quả?

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi BS.CKI Nguyễn Phương Trang – Khoa Thần kinh, Trung tâm Khoa học Thần kinh, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM

Tại sao thay đổi thời tiết lại đau đầu?

Đau đầu do thay đổi thời tiết là hiện tượng nhiều người thường gặp phải, đặc biệt là trong những ngày có sự thay đổi đột ngột về thời tiết, như khi có bão, áp thấp nhiệt đới hoặc sự thay đổi đột ngột về nhiệt độ. Nghiên cứu cho thấy, nguyên nhân của chứng đau đầu này liên quan đến sự biến động của áp suất khí quyển và nhiệt độ. Khi áp suất khí quyển giảm hoặc tăng nhanh, cơ thể có thể phản ứng bằng cách gây ra các cơn đau đầu, đặc biệt là đối với những người nhạy cảm.

Tại sao thay đổi thời tiết lại đau đầu? Đầu tiên, khi áp suất khí quyển giảm, chẳng hạn trong cơn bão, không khí lạnh và ấm hòa trộn tạo ra sự thay đổi áp suất, ảnh hưởng đến các khoang mũi và xoang. Áp suất này có thể đẩy chất lỏng vào các mô trong cơ thể, gây mất cân bằng chất lỏng và dẫn đến đau đầu. Đồng thời, sự thay đổi áp suất cũng có thể ảnh hưởng đến sự cân bằng hóa học trong não, làm gián đoạn quá trình điều hòa các chất dẫn truyền thần kinh như serotonin, một trong những yếu tố có liên quan đến cơn đau nửa đầu. (1)

Một nghiên cứu tại Nhật Bản cho thấy, những thay đổi về thời tiết làm gia tăng tần suất và mức độ nghiêm trọng của chứng đau đầu ở nhiều người. Các chuyên gia cũng chỉ ra rằng, sự thay đổi áp suất khí quyển, dù là đột ngột hay từ từ, cũng có thể gây ra tình trạng đau đầu do làm thay đổi sự co giãn của các mạch máu hoặc gây thiếu oxy tại các vùng não liên quan đến cơn đau.

Xem thêm: Đau đầu khi trời lạnh là như thế nào

Bị đau đầu do thay đổi thời tiết thường xảy ra lúc nào?

Đau đầu do thay đổi thời tiết thường xảy ra khi có sự chuyển biến đột ngột về điều kiện thời tiết, như khi từ ngày nắng nóng chuyển sang mưa. Khi thời tiết thay đổi đột ngột, đặc biệt là với các yếu tố như ánh nắng gay gắt, nhiệt độ quá cao hoặc thấp, độ ẩm cao… cơ thể cần điều chỉnh để thích nghi với những biến động này. Những thay đổi này có thể làm tình trạng đau đầu trở nên nặng hơn, thậm chí gây ra cơn đau đầu mới. (2)

Bên cạnh đó, những người thường xuyên bị đau nửa đầu hoặc nhức đầu do thay đổi thời tiết sẽ dễ gặp phải tình trạng này khi có sự thay đổi áp suất không khí. Ví dụ, khi máy bay cất cánh hoặc hạ cánh, sự thay đổi áp suất trong khoang máy bay và bên ngoài có thể làm tăng nguy cơ đau đầu hoặc ù tai. (3)

Triệu chứng nhức đầu do thay đổi thời tiết

Bị đau đầu do thời tiết có thể có dấu hiệu tương tự như đau đầu hoặc đau nửa đầu thông thường, nhưng có thể kèm theo một số triệu chứng khác như:

• Đau đầu kéo dài, có thể từ 4 giờ đến 3 ngày
• Nhạy cảm với ánh sáng, âm thanh và mùi
• Buồn nôn, đau bụng và nôn
• Tê ở mặt và cổ, đau ở một hoặc cả hai bên thái dương
• Chóng mặt, mệt mỏi và suy giảm thị lực
• Thay đổi tâm trạng hoặc cảm xúc

Ngoài các triệu chứng đau đầu do thay đổi thời tiết điển hình, người bệnh còn có thể gặp phải một số triệu chứng như:

• Cảm giác khó chịu ở mặt hoặc đau xung quanh xoang
• Chảy dịch mũi sau (chất nhầy chảy xuống cổ họng)
• Hay chảy nước mắt

Cách chẩn đoán đau đầu do thay đổi thời tiết

Hiện không có xét nghiệm cụ thể nào để chẩn đoán chính xác cơn đau đầu do thay đổi thời tiết gây ra, nhưng để nhận diện đúng tình trạng, người bệnh cần cung cấp cho bác sĩ càng nhiều thông tin càng tốt. Khi đến thăm khám, bác sĩ có thể hỏi về:

• Thời điểm và tần suất cơn đau đầu xảy ra
• Cường độ và thời gian cơn đau kéo dài
• Điều gì khiến cơn đau thuyên giảm hoặc trở nên trầm trọng
• Tiền sử gia đình, đặc biệt nếu có bất kỳ thành viên nào trong gia đình bị đau đầu mãn tính hoặc đau nửa đầu

Người bệnh nên ghi lại thời gian xuất hiện những cơn đau đầu trong ít nhất một tháng để có thể cung cấp thông tin chi tiết hơn cho bác sĩ. Nếu khám lần đầu, bác sĩ có thể chỉ định thực hiện một số xét nghiệm như kiểm tra thần kinh, xét nghiệm máu, chụp MRI, chụp CT… để loại trừ các nguyên nhân nghiêm trọng hơn.

Việc xác định rõ nguyên nhân của cơn đau đầu do thay đổi thời tiết sẽ giúp bác sĩ đưa ra phương pháp điều trị thích hợp, nhằm giảm thiểu tình trạng này.

Cách xử lý khi bị đau đầu do thời tiết

Người bệnh có thể áp dụng một số biện pháp để góp phần cải thiện chứng đau đầu do thay đổi thời tiết. Bên cạnh đi khám bác sĩ, người bệnh có thể lưu ý bổ sung thực phẩm có chứa các dưỡng chất phù hợp để hỗ trợ cải thiện cơn nhức đầu do thay đổi thời tiết: (4)

• Magie oxit: Một số người cảm thấy đỡ hơn khi bổ sung magie trước khi thời tiết thay đổi. Magie hỗ trợ làm dịu các cơn đau nửa đầu và hạn chế nguy cơ đau đầu do thời tiết. Các thực phẩm giàu magie bao gồm rau lá xanh đậm, cá, đậu nành, bơ và chuối…
• Vitamin B2: Sử dụng vitamin B2 đã được chứng minh là giúp giảm tần suất và thời gian đau nửa đầu. Các nguồn thực phẩm giàu vitamin B2 bao gồm sữa, thịt, trứng, các loại hạt, bột mì và rau xanh…
• Coenzyme Q10: Đây là một chất bổ sung tốt cho tim mạch và cũng hỗ trợ làm giảm tần suất chứng đau nửa đầu. Người bệnh có thể bổ sung coenzyme Q10 theo chỉ định của bác sĩ để phòng ngừa đau đầu do thay đổi thời tiết.

Nếu thay đổi thời tiết gây đau đầu kéo dài, bác sĩ có thể chỉ định sử dụng ibuprofen, acetaminophen hoặc thuốc chống nôn để giúp giảm bớt cảm giác đau. Ngoài ra, bác sĩ có thể kê đơn các loại thuốc trị đau nửa đầu đặc biệt, chẳng hạn như triptans hoặc ergotamine.

Lưu ý: Các biện pháp trên có thể không giúp điều trị triệt để tình trạng đau đầu hoặc nếu cơn đau trở nên nghiêm trọng. Người bệnh cần thăm khám và tuân thủ chỉ định điều trị của bác sĩ.

Xem thêm: Cách chữa đau đầu khi thay đổi thời tiết

Biện pháp phòng ngừa đau đầu do thay đổi thời tiết

Đau đầu do thay đổi thời tiết có thể là một vấn đề phổ biến, nhưng không chỉ có yếu tố thời tiết mà còn nhiều nguyên nhân khác góp phần vào tình trạng này. Một số cách góp phần giảm thiểu và phòng ngừa đau đầu liên quan đến thay đổi thời tiết mà người bệnh có thể cân nhắc áp dụng gồm:

• Tránh các tác nhân kích thích: Khi thời tiết thay đổi, các yếu tố như caffeine, monosodium glutamate (MSG) và thực phẩm chứa nitrat có thể làm tăng nguy cơ đau đầu. Việc hạn chế hoặc tránh tiêu thụ các thực phẩm này có thể giúp giảm cơn đau.
• Ngủ đủ giấc: Đảm bảo ngủ đủ giấc là rất quan trọng vì thiếu ngủ có thể làm tình trạng đau đầu trở nên nghiêm trọng hơn. Tuy nhiên, ngủ quá nhiều cũng có thể gây ra đau đầu, vì vậy mỗi người cần duy trì thói quen ngủ đều đặn và tránh ngủ quá lâu vào cuối tuần.
• Quản lý căng thẳng: Căng thẳng là một yếu tố kích thích khi thời tiết thay đổi, đặc biệt khi áp suất khí quyển giảm. Các phương pháp thư giãn như tập thể dục, yoga, thiền hay hít thở sâu… có thể giúp giảm căng thẳng và ngăn ngừa cơn đau đầu.
• Uống đủ nước: Sự thay đổi lượng chất lỏng trong cơ thể, đặc biệt là trong mạch máu quanh não có thể dẫn đến đau đầu. Mỗi người cần duy trì việc uống đủ nước trong suốt cả ngày để giúp cơ thể cân bằng và giảm thiểu nguy cơ đau đầu do thay đổi thời tiết.
• Bảo vệ mắt và giảm ánh sáng chói: Sử dụng kính râm khi ra ngoài trong những ngày nắng gắt hoặc khi gặp ánh sáng mạnh từ các bề mặt phản chiếu giúp giảm thiểu tác động tiêu cực lên mắt và ngăn ngừa đau đầu.
• Bổ sung dinh dưỡng phù hợp: Chế độ ăn uống cân đối giúp cơ thể tăng cường sức khỏe và phòng ngừa cơn đau đầu do thay đổi thời tiết. Các bữa ăn với đa dạng thực phẩm giàu vitamin, khoáng chất góp phần giúp cân bằng dưỡng chất trong cơ thể, giảm thiểu các tác nhân làm khởi phát cơn đau đầu.
• Thảo luận với bác sĩ: Nếu cơn đau đầu xuất hiện thường xuyên, người bệnh cần đến bệnh viện thăm khám. Bác sĩ có thể chỉ định một số loại thuốc thích hợp nhằm giảm tần suất và mức độ nghiêm trọng của cơn đau, tùy vào tình trạng của từng người.

Để đặt lịch thăm khám, điều trị bệnh tại Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, Quý khách vui lòng liên hệ:

Đau đầu do thay đổi thời tiết là tình trạng mà nhiều người gặp phải, nhất là khi thời tiết chuyển mùa. Những thay đổi đột ngột về nhiệt độ, độ ẩm hay áp suất không khí có thể làm kích hoạt các cơn đau đầu mãn tính hoặc đau nửa đầu. Để kiểm soát cơn đau đầu hiệu quả, mỗi người cần hiểu rõ các tác nhân gây bệnh và trao đổi với bác sĩ. Nếu tình trạng đau đầu kèm theo các dấu hiệu bất thường, người bệnh cần sớm đến gặp bác sĩ để được thăm khám.