Mổ ruột thừa là phương pháp điều trị tiêu chuẩn cho viêm ruột thừa. Tuy nhiên, nhiều bậc phụ huynh vẫn lo lắng “mổ ruột thừa ở trẻ em có nguy hiểm không“. Trẻ em có cơ thể nhạy cảm, hệ miễn dịch chưa hoàn thiện, dễ gặp biến chứng hơn người lớn. Mặc dù vậy, khi trẻ được chẩn đoán sớm và phẫu thuật đúng kỹ thuật, quy trình này thường an toàn và giúp trẻ nhanh chóng phục hồi.
Mổ ruột thừa ở trẻ em là phẫu thuật ít nguy hiểm. Với sự tiến bộ của y học, hiện có 2 phương pháp thường được thực hiện trong phẫu thuật gồm: phẫu thuật mở và phẫu thuật nội soi. Tỷ lệ thành công của phẫu thuật ruột thừa ở trẻ cao, phần lớn trẻ đều hồi phục tốt sau phẫu thuật.
Tuy nhiên, tương tự như những phẫu thuật khác, phẫu thuật ruột thừa ở trẻ cũng tiềm ẩn những rủi ro nhất định như các vấn đề về gây mê, nhiễm trùng, tắc ruột sau mổ, xuất huyết, tổn thương các cơ quan xung quanh… Nguy hiểm sẽ tăng cao hơn nếu viêm ruột thừa được phát hiện và điều trị chậm trễ, ruột thừa vỡ gây nên các biến chứng như nhiễm trùng ổ bụng (viêm phúc mạc), nhiễm trùng huyết,… hoặc trẻ nhỏ tuổi, trẻ có bệnh lý nền.
Để giảm thiểu rủi ro của phẫu thuật ruột thừa, trẻ mắc bệnh cần được đưa đến bệnh viện để được bác sĩ khám và điều trị đúng cách càng sớm càng tốt. Đặc biệt, cần lựa chọn cơ sở y tế có trang thiết bị hiện đại, đội ngũ bác sĩ chuyên khoa Ngoại nhi được đào tạo chuyên sâu, giàu kinh nghiệm, để trẻ được tiếp nhận điều trị nhanh chóng và an toàn.
Ngoài vấn đề mổ ruột thừa ở trẻ em có nguy hiểm không thì cần nắm một rõ các biến chứng sau phẫu thuật. Một số biến chứng có thể xảy ra sau khi mổ ruột thừa ở trẻ em:
Trong suốt quá trình phẫu thuật ruột thừa, trẻ sẽ được gây mê. Vì vậy, sau phẫu thuật, trẻ có thể gặp phải một số tác dụng phụ của thuốc mê còn tồn dư trong cơ thể như buồn nôn, nôn ói, chóng mặt, đau đầu hoặc cảm giác khó chịu. Thậm chí, một số trẻ còn xuất hiện tình trạng mê sảng sau gây mê, biểu hiện qua việc trẻ bị kích động, khóc, không nhận biết người thân hoặc có hành vi bất thường trong thời gian ngắn sau khi tỉnh dậy.
Xuất huyết tại vị trí phẫu thuật là một biến chứng nguy hiểm, cần được cấp cứu kịp thời. Biến chứng này có thể xảy ra do vận động mạnh sau phẫu thuật khiến vết thương bị rách, rối loạn đông máu, hoặc do các thao tác trong quá trình phẫu thuật.
Trẻ bị xuất huyết tại vết mổ sẽ có biểu hiện máu thấm băng gạc liên tục, da xanh tái, mệt lả, chóng mặt, tim đập nhanh hoặc trẻ có biểu hiện đau bụng dữ dội. Trong một số trường hợp, máu có thể chảy vào trong ổ bụng khiến bụng trẻ căng cứng, đau nhiều, có biểu hiện sốc, mạch đập nhanh, huyết áp tụt.
Sau phẫu thuật, khi thuốc gây tê dần hết tác dụng, trẻ sẽ cảm thấy đau nhiều ở vùng bụng. Đây là phản ứng sinh lý tự nhiên của cơ thể sau can thiệp phẫu thuật, do đó bố mẹ không nên quá lo lắng. Bác sĩ sẽ kê thêm thuốc giảm đau cho trẻ với liều dùng phù hợp để kiểm soát cơn đau, giúp trẻ giảm đau. Tuy nhiên, nếu trẻ đau bụng dữ dội kèm theo các bất thường khác, đây có thể là dấu hiệu của biến chứng nhiễm trùng, hoại tử, cần thông báo ngay cho bác sĩ để được xử trí phù hợp.
Trẻ thường sẽ cảm thấy chướng bụng sau phẫu thuật ruột thừa bằng phương pháp nội soi do quá trình bơm hơi vào ổ bụng trong lúc phẫu thuật. Đây là phản ứng bình thường của cơ thể, sẽ nhanh chóng biến mất sau đó. Nhưng nếu trẻ xuất hiện các dấu hiệu bất thường như sốt, khó thở, đau bụng dữ dội hay rối loạn đại tiện, bố mẹ nên thông báo cho bác sĩ để được hỗ trợ phù hợp.
Nhiễm trùng vết mổ là một trong những biến chứng thường gặp sau phẫu thuật ruột thừa ở trẻ em, chủ yếu xảy ra do không đảm bảo các yếu tố vệ sinh trong chăm sóc vết thương. Vết mổ bị nhiễm trùng thường gây nên các triệu chứng đặc trưng như vết mổ sưng, tấy đỏ, gây đau nhiều, có thể chảy dịch, chảy mủ. Bên cạnh đó, trẻ cũng có thể có các triệu chứng toàn thân như sốt, mệt mỏi, biếng ăn. (1)
Khi phát hiện các triệu chứng này, bố mẹ cần đưa trẻ đến bệnh viện càng sớm càng tốt. Tùy theo mức độ nhiễm trùng, bác sĩ có thể chỉ định điều trị bằng thuốc kháng sinh hoặc thực hiện thủ thuật dẫn lưu để loại bỏ dịch mủ, giúp vết thương mau lành và tránh những biến chứng nghiêm trọng hơn có thể xảy ra.
Tắc ruột là nguy cơ có thể xảy ra sau phẫu thuật ruột thừa ở trẻ em, thường do sự hình thành các dải dính trong ổ bụng hoặc do phản ứng viêm sau mổ. Khi trẻ có dấu hiệu tắc ruột, bụng sẽ ngày càng chướng lên, gây cảm giác khó chịu, bứt rứt, trẻ nôn ói, đau bụng nhiều, không đi tiêu – tiểu được. Phẫu thuật nội soi giúp giảm tỷ lệ tắc ruột sau mổ
Ngoài vấn đề mổ ruột thừa ở trẻ em có nguy hiểm không thì vấn đề nằm viện trong bao lâu cũng cần được quan tâm. Thời gian nằm viện sẽ tùy thuộc vào tình trạng viêm ruột thừa của bé. Nếu bé được chẩn đoán và phẫu thuật kịp thời, ruột thừa chưa bị vỡ, bé có thể nằm viện theo dõi 3-5 ngày. Khi phẫu thuật trong tình trạng trễ hơn, ruột thừa đã vỡ, nhiễm trùng nhiều, bé cần theo dõi và chích kháng sinh đủ liều nên sẽ kéo dài hơn, khoảng 1 tuần. (2)
Khi trẻ tỉnh lại sau phẫu thuật, bé cần được nhịn ăn hoàn toàn để ổn định tình trạng bụng. Tuỳ tình trạng của bé, bác sĩ sẽ thăm khám và trẻ uống nước lại dần. Sau đó bố mẹ tập cho trẻ ăn thức ăn dạng lỏng, chuyển dần qua thức ăn đặc hơn nếu trẻ không nôn. Trường hợp trẻ nôn, cần quay lại cho trẻ ăn thức ăn dạng lỏng.
Trẻ cần được bổ sung đủ dinh dưỡng và năng lượng để đẩy nhanh quá trình hồi phục. Do đó, bố mẹ cần chú ý bổ sung đủ 4 nhóm dinh dưỡng thiết yếu trong khẩu phần ăn hàng ngày của trẻ (chất đạm, chất béo, chất bột đường, vitamin và khoáng chất). Ưu tiên ăn nhiều rau xanh, thực phẩm giàu dinh dưỡng và năng lượng, dễ tiêu hóa cho trẻ. Khuyến khích trẻ uống nhiều nước mỗi ngày nhằm ngăn ngừa tình trạng mất nước, rối loạn điện giải.
Khi tình trạng sức khỏe của trẻ đã ổn định, bác sĩ sẽ hướng dẫn bố mẹ chăm sóc trẻ tại nhà đúng cách và hẹn tái khám. Cần đưa trẻ đến bệnh viện tái khám đúng hẹn để bác sĩ theo dõi, đánh giá tình trạng hồi phục của trẻ, đồng thời phát hiện sớm và có hướng xử lý phù hợp nếu trẻ có vấn đề tiềm ẩn.
Chăm sóc trẻ sau phẫu thuật mổ ruột thừa tại nhà, bố mẹ cần đảm bảo các yếu tố vệ sinh, dinh dưỡng và theo dõi sát sao các biểu hiện của trẻ, đưa trẻ đến bệnh viện để được hỗ trợ kịp thời nếu:
Trẻ sau mổ ruột thừa cần tái khám đúng hẹn. Trẻ cần được đưa đến bệnh viện để bác sĩ kiểm tra và có hỗ trợ phù hợp nếu có các bất thường dưới đây:
HỆ THỐNG BỆNH VIỆN ĐA KHOA TÂM ANH
Mổ ruột thừa ở trẻ em có nguy hiểm không? Tuy phẫu thuật ruột thừa vẫn tiềm ẩn những rủi ro nhất định nhưng phần lớn đều có thể khắc phục được và không đáng kể so với những lợi ích mà phẫu thuật viêm ruột thừa mang lại. Phẫu thuật nội soi hiện giúp điều trị hiệu quả, thẩm mỹ và giảm thiểu các tai biến, biến chứng của viêm ruột thừa trên bệnh nhi.
