Sổ mũi là triệu chứng khá phổ biến ở cả người lớn và trẻ nhỏ, ít khi nguy hiểm tính mạng, thế nhưng gây ra không ít khó chịu cho người bệnh. Thạc sĩ bác sĩ CKI Phạm Thị Phương, Trung tâm Tai Mũi Họng, BVĐK Tâm Anh TP.HCM sẽ đề cập đến các cách trị sổ mũi cho người lớn tại nhà hiệu quả qua bài viết sau.
Sổ mũi là hiện tượng chất nhầy hoặc chất lỏng chảy ra từ mũi, thường có dạng nước hoặc đặc hơn, trong suốt hoặc đục. Nước mũi có chức năng giữ lại dị vật hoặc bụi bẩn có trong không khí khi cơ thể thực hiện chức năng hô hấp, để ngăn chặn các tác nhân gây bệnh thông qua mũi. Vì vậy, khi mũi tăng tiết quá nhiều dịch nhầy, đây là dấu hiệu cho thấy lớp lót niêm mạc nằm bên trong mũi đang bị kích ứng hoặc viêm. Sổ mũi có thể xảy ra do rất nhiều nguyên nhân:
Các cách trị sổ mũi theo phương pháp dân gian rất đa dạng, tuy nhiên bạn chọn lọc kỹ những phương pháp đã qua kiểm tra hoặc được chứng minh lâm sàng tính hiệu quả của chúng. Ngoài ra, không nên lạm dụng và nên đến bác sĩ tai mũi họng khám ngay khi thấy các triệu chứng kéo dài, không thuyên giảm.
Nếu nước mũi của trẻ có màu trắng trong, phụ huynh có thể nhỏ nước muối NaCl 0,9%, mỗi bên 3 – 4 giọt, 4 – 5 lần mỗi ngày. Tuy nhiên, nếu nước mũi chuyển sang màu vàng xanh, đây là dấu hiệu bệnh đã chuyển nặng, ba mẹ nên đưa trẻ đi khám bác sĩ chuyên khoa Tai Mũi Họng ngay để tìm ra nguyên nhân cũng như mức độ bệnh và từ đó xác định phương hướng điều trị hợp lý.
Sử dụng dụng cụ hút mũi để loại bỏ dịch nhầy trong mũi, đặc biệt trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ chưa biết cách xì mũi.
Giữ ấm cơ thể cho trẻ đặc biệt vùng cổ, ngực và chân. Phụ huynh có thể thoa dầu tràm hoặc dầu khuynh diệp vào lòng bàn chân, lưng hoặc ngực của bé và massage trong vài phút. Cho trẻ tắm nước gừng ấm, hơi nước gừng sẽ làm lỏng dịch trong mũi để bé dễ dàng xì ra.
Cha mẹ cho trẻ uống nhiều nước, sữa, nước trái cây, súp hoặc các loại thức ăn dạng lỏng để dịch mũi lỏng hơn và dễ làm sạch hơn.
Uống nhiều nước giúp bù lại lượng nước đã mất, từ đó cải thiện tình trạng sổ mũi. Ngoài ra, uống nhiều nước còn góp phần làm loãng chất nhầy trong mũi và làm chúng chảy ra ngoài dễ dàng hơn, rút ngắn thời gian sổ mũi.
Hơi nước từ trà nóng sẽ làm giảm nề niêm mạc mũi và săn lại, từ đó dễ xì mũi hơn. Thỉnh thoảng tình trạng sổ mũi thường đi kèm với đau họng, uống trà nóng cũng giúp làm dịu đau họng.
Hít hơi nước nóng giúp mũi thông thoáng và làm giảm nghẹt mũi. Trong quá trình xông mà bị chảy nước mũi thì nên xì ra hết để cho mũi thông thoáng. Có thể cho thêm tinh dầu khuynh diệp, bạc hà, gừng, sả… vào nước xông để làm dịu niêm mạc, khử khuẩn và đem đến cảm giác thư giãn, giúp trị sổ mũi hiệu quả.
Một trong những cách trị sổ mũi là tắm với nước ấm. Tương tự như uống trà nóng hoặc xông hơi, tắm nước ấm giúp thông mũi và giảm tần suất sổ mũi. Khi tắm nên để cho nước ấm từ vòi sen phun trực tiếp vào mặt trên vùng xoang mũi, giúp làm loãng dịch nhầy và thoát dịch mũi dễ dàng hơn. Tương tự, xông hơi, tắm nước ấm cũng có tác dụng thúc đẩy lưu thông máu trong vùng xoang mũi.
Rót dung dịch nước muối hoặc pha gói muối bột chuyên dụng vào bình rửa, sau đó nghiêng đầu, nín thở, đặt vòi vào 1 bên mũi để nước muối chảy vào từng chút một và chảy ra ngoài qua phía bên mũi còn lại, giúp làm sạch dịch mũi dễ dàng nó là cách trị sổ mũi hiệu quả. Khi sử dụng bình rửa mũi cần thực hiện theo đúng hướng dẫn, bởi vì nếu sử dụng sai cách thì hiệu quả mang lại kém, thậm chí gây tổn thương cho niêm mạc mũi, dễ dẫn đến nhiễm trùng mũi hoặc nhiễm trùng xoang.
Cũng giống như rửa mũi, xịt mũi giúp làm dịu triệu chứng và giúp loại bỏ các chất nhầy trong khoang mũi. Theo một nghiên cứu vào năm 2021, với người nhiễm trùng đường hô hấp trên thì việc xịt mũi bằng nước muối sinh lý không chỉ làm giảm các triệu chứng như nghẹt mũi, sổ mũi mà còn hỗ trợ cải thiện chất lượng giấc ngủ.
Khi bị kích thích bởi hơi cay, niêm mạc mũi sẽ “chảy nước”, đó là phản ứng bình thường của cơ thể để chống lại các tác nhân bên ngoài xâm nhập. Khi miệng bị cay thì cảm giác này sẽ chiếm ưu thế, làm cho những kích thích ở khu vực khác bị lu mờ, bao gồm kích thích gây sung huyết và cả tiết dịch ở mũi. Đây được xem là mẹo dân gian giúp chữa hắt hơi sổ mũi cực kỳ hiệu quả.
Trường hợp bị sổ mũi nặng, người bệnh thường có xu hướng tự mua thuốc không kê toa để sử dụng. Tuy nhiên, các thuốc trị hắt hơi sổ mũi có thể tương tác với các loại thuốc khác, vì vậy người bệnh cần hết sức thận trọng để tránh phát sinh những vấn đề không mong muốn.
Sổ mũi có tự hết hay không phụ thuộc vào nguyên nhân và mức độ nghiêm trọng của tình trạng. Một số trường hợp sổ mũi có thể tự khỏi là sổ mũi do cảm lạnh hoặc sổ mũi do nhiễm siêu vi; trong khi những trường hợp sổ mũi cần được điều trị sổ mũi do viêm xoang cần được điều trị bằng thuốc kháng sinh bác sĩ kê toa.
Tùy thuộc vào nguyên nhân gây bệnh mà thời gian khỏi bệnh ở mỗi người sẽ khác nhau. Với trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, sổ mũi trong thời gian dài có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm, vì vậy cần đưa trẻ đi khám bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị kịp thời. Ở người lớn nếu tình trạng sổ mũi kéo dài hơn 10 ngày, kèm theo các triệu chứng như sốt cao, đau đầu, đau tai,… thì nên đi khám ngay.
Người bệnh không nên tự mua thuốc không kê toa uống, vì nếu sử dụng chưa đủ liều sẽ không hiệu quả, trong khi đó nếu dùng thuốc quá liều sẽ gây ra chóng mặt, khô miệng, buồn ngủ,…
Người bị sổ mũi không nên ăn các thực phẩm lạnh, thực phẩm chế biến sẵn, nhiều dầu mỡ, thực phẩm chứa nhiều đường, rượu, bia và các chất kích thích như cafe, đồ uống có gas,… vì những thực phẩm này rất ít chất dinh dưỡng, không tốt cho cơ thể đang suy giảm sức đề kháng. Nên bổ sung thêm rau xanh, trái cây và các loại thức ăn giàu kẽm, vitamin và khoáng chất để bổ sung dinh dưỡng cho cơ thể, tăng cường hoạt động của hệ miễn dịch.
Trung tâm Tai Mũi Họng BVĐK Tâm Anh TP.HCM là một địa điểm khám chữa bệnh quen thuộc của người dân nhiều tỉnh thành miền Nam. Bệnh viện là nơi quy tụ đội ngũ các bác sĩ giỏi và chuyên gia đầu ngành, được đầu tư đầy đủ trang bị cơ sở vật chất tốt nhất để khám, chẩn đoán, chữa bệnh. Bên cạnh điều trị nội khoa, trung tâm cũng được trang bị phòng mổ chuẩn quốc tế, giúp người bệnh điều trị toàn diện.
HỆ THỐNG BỆNH VIỆN ĐA KHOA TÂM ANH
Bài viết trên đã cung cấp thêm thông tin về những cách trị sổ mũi tại nhà. Tuy nhiên, nếu bạn muốn sử dụng các phương pháp truyền miệng tại nhà này thì nên nhờ bác sĩ tư vấn kỹ trước khi thực hiện.
