Cảm giác đau tai, có dịch ở trong tai, hay suy giảm thính lực có thể là một trong các dấu hiệu nhiễm trùng tai. Bệnh có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi và gây những biến chứng nghiêm trọng nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời.
Nhiễm trùng tai có thể do vi khuẩn, virus hoặc nấm gây ra. Nhiễm trùng có thể xảy ra ở bất kỳ phần nào của tai, bao gồm nhiễm trùng tai ngoài, nhiễm trùng tai giữa và nhiễm trùng tai trong. Trong đó, phổ biến nhất là tình trạng nhiễm trùng tai giữa, hay còn gọi là viêm tai giữa. Hiếm gặp nhất là tình trạng nhiễm trùng tai trong.
Bệnh có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi nhưng phổ biến nhất ở trẻ em vì hệ thống tai mũi họng và hệ thống miễn dịch của cơ thể chưa phát triển toàn diện. Thống kê cho thấy, có khoảng 80% trẻ em bị viêm tai giữa ít nhất một lần trong đời.
ThS.BS.CKI Diệp Phúc Anh, Trung tâm Tai Mũi Họng, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM cho biết, nhiễm trùng tai thường không nguy hiểm, nhưng nếu tái đi tái nhiều lần, nhiễm trùng tấn công sâu vào các tổ chức bên trong gây thủng màng nhĩ, suy giảm thính lực, thậm chí gây giảm thính lực, viêm dây thần kinh tiền đình, viêm màng não,… có thể đe dọa tính mạng người bệnh. Do đó, nhận biết sớm và điều trị đúng cách nhiễm trùng tai là một điều quan trọng đối với mọi trường hợp, đặc biệt ở trẻ nhỏ, trẻ chưa có khả năng nói chuyện để mô tả về các triệu chứng về tai của mình.
Trước khi trình bày về các dấu hiệu nhiễm trùng tai, dưới đây là các yếu tố nguy cơ làm tăng khả năng mắc nhiễm trùng tai ở một người.
Một người có thể có nhiều yếu tố nguy cơ gây nhiễm trùng tai cùng lúc.
Nhiễm trùng tai xảy ra thường xuyên nhất ở trẻ từ 6 tháng đến 2 tuổi, có thể kéo dài đến khi 8 tuổi. Nguyên nhân là vì:
Trường hợp nhiễm trùng tai ngoài, các yếu tố nguy cơ có thể kèm theo các chấn thương ống tai và bệnh lý da liễu, ví dụ chấn thương khi lấy ráy tai bằng tăm bông, bệnh vẩy nến, chàm, viêm da tiết bã, đi bơi thường xuyên, hay dị ứng do sử dụng thuốc nhuộm tóc, thuốc mọc tóc,…
Dấu hiệu nhiễm trùng tai thường khởi phát nhanh chóng và có sự khác nhau ở các khu vực tai (tai ngoài, tai giữa) nhưng nhìn chung người bệnh thường gặp phải các triệu chứng sau:(1)
Đai tai là một trong các triệu chứng phổ biến nhất khi bị nhiễm trùng tai, kể cả ở trẻ em và người lớn. Đau tai có thể do áp suất khi đi máy bay, dị vật lọt vào tai, viêm tai ngoài, viêm tai giữa,… một số trường hợp khác như mọc răng khôn, hội chứng khớp thái dương hàm cũng gây đau tai, gọi là đau tai thứ phát (nguyên nhân xuất phát không phải từ tai). Đau tai có thể tăng nặng khi nhiễm trùng nặng hơn.
Nhiễm trùng tai bắt đầu với triệu chứng ngứa nhẹ ở ống tai, nếu để lâu tình trạng ngứa có thể lan vào ống tai trong và trở nên trầm trọng hơn nếu không được điều trị.
Viêm tai quá mức có thể khiến các khu vực ở tai sưng, đỏ, cảm giác nóng rát và ngứa tai có thể xảy ra. Đặc biệt nếu người bệnh bị nhiễm trùng tai ngoài do dị ứng, chàm, viêm da cơ địa,..
Đây là trường hợp người bệnh nghe thấy những âm thanh không tồn tại xung quanh họ. Cả người lớn và trẻ em đều có thể bị ù tai, nhưng người lớn tuổi có nhiều nguy cơ hơn. Bên cạnh nguyên nhân nhiễm trùng, ù tai còn có thể là triệu chứng của nhiều bệnh khác như bệnh Ménière, tổn thương tai trong, hoặc đơn giản là do ráy tai quá nhiều.
Người bệnh có thể thấy các chất dịch đặc màu trắng, vàng hoặc xanh chảy ra từ tai (tai giữa hoặc ống tai).
Hạch là thành phần của hệ bạch huyết, nằm rải rác ở khắp nơi trong cơ thể như cổ, nách, xương đòn,… Khi tai bị nhiễm trùng, hạch phải hoạt động nhiều hơn để chống lại tác nhân gây bệnh, dẫn đến hiện tượng sưng hạch, tập trung ở các khu vực gần vị trí nhiễm trùng. Đôi lúc chỉ là sưng nhẹ các hạch vùng dưới hàm, dưới cằm, nhưng cũng có lúc hạch sưng to, có thể gây ứ mủ và cần phải thăm khám với bác sĩ.
Nhức đầu hay đau đầu thứ phát do nhiễm trùng tai là một triệu chứng có thể gặp ở bất kỳ đối tượng nào. Tuy nhiên, khi cơn đau đầu dữ dội xuất hiện đột ngột, hoặc đau nặng hơn, kèm theo các triệu chứng bất thường như sốt, nôn mửa,.. người bệnh cần thăm khám y tế ngay.
Hệ thống tiền đình ngoại biên định vị ở cấu trúc tai trong, có chức năng kiểm soát sự cân bằng của cơ thể. Khi nhiễm trùng lan tới tai trong, người bệnh có thể gặp các cơn chóng mặt.
Mất/giảm thính lực là tình trạng khó hoặc không nghe thấy âm thanh trong cuộc sống hàng ngày, xảy ra khi có sự tổn thương ở tai ngoài, tai giữa, ứ dịch tai giữa, rách màng nhĩ,…
Mức độ mất thính lực có thể từ nhẹ đến nặng, nhưng đa phần có thể hồi phục sau khi hết nhiễm trùng.
Các triệu chứng toàn thân như mệt mỏi, giảm khả năng làm việc có thể xảy ra với mọi bệnh nhân. Trường hợp bệnh nhân nhiễm trùng tai ngoài liên quan tới các bệnh lý về da, mụt nhọt, mụn nước có thể mọc ở tai ngoài hoặc dọc theo ống tai.
Trẻ nhỏ và trẻ sơ sinh thường chưa đủ nhận biết để diễn giải cơn đau của mình, chủ yếu qua các hành động như:
Hầu hết các trường hợp nhiễm trùng tai sẽ khỏi trong vòng 3-5 ngày, tuy nhiên đôi khi các triệu chứng có thể kéo dài đến một tuần. (2)
Người bệnh nên đến thăm khám bác sĩ khi có các triệu chứng như:
Bác sĩ điều trị nhiễm trùng tai sẽ phụ thuộc vào các yếu tố như tuổi tác, mức độ nghiêm trọng của bệnh, bản chất nhiễm trùng (nhiễm trùng lần đầu, hoặc tái đi tái lại), có sự ứ dịch ở tai giữa không,… Điều trị có thể là nội khoa (dùng thuốc) hoặc can thiệp phẫu thuật. Tuy nhiên, người bệnh không nên tự ý sử dụng kháng sinh để điều trị nhiễm trùng tai, sẽ gây ra đề kháng kháng sinh và đem lại nhiều nguy cơ hơn lợi ích nhận được.
Bên cạnh đó, các biện pháp như tiêm phòng cho trẻ đầy đủ, vệ sinh nhà cửa sạch sẽ, tránh tiếp xúc với khói thuốc lá có thể giúp phòng ngừa và hạn chế các tình trạng nhiễm trùng tai tăng nặng.
Để đặt lịch khám, và điều trị nhiễm trùng tai và các bệnh lý tai mũi họng tại Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, Quý khách hàng vui lòng liên hệ:
HỆ THỐNG BỆNH VIỆN ĐA KHOA TÂM ANH
Phụ huynh cần đặc biệt chú ý tới các dấu hiệu nhiễm trùng tai ở trẻ nhỏ. Bệnh tuy không nguy hiểm nhưng nếu điều trị không đúng cách, vệ sinh không đúng, tình trạng nhiễm trùng có thể tăng nặng và gây ra nhiều biến chứng cho trẻ.
