Xét nghiệm nước tiểu có cần nhịn ăn không? Lưu ý cần tránh

Xét nghiệm nước tiểu là phương pháp phân tích nồng độ, hàm lượng các chất có trong nước tiểu. Kết quả xét nghiệm nước tiểu có thể bị ảnh hưởng do chế độ ăn uống, tập luyện trước khi lấy mẫu thử. Vì vậy, nhiều người thắc mắc xét nghiệm nước tiểu có cần nhịn ăn không? Cần tránh sử dụng thực phẩm, thuốc gì hay không?  Bác sĩ CKI Trương Trọng Tuấn, khoa Cấp Cứu, BVĐK Tâm Anh TP.HCM sẽ giải đáp qua bài viết sau.

Xét nghiệm nước tiểu có cần nhịn ăn không?

Việc xét nghiệm nước tiểu có cần nhịn ăn không thì theo các bác sĩ, bạn không cần nhịn ăn. Về cơ bản, việc ăn uống trước khi làm xét nghiệm thường không gây ảnh hưởng quá nhiều đến kết quả phân tích nước tiểu. Nhưng trong một vài trường hợp đặc biệt, các bác sĩ có thể yêu cầu người bệnh nhịn ăn hoặc kiêng một số loại thực phẩm nhất định.

Xét nghiệm nước tiểu có cần nhịn ăn không còn phụ thuộc vào mục đích xét nghiệm nước tiểu của bạn. Nếu trường hợp phân tích nước tiểu để kiểm tra đường huyết đối với người bệnh hoặc có tầm soát bệnh tiểu đường, bác sĩ sẽ yêu cầu bạn phải nhịn ăn từ 8 – 12 tiếng trước khi lấy mẫu xét nghiệm.

Như vậy, khi xét nghiệm nước tiểu, bạn vẫn có thể ăn uống bình thường. Báo cho bác sĩ biết về những loại thuốc điều trị, thực phẩm chức năng mà bạn đang sử dụng nếu có. Chỉ định cụ thể sẽ được bác sĩ nói rõ với bạn, tùy theo từng tình trạng sức khỏe trước khi làm xét nghiệm và mục đích của xét nghiệm. Tuy nhiên, lưu ý trước khi xét nghiệm nước tiểu cần tránh dùng các loại thực phẩm như củ dền, mâm xôi, một số loại thuốc điều trị, thực phẩm chức năng,… có thể làm thay đổi màu sắc nước tiểu. (1)

Yếu tố nào ảnh hưởng đến kết quả xét nghiệm nước tiểu?

Các yếu tố ảnh hưởng đến kết quả xét nghiệm nước tiểu bao gồm:

• Ánh sáng và nhiệt độ: Nếu tiếp xúc trong một khoảng thời gian dài, dưới tác dụng của ánh sáng và nhiệt độ, bilirubin và urobilinogen có thể bị phân hủy do tính không ổn định của chúng, tạo điều kiện cho vi sinh vật phát triển, chẳng hạn như vi khuẩn.
• Sự phát triển của vi khuẩn: Mẫu nước tiểu bị nhiễm khuẩn trong quá trình thu thập hoặc vi khuẩn gây bệnh có sẵn trong nước tiểu có thể tạo ra nhiều kết quả không chính xác.
• pH kiềm: Nồng độ này có thể cho kết quả dương tính giả về sự hiện diện của protein trong nước tiểu.
• Glucose: Nếu có trong mẫu, chất này có thể bị vi sinh vật chuyển hóa và làm giảm độ pH của mẫu xét nghiệm.
• Tập thể dục hoặc vận động mạnh: Làm thay đổi trọng lượng riêng và nồng độ chất điện phân của mẫu.
• Thực phẩm và Thuốc: Có thể làm thay đổi màu, mùi hoặc độ pH của nước tiểu như: Cà rốt (củ cải đỏ), củ cải trắng, quả mâm xôi, đại hoàng, màu thực phẩm (ví dụ: anilin). Các loại thuốc có thành phần chứa: Ibuprofen, chloroquine, metronidazole, deferoxamine, nitrofurantoin, phenytoin, rifampicin, phenolphthalein, phenothiazines và imipenem/cilastatin.

Ngoại trừ các yếu tố trên, các chất bảo quản nước tiểu được sử dụng trong quá trình thu thập mẫu thử và đưa đến phòng xét nghiệm cũng có thể làm thay đổi kết quả xét nghiệm, nhưng không ảnh hưởng nhiều.

• Thymol: Có thể tạo ra phản ứng dương tính giả với albumin.
• Formaldehyde: Có thể gây ra kết quả dương tính giả đối với bạch cầu esterase, phản ứng peroxidase, urobilinogen và glucose nếu sử dụng lâu dài.
• Axit clohydric: Mặc dù được sử dụng để bảo quản cấu trúc tế bào và xác định nồng độ steroid nhưng nó ảnh hưởng đến độ pH của mẫu.
• Muối thủy ngân: Có thể tạo ra kết quả âm tính giả đối với phản ứng esterase của bạch cầu.
• Axit boric: Mặc dù thường được sử dụng để bảo quản vi khuẩn có trong nước tiểu, chất này có thể làm giảm độ nhạy của thuốc thử bạch cầu trên que thử và làm thay đổi giá trị pH ban đầu. Hơn nữa, nồng độ quá cao có thể ngăn cản sự phát triển của vi khuẩn trong các mẫu dành cho nuôi cấy.

Các loại thực phẩm, đồ uống nào cần tránh trước khi xét nghiệm nước tiểu?

Để tránh làm ảnh hưởng độ chính xác của kết quả xét nghiệm nước tiểu, trước khi lấy mẫu xét nghiệm, người bệnh cần tránh sử dụng các loại thực phẩm, đồ uống dưới đây:

• Acetaminophen.
• Rượu bia.
• Thuốc kháng histamin.
• Aspirin.
• Caffeine.
• Vitamin B.
• Các loại trái cây màu đậm như cà rốt, mâm xôi, thanh long đỏ,…

Tùy vào từng trường hợp cụ thể, bác sĩ có sẽ có hướng dẫn chi tiết rằng bạn không nên ăn gì, uống gì trước khi làm xét nghiệm nước tiểu. Nên bạn không cần quá lo lắng về việc này.

Cần chuẩn bị gì trước khi xét nghiệm nước tiểu?

Bên cạnh việc xét nghiệm nước tiểu có cần nhịn ăn không?, một vấn đề khác cũng được nhiều người quan tâm khi lựa chọn phương pháp xét nghiệm này chính là cần chuẩn bị những gì?

Trên thực tế, trước khi xét nghiệm nước tiểu, hầu như bạn không cần chuẩn bị bất kỳ gì vì dụng cụ và quy trình thực hiện như thế nào đều sẽ được nhân viên y tế hoặc các bác sĩ hướng dẫn chi tiết. Bạn cần đảm bảo rằng, mình hiểu được mục đích của xét nghiệm này để làm gì, nắm được hết những quy trình từ chuẩn bị lấy mẫu đến lúc bảo quản mẫu, giữ vệ sinh cho mẫu thử như thế nào.

Không quên nói cho bác sĩ biết về tình trạng hiện tại của mình, có đang sử dụng bất kỳ loại thuốc điều trị hay thực phẩm chức năng nào không? Trước khi xét nghiệm nước tiểu có cần nhịn ăn không? Cần kiêng các loại thực phẩm, đồ uống, chất gì hay không? Và tuân thủ nghiêm ngặt chỉ định cũng như hướng dẫn của bác sĩ về việc lấy mẫu nước tiểu xét nghiêm.

Những lưu ý cần biết khi xét nghiệm nước tiểu

• Báo cho bác sĩ biết những bất thường về sức khỏe như tiểu buốt, tiểu rắt, đau khi đi tiểu, nước tiểu có màu sắc khác lạ.
• Tuyệt đối tuân thủ nghiêm ngặt những chỉ định của bác sĩ hoặc nhân viên y tế.
• Báo cho bác sĩ biết về các loại thuốc mà bạn đang sử dụng vì nó sẽ ảnh hưởng đến kết quả xét nghiệm.
• Nếu đang có thai hoặc trong chu kỳ kinh nguyệt, cần báo cho bác sĩ trước khi lấy mẫu để cân nhắc lựa chọn thời gian lấy mẫu phù hợp.
• Bảo quản nước tiểu đúng cách trong quá trình thu thập.
• Vệ sinh sạch tay, bộ phận sinh dục đúng cách trước khi lấy mẫu nước tiểu.

Một số câu hỏi liên quan

1. Lỡ ăn, uống trước khi xét nghiệm nước tiểu có sao không?

Việc lỡ ăn, uống trước khi xét nghiệm nước tiểu thường không sao, không gây ảnh hưởng nhiều đến kết quả phân tích mẫu. Như đã nói ở trên, bạn hoàn toàn có thể ăn hoặc uống trước khi xét nghiệm nước tiểu, chỉ trừ những trường hợp đặc biệt, được căn dặn kỹ bởi bác sĩ, nếu lỡ ăn uống có thể báo lại với bác sĩ ngay, bác sĩ sẽ đánh giá tình trạng và đưa ra kết luận có tiếp tục lấy mẫu như bình thường hay dời ngày lấy mẫu xét nghiệm.

2. Thời điểm lấy nước tiểu là tốt nhất?

Thời điểm tốt nhất để lấy nước tiểu là vào buổi sáng vì lần đi tiểu đầu tiên vào buổi sáng sẽ đậm đặc hơn và có khả năng mang lại kết quả tốt nhất. Trước khi đi tiểu, điều quan trọng là phải vệ sinh sạch vùng sinh dục để mẫu không bị nhiễm vi khuẩn từ da.

3. Địa chỉ xét nghiệm nước tiểu uy tín, chính xác

Trung tâm Xét nghiệm, BVĐK Tâm Anh TP.HCM với hệ thống trang biết bị hiện đại, quy trình xét nghiệm diễn ra nghiêm ngặt, thăm khám kỹ lưỡng, hướng dẫn tận tình, đội ngũ bác sĩ có chuyên môn, giàu kinh nghiệm, sẽ giúp phân tích mẫu thử nhanh chóng, chính xác, chẩn đoán đúng bệnh, điều trị hiệu quả, giúp bạn xua tan nỗi lo về các vấn đề sức khỏe.

>>Tham khảo thêm bảng giá xét nghiệm nước tiểu bao nhiêu tiền tại đây!

Bài viết trên đã giải đáp những thắc mắc của bạn về việc xét nghiệm nước tiểu có cần nhịn ăn không? Những yếu tố ảnh hưởng đến kết quả xét nghiệm, cần kiêng ăn gì, tránh uống gì,… Nhìn chung, bạn vẫn có thể ăn uống bình thường trước khi lấy mẫu xét nghiệm, bác sĩ sẽ có hướng dẫn cụ thể về chế độ ăn, uống cho từng trường hợp cụ thể trước khi tiến hành lấy mẫu xét nghiệm nước tiểu.