Xét nghiệm methane hydro: Ai cần làm và quy trình thực hiện

Xét nghiệm hơi thở methane hydro là một trong những phương pháp được sử dụng phổ biến trong chẩn đoán các vấn đề về tiêu hóa như hội chứng ruột kích thích, không dung nạp lactose… Quy trình thực hiện thường được tiến hành nhanh chóng, không gây đau đớn hay để lại tác dụng phụ. Dựa vào kết quả xét nghiệm, bác sĩ sẽ đưa ra chẩn đoán chính xác về tình trạng bệnh lý tiêu hóa gặp phải, từ đó có kế hoạch điều trị hiệu quả.

Xét nghiệm methane hydro là gì?

Xét nghiệm methane hydro là xét nghiệm y tế đo nồng đồ hydro trong hơi thở, giúp chẩn đoán các vấn đề tiêu hóa thường gặp như SIBO (Hội chứng loạn khuẩn ở ruột non), IBS (Hội chứng ruột kích thích), không dung nạp lactose… Kết quả xét nghiệm sẽ hỗ trợ bác sĩ đưa ra chẩn đoán chính xác đối với một số bệnh lý tiêu hóa cụ thể.

Đối với các trường hợp từng bị đầy hơi do khó tiêu, khí di chuyển qua hệ thống tiêu hóa gây ra hiện tượng trung tiện có thể một phần do hydro. Điều này chứng minh cho quá trình lên men xảy ra bên trong đường tiêu hóa, do hoạt động của vi khuẩn kỵ khí tiêu hóa đường và carbohydrate trong ruột.

Những vi khuẩn này sống trong ruột kết, đóng vai trò quan trọng đối với với hoạt động tiêu hóa. Đường và carbohydrate sau khi được tiêu hóa sẽ được vi khuẩn kỵ khí trong ruột kết tiêu hóa lần nữa và chuyển thành dạng khí (nếu trước đó chưa được tiêu hóa hoàn toàn).

Khi được hấp thụ vào máu và vận chuyển vào phổi, thải ra ngoài theo đường hơi thở. Do đó, xét nghiệm methane hydro sẽ giúp đánh giá được một phần tình trạng sức khỏe đường ruột. Lượng hydro và tốc độ sản xuất hydro sẽ cho thấy được cách thức hoạt động của quá trình tiêu hóa.

Phân loại xét nghiệm methan hydro

Dựa vào loại đường sử dụng, xét nghiệm methan hydro được phân loại thành 2 nhóm như sau:

• Các xét nghiệm liên quan đến Lactose, fructose, sucrose và sorbitol: Đây đều là những loại đường khó tiêu hóa. Người bệnh chỉ được kiểm tra một lần duy nhất. Nếu kết quả cho thấy hàm lượng hydro cao, điều này đồng nghĩa với việc đường ruột không thể tiêu hóa các loại đường này.

• Xét nghiệm liên quan đến Glucose: Glucose là loại đường được ưu tiên dùng để kiểm tra hội chứng loạn khuẩn ở ruột non (SIBO). Glucose thường được hấp thụ rất nhanh ở ruột non, nếu được lên men bởi vi khuẩn kỵ khí sẽ tạo ra hydro.

Khi nào xét nghiệm methane hydro được sử dụng?

Nồng độ hydro bất thường trong ruột có thể xuất phát từ nhiều tình trạng tiêu hóa khác nhau. Vì vậy, bác sĩ thường chỉ định người bệnh thực hiện xét nghiệm methane hydro trong các trường hợp sau đây:

• Kém hấp thu carbohydrate: Không dung nạp một loại đường cụ thể, chẳng hạn như lactose, fructose, sucrose hoặc sorbitol, trong đó lactose là phổ biến nhất.
• Hội chứng loạn khuẩn ở ruột non (SIBO): Đây là tình trạng vi khuẩn di chuyển từ ruột kết vào ruột non và phát triển quá mức.
• Hội chứng ruột kích thích thích
• Khó tiêu chức năng
• Người bệnh gặp phải các triệu chứng chướng bụng, khó tiêu, đầy hơi
• Bị tiêu chảy mạn, tiêu chảy mỡ
• Viêm ruột mạn tính
• Viêm tụy mạn
• Không dung nạp với sữa và các sản phẩm từ sữa

Quy trình xét nghiệm methane hydro

Quy trình xét nghiệm methan hydro được tiến hành như sau:

1. Chuẩn bị gì trước khi xét nghiệm methane hydro?

Trước khi làm xét nghiệm methane hydro, bác sĩ sẽ chỉ định người bệnh cân nhắc các vấn đề sau đây:

• Trong vòng 24 giờ trước khi làm xét nghiệm: Người bệnh không được ăn tất cả các loại ngũ cốc, trái cây, rau xanh và các thực phẩm chứa ngô, đậu, các loại hạt, sữa, phô mai, kem, bơ, sữa chua, các loại thịt. Thay vào đó, thực đơn chỉ nên gồm cơm trắng, trứng, nước luộc gà, nước tinh khiết… Người bệnh cần tuyệt đối tuân thủ chế độ ăn kiêng để đảm bảo có kết quả xét nghiệm chính xác nhất.

• Trong vòng 24 giờ trước khi làm xét nghiệm và trong quá trình làm xét nghiệm: Không được hút thuốc hoặc tiếp xúc với khói thuốc.

• Trong vòng 12 giờ trước khi làm xét nghiệm: Không được ăn bất kỳ thứ gì, ngoại trừ nước (vẫn có thể uống thuốc với nước).

• Trước 1 giờ làm xét nghiệm: Không được ngủ hoặc vận động mạnh.

• Một tháng trước khi làm xét nghiệm: Ngưng dùng thuốc kháng sinh và men vi sinh để tránh làm mất cân bằng hệ vi sinh đường ruột.

• Một tuần trước khi làm xét nghiệm: Ngừng hút thuốc và sử dụng các loại thuốc nhuận tràng, thực phẩm chức năng bổ sung chất xơ, thuốc kháng axit, thuốc làm tăng nhu động ruột…

• Thông báo với bác sĩ nếu người bệnh đang uống thuốc kháng sinh

• Thông báo với bác sĩ nếu người bệnh đã thực hiện nội soi gần đây, xét nghiệm này không được khuyến cáo thực hiện đối với người bệnh đã thực hiện nội soi đại tràng trong vòng 1 tháng trước đó

• Thông báo với bác sĩ nếu người bệnh đang bị tiểu đường, tiêu chảy hoặc dùng insulin.

Chuẩn bị phương tiện, dụng cụ, thuốc:

• Hệ thống máy test hơi thở
• Máy tính cài phần mềm
• Các loại đường: Glucose (70gr), lactose (25gr), fructose (25gr) sorbitol (12,5gr), lactulose… tùy theo chỉ định của bác sĩ.
• Trẻ em uống liều 1gr/kg fructose, 2gr/kg lactose
• Ly uống nước (pha theo liều chuẩn đường hòa tan trong 250ml nước

2. Thực hiện xét nghiệm methan hydro

Để thực hiện xét nghiệm methane hydro, người bệnh sẽ hít thở vào máy phân tích hơi thở (có cấu tạo tương tự như chiếc túi bơm có gắn ống). Việc thổi hơi cần thực hiện nhiều lần (5 – 6 lần). Người bệnh cần hít sâu, nín hơi khoảng 10 – 15 giây trước khi thổi vào ống thở, sau đó thổi mạnh vào ống thở và uống nước đường. Tiếp theo, người bệnh tiếp tục được lấy mẫu hơi thở trong vài giờ tiếp theo, mỗi lần lấy cách nhau khoảng 15 – 30 phút. Trong suốt thời gian này, người bệnh cần hạn chế vận động thể chất. Bác sĩ có thể yêu cầu ghi lại các triệu chứng tiêu hóa gặp phải, chẳng hạn như đau bụng, đầy hơi, xì hơi…

Mức hydro được tính bằng đơn vị ppm. Giá trị hydro bình thường trong hệ tiêu hóa khỏe mạnh là dưới 16 ppm. Nếu kết quả đo được cao hơn con số này, người bệnh có thể được yêu cầu thực hiện chế độ ăn kiêng và xét nghiệm lại vào một ngày khác.

Khi xét nghiệm hơi thở hydro được thực hiện để kiểm tra tình trạng kém hấp thu carbohydrate, kết quả hơn 20 ppm so với mức cơ bản được coi là dương tính. Đối với xét nghiệm chẩn đoán SIBO, lượng hydro tăng 20 ppm so với mức cơ bản sẽ xảy ra trong vòng 90 phút, đây là giai đoạn hydro đang được lên men trong ruột non, thay vì ruột kết.

3. Sau khi xét nghiệm methan hydro

Sau khi làm xét nghiệm methan hydro, kết quả thường sẽ có sau 2 – 3 giờ. Bác sĩ sẽ chẩn đoán tình trạng bệnh lý người bệnh đang gặp phải như không dung nạp lactose hoặc một số rối loạn tiêu hóa khác, từ đó đưa ra phương án điều trị và chăm sóc phù hợp.

Xét nghiệm này không xâm lấn nên hầu như không gây ra bất kỳ tác dụng phụ đáng lo gại nào. Tuy nhiên, quá trình hít thở vào máy phân tích và uống nước đường có thể gây cảm giác khó chịu ở vùng bụng.(1)

Câu hỏi thường gặp khi xét nghiệm methan hydro?

Dưới đây là phần giải đáp liên quan đến một số thắc mắc về xét nghiệm methane hydro:

1. Độ tuổi nào không thể làm xét nghiệm methane hydro?

Xét nghiệm methan hydro được khuyến cáo không nên thực hiện cho trẻ em dưới 2 tuổi, trừ khi có chỉ định từ bác sĩ Nhi khoa hoặc bác sĩ Tiêu hóa.

2. Xét nghiệm methane hydro bao lâu có kết quả?

Kết quả xét nghiệm methane hydro thường có sau 2 – 3 giờ thực hiện.

3. Những yếu tố nào có thể gây ảnh hưởng đến kết quả xét nghiệm?

Một số yếu tố có thể ảnh hưởng đến kết quả xét nghiệm:

• Người bệnh không tuân theo chỉ định của bác sĩ, chẳng hạn như dùng thuốc kháng sinh, thuốc nhuận tràng, không nhịn ăn… kết quả có thể sẽ không chính xác.

• Người bệnh có vi khuẩn đường ruột tạo ra nhiều khí metan hơn hydro.

4. Xét nghiệm methane hydro ở đâu tốt?

Hiện nay, dịch vụ xét nghiệm methane hydro tại Hệ thống BVĐK Tâm Anh đang là lựa chọn ưu tiên của đông đảo người bệnh. Bệnh viện quy tụ đội ngũ bác sĩ Nội khoa – Ngoại khoa – Nội soi tiêu hóa chuyên môn cao, giàu kinh nghiệm. Cùng với đó, sự hỗ trợ từ hệ thống trang thiết bị y tế hiện đại, nhập khẩu từ nước ngoài, đảm bảo kết quả chẩn đoán có độ chính xác cao.

Trung tâm Nội soi và Phẫu thuật nội soi tiêu hóa (BVĐK Tâm Anh TP.HCM) và Khoa Ngoại Tổng hợp (BVĐK Tâm Anh Hà Nội) là những chuyên khoa Tiêu hóa uy tín, cung cấp dịch vụ thăm khám và điều trị cao cấp, hiệu quả cho các bệnh nhân mắc những bệnh lý tiêu hóa từ nhẹ đến nặng. Hệ thống BVĐK Tâm Anh quy tụ đội ngũ bác sĩ Nội khoa – Ngoại khoa – Nội soi tiêu hóa chuyên môn cao, giàu kinh nghiệm, bên cạnh đó là sự hỗ trợ của hệ thống thiết bị y tế hiện đại, nhập khẩu từ nước ngoài, phục vụ tối đa nhu cầu thăm khám và điều trị của khách hàng.

Để đặt lịch thăm khám và điều trị các bệnh lý tiêu hóa với các chuyên gia bác sĩ về Tiêu hóa của Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, xin vui lòng liên hệ:

Trên đây là tổng hợp tất cả các thông tin về xét nghiệm methane hydro. Hi vọng thông qua những chia sẻ này, người bệnh đã cập nhật thêm nhiều thông tin hữu ích trong vấn đề khám chữa bệnh và chăm sóc sức khỏe.