Vitamin B12 là một loại vitamin cần thiết cho sự phát triển của cơ thể. Tuy nhiên với những người ăn chay hoặc thuần chay, người lớn tuổi, người mắc bệnh về đường tiêu hóa rất dễ bị thiếu hụt vitamin B-12. Nếu không được điều trị, người bị thiếu vitamin B12 sẽ phải đối mặt với nguy cơ thiếu máu, mệt mỏi, yếu cơ, đôi khi bị rối loạn tâm trạng, tổn thương tinh thần và gặp các vấn đề về đường ruột.
Vitamin B12 (Cobalamin) là một loại vitamin tan trong nước, tham gia vào quá trình trao đổi chất. Vitamin B-12 có vai trò lớn đối với việc hình thành tế bào hồng cầu, chuyển hóa tế bào, sản xuất ADN và chức năng thần kinh. Theo các chuyên gia, Cobalamin có thể lưu trữ trong cơ thể lên tới vài năm, do đó trường hợp thiếu vitamin loại này thường khá ít, thậm chí hiếm gặp. (1)
Trong tự nhiên, vitamin B12 có nhiều trong các loại cá, thịt gia cầm, các sản phẩm từ sữa. Cobalamin cũng được sản xuất thương mại và được thêm vào một số thực phẩm, và có sẵn dưới dạng bổ sung đường uống.
 |
|
|
|
|
| Tên thương mại | Vitamin B12 |
| Danh pháp IUPAC | α-(5,6-Dimethylbenzimidazolyl)cobinamide cyanide |
| Tên gọi khác | Vitamin B12, vitamin B-12, cobalamin |
| Tình trạng pháp lý |
|
| Công thức hóa học | C63H88CoN14O14P |
| Khối lượng phân tử | 1355.388g/mol −1 |
| ID CAS | 68-19-9 |
Vitamin B12 có nhiều lợi ích đối với sức khỏe:
Thiếu hụt vitamin B-12 rất dễ mắc phải chứng rối loạn hồng cầu, thiếu máu. Do đó, bổ sung đầy đủ vitamin này sẽ giúp giảm nguy cơ thiếu máu, giúp cơ thể ổn định sức khỏe, chống lại sự mệt mỏi, suy nhược. (2)
Ở người cao tuổi, thiếu hụt vitamin B-12 có thể gây ảnh hưởng đến trí nhớ, thậm chí gây mất trí nhớ. Do đó, việc bổ sung đầy đủ Cobalamin có thể giúp cải thiện não bộ, giảm khả năng mắc chứng mất trí nhớ. Ở người trẻ nếu cơ thể có đủ Cobalamin sẽ giúp bạn có trí nhớ tốt, thoải mái tinh thần.
Vitamin B12 giúp hỗ trợ chuyển hóa năng lượng từ những carbohydrate trong thực phẩm thành đường để tăng cường bổ sung cho cơ thể và giúp cơ thể nạp đủ năng lượng cho các hoạt động hàng ngày.
Vitamin B12 đóng vai trò quan trọng trong quá trình tổng hợp DNA và RNA. Do đó, nếu cơ thể bị thiếu hụt Cobalamin có thể làm suy giảm quá trình tổng hợp DNA.
Vitamin B12 rất cần thiết cho sự phát triển của thai nhi. Với phụ nữ mang thai và đang cho con bú sẽ cần một lượng Cobalamin lớn hơn. Thiếu hụt vitamin này có nguy cơ dẫn đến dị tật bẩm sinh ở trẻ và tăng khả năng sinh non. Do đó, các bà mẹ mang thai cần lưu ý bổ sung đầy đủ Cobalamin để thai nhi phát triển tốt, toàn diện.
Người bị loãng xương, đặc biệt ở phụ nữ nguyên nhân có thể do thiếu Vitamin B-12. Việc không đủ Cobalamin gây tác động đến xương, dẫn đến mất độ khoáng trong xương, khiến xương dễ giòn. Để giảm nguy cơ mắc bệnh loãng xương mọi người nên ưu chế độ ăn chứa nhiều Cobalamin và có thể bổ sung dưới dạng thuốc uống nếu cần.
Người thiếu vitamin B-12 thường hay có nồng độ axit amin homocysteine trong máu tăng mạnh, từ đó có nguy cơ cao mắc các bệnh về tim mạch. Qua các nghiên cứu cho thấy, Cobalamin có tác dụng hạn chế nồng độ homocysteine giúp giảm tỷ lệ mắc bệnh tim hiệu quả.
Vitamin B12 có vai trò lớn trong việc tái tạo tế bào tốt cho các bộ phận như da, tóc, và móng. Khi cơ thể đủ lượng Cobalamin, làn da của bạn trở nên mềm mịn, không bị khô da. Đồng thời làm giảm gãy rụng tóc, móng tay và móng chân chắc khỏe, hạn chế tình trạng gãy móng.
Vitamin B12 còn giúp hỗ trợ điều một số loại bệnh như: Trầm cảm, hỗ trợ tiêu hóa, ngăn ngừa ung thư đặc biệt là ung thư cổ tử cung, đại tràng hoặc tuyến tiền liệt… và một số bệnh khác.
Vitamin B12 thường ít gây tác dụng phụ. Tuy nhiên, nếu sử dụng loại vitamin nhóm B này với liều cao có thể gây các tác dụng phụ như: Nhức đầu, mệt mỏi, suy nhược cơ thể, đôi khi buồn nôn và nôn, cảm giác ngứa ran ở tay và chân.
Cyanocobalamin là một dạng của vitamin B12, với thành phần chính là cyanocobalamin, thường được chỉ định cho trường hợp thiếu hụt vitamin này, hoặc có nồng độ trong máu thấp.
Methylcobalamin cũng là một dạng của vitamin B12, được sử dụng để nâng cao sức khỏe của gan, não, hệ thần kinh trung ương và trung hòa sức khỏe thị giác. Thuốc được bào chế dưới dạng viên nén uống, viên ngậm dưới lưỡi, dung dịch tiêm và bột.
Adenosylcobalamin một trong những dạng hoạt động của vitamin B12. Sản phẩm có sẵn như là một loại vitamin bổ sung hoạt chất giúp ngăn ngừa tình trạng thiếu vitamin này cho cơ thể.
Hydroxocobalamin là một dạng của vitamin B12 nhưng được sản xuất nhân tạo, được dùng để tiêm bắp cho các trường hợp thiếu máu ác tính, chế độ ăn thiếu Cobalamin hoặc kém hấp thu vitamin này và một số đối tượng khác.
Pseudo Vitamin B-12 (B12 giả) là những chất khá giống với vitamin B12 xuất hiện ở một số sinh vật như Spirulina spp (tảo lam, cyanobacteria). Tuy nhiên, những chất này thường không có hoạt tính sinh học của B12 đối với cơ thể người.
Nhu cầu vitamin B-12 của cơ thể ở mỗi độ tuổi là khác nhau. Tuy nhiên, với người trưởng thành nhu cầu tối thiểu là khoảng 2 µg/ngày để đảm bảo và duy trì sức khỏe cũng như hỗ trợ các chức năng quan trọng của cơ thể.
Vitamin B12 có nhiều trong các thực phẩm như thịt lợn, thịt bò, gan động vật, cá hồi, thịt gia cầm, hải sản và các loại khác như trứng, sữa, ngũ cốc. Do đó, để bổ sung đầy đủ, mọi người nên ưu tiên ăn các thực phẩm này. Với trẻ em, có thể bổ sung thêm sữa công thức để có lượng vitamin B-12 dồi dào. (3)
Để đảm bảo an toàn tránh sử dụng quá liều, mọi người nên đọc kỹ tờ hướng dẫn sử dụng có trong hộp thuốc hoặc tham khảo ý kiến bác sĩ/dược sĩ về liều dùng, cách dùng. Hoặc có thể tham khảo liều lượng vitamin B-12 theo khuyến cáo của Trung tâm Dự phòng và Kiểm soát bệnh tật Hoa Kỳ (U.S. CDC):
Khi dùng chung Cobalamin với các thuốc sau đây, có thể xảy ra tương tác thuốc:
Nếu bạn quên uống 1 liều vitamin B-12 nên uống ngay khi nhớ ra. Nếu liều đã quên gần liều uống kế tiếp nên bỏ qua liều đã quên, uống liều kế tiếp. Không uống gấp đôi liều
Nếu uống quá 1 liều vitamin B-12 nên theo dõi phản ứng của cơ thể và điều chỉnh lại liều thuốc theo tư vấn của bác sĩ/ dược sĩ. Trường hợp uống quá liều trong thời gian dài nếu thấy xuất hiện các tác dụng phụ cần theo dõi, và gọi ngay cho bác sĩ nếu thấy các tác dụng phụ nghiêm trọng.
Thiếu vitamin B-12 có ảnh hưởng lớn đến sức khỏe gây thiếu máu, suy nhược cơ thể, chóng mặt và mệt mỏi. Nếu cơ thể bị thiếu hụt vitamin này ở mức độ nặng còn gây khó thở, tim đập nhanh. Đôi khi bị tổn thương dây thần kinh và tê bì chân tay, da tái nhợt, thậm chí sưng và viêm lưỡi nhẹ. Một số trường hợp bị giảm thị lực và mắc các bệnh liên quan đến dây thần kinh thị giác… Ngoài ra, chế độ ăn thiếu vitamin này cũng khiến mọi người đối mặt với tình trạng chán ăn, đầy hơi, khó tiêu…
Nếu bạn uống quá 1 liều Vitamin B-12 có thể không gây tác dụng phụ. Tuy nhiên, uống quá liều trong thời gian dài dẫn đến thừa cũng gây ra các tác dụng phụ như: Sốc phản vệ do dị ứng với vitamin này, rối loạn tiêu hóa, tê tay chân, phát ban da, và làm tăng nguy cơ mắc bệnh tuyến tiền liệt. Thừa vitamin này còn có thể gây tổn thương dây thần kinh thị giác, bệnh thoái hóa sắc tố võng mạc bẩm sinh ở trẻ…
Vitamin B12 nên uống vào sáng sớm, đây là thời điểm bụng đói khi uống sẽ hấp thu tốt hơn, chúng không bị cản trở bởi thức ăn trong đường tiêu hóa. Hơn nữa vitamin này giúp giảm căng thẳng, uống vào buổi sáng sẽ giúp bạn bắt đầu ngày mới với tâm trạng tốt hơn.
Hiện nay, vitamin B12 có nhiều mức giá khác nhau trên thị trường. Giá phụ thuộc vào loại thuốc, dạng bào chế và hàm lượng thuốc cũng như chính giá giá của các nhà thuốc, bệnh viện. Do đó, để biết giá chính xác vitamin này loại thuốc bạn đang cần, nên tham khảo giá thuốc từ nhà sản xuất.
Với trẻ em, vitamin B12 thực sự cần thiết, đóng vai trò như một chất dinh dưỡng đối với sự phát triển các cơ quan và chức năng của trẻ. Chế độ ăn thiếu hụt vitamin này sẽ khiến trẻ có nguy cơ thiếu máu, mắc bệnh về đường tiêu hóa, ảnh hưởng đến chức năng thần kinh, cơ thể yếu, da nhợt nhạt… Do đó, cha mẹ nên bổ sung đầy đủ để đảm bảo sự phát triển toàn diện ở trẻ.
Khi cơ thể thiếu vitamin B-12 sẽ làm giảm sản xuất hemoglobin và gây thiếu hụt chất này trong tế bào hồng cầu và gây ảnh hưởng đến khả năng truyền tải oxy của chúng. Bên cạnh đó, thiếu vitamin này cũng gây tổn thương tủy xương, điều này làm giảm khả năng sản xuất tế bào máu và gây thiếu máu.
Để biết thêm thông tin về vitamin và khoáng chất hoặc cần tư vấn sử dụng thuốc hỗ điều trị các bệnh lý, quý khách vui lòng liên hệ:
HỆ THỐNG BỆNH VIỆN ĐA KHOA TÂM ANH
Vitamin B12 rất cần thiết cho sự phát triển toàn diện của cơ thể. Để không bị thiếu hụt vitamin này, chúng ta nên ưu tiên chế độ ăn uống với các thực phẩm nhiều vitamin B-12. Ngoài ra, nếu cơ thể thiếu hụt nhiều vitamin này có thể bổ sung đường uống với liều dùng theo khuyến cáo của nhà sản xuất hoặc theo tư vấn của dược sĩ, bác sĩ.
